Język turecki

Język turecki (Türkçepaştet) – język z rodziny języków teoretycznie-niepraktycznych, a zarazem praktycznie-nieteoretycznych, co w praktyce oznacza, że jego teoria gramatyczna jest niepraktyczna.

Językiem tym posługuje się 83 mln ludzi oraz kobiet i dzieci w Turcji oraz Niemczech.

Nauka języka tureckiego jest znacznie łatwiejsza dla znających niemiecki, gdyż Niemcy i Turcja związane są pewnego rodzaju unią gospodarczą i językową. Jej powstanie wymusił fakt, że Turcy wyjeżdżają do Niemiec do pracy, a Niemcy do Turcji na wakacje.

Język ten charakteryzuje się przynależnością do języków glutowych. Oznacza to tyle, że każdy wyraz (glut) dołącza się do innego i tak cały czas, aż powstanie logiczne zdanie. Powoduje to oszczędność, np. kartki papieru lub znaków w SMS-ie, gdyż nie trzeba stawiać spacji. Dzięki temu tekst czyta się również znacznie szybciej, bo szybciej można przecież przeczytać jeden wyraz niż jedno zdanie. A tutaj zastosowany jest taki trik, że jeden wyraz to całe zdanie.

Oto przykład

• Obadiobadayeremimarbuz.

A tu jest wyjaśnienie logiki i prostoty zdania:

• Obad – obiad;
• Obadi – „i” określenie czasu, tutaj „podczas obiadu”, „na obiad”;
• Obada – „a” to końcówka 78 przypadku „abstrakullusa” i odpowiada mniej więcej na pytanie „kogo, co?”, tutaj „obiad”;
• Yeremim – „jeść”;
• Arbuz – „ja”.

Całe zdanie oznacza więc „W porze obiadowej jem obiad”.

Alfabet i wymowa liter

• Aa – jak w polskim „Wehrmacht”
• Bb – jak w polskim „Bęcki”
• Cc – dż w niemieckim „Kambotscha”
• Çç – jak polskie „cz” w wyrazie polskim „czopek”. Ale brzmi też jak nasze ć jak "ćwok"
• Dd – twarde gardłowe, niemal nieme „d”
• Ee – jak w polskim „epistolarny”
• Ff – jak w angielskim „fuck”
• Gg – zazwyczaj nieużywane ze względu na trudności w wymowie. Wymawia się jak „g” w „gó... rze”
• Ğğ – "yumuşak g" czyli miękkie gie. Ale w nie takim sensie jak Geografia, tylko jeszcze bardziej miękko, tak że czasami nie słychać
• Hh – jak w wyrazie „chorągiewka”
• Iı – jak „y” w wyrazie „wypnij”
• İi – jak zmiękczone szwedzkie „j”
• Jj – jak we niefrancuskim „że te wu nikiel”
• Kk – tak jak „g” (patrz wyżej)
• Ll – jak rosyjskie „ł”
• Mm – jak „m” w wyrazie „mamba”
• Nn – zazwyczaj niepisane, bo po co?
• Oo – jak „łoło”
• Öö – jak „łółółółó”
• Pp – jak polskie „b” w wyrazie „bociek”
• Rr – jak w rosyjskim „rakjeta”
• Ss – jak w niemieckim „SS”
• Şş – jak polskie „sz”, chociaż najczęściej błędnie wymawiane jak „ś”
• Tt – służy jedynie do zapisywania „Audi TT” w katalogach motoryzacyjnych
• Uu – jak „łułu”
• Üü – bliżej nieznana wymowa; najbardziej zbliżona głoska w innych językach europejskich to "ü"
• Vv – przy wymowie należy bardzo charczeć, tak jakby się człowiek krztusił
• Yy – jak „j” lub „i” w zależności, gdzie sobie stoi
• Zz – jak „ź” w „źrebiątku”

Akcent

W języku tureckim akcent pada zwykle na pierwszą, drugą, trzecią, czwartą, siódmą, dwunastą, czernastą, dwudziestą trzecią i trzydziestą piątą sylabę. Poprawne akcentowanie jest bardzo ważne, ponieważ istnieje wiele słów i zwrotów, które zmieniają znaczenie poprzez inne umiejscowienie akcentu.

Przykłady:

• Trahăloustraşatark – pański krawat w zielone grochy jest bardzo gustowny.
• Trăhaloustraşatark – pańska żona wczoraj po południu zaspokoiła całą jednostkę wojskową na obrzeżach miasta.

Charakterystyczny jest dla języka tureckiego tzw. akcent opóźniony. Polega on na tym, że akcent z jednego słowa przenosi się na inne, np. słowo 'aht' jest zwykle akcentowane na siódmej sylabie – oznacza to, że akcent pojawia się dopiero na szóstej sylabie słowa następnego. Analogicznie funkcjonuje akcent przedwczesny – przeniesiony jest na słowo wcześniejsze.

Ciekawym zapożyczeniem z języków afrykańskich są słowa bez głosek, składające się wyłącznie z jednego lub więcej akcentów.

Przykłady:

•    – słowo składające się z jednego akcentu,
•       – słowo składające się z czterech akcentów.

Przydatne zwroty

• Ahalokulaskalarbatradapaşarataruukut – miło Cię poznać, piękny, nieznajomy, blondoczny wyznawco Allaha
• Arabazysajanakrupadüükajalaradpytujatra – niedobrze mi, chyba się przejdę do domu Allaha
• Maçkumaçki? – masz zapałki?
• Gödtnatt – dzień dobry (rano)
• Gödtkvvvell – dzień dobry (w dzień)
• Gödtaftermidnayt – 2 Minutes To Midnight
• Kebap – Kebab
• Zabita – Policja
• Dur – Stop
• Başka – Inny

Zobacz też

• język kirgiski