Ruch Autonomii Śląska: Różnice pomiędzy wersjami

Z Nonsensopedii, polskiej encyklopedii humoru
WizualnieWikikod
Linia 1: Linia 1:
'''Ruch Autonomii Śląska''' (''RAŚ'') – [[stowarzyszenie]] utworzone w styczniu [[1990]] r. przez [[Ślązacy|Ślązaków]], które rozpoczęło starania o wyraziste upodmiotowienie [[Śląsk]]a i jego mieszkańców poprzez utworzenie własnego parlamentu, skarbu i rządu.
'''Ruch Autonomii Śląska''' – organizacja separatystyczna na [[Śląsk]]u, żądająca odłączenia Śląska od Polski, a następnie przyłączenia jej na powrót w charakterze [[terytorium zależne|terytorium zależnego]]. Filozofia RAŚ to w skrócie: ''Polska nie dała nam niczego, więc nic nie jesteśmy jej winni.'' To filozofia stosunkowo prosta, ale jesteś [[gorol]]em, więc tego nie zrozumisz, bo szystkie gorole nienawidzom Ślunska, syneczku.


Ruch Autonomii Śląska nawiązuje do bogatej tradycji śląskich [[autonomia|autonomii]]: [[Księstwa śląskie|księstw śląskich]], [[Śląsk Austriacki|Śląska Austriackiego]] i [[Śląsk czeski|Śląska Czeskiego]], [[Państwo stanowe|państwa stanowego]], [[Kraj związkowy|pruskiego kraju związkowego]] ''Schlesien'' / ''Land Schlesien'', jak i przedwojennego [[Autonomiczne województwo śląskie|autonomicznego województwa śląskiego]] (kiedy to Górnemu Śląskowi nadano [[Statut Organiczny Województwa Śląskiego|Statut Organiczny]]).
==Żondania==
* Zawarcie w [[Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy|Traktacie Konstytucyjnym]] wzmianki o śląskich korzeniach Europy.
* Ustanowienie przewodnictwa Śląska w [[Rada Europejska|Radzie Europejskiej]] za zaległy okres pięćdziesięciu lat oraz wpisanie go w poczet sześciu państw założycielskich [[Europejska Wspólnota Węgla i Stali|Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali]], bo gdyby nie polska okupacja na ziemiach śląskich, to Śląsk na pewno pierwszy poleciałby ze swoich wynglem do [[Benelux|Krajów Beneluksu]].
* Stworzenie terytoriów zależnych Śląska wszędzie tam, gdzie na obszarze danego państwa występuje jedna osoba deklarująca narodowość śląską.
* Odebranie ołówków ankieterom na spisach powszechnych, aby nie mogli fałszować śląskiej tożsamości narodowej.
* Doprowadzenie do tego, aby po wpisaniu „bydziesz” w Google nie pojawiał się komunikat ''Czy chodziło Ci o: będziesz'', albo przynajmniej, aby brzmiał on ''Jeli słaziło Tobia, synek, ło: będziesz''.


==Władze RAŚ==
⚫
[[Kategoria:Organizacje]]
* Przewodniczący: [[Jerzy Gorzelik|dr Jerzy Gorzelik]]
[[Kategoria:Śląsk]]
* Zastępca przewodniczącego: Jerzy Bogacki, Krzysztof Kluczniok
* Skarbnik: Leon Swaczyna
* Sekretarz: Paweł Helis
* Członek zarządu RAŚ: Waldemar Piątek

==Działalność==
===Narodowy spis powszechny===
Najbardziej widocznym sukcesem RAŚ była agitacja przed [[Narodowy Spis Powszechny 2002|spisem powszechnym w 2002 r.]] prowadzona pod hasłem "Masz prawo zadeklarować narodowość śląską". W spisie powszechnym narodowość śląską zadeklarowało ponad 173 tys. osób. Działacze RAŚ twierdzą, że wynik ten nie oddaje całej prawdy, ponieważ rachmistrze spisowi często odmawiali wpisania narodowości śląskiej do formularza<ref>Liczba ta nie obejmuje wszystkich osób deklarujących narodowość śląską, bowiem nie obejmuje osób które z różnych przyczyn nie brali udziału w spisie powszechnym lub były osobami niepełnoletnimi. [http://www.naszekaszuby.pl/modules/news/print.php?storyid=23 Ruch Autonomii Śląska] (oraz wiele osób niezrzeszonych) zarzucił iż wielu przypadkach rachmistrze spisowi odmawiali wpisania narodowości śląskiej do formularza lub wpisywali ołówkiem by móc później ją zmienić. Zarzuty tego rodzaju wysunął również [http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/quot;gazeta;wyborczaquot;;-;narodowosc;a;spis;powszechny,97,0,54625.html# Związek Ukraińców w Polsce, który został poparty przez Jacka Kuronia]</ref>.

===Wybory parlamentarne===
W [[wybory parlamentarne w Polsce 1991|wyborach do Sejmu w 1991 roku]] Ruch Autonomii Śląska uzyskał 2 mandaty poselskie. W ostatnich wyborach parlamentarnych działacze tego stowarzyszenia (m.in. Wiceprzewodniczący Krzysztof Kluczniok) znaleźli się na listach wyborczych [[Polskie Stronnictwo Ludowe|Polskiego Stronnictwa Ludowego]].

===Wybory samorządowe===
W [[Wybory samorządowe w Polsce 2006|wyborach samorządowych w 2006 roku]], Komitet Wyborczy Ruchu Autonomii Śląska nie zdobył żadnego mandatu do sejmiku [[województwo śląskie|województwa śląskiego]] zdobywając 4,35% głosów i uplasował się za [[PO]], [[PiS]] i [[PSL]], ale przed [[Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej|Samoobroną]] - 3,96% i [[Liga Polskich Rodzin|LPR]] - 3,46%. RAŚ zdobył jednak mandaty w radach gmin i powiatów. W porównaniu do [[Wybory samorządowe w Polsce 2002|wyborów z 2002 roku]] wyraźnie poprawił się wynik w [[Katowice|Katowicach]] (7,7%), [[Ruda Śląska|Rudzie Śląskiej]] (9,39%), [[Zabrze|Zabrzu]] (5,71%), [[Tychy|Tychach]] (5,1%), [[Bytom]]iu (6,8%), [[Mysłowice|Mysłowicach]] (8,3%) i [[powiat gliwicki|powiecie gliwickim]] (7,54%), [[powiat bieruńsko-lędziński|powiecie bieruńsko-lędzińskim]] (10,4%), [[powiat tarnogórski|powiecie tarnogórskim]] (7,73%). Słabsze poparcie RAŚ uzyskał w [[Siemianowice Śląskie|Siemianowicach]] (4,94%), [[Piekary Śląskie|Piekarach]] (5,06%) oraz w okręgu rybnickim, w którym RAŚ uzyskał 8,1% głosów, w stosunku do 11% w [[2002]] roku. W województwie opolskim RAŚ uzyskał poparcie w wysokości 1,46% wszystkich oddanych głosów.

===Wybory do parlamentu europejskiego===
W wyborach do parlamentu europejskiego w [[2004]] [[Jerzy Gorzelik]] bezskutecznie startował z listy [[Narodowy Komitet Wyborczy|Narodowego Komitetu Wyborczego]] założonego przez [[Maciej Płażyński|Macieja Płażyńskiego]].

=== Działalność na rzecz zachowania śląskiej tożsamości ===
RAŚ włączając się w dyskusje na temat śląskiej historii przyczynił się do przypomnienia takich postaci jak np. pionier śląskiego przemysłu [[Friedrich Wilhelm von Reden|Fryderyk Hrabia Reden]] czy założyciele nowoczesnych [[Katowice|Katowic]] [[Friedrich Grundmann]] i [[Richard Holtze]], o których po wojnie nie wspominano tylko ze względu na ich niemieckie pochodzenie. Pozytywnie ocenia się zaangażowanie RAŚ na rzecz popularyzowania kulturalnego dziedzictwa Górnego Śląska, m.in. poprzez włączenie się w obchody corocznych Europejskich Dni Dziedzictwa.

==Współpraca==
RAŚ utrzymuje biuro w [[Niemcy|Niemczech]]. Przez dłuższy czas współpracował z organizacjami [[Mniejszość niemiecka w Polsce|niemieckiej mniejszości narodowej w Polsce]]. Dwaj przedstawiciele RAŚ brali też udział w konferencji w [[Bozen]], gdzie omawiano przeprowadzanie akcji zbierania funduszy na szkoły niemieckie na Śląsku. Jednak od kilku lat mniejszość niemiecka zaczęła traktować RAŚ jako konkurencję w walce o głosy wyborców na Śląsku.

Część działaczy RAŚ działa na rzecz [[Związek Ludności Narodowości Śląskiej|Związku Ludności Narodowości Śląskiej]], który usiłuje na drodze sądowej zalegalizować w Polsce [[Ślązacy|narodowość śląską]].

Od roku 2004 Ruch Autonomii Śląska jest członkiem [[Wolny Sojusz Europejski|Wolnego Sojuszu Europejskiego]], przy którego frakcji w [[Parlament Europejski|Parlamencie Europejskim]] także utrzymuje przedstawicielstwo.

==Kontrowersje==
Działalność RAŚ budzi na Górnym Śląsku i w całej Polsce kontrowersje, które wpisują się w toczony od lat 90. spór o tożsamość Górnego Śląska.

Przywołuje się tu kontrowersyjne wypowiedzi przewodniczącego RAŚ Jerzego Gorzelika:
:''"Jestem [[Ślązacy|Ślązakiem]], nie [[Polacy|Polakiem]]. Moja ojczyzna to Górny Śląsk. Nic Polsce nie przyrzekałem, więc jej nie zdradziłem. [[Państwo]] zwane [[Rzeczpospolita Polska]], którego jestem obywatelem, odmówiło mi i moim kolegom prawa do samostanowienia i dlatego nie czuje się zobowiązany do lojalności wobec tego państwa"'' oraz wypowiedź nawiązująca do poglądu wyrażonego podczas obrad [[traktat wersalski|traktatu wersalskiego]] w [[1919]] roku przez brytyjskiego premiera [[David Lloyd George|Davida Lloyd George]], że ''"przyłączyć Górny Śląsk do Polski to tak, jakby małpie dać zegarek"'', do której Gorzelik dodał w odniesieniu do Polski jako małpy i Śląska jako zegarka ''"Po 80 latach, widać, że małpa zegarek zepsuła"''.

Lęki przed separatyzmem RAŚ podsycają publikacje w "[[Jaskółka Śląska|Jaskółce Śląskiej]]" - czasopiśmie wydawanym przez RAŚ, gdzie pojawiały się swego czasu artykuły postulujące powstanie ''"niepodległego państwa Śląsk"''. Inne kontrowersje wzbudzają publikacje historyczne szerzone przez działaczy RAŚ (m.in. takich jak [[Dariusz Jerczyński]] czy [[Bruno Nieszporek]]). Można w nich znaleźć twierdzenia, że historia Śląska została zafałszowana przez polskich nacjonalistów, natomiast germanizacja i walka z Polakami organizacji takich jak [[Hakata]] i [[Komisja_Kolonizacyjna]] były tylko formą obrony przed polskim nacjonalizmem.

W [[2000]]r. [[UOP]] w raporcie o bezpieczeństwie państwa ostrzegał, że RAŚ może stanowić "potencjalne zagrożenie dla interesów RP"<ref>[http://www.videofact.com/mark/uop/uop1.html Raport Urzędu Ochrony Państwa dotyczący zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa w aspekcie wewnętrznym i zewnętrznym oraz ujawnionych w tym zakresie przestępstw w 1999 roku] </ref>. Raport wywołał mieszane reakcje, za sporą przesadę uznano uznawanie RAŚ za strukturę podległą Związkowi Wypędzonych. Sam katowicki UOP sprawę bagatelizował, ówczesny rzecznik delegatury mjr Zbigniew Nowak w rozmowie z Janem Dziadulem z [[Polityka (tygodnik)|Polityki]] mówił: ''Nie widzimy obecnie żadnych zagrożeń dla polskiej racji stanu na Śląsku, także w działaniach ruchu autonomistów''<ref>[http://www.polityka.pl/archive/do/registry/secure/showArticle?id=3351760 Jaskółka kala gniazdo, Polityka nr. 18/2000]</ref>.

Przychylne RAŚ stanowisko od kilku lat zajmuje pochodzący ze Śląska znany reżyser i senator [[Kazimierz Kutz]], który przed wyborami samorządowymi w 2006 r. otwarcie poparł RAŚ. RAŚ wspierają także znany pisarz [[Henryk Waniek]], dramaturg [[Ingmar Villqist]] oraz artysta plastyk [[Andrzej Urbanowicz]].

==Zobacz też==
*[[Związek Ludności Narodowości Śląskiej]]
*[[Młodzież Górnośląska]]
*[[Śląski Związek Akademicki]]
*[[Jaskółka Śląska]]

==Linki zewnętrzne==
*[http://www.raslaska.org Strona internetowa Ruchu Autonomii Śląska]
*[http://republika.pl/zlns/ Strona internetowa Związku Ludności Narodowości Śląskiej]

{{Przypisy}}

⚫
[[Kategoria:Organizacje śląskie]]

[[de:Bewegung für die Autonomie Schlesiens]]
[[en:Silesian Autonomy Movement]]
[[fr:Ruch Autonomii Śląska]]
[[no:Ruch Autonomii Śląska]]

Wersja z 19:21, 8 kwi 2007

Ruch Autonomii Śląska (RAŚ) – stowarzyszenie utworzone w styczniu 1990 r. przez Ślązaków, które rozpoczęło starania o wyraziste upodmiotowienie Śląska i jego mieszkańców poprzez utworzenie własnego parlamentu, skarbu i rządu.

Ruch Autonomii Śląska nawiązuje do bogatej tradycji śląskich autonomii: księstw śląskich, Śląska Austriackiego i Śląska Czeskiego, państwa stanowego, pruskiego kraju związkowego Schlesien / Land Schlesien, jak i przedwojennego autonomicznego województwa śląskiego (kiedy to Górnemu Śląskowi nadano Statut Organiczny).

Władze RAŚ

  • Przewodniczący: dr Jerzy Gorzelik
  • Zastępca przewodniczącego: Jerzy Bogacki, Krzysztof Kluczniok
  • Skarbnik: Leon Swaczyna
  • Sekretarz: Paweł Helis
  • Członek zarządu RAŚ: Waldemar Piątek

Działalność

Narodowy spis powszechny

Najbardziej widocznym sukcesem RAŚ była agitacja przed spisem powszechnym w 2002 r. prowadzona pod hasłem "Masz prawo zadeklarować narodowość śląską". W spisie powszechnym narodowość śląską zadeklarowało ponad 173 tys. osób. Działacze RAŚ twierdzą, że wynik ten nie oddaje całej prawdy, ponieważ rachmistrze spisowi często odmawiali wpisania narodowości śląskiej do formularza[1].

Wybory parlamentarne

W wyborach do Sejmu w 1991 roku Ruch Autonomii Śląska uzyskał 2 mandaty poselskie. W ostatnich wyborach parlamentarnych działacze tego stowarzyszenia (m.in. Wiceprzewodniczący Krzysztof Kluczniok) znaleźli się na listach wyborczych Polskiego Stronnictwa Ludowego.

Wybory samorządowe

W wyborach samorządowych w 2006 roku, Komitet Wyborczy Ruchu Autonomii Śląska nie zdobył żadnego mandatu do sejmiku województwa śląskiego zdobywając 4,35% głosów i uplasował się za PO, PiS i PSL, ale przed Samoobroną - 3,96% i LPR - 3,46%. RAŚ zdobył jednak mandaty w radach gmin i powiatów. W porównaniu do wyborów z 2002 roku wyraźnie poprawił się wynik w Katowicach (7,7%), Rudzie Śląskiej (9,39%), Zabrzu (5,71%), Tychach (5,1%), Bytomiu (6,8%), Mysłowicach (8,3%) i powiecie gliwickim (7,54%), powiecie bieruńsko-lędzińskim (10,4%), powiecie tarnogórskim (7,73%). Słabsze poparcie RAŚ uzyskał w Siemianowicach (4,94%), Piekarach (5,06%) oraz w okręgu rybnickim, w którym RAŚ uzyskał 8,1% głosów, w stosunku do 11% w 2002 roku. W województwie opolskim RAŚ uzyskał poparcie w wysokości 1,46% wszystkich oddanych głosów.

Wybory do parlamentu europejskiego

W wyborach do parlamentu europejskiego w 2004 Jerzy Gorzelik bezskutecznie startował z listy Narodowego Komitetu Wyborczego założonego przez Macieja Płażyńskiego.

Działalność na rzecz zachowania śląskiej tożsamości

RAŚ włączając się w dyskusje na temat śląskiej historii przyczynił się do przypomnienia takich postaci jak np. pionier śląskiego przemysłu Fryderyk Hrabia Reden czy założyciele nowoczesnych Katowic Friedrich Grundmann i Richard Holtze, o których po wojnie nie wspominano tylko ze względu na ich niemieckie pochodzenie. Pozytywnie ocenia się zaangażowanie RAŚ na rzecz popularyzowania kulturalnego dziedzictwa Górnego Śląska, m.in. poprzez włączenie się w obchody corocznych Europejskich Dni Dziedzictwa.

Współpraca

RAŚ utrzymuje biuro w Niemczech. Przez dłuższy czas współpracował z organizacjami niemieckiej mniejszości narodowej w Polsce. Dwaj przedstawiciele RAŚ brali też udział w konferencji w Bozen, gdzie omawiano przeprowadzanie akcji zbierania funduszy na szkoły niemieckie na Śląsku. Jednak od kilku lat mniejszość niemiecka zaczęła traktować RAŚ jako konkurencję w walce o głosy wyborców na Śląsku.

Część działaczy RAŚ działa na rzecz Związku Ludności Narodowości Śląskiej, który usiłuje na drodze sądowej zalegalizować w Polsce narodowość śląską.

Od roku 2004 Ruch Autonomii Śląska jest członkiem Wolnego Sojuszu Europejskiego, przy którego frakcji w Parlamencie Europejskim także utrzymuje przedstawicielstwo.

Kontrowersje

Działalność RAŚ budzi na Górnym Śląsku i w całej Polsce kontrowersje, które wpisują się w toczony od lat 90. spór o tożsamość Górnego Śląska.

Przywołuje się tu kontrowersyjne wypowiedzi przewodniczącego RAŚ Jerzego Gorzelika:

"Jestem Ślązakiem, nie Polakiem. Moja ojczyzna to Górny Śląsk. Nic Polsce nie przyrzekałem, więc jej nie zdradziłem. Państwo zwane Rzeczpospolita Polska, którego jestem obywatelem, odmówiło mi i moim kolegom prawa do samostanowienia i dlatego nie czuje się zobowiązany do lojalności wobec tego państwa" oraz wypowiedź nawiązująca do poglądu wyrażonego podczas obrad traktatu wersalskiego w 1919 roku przez brytyjskiego premiera Davida Lloyd George, że "przyłączyć Górny Śląsk do Polski to tak, jakby małpie dać zegarek", do której Gorzelik dodał w odniesieniu do Polski jako małpy i Śląska jako zegarka "Po 80 latach, widać, że małpa zegarek zepsuła".

Lęki przed separatyzmem RAŚ podsycają publikacje w "Jaskółce Śląskiej" - czasopiśmie wydawanym przez RAŚ, gdzie pojawiały się swego czasu artykuły postulujące powstanie "niepodległego państwa Śląsk". Inne kontrowersje wzbudzają publikacje historyczne szerzone przez działaczy RAŚ (m.in. takich jak Dariusz Jerczyński czy Bruno Nieszporek). Można w nich znaleźć twierdzenia, że historia Śląska została zafałszowana przez polskich nacjonalistów, natomiast germanizacja i walka z Polakami organizacji takich jak Hakata i Komisja_Kolonizacyjna były tylko formą obrony przed polskim nacjonalizmem.

W 2000r. UOP w raporcie o bezpieczeństwie państwa ostrzegał, że RAŚ może stanowić "potencjalne zagrożenie dla interesów RP"[2]. Raport wywołał mieszane reakcje, za sporą przesadę uznano uznawanie RAŚ za strukturę podległą Związkowi Wypędzonych. Sam katowicki UOP sprawę bagatelizował, ówczesny rzecznik delegatury mjr Zbigniew Nowak w rozmowie z Janem Dziadulem z Polityki mówił: Nie widzimy obecnie żadnych zagrożeń dla polskiej racji stanu na Śląsku, także w działaniach ruchu autonomistów[3].

Przychylne RAŚ stanowisko od kilku lat zajmuje pochodzący ze Śląska znany reżyser i senator Kazimierz Kutz, który przed wyborami samorządowymi w 2006 r. otwarcie poparł RAŚ. RAŚ wspierają także znany pisarz Henryk Waniek, dramaturg Ingmar Villqist oraz artysta plastyk Andrzej Urbanowicz.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ Liczba ta nie obejmuje wszystkich osób deklarujących narodowość śląską, bowiem nie obejmuje osób które z różnych przyczyn nie brali udziału w spisie powszechnym lub były osobami niepełnoletnimi. Ruch Autonomii Śląska (oraz wiele osób niezrzeszonych) zarzucił iż wielu przypadkach rachmistrze spisowi odmawiali wpisania narodowości śląskiej do formularza lub wpisywali ołówkiem by móc później ją zmienić. Zarzuty tego rodzaju wysunął również Związek Ukraińców w Polsce, który został poparty przez Jacka Kuronia
  2. ↑ Raport Urzędu Ochrony Państwa dotyczący zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa w aspekcie wewnętrznym i zewnętrznym oraz ujawnionych w tym zakresie przestępstw w 1999 roku
  3. ↑ Jaskółka kala gniazdo, Polityka nr. 18/2000
Źródło: „https://nonsa.pl/index.php?title=Ruch_Autonomii_Śląska&oldid=226731”