Wikipedia: Różnice pomiędzy wersjami
M (Hmmm... tobie się encyklopedie no pomyliły...?) |
(Anulowano wersję użytkownika Vae) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<!-- |
|||
[[Grafika:Wikipedia.png|right|thumb|200px|Logo Wikipedii]] |
|||
***************************************************************** |
|||
[[Grafika:Bouncywikilogo.gif|right|thumb|200px|Logo alternatywne]] |
|||
***************************************************************** |
|||
[[Grafika:Beer_can-1-.jpg|right|thumb|200px|Ulubiony napój wikipedystów]] |
|||
** Jeśli jesteś tutaj jedynie, aby zobaczyć, że *naprawdę* ** |
|||
[[Grafika:Fair use icon - Book.png|thumb|right|200px|''<span class="plainlinks"> [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=edit}} Edytuj]</span> tę książkę'' – [[Jimbo Wales]], prawdziwa historia założyciela Wikipedii]] |
|||
** możesz edytować tę stronę, zobacz stronę ** |
|||
[[Grafika:Strglownawikipedia.GIF|thumb|right|200px|Strona Główna Wikipedii]] |
|||
** ____________________________________________ ** |
|||
'''Wikipedia''' – oparta na idei [[wiki]] kłamliwa księga, żydokomunistyczna, syjońska, masońska, propagandowa, pornograficzna, katofaszystowska, ksenofobiczna, polonocentryczna{{fakt}} i zawierająca same [[kłamstwo|kłamstwa]]. Jest środkiem manipulacji opinią społeczną w krajach niedorozwiniętych, które same siebie nazywają zachodem... Księga ta została zapoczątkowana przez [[Komunizm|komunistów]], [[liberalizm|lumpenliberałów]] i [[chemik|chemików]] celem szerzenia zakłamania i zgody na wycinkę zielonych płuc Polski. |
|||
** http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wstęp ** |
|||
** ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^ ** |
|||
** zamiast tej. ** |
|||
***************************************************************** |
|||
***************************************************************** |
|||
Ta strona, ze względu na częste wandalizmy, została zabezpieczona |
|||
przed edycją przez niezalogowanych i nowych użytkowników. Jeżeli |
|||
zauważyłeś jakiś błąd, użyj linka "Zgłoś błąd w artykule" |
|||
znajdującego się w lewym menu lub załóż konto i poczekaj |
|||
cztery dni, aż będziesz mógł edytować tak zabezpieczone artykuły. |
|||
--> |
|||
{{Strona WWW infobox |
|||
|nazwa= Wikipedia |
|||
|screenshot = [[Grafika:Www.wikipedia.org screenshot.png|250px|Wielojęzyczny portal Wikipedii na stronie http://www.wikipedia.org. Pokazane na nim są największe edycje językowe]] |
|||
|komercyjna = Nie |
|||
|typ =[[projekt internetowej encyklopedii|Internetowa encyklopedia]] |
|||
|reg = Opcjonalnie |
|||
|właściciel = [[Wikimedia Foundation]] |
|||
|autor = wielu autorów |
|||
}} |
|||
'''Wikipedia''' – wielojęzyczny [[projekt internetowej encyklopedii]] działającej na zasadzie [[wolna dokumentacja|otwartej treści]]. Funkcjonuje w oparciu o [[oprogramowanie]] [[wiki]] ([[język hawajski|j. hawajski]]: ''wiki wiki'' = "szybko"), wywodzące się z koncepcji [[WikiWikiWeb]], umożliwiające edycję każdemu użytkownikowi odwiedzającemu stronę i aktualizację jej treści w czasie realnym. Słowo ''Wikipedia'' jest [[neologizm]]em powstałym w wyniku [[portmanteau|połączenia]] wyrazów ''wiki'' i ''[[encyklopedia]]''. [[Slogan]] reklamowy Wikipedii brzmi: ''"Wolna encyklopedia, którą każdy może edytować"''. |
|||
Wikipedia powstała [[15 stycznia]] [[2001]] roku jako projekt pomocniczy pisanej przez ekspertów i aktualnie już nieistniejącej [[Nupedia|Nupedii]]. Obecnie zarządzana jest przez [[organizacja non-profit|organizację non-profit]] [[Wikimedia Foundation|Fundację Wikimedia]]. Wikipedia ma ponad 10,2 milionów haseł we wszystkich edycjach językowych, włączając w to ponad 2 mln haseł w wersji angielskiej oraz {{#ifeq: {{SERVER}}|http://pl.wikipedia.org|{{NUMBEROFARTICLES}}|ponad 0,5 mln}} haseł w [[polska Wikipedia|wersji polskiej]]. Istnieje ponad 200 edycji językowych Wikipedii, z czego 32 ma ponad 50 tys. haseł<ref>{{Cytuj stronę|url=http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias|tytuł=List of Wikipedias|data dostępu=25 kwietnia 2008|język=en}}</ref>. |
|||
Wikipedia to satyryczne przedsięwzięcie „encyklopedyczne”, oparte na technice [[MediaWiki]] i parodiujące [[Nonsensopedia|Nonsensopedię]]. Jest zbiorem absurdalnych haseł nie mających nic wspólnego z rzeczywistością, wymyślanych przez ich autorów; natomiast Nonsensopedia jest w niej żartobliwie określana mianem parodii (sic! – już [[przedszkolak|przedszkolaki]] wiedzą, że jest odwrotnie) Wikipedii. |
|||
Wikipedie [[polska Wikipedia|polska]] i [[niemiecka Wikipedia|niemiecka]] zostały również wydane na płycie [[DVD|DVD-ROM]]. Rozważa się też wydanie angielskiej Wikipedii na płycie DVD lub w wersji książkowej. Od początku istnienia Wikipedia zdobywa coraz większą popularność<ref>{{Cytuj stronę|url=http://stats.wikimedia.org/PL/PlotsPngUsageVisits.htm|tytuł=Statystyki Wikipedii. Wizyty dziennie| data dostępu=1 stycznia 2006}}</ref>, a Fundacja nią zarządzająca uruchomiła też różne [[:Kategoria:Projekty Fundacji Wikimedia|siostrzane projekty]]. Wikipedia jest jedną z najczęściej odwiedzanych stron internetowych<ref>{{Cytuj stronę|url=http://searchengineland.com/070216-102423.php |autor=Danny Sullivan|tytuł=Wikipedia Enters Top Ten Most Visited Sites|data dostępu=25 kwietnia 2008|język=en}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|autor=[[Alexa Internet|Alexa]]|url=http://www.alexa.com/data/details/main/wikipedia.org|tytuł=Company Info for wikipedia.org|data dostępu=25 kwietnia 1008|lang=en}}</ref>, a wiele stron uruchomiło jej [[mirror]]y lub [[fork]]i. |
|||
[[Grafika:Wikipedia-logo.png|thumb|Logo Wikipedii]] |
|||
Czytając ją można się dowiedzieć, iż demokracja jest jedynym słusznym ustrojem, nasz kraj nazywa się [[Korea Północna]], mieszkańcy naszego kraju mają skośne oczy, a [[Flaga Polski|nasza flaga]] jest szaro-czerwona. Interesujący wydaje się atak wikipedystów, którzy twierdzą, iż to nonsensopedyści znajdują się w błędzie... |
|||
[[Grafika:Wiki.png|thumb|Logo polskiej wikipedii]] |
|||
Współzałożyciel Wikipedii [[Jimmy Wales]] nazwał ją "próbą stworzenia i rozpowszechnienia wielojęzycznej wolnej encyklopedii o najwyższym możliwym poziomie dla każdej osoby na Ziemi w jej własnym języku<ref>{{Cytuj stronę|autor=[[Jimmy Wales]]|url=http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikipedia-l/2005-March/038102.html|tytuł=Wikipedia is an encyclopedia|data dostępu=8 marca 2005|lang=en}}</ref>". Kontrowersje budzi wiarygodność Wikipedii ze względu na możliwość wandalizowania treści haseł oraz nierówna ich jakość i niejednolitość. Z drugiej strony możliwość dowolnej dystrybucji jej zawartości, ciągłe udoskonalanie, duży zasięg i liczba edycji językowych spowodowały, że Wikipedia jest jednym z najczęściej cytowanych źródeł w Internecie. |
|||
== Zasady i zalecenia == |
|||
Wikipedia idzie z duchem czasu i wychodzi naprzeciw polskim elitom intelektualnym: zamierza uruchomić swoją wersję dla ludków z [[Fotka.pl|Fotki]], którą ma cechować OdPoWiEdNiA fOrMa Za[[PiS]]u oraz uproszczenie w zakresie użytych struktur leksykalnych i gramatycznych. |
|||
Proces tworzenia zawartości Wikipedii porządkowany jest zbiorem zaleceń i zasad dotyczących doboru oraz redagowania treści i tytułów haseł. Decyzje dotyczące zasad i zaleceń obowiązujących w Wikipedii podejmowane są w wyniku dyskusji i [[Wikipedia:Metody podejmowania decyzji|konsensusu]] w gronie edytorów, a gdy jest to niemożliwe przeprowadzane są głosowania. Umowne kryterium encyklopedyczności decyduje o dodawaniu lub usuwaniu haseł o odpowiedniej treści lub przenoszeniu ich do projektów siostrzanych (np. [[Wikisłownik]], [[Wikicytaty]], [[Wikibooks]]). Jedną z głównych zasad Wikipedii jest "[[Wikipedia:Neutralny punkt widzenia|neutralny punkt widzenia]]". Zasada ta wymaga unikania jednostronnego przedstawiania zagadnień, zwłaszcza z natury dyskusyjnych. Artykuły powinny zawierać możliwie pełny i aktualny stan wiedzy i opinii na opisywany temat. Nie wolno wprowadzać [[Wikipedia:Nie przedstawiamy twórczości własnej|własnych przemyśleń i analiz]], czy informacji dotąd nie opublikowanych w żadnym źródle zewnętrznym. Wprowadzane informacje powinny być [[Wikipedia:Weryfikowalność|weryfikowalne]]. W przypadku braku wskazania źródeł bibliograficznych dla wprowadzanych treści liczyć się należy z ich usunięciem. Nad przestrzeganiem zasad i zaleceń Wikipedii czuwają sami edytorzy stale kontrolujący wprowadzane zmiany. Aktywni, zaufani i doświadczeni edytorzy mogą uzyskiwać uprawnienia [[Wikipedia:Administratorzy|administratorów]], zwiększające techniczne możliwości ochrony i respektowania zasad oraz zaleceń edycyjnych. |
|||
== Wolna treść == |
|||
Dodatkowo warto wspomnieć, że Wikipedia jest jak [[PGNiG]]. Każdy wie, że istnieje, ale nikt nie potrafi wypowiedzieć prawidłowo jej nazwy. Oczywiście jednak jej brat [[Wikisłownik]] wie już wszystko na ten temat: skrót ten wymawia się jako ''pe-ge-ni-ge''<ref>Dawniej poprawna była forma ''pe-gie-ni-gie'', jednak w marcu [[2007]] mocą zbiorowej inteligencji Wikipedystów zmieniono wymowę na ''pe-ge-ni-ge''.</ref>. Ponadto z dyskusji kontrowersyjnego artykułu często można się dowiedzieć więcej niż z samego artykułu. |
|||
[[GNU FDL]] – licencja, na której udostępniana jest treść artykułów, jest jedną z wielu licencji [[prawo autorskie|praw autorskich]] typu ''[[copyleft]]'', które pozwalają na dowolną redystrybucję, tworzenie [[praca pochodna|prac pochodnych]] i komercyjne wykorzystanie zawartości. Gdy użytkownik wprowadza własną treść do projektu, zachowuje prawo autorskie do tego tekstu, lecz jednocześnie zgadza się bezwarunkowo i na zawsze na udostępnienie własnej pracy na licencji GFDL. Dzięki temu Wikipedia może zawierać teksty i ich modyfikacje z innych źródeł, które używają tej samej licencji. |
|||
Pomimo tego, że cały tekst Wikipedii jest dostępny na wolnej licencji, pewien procent grafik i dźwięków w niektórych wikipediach nie jest udostępniany w oparciu o wolne licencje. Przykładami są loga korporacji, próbki piosenek czy chronione prawem autorskim zdjęcia nowych wiadomości. Wszystkie "niewolne" materiały używane są zgodnie z amerykańskim prawem [[dozwolony użytek|dozwolonego użytku]] (ang. ''fair use'')<ref>"[[:en:Wikipedia:Wikipedia as a press source 2005|Wikipedia as a press source (2005)]]", Wikipedia ([[28 marca]] [[2005]])</ref>. Jednakże [[polska Wikipedia|Wikipedia polska]], niemiecka, portugalska oraz duńska zabraniają korzystania z materiałów, które nie są objęte wolnymi licencjami. W polskiej Wikipedii trwała debata czy nie pozwolić na umieszczanie grafik zgodnie z polskim prawem [[dozwolony użytek|dozwolonego użytku]], lecz po konsultacji z prawnikami okazało się to niemożliwe. |
|||
==Prawdziwa natura Wikipedii== |
|||
Wikipedia to [[MMORPG|sieciowa gra RPG]]. W oryginalnej, angielskiej wersji językowej istotną częścią gry jest oddawanie czci legendarnemu bohaterowi kreskówek, słonikowi [[Jimbo Wales|Jimbo]]. Skutkiem ubocznym gry w Wikipedię jest stopniowe gromadzenie masy informacji o różnym stopniu niewiarygodności, przez niektórych mylonych z sieciową [[encyklopedia|encyklopedią]]. |
|||
Zawartość Wikipedii była cytowana oraz kopiowana przez setki stron dzięki kopiom baz danych oraz używana na wykładach, w książkach i konferencjach. Treść Wikipedii wykorzystana była w sądzie amerykańskim<ref>[http://www.ca11.uscourts.gov/opinions/ops/200216886.pdf Bourgeois ''et al'' v. Peters ''et al.'']</ref> oraz na stronie internetowej [[parlament Kanady|parlamentu Kanady]] (na stronie o ustawie Civil Marriage Act w liście "więcej informacji" znajduje się link do artykułu w angielskiej Wikipedii, [[:en:Same-sex marriage|same-sex marriage]])<ref>"[http://www.parl.gc.ca/LEGISINFO/index.asp?Lang=E&Chamber=C&StartList=2&EndList=200&Session=13&Type=0&Scope=I&query=4381&List=toc C-38]", LEGISINFO ([[28 marca]] [[2005]])</ref>. Niektórzy użytkownicy Wikipedii, ''wikipedyści'', tworzą ogólną listę takich użyć<ref>[[Wikipedia:Wikipedia w mediach|Wikipedia w mediach]]</ref>. |
|||
==Sposoby weryfikacji== |
|||
Prawo do udzielania licencji na użycie znaku towarowego Wikipedii na różnych towarach, na przykład książkach lub płytach [[DVD]], ma formalnie tylko Fundacja Wikimedia<ref>{{cytuj news|imię=Vipin|nazwisko=Nair|tytuł=Growing on volunteer power|data=[[5 grudnia]] [[2005]]|opublikowany=Business Line|url=http://www.thehindubusinessline.com/ew/2005/12/05/stories/2005120500070100.htm}}</ref>, lecz [[Wikimedia Deutschland]] ma ograniczone prawo dysponowania tymi znakami na terenie [[Niemcy|Niemiec]] i planowane jest przekazanie takich praw także innym, lokalnym oddziałom Wikimedia. |
|||
Jednym z najpewniejszych sposobów weryfikacji jest zwrócenie się do wyroczni [[Google]]. Google w odpowiedzi wyrzuci nam kilka linków do Wikipedii, gdzie niezależnie zweryfikujemy informacje z Wikipedii. |
|||
== Edytowanie == |
|||
==Kłamstwa Wikipedii== |
|||
[[Grafika:Porównywanie edycji - przykład.png|thumb|left|300px|Edytorzy sprawdzają zmiany w artykułach poprzez porównywanie dwóch wersji danego artykułu. Różnice między tymi wersjami wyróżnione są kolorem czerwonym]] |
|||
# [[Jurij Gagarin|Gagarin]] pierwszym człowiekiem w kosmosie, zginął w wypadku. |
|||
#*Bzdura – Gagarin nigdy nie był w kosmosie, a zginął na zlecenie [[Kreml]]a, bo zaczął sypać. |
|||
# Lot na księżyc był wyczynem [[Stany Zjednoczone Ameryki Północnej|USA]] w drugiej połowie XX wieku. |
|||
#*bzdura – [[Pan Twardowski|Twardowski]] zrobił to kilkaset lat wcześniej. |
|||
# Wikipedia obficie rozpisuje się o [[Albania|Albanii]]. |
|||
#*Ale przecież Albania nie istnieje – to jedna wielka abstrakcja. |
|||
# Wikipedia uważa, że wie wszystko. |
|||
#*Kłamstwo! My wiemy więcej! |
|||
# Jednak największym kłamstwem jest to, co pisali oni o Nonsensopedii:<br>''Nonsensopedia (...) jest zbiorem absurdalnych haseł, nie mających nic wspólnego z rzeczywistością, wymyślanych przez ich autorów, a Wikipedia jest w niej żartobliwie określana mianem parodii Nonsensopedii.'' |
|||
Praktycznie wszyscy odwiedzający mogą edytować zawartość Wikipedii oraz tworzyć nowe artykuły, a ich zmiany są widoczne natychmiast po naciśnięciu przycisku '''Zapisz'''. Wikipedia zbudowana została na przekonaniu, że współpraca pomiędzy użytkownikami będzie prowadziła do stałej poprawy zawartości merytorycznej haseł, w sposób, w jaki udało się to osiągnąć w wielu projektach [[open source|oprogramowania open-source]]. Niektórzy edytorzy Wikipedii opisali proces edycji artykułów jako "[[ewolucja|ewolucyjny]] proces [[darwinizm społeczny|darwinizmu społecznego]]"<ref>"[http://meta.wikimedia.org/wiki/Wikipedia_sociology Wikipedia sociology]", [[Meta-Wiki]], 23:30 [[24 marca]] [[2005]] {{lang|en}}</ref>. |
|||
==Pokolenie Wikipedii== |
|||
Pokolenie Wikipedii to grupa ciągle edukujących się osób, której jedynym źródłem wiedzy jest Wikipedia. Odkąd Wikipedia zaczęła wykazywać względną kompletność w kwestiach interesujących szczególnie uczniów [[liceum|liceów]], ci przestali czytać nawet [[podręcznik]]i. Młodzież w [[szkoła podstawowa|podstawówkach]] w ogóle zaczyna podzielać opinię, że jej podręczniki pisane są na podstawie Wikipedii, w związku z czym odrzuca konieczność posiadania ich oddzielnie. W konfrontacji z tym typem [[dezinformacja|dezinformacji]] ludzie starsi, którzy kiedyś czytali encyklopedie [[PWN|PWN-u]], teraz powoli przekonują się do tego, że Wikipedia istniała zawsze, a PWN właśnie z niej czerpało. |
|||
Wiele osób wykorzystując możliwości edytowania Wikipedii, wprowadza do haseł nonsensowne zmiany (lub usuwa z nich treść) nazywanych "wandalizmami". Ponieważ jednak każda edycja jest odnotowana w historii danego hasła, wszelkie próby jego niszczenia mogą być wykryte i usunięte. Model współpracy w czasie rzeczywistym pozwala edytorom na szybkie uzupełnianie istniejących tematów. Czasem jednak inne wizje na temat zawartości haseł prowadzą do tak zwanych "wojen edycyjnych", czyli stanu, w którym edytorzy zmieniają artykuły według własnych informacji wycofując nawzajem swoje zmiany<ref>"[[Wikipedia:Wojna edycyjna|Wojna edycyjna]]", Wikipedia ([[26 marca]] [[2005]])</ref>. |
|||
==Zobacz też== |
|||
{{nonnews|[[NonNews:Nonsensopedia lepsza od Wikipedii|Nonsensopedia lepsza od Wikipedii]], [[NonNews:Pięć lat polskiej Wikipedii, 300 000 haseł|Pięć lat polskiej Wikipedii, 300 000 haseł]], [[NonNews:Kup sobie hasło w Wikipedii|Kup sobie hasło w Wikipedii]], [[NonNews:Anglojęzyczna Wikipedia ma 1 500 000 haseł|Anglojęzyczna Wikipedia ma 1 500 000 haseł]], [[NonNews:Polska Wikipedia przeciw dzieciom Neostrady|Polska Wikipedia przeciw dzieciom Neostrady]], [[NonNews:Polska Wikipedia przekroczyła 500.000 haseł|Polska Wikipedia przekroczyła 500 000 haseł]]|y}}{{cytaty}} |
|||
[[Grafika:Ostatnie zmiany.png|thumb|right|250px|Strona "ostatnich zmian" pokazuje listę najnowszych edycji w polskiej Wikipedii. Ta strona służy użytkownikom usuwającym z haseł wandalizmy. Istnieje również kanał [[IRC]], na którym można oglądać zmiany w artykułach "na żywo": [irc://irc.wikimedia.org/pl.wikipedia #pl.wikipedia @ irc.wikimedia.org].]] |
|||
* [[Wikipedia/Strona główna]] |
|||
* [[Jimbo Wales]] |
|||
Hasła Wikipedii z założenia mogą być edytowane w każdej chwili. Możliwość edycji może być jednak czasowo zablokowana (lub ograniczona, na przykład do tylko zalogowanych użytkowników) ze względu na częste wandalizmy lub wojny edycyjne. Wikipedia nie deklaruje, że którekolwiek hasło jest "kompletne" lub "skończone", choć planowane jest stworzenie systemu tzw. wersji stabilnych<ref>[http://wikimania2006.wikimedia.org/wiki/Proceedings:MW2 Martin Walker, Validation on Wikipedia: How do I know this article is accurate?, Wikimania 2006]</ref>. Autorzy artykułów nie muszą mieć żadnych formalnych kwalifikacji w danej dziedzinie, aby edytować artykuły, ponadto są powiadamiani, że ich wkład może być "dowolnie edytowany i rozpowszechniany" przez każdego. |
|||
* [[język wiki]] |
|||
* [[Wikia]] |
|||
Aktywni edytorzy często tworzą własne "listy obserwowanych" haseł na interesujące ich tematy po to, by na bieżąco śledzić ich zmiany, wliczając w to uzupełnienia, dyskusje czy potencjalne wandalizmy. Także większość poprzednich wersji może być odczytana (i odtworzona), ponieważ zapisana jest w "historii edycji" danego hasła. Umożliwia to obejrzenie każdej wersji artykułu oraz ich porównywanie. Jedyne wyjątki to artykuły, które zostały usunięte. Edycje nich dotyczące są widoczne jedynie dla administratorów Wikipedii. |
|||
* [[Hipokryzja]] |
|||
{{przypisy}} |
|||
== Edycje językowe == |
|||
{{main|Polska Wikipedia}} |
|||
[[Grafika:He-Wikipedia.png|left|thumb|300px|Przykład różnorodności językowej Wikipedii: Wikipedia w [[język hebrajski|języku hebrajskim]]<ref>http://he.wikipedia.org/wiki/ {{lang|he}}</ref>.]] |
|||
W kwietniu 2008 r. Wikipedia miała 216 "aktywnych" edycji językowych (każda ponad 100 artykułów), w sumie wszystkich edycji jest 255<ref name="CompleteList">"[http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias List of Wikipedias]", [[Meta-Wiki]], [[25 kwietnia]] [[2008]] {{lang|en}}</ref>. Znaczna część haseł zredagowana jest w kilku edycjach językowych - co czwarte hasło w Wikipedii zapisane jest w języku angielskim, a 2 na 3 hasła powstały w jednej z dziesięciu najbardziej popularnych edycji językowych<ref name="CompleteList"/>. |
|||
Każda edycja językowa działa w ramach bardzo szerokiej [[autonomia|autonomii]] ograniczonej fundamentalnymi i niepodlegającymi dyskusji zasadami, wspólnymi dla wszystkich wersji językowych, zwanymi "[[Wikipedia:Pięć filarów|pięcioma filarami]]". Żadna z edycji językowych nie może być ograniczana hasłami z innej wersji językowej, a także żaden z artykułów o tym samym temacie nie musi, choć może być tłumaczony z innych. Wszystkie edycje językowe ''muszą'' podporządkowywać się głównym zasadom, jak "neutralny punkt widzenia". Mniej fundamentalne normy przyjęte w różnych wersjach językowych Wikipedii mogą się różnić dość znacząco między sobą, lecz nie mogą one odbiegać od głównych założeń projektu. Łączność między artykułami i grafikami z różnych wersji językowych Wikipedii jest utrzymywana dzięki mechanizmowi specjalnych linków "[[Pomoc:Interwiki|Interwiki]]", które umożliwiają szybkie przemieszczanie się z jednej wersji do drugiej. Oprócz tego istnieją też specjalne strony z [[Wikipedia:Tłumaczenie miesiąca|listami artykułów, które warto by przetłumaczyć]]. Grafiki na wolnych licencjach mogą być udostępniane poprzez wspólne dla wszystkich projektów Fundacji Wikimedia repozytorium mediów o nazwie [[Wikimedia Commons]]. Artykuły tłumaczone to jedynie niewielki odsetek ogólnej liczby artykułów w danej wersji językowej Wikipedii<ref>Na przykład "[[:en:Wikipedia:Translation into English|Translation into English]]," Wikipedia. ([[9 marca]] [[2005]]; {{lang|en}})</ref>. |
|||
[[Grafika:Wikipedia growth.png|right|thumb|300px|Liczba artykułów w wikipediach cechuje wykładniczy wzrost kilku głównych edycji językowych]] |
|||
Poniżej znajduje się lista największych edycji językowych<ref>Lista obejmuje wersje, które mają ponad 100 tysięcy artykułów.</ref> posortowana według liczby artykułów w dniu [[2 marca]] [[2008]] roku. Liczba haseł z różnych powodów nie jest jednak prawidłowym wykładnikiem do porównywania edycji. W niektórych wersjach Wikipedii może być tak, że połowa artykułów to krótkie hasła stworzone przez [[bot (program)|boty internetowe]]<ref name="CompleteLangList">"[http://meta.wikimedia.org/wiki/Complete_list_of_language_Wikipedias_available Complete list of language Wikipedias available]", [[Meta-Wiki]], [[2 marca]] [[2008]] {{lang|en}}</ref>. Dodatkowo, wiele edycji z dużą liczbą artykułów ma stosunkowo małą liczbę użytkowników; Wikipedie: polska, holenderska, portugalska, szwedzka i włoska mają więcej artykułów niż hiszpańska, ale tworzy je mniejsza liczba stałych edytorów. |
|||
# [[Angielska Wikipedia|Angielska]] (<span class="plainlinks">[[:en:Special:Statistics|2 338 869]]</span>) |
|||
# [[Niemiecka Wikipedia|Niemiecka]] (<span class="plainlinks">[[:de:Special:Statistics|738 358 ]]</span>) |
|||
# [[Francuska Wikipedia|Francuska]] (<span class="plainlinks">[[:fr:Special:Statistics|648 344 ]]</span>) |
|||
# '''[[Polska Wikipedia|Polska]]''' (<span class="plainlinks">[[Specjalna:Statystyki|500 382 ]]</span>) |
|||
# [[Japońska Wikipedia|Japońska]] (<span class="plainlinks">[[:ja:Special:Statistics|484 869 ]]</span>) |
|||
# [[Włoska Wikipedia|Włoska]] (<span class="plainlinks">[[:it:Special:Statistics|441 662 ]]</span>) |
|||
# [[Niderlandzka Wikipedia|Niderlandzka]] (<span class="plainlinks">[[:nl:Special:Statistics|430 821 ]]</span>) |
|||
# [[Portugalska Wikipedia|Portugalska]] (<span class="plainlinks">[[:pt:Special:Statistics|372 481 ]]</span>) |
|||
# [[Hiszpańska Wikipedia|Hiszpańska]] (<span class="plainlinks">[[:es:Special:Statistics|353 366 ]]</span>) |
|||
# [[Szwedzka Wikipedia|Szwedzka]] (<span class="plainlinks">[[:sv:Special:Statistics|281 812 ]]</span>) |
|||
# [[Rosyjska Wikipedia|Rosyjska]] (<span class="plainlinks">[[:ru:Special:Statistics|259 824 ]]</span>) |
|||
# [[Chińska Wikipedia|Chińska]] (<span class="plainlinks">[[:zh:Special:Statistics|173 211 ]]</span>) |
|||
# [[Norweska Wikipedia|Norweska]] (<span class="plainlinks">[[:no:Special:Statistics|162 092 ]]</span>) |
|||
# [[Fińska Wikipedia|Fińska]] (<span class="plainlinks">[[:fi:Special:Statistics|159 165 ]]</span>) |
|||
# [[Wikipedia w języku volapük|Volapük]] (<span class="plainlinks">[[:vo:Special:Statistics|118 580 ]]</span>) |
|||
# [[Katalońska Wikipedia|Katalońska]] (<span class="plainlinks">[[:ca:Special:Statistics|113 434 ]]</span>) |
|||
# [[Rumuńska Wikipedia|Rumuńska]] (<span class="plainlinks">[[:ro:Special:Statistics|107 169 ]]</span>) |
|||
# [[Turecka Wikipedia|Turecka]] (<span class="plainlinks">[[:tr:Special:Statistics|105 104 ]]</span>) |
|||
<small>Stan na: 19 kwietnia 2008<!--12:00 CET--></small> |
|||
== Historia == |
|||
<!--{{main|Historia Wikipedii}}--> |
|||
[[Grafika:Nupedia.jpg|thumb||250px|Wikipedia "powstała" z ''[[Nupedia|Nupedii]]''.]] |
|||
Wikipedia powstała jako projekt uzupełniający dla [[Nupedia|Nupedii]], darmowej encyklopedii internetowej, w której artykuły mogły być pisane przez każdego, ale miały być dokładnie sprawdzane i recenzowane przez grupę wybranych ekspertów, podobnie jak to się dzieje w przypadku edycji encyklopedii tradycyjnych (książkowych). Nupedia została założona [[9 marca]] [[2000]] przez firmę [[Bomis (spółka internetowa)|Bomis, Inc]], która prowadziła portal internetowy. Głównymi osobami w firmie byli: [[Jimmy Wales]], [[Chief Executive Officer|CEO]] Bomisa i [[Larry Sanger]], [[redaktor|redaktor naczelny]] Nupedii, a następnie Wikipedii. Nupedia była opisywana przez Sangera jako różniąca się od reszty encyklopedii tym, że udostępniana jest na [[wolna dokumentacja|wolnej dokumentacji]], nie ma ograniczeń co do wielkości artykułów oraz nie jest stronnicza<ref name=QANupedia>[[Larry Sanger]], "[http://web.archive.org/web/20000510132952/www.nupedia.com/interview.html Q & A about Nupedia]", [[Nupedia]], marzec 2000</ref>. Nupedia miała siedmiostopniowy proces recenzji przez wykwalifikowanych ekspertów danej dziedziny, lecz później okazało się, że jest to zbyt wolny proces potwierdzania wiarygodności artykułów. Koszty początkowo pokrywane przez Bomis, miały się zwrócić poprzez sprzedaż miejsca na reklamy<ref name=QANupedia />. Na początku Nupedia funkcjonowała w oparciu o własną licencję o nazwie ''Nupedia Open Content License'', później przeszła na licencję [[GNU FDL]] na życzenie [[Richard Stallman|Richarda Stallmana]]. |
|||
[[10 stycznia]] [[2001]] Larry Sanger na [[lista dyskusyjna|liście dyskusyjnej]] Nupedii zaproponował zbudowanie obok Nupedii projektu opartego na oprogramowaniu wiki. Pod tematem "Zróbmy sobie wiki", napisał: |
|||
{{cytat|Nie, nie jest to propozycja nieprzemyślana. Jest to idea dodania małej funkcji do Nupedii. Jimmy Wales myśli, że wiele osób może być nieprzychylnych tej idei, ale ja tak nie uważam. (…) Co do użycia przez Nupedię wiki: jest to OSTATECZNY "otwarty" i prosty format tworzenia zawartości. Okazyjnie odeszliśmy od pierwotnych założeń na rzecz prostszych rozwiązań, które mogą stać się zarówno zamiennikiem, jak i uzupełnieniem Nupedii. Jak dla mnie moduł wiki może zostać wdrożony natychmiast, gdyż wymaga bardzo małego utrzymania i ogólnie jest niegroźny. Jest to również potencjalne wielkie źródło informacji<ref>{{cytuj news|autor=[[Larry Sanger]]|tytuł=Let's make a wiki|data=[[10 stycznia]] [[2001]]|opublikowany=Internet Archive|url=http://web.archive.org/web/20030414014355/http://www.nupedia.com/pipermail/nupedia-l/2001-January/000676.html}}</ref>.}} |
|||
Wales i Sanger przypisują pomysł użycia wiki [[Ward Cunningham|Wardowi Cunninghamowi]] i jego WikiWikiWeb lub [[Portland Pattern Repository]]. Wales wspomniał, że usłyszał o tym pomyśle od Jeremy'ego Rosenfelda, pracownika Bomis, który pokazał mu tę samą wiki<ref>[[Jimmy Wales]], "[http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikipedia-l/2005-April/039093.html Re: Sanger's memoirs]", [[20 kwietnia]] [[2005]], <wikipedia-l@wikipedia.org></ref>, ale było to po tym, jak Sanger usłyszał o jej istnieniu od Bena Kovitza, znającego wiki<ref name=SangerMemoir />, który zaproponował Walesowi stworzenie wiki dla Nupedii. Na podobnym pomyśle wolnego dostępu, nie opartym jednak na wiki, istniał projekt [[GNUpedia]]. Projekt jednak przestał być aktywny, a jego autor, [[Richard Stallman]], użyczył swojego wsparcia dla Wikipedii<ref>{{cytuj news|autor=[[Richard Stallman]]|tytuł=The Free Encyclopedia Project|data=1999|opublikowany=[[Free Software Foundation]]|url=http://www.gnu.org/encyclopedia/encyclopedia.html}}</ref>. |
|||
Wikipedia formalnie została założona [[15 stycznia]] [[2001]] jako jedna anglojęzyczna edycja pod adresem http://www.wikipedia.com, a jej start został ogłoszony przez Sangera na liście dyskusyjnej Nupedii<ref>{{cytuj news|autor=[[Larry Sanger]]|tytuł=Wikipedia is up!|data=[[17 stycznia]] [[2001]]|opublikowany=Internet Archive|url=http://web.archive.org/web/20010506042824/www.nupedia.com/pipermail/nupedia-l/2001-January/000684.html}}</ref>. Początkowo stanowiła dodatek do Nupedii, w którym wszyscy mogli pisać artykuły, a wybrane po recenzji artykuły trafiały do Nupedii. Wikipedia stała się samodzielnym przedsięwzięciem po tym, jak uczestnicy projektu Nupedii odrzucili taki model tworzenia artykułów<ref name=SangerMemoir>{{cytuj news|autor=[[Larry Sanger]]|tytuł=The Early History of Nupedia and Wikipedia: A Memoir|data=[[18 kwietnia]] [[2005]]|opublikowany=[[Slashdot]]|url=http://features.slashdot.org/features/05/04/18/164213.shtml}}</ref>. |
|||
Jej zasada "neutralnego punktu widzenia" została skodyfikowana w pierwszych miesiącach istnienia i była podobna do nupediowskiej zasady "niestronniczości". Z czasem do Wikipedii przenieśli się początkowi edytorzy Nupedii. Do końca pierwszego roku istnienia Wikipedia urosła do około 20 000 artykułów w 18 edycjach językowych. Pod koniec roku 2002 roku miała już 26 edycji językowych, 46 pod koniec 2003 i 161 pod koniec 2004<ref>"[[:en:Wikipedia:Multilingual statistics|Multilingual statistics]]", Wikipedia, [[30 marca]] [[2005]] {{lang|en}}</ref>. Nupedia i Wikipedia istniały równocześnie do 2003 roku, gdy wyłączono na zawsze serwery Nupedii, a jej zawartość została przeniesiona do Wikipedii. |
|||
[[Polska Wikipedia]] została założona [[26 września]] [[2001]] roku przez lekarza internistę [[Krzysztof P. Jasiutowicz|Krzysztofa Jasiutowicza]] oraz fizyka [[Paweł Jochym|Pawła Jochyma]]<ref>Obaj założyciele otrzymali nagrodę [[Internetowy Obywatel Roku|Internetowy Obywatel Roku 2004]] przyznawaną przez Stowarzyszenie [[Internet Obywatelski]].</ref>. Początkowo, jako samodzielny projekt [[Polska Wolna Encyklopedia Sieciowa|PWES]], umieszczona była pod adresem [http://wiki.rozeta.com.pl wiki.rozeta.com.pl]. [[12 stycznia]] [[2002]], zgodnie z sugestią twórców wersji angielskiej, została przyłączona do przedsięwzięcia międzynarodowego i przeniosła się na http://pl.wikipedia.com. Od 22 listopada 2002 na http://pl.wikipedia.org. [[23 listopada]] 2002 polską Wikipedię umieszczono na [[serwer]]ze z nową wersją [[oprogramowanie|oprogramowania]] (z [[Perl]]a na [[PHP]]). |
|||
[[Grafika:WikipediaHomePage30March200.png|thumb|300px|right|Angielska edycja Wikipedii [[30 marca]] [[2001]], dwa i pół miesiąca po jej założeniu.]] |
|||
Obawiający się reklamowania i braku kontroli w anglocentrycznej Wikipedii, uczestnicy projektu [[hiszpańska Wikipedia|hiszpańskiej Wikipedii]] stworzyli fork Wikipedii, ''[[Enciclopedia Libre]]'' w lutym 2002. Później w tym samym roku Wales ogłosił, że Wikipedia nie będzie wyświetlała reklam, a projekt został przeniesiony pod adres wikipedia.org. Później powstało wiele wiki, które zostały zapoczątkowane przez przeniesienie wszystkich lub części zawartości Wikipedii, z powodów niezgodności ich poglądów z zasadami Wikipedii. Przykładem może być [[Wikinfo]], które porzuciło zasadę "neutralnego punktu widzenia" na rzecz "sympatyzującego punktu widzenia". |
|||
[[20 czerwca]] [[2003]] roku założyciele Wikipedii i Nupedii postanowili powołać do życia [[Wikimedia Foundation|Fundację Wikimedia]]<ref>Jimmy Wales: "[http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikipedia-l/2003-June/010690.html Announcing Wikimedia Foundation]", [[20 czerwca]] [[2003]], <wikipedia-l@wikipedia.org></ref>. Wikipedia i jej siostrzane projekty funkcjonują pod szyldem tej [[organizacja non-profit|organizacji non-profit]]. |
|||
[[17 września]] [[2004]] Fundacja Wikimedia złożyła wniosek do amerykańskiego urzędu patentowego, aby zarejestrować słowo ''Wikipedia'' oraz jej [[logo]] jako [[znak towarowy|znaki towarowe]]. Znak został zarejestrowany w USA [[10 stycznia]] [[2005]]. Ochrona znaku towarowego przyznana została [[16 grudnia]] [[2004]] w [[Japonia|Japonii]] oraz [[20 stycznia]] [[2005]] w części krajów [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]]. Dozwolony zakres użycia znaku, to: "rozprowadzanie [[informacja|informacji]] w zakresie wiedzy encyklopedycznej poprzez [[Internet]]". |
|||
W [[2006]] [[Time (tygodnik)|tygodnik Time]] nazwał Wikipedię "kosmicznym kompendium" internetowej encyklopedii i uznał za wzorową [[Społeczność internetowa|społeczność internetową]] (wspólnie z [[MySpace]] oraz [[YouTube]]) nadając tytuł "Człowieka Roku 2006" <ref>[http://www.rmf.fm/fakty/?id=110421 Człowiekiem roku 2006 jesteś Ty (RMF.FM)]</ref>. |
|||
Stopień rozwoju Wikipedii odzwierciedla wzrost liczby artykułów. W pierwszych dwóch latach istnienia zawartość Wikipedii zwiększała się w tempie kilkuset artykułów na dobę. W 2004 r. dzienna ilość tworzonych artykułów po raz pierwszy przekroczyła 1 000, a w szczycie ich liczba dochodziła do 3 000 licząc wszystkie edycje językowe. [[22 stycznia]] [[2003]] angielska Wikipedia przekroczyła 100 000 artykułów<ref>"[[:en:Wikipedia:Press releases/January 2003|Wikipedia, the free encyclopedia, reaches its 100,000th article]]", [[Wikimedia Foundation]], [[21 stycznia]] [[2003]]<!-- był polski odp. może na WN? --></ref>. [[20 września]] [[2004]] powstało milionowe hasło Wikipedii licząc wszystkie edycje istniejące w tamtym czasie<ref>"[http://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_press_releases/One_million_Wikipedia_articles_(int'l) Wikipedia Reaches One Million Articles]", [[Wikimedia Foundation]], [[20 października]] [[2004]]</ref>, a [[18 marca]] [[2005]] powstało 500 000 hasło edycji angielskiej<ref>"[[:en:Wikipedia:Press releases/March 2005|Wikipedia Publishes 500,000th English Article]]", [[Wikimedia Foundation]], [[18 marca]] [[2005]]</ref>. Niecały rok później (1 marca 2006) angielska Wikipedia miała już milion artykułów<ref>"[http://pl.wikinews.org/wiki/Angielska_Wikipedia_osi%C4%85gn%C4%99%C5%82a_pu%C5%82ap_miliona_artyku%C5%82%C3%B3w Angielska Wikipedia osiągnęła pułap miliona artykułów]", [[Wikimedia Foundation]], [[2 marca]] [[2006]]</ref>. Milionowe konto użytkownika zostało założone dwa dni wcześniej<ref>Ta liczba to ogólna liczba użytkowników, również tych zablokowanych, pacynek, kont nieużywanych, itp. Liczba używanych kont jest zdecydowanie niższa.</ref>. |
|||
== Oprogramowanie i sprzęt == |
|||
[[Grafika:Floridaserversfront1.jpg|250px|thumb|left|Wikipedia wysyła ponad 2000 odpowiedzi na żądania wyświetlenia stron na sekundę. By obsłużyć taki ruch, zainstalowano ponad 100 serwerów.]] |
|||
Wikipedia działa w oparciu o [[wolne oprogramowanie]] [[MediaWiki]]<!--wersja dostępna na stronie [[Specjalna:Version]]-->, które technicznie jest aplikacją [[PHP]] współpracującą z [[MySQL]]. Ruch i zapisywanie zmian Wikipedii jest obsługiwane przez kilkaset serwerów, znajdujących się na [[Floryda|Florydzie]] i w czterech innych miejscach na świecie. Aktualna wersja MediaWiki jest nazywana jej "Fazą III". Początkowo Wikipedia działała w oparciu o aplikację [[CGI]] [[UseModWiki]] autorstwa [[Clifford Adams|Clifforda Adamsa]]. Ta wersja oprogramowania nazywana jest obecnie "Fazą I". Wersja ta wymagała użycia systemu [[CamelCase]] dla linków, później możliwe stało się użycie podwójnych nawiasów. W styczniu 2002 Wikipedia zaczęła działać na silniku PHP z bazą danych MySQL. To oprogramowanie (Faza II) napisane zostało specjalnie dla projektu Wikipedia przez [[Magnus Manske|Magnusa Manske]]. W odpowiedzi na wzrost zapotrzebowania oprogramowanie przeszło kilka serii modyfikacji, aby poprawić jego działanie. Ostatecznie zostało napisane od nowa, tym razem przez [[Lee Daniel Crocker|Lee Daniela Crockera]]. Wprowadzone do użytku w lipcu 2002 oprogramowanie Fazy III nazwane zostało [[MediaWiki]]. Oparte zostało na licencji [[GNU General Public License]] i wykorzystane we wszystkich projektach Fundacji Wikimedia. |
|||
[[Grafika:Wikimedia Paris servers front 1218 144219X.jpg|200px|thumb|right|Fotografia części serwerów Fundacji Wikimedia]] |
|||
Wikipedia była obsługiwana przez jeden serwer do [[2003]], gdy instalacja serwerów została rozbudowana do [[architektura wielowarstwowa|architektury wielowarstwowej]]. W styczniu 2005 projekt uruchomiony był na 39 serwerach dedykowanych, znajdujących się na Florydzie. Ta konfiguracja zawierała jeden główny serwer bazy MySQL, kilka serwerów zależnych, 21 serwerów sieci Web z serwerem [[Apache (serwer)|Apache]] oraz siedem serwerów cache [[Squid (oprogramowanie)|Squid]]. We wrześniu [[2005]] liczba serwerów wzrosła do około 100. Są one zgromadzone w czterech miejscach na świecie. |
|||
Żądania wyświetlenia stron są wykonywane najpierw przez serwery pamięci podręcznej [[Squid (oprogramowanie)|Squid]]. Żądania, które nie mogą zostać przez nie wykonane wysyłane są do dwóch serwerów z oprogramowaniem [[Perlbal]], które wysyłają żądanie do serwera Apache o zapytanie do bazy danych o dany artykuł. Serwery sieci Web wysyłają strony na żądanie dla wszystkich edycji językowych Wikipedii. Aby jeszcze bardziej przyspieszyć wyświetlanie stron, strony wyświetlane przez anonimowych użytkowników zapisywane są w plikach pamięci podręcznej, aby nie było potrzeby ciągłego generowania danej strony. Fundacja Wikimedia rozpoczęła budowanie globalnej sieci serwerów pamięci podręcznej. Trzy takie serwery |
|||
znajdują się we [[Francja|Francji]] oraz jeden w [[Holandia|Holandii]] i jeden w [[Korea Południowa|Korei Południowej]]. Dzięki temu ładowanie stron Wikipedii nie przekracza zwykle 15 sekund. Aktualny status Wikipedii jest raportowany przez użytkowników strony [[OpenFacts]] na stronie [http://openfacts.berlios.de/index-en.phtml?title=Wikipedia_Status Wikipedia Status] {{lang|en}}. |
|||
{{Commons|Wikimedia servers}} |
|||
== Fundusze == |
|||
Wikipedia utrzymywana jest z pieniędzy gromadzonych przez Fundację Wikimedia. Koszty czwartego kwartału 2005 wyniosły 321 000 [[USD]], z czego 60% zostało przeznaczone na rozbudowę sprzętu<ref>{{cytuj stronę|tytuł=Budget/2005|opublikowany=[[Wikimedia Foundation]]|url=http://wikimediafoundation.org/wiki/Budget/2005|data dostępu=2006-03-11}}</ref>. |
|||
Firma [[Bomis (spółka internetowa)|Bomis]] odegrała ważną rolę na początku istnienia Wikipedii poprzez wsparcie finansowe oraz nieodpłatne udostępnienie własnej infrastruktury. |
|||
== Inne encyklopedie internetowe == |
|||
Pomimo tego, że istnieją (bądź istniały) inne [[projekt internetowej encyklopedii|projekty internetowych encyklopedii]], żaden z nich nie osiągnął wielkości i popularności Wikipedii. Wiele encyklopedii internetowych, na przykład [[Stanford Encyclopedia of Philosophy]], [[H2G2|h2g2]], [[Everything2]] i nie istniejąca już [[Nupedia]] różnią się od Wikipedii tym, że ich mechanizm wymusza pisanie artykułów przez jedną osobę, a później recenzowanie przez rady redakcyjne. W projektach, takich jak: Wikipedia, [[Susning.nu]], [[Enciclopedia Libre]], [[WikiZnanie]] artykuły mogą być pisane przez wielu autorów, a wynik ich pracy jest widoczny od razu, bez czekania na formalny proces recenzji artykułów. Wikipedia stała się największą encyklopedyczną wiki zarówno według liczby artykułów, jak i zawartych w nich wyrazów. W przeciwieństwie do większości encyklopedii jej treść udostępniana jest na licencji [[GNU Free Documentation License]] (GFDL). |
|||
== Projekty siostrzane == |
|||
Pierwszym siostrzanym projektem Wikipedii był "In Memoriam: September 11<!--NIE ZMIENIAJ FORMATU TEJ DATY. TO JEST NAZWA WŁASNA--> Wiki", który został stworzony w październiku 2002 w celu uszczegółowienia haseł na temat [[Zamach na World Trade Center i Pentagon|zamachu na World Trade Center]]<ref>Strona "In Memoriam: September 11". W 2006 r. projekt ten został przeniesiony z serwerów Wikimedia na serwery [[Wikia|Wikii]] i nie jest uważany za "siostrzany projekt". "[http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Proposals_for_closing_projects&oldid=362802 Propozycje zamknięcia projektów]" {{lang|en}}, strona projektu [[Wikimedia Meta-Wiki]], zawiera dyskusję na ten temat.</ref>. 12 grudnia 2002 r. uruchomiony został projekt słownika - [[Wikisłownik]]. Od 10 lipca 2003 r. tworzona jest kolekcja cytatów - [[Wikicytaty]] oraz zbiór dostępnych za darmo poradników, podręczników i innych opracowań edukacyjnych ([[Wikibooks]]). 24 listopada 2003 stworzona została wolna baza tekstów źródłowych - [[Wikiźródła]]. 7 września 2004 r. powstało [[Wikimedia Commons]] - [[repozytorium]] ilustracji, zdjęć i plików multimedialnych dla wszystkich wersji językowych Wikipedii i projektów Fundacji Wikimedia. 13 września 2004 r. zaczęło się tworzenie [[Wikispecies]] - bazy danych o organizmach żywych. Od 3 grudnia 2004 działa [[Wikinews]] będący serwisem informacyjnym obywatelskiego [[dziennikarstwo|dziennikarstwa]]. Najmłodszym projektem siostrzanym jest [[Wikiversity]] wyodrębniony 15 sierpnia 2006 r. z Wikibooks dla tworzenia, gromadzenia i używania wolnych materiałów do nauki i ćwiczeń oraz prowadzenia projektów dydaktycznych. |
|||
{{Przypisy|2}} |
|||
== Zobacz też == |
|||
{{Siostrzane projekty |
|||
|słownik=Wikipedia |
|||
|commons=Wikipedia |
|||
|news=Portal:Wikimedia |
|||
}} |
|||
* [[Encyklopedia Britannica|Britannica]] najstarsza angielskojęzyczna [[encyklopedia]] |
|||
* [[Wikipedia:Czym Wikipedia nie jest|Czym Wikipedia nie jest]] |
|||
* [[Wikipedia:Dzień Wikipedii|Dzień Wikipedii]] |
|||
* [[Wikipedia:Nasza odpowiedź na krytykę|Nasza odpowiedź na krytykę]] |
|||
* [[Nonsensopedia]] – parodia Wikipedii |
|||
* [[Polska Wikipedia]] |
|||
* [[Wikipedia:Wstęp|Wstęp do Wikipedii]] |
|||
== Linki zewnętrzne == |
|||
<!-- ============================================================ --> |
|||
<!-- NIE DODAWAJ WIĘCEJ LINKÓW. WIKIPEDIA NIE JEST ZBIOREM LINKÓW --> |
|||
<!-- ANI MIEJSCEM NA TWOJĄ (LUB CZYJĄKOLWIEK) REKLAMĘ!!! --> |
|||
<!-- Jeżeli sądzisz, że Twój link może się przydać, zamiast tutaj --> |
|||
<!-- umieść go najpierw na stronie dyskusji tego artykułu. Linki --> |
|||
<!-- umieszczone bez przeprowadzonej weryfikacji ZOSTANĄ USUNIĘTE --> |
|||
<!-- ============================================================ --> |
|||
* [http://www.wikipedia.org wikipedia.org], wielojęzyczny portal |
|||
** [http://pl.wikipedia.org pl.wikipedia.org], [[język polski|polskojęzyczna edycja]] |
|||
** [http://en.wikipedia.org en.wikipedia.org], [[język angielski|anglojęzyczna edycja]] |
|||
* [http://meta.wikipedia.org/ Meta-Wiki], policy-related and technical discussions regarding [[Wikimedia Foundation|Wikimedia]] |
|||
* [http://www.wikimediafoundation.org Fundacja Wikimedia], "rodzic" Wikipedii i projektów siostrzanych |
|||
** [http://pl.wikimedia.org Stowarzyszenie Wikimedia Polska], polski partner Fundacji Wikimedia |
|||
* [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User:Larry_Sanger/Origins_of_Wikipedia&oldid=39843351 Larry Sanger o początkach Wikipedii] {{lang|en}} |
|||
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/technology/4502846.stm Artykuł BBC o wadach Wikipedii] {{lang|en}} |
|||
* [http://www.guardian.co.uk/online/story/0,3605,1546162,00.html Artykuł brytyjskiego The Guardiana] {{lang|en}} |
|||
* [http://www.npost.com/interview.jsp?intID=INT00126 Wywiad z założycielem Wikipedii, Jimmym Walesem]," nPost, [[1 października]] [[2005]]. {{lang|en}} |
|||
* [http://www.newsxs.com/en/search/?search=quick_search&word=Wikipedia&lang=any&qs=Go Wikipedia w wiadomościach]. Ogólne wiadomości i kanał rss. (wielojęzyczny) |
|||
* [http://news.com.com/2061-11199_3-5983234.html?part=rss&tag=5983234&subj=news Dlaczego Wikipedia przetrwa sztorm] z News.com {{lang|en}} |
|||
* [http://www.nature.com/news/2005/051212/pf/438900a_pf.html Porównanie Wikipedii i Encyklopedii Britannica przez czasopismo ''Nature''] {{lang|en}} |
|||
** [http://corporate.britannica.com/britannica_nature_response.pdf Odpowiedź Britanniki na badania Nature'a] {{lang|en}} |
|||
* [http://www.wikinfo.org/wiki.php?title=Critical_views_of_Wikipedia Krytyczne recenzje Wikipedii] {{lang|en}} |
|||
* [http://knowledge.wharton.upenn.edu/index.cfm?fa=viewArticle&id=1361 Czy Wikipedia przetrwa własny sukces?], [[Wharton School]] {{lang|en}} |
|||
* [http://www.theregister.co.uk/2005/12/06/wikipedia_bio/ Kto posiada Twoją biografię z Wikipedii?], ''The Register'' {{lang|en}} |
|||
* [http://nonsensopedia.wikicities.com/wiki/Strona_główna Nonsensopedia] {{lang|pl}} i [http://www.wickerpedia.org/ Wickerpedia] {{lang|en}}, parodie Wikipedii |
|||
* [[Open Directory Project]]: [http://dmoz.org/Computers/Open_Source/Open_Content/Encyclopedias/Wikipedia/ Wikipedia] |
|||
{{Projekty Fundacji Wikimedia}} |
|||
<!-- !!!NIE UMIESZCZAĆ W TEJ KATEGORII TEGO ARTYKUŁU, DOPÓKI NIE UKOŃCZONE ZOSTANĄ INNE ARTYKUŁY, KTÓRE POWINNY SIĘ W NIEJ ZNALEŹĆ!!! --> |
|||
<!-- Lista tych artykułów dostępna jest w kategorii: [[:en:Category:Wikipedia]]; chociaż tam też bieda... --> |
|||
<!-- [[:Kategoria:Wikipedia| ]] --> |
|||
[[Kategoria:Encyklopedie internetowe]] |
[[Kategoria:Encyklopedie internetowe]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Projekty Fundacji Wikimedia]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Web 2.0]] |
||
{{Link FA|ceb}} |
|||
<!--[[nn:Wikipedia]]--> |
|||
[[af:Wikipedia]] |
|||
[[als:Wikipedia]] |
|||
[[am:ውክፔዲያ]] |
|||
[[ang:Wicipǣdia]] |
|||
[[ar:ويكيبيديا]] |
[[ar:ويكيبيديا]] |
||
[[an:Biquipedia]] |
|||
[[arc:ܘܝܟܝܦܕܝܐ]] |
|||
[[roa-rup:Wikipedia]] |
|||
[[frp:Vouiquipèdia]] |
|||
[[ast:Uiquipedia]] |
|||
[[gn:Vikipetã]] |
|||
[[ay:Wikipidiya]] |
|||
[[az:Vikipediya]] |
|||
[[bm:Wikipedia]] |
|||
[[bn:উইকিপিডিয়া]] |
[[bn:উইকিপিডিয়া]] |
||
[[zh-min-nan:Wikipedia]] |
|||
[[map-bms:Wikipedia]] |
|||
[[ba:Википедия]] |
|||
[[be:Вікіпедыя]] |
|||
[[be-x-old:Вікіпэдыя]] |
|||
[[bar:Wikipedia]] |
|||
[[bs:Wikipedia]] |
|||
[[br:Wikipedia]] |
|||
[[bg:Уикипедия]] |
|||
[[ca:Viquipèdia]] |
[[ca:Viquipèdia]] |
||
[[cv:Википеди]] |
|||
[[ceb:Wikipedya]] |
|||
[[cs:Wikipedie]] |
[[cs:Wikipedie]] |
||
[[ch:Wikipedia]] |
|||
[[co:Wikipedia]] |
|||
[[cy:Wicipedia]] |
|||
[[da:Wikipedia]] |
[[da:Wikipedia]] |
||
[[de:Wikipedia]] |
[[de:Wikipedia]] |
||
[[nv:Wikiibíídiiya]] |
|||
[[dsb:Wikipedija]] |
|||
[[et:Vikipeedia]] |
|||
[[el:Βικιπαίδεια]] |
[[el:Βικιπαίδεια]] |
||
[[en:Wikipedia]] |
[[en:Wikipedia]] |
||
[[myv:Википедиясь]] |
|||
[[es:Wikipedia]] |
|||
[[eo:Vikipedio]] |
[[eo:Vikipedio]] |
||
[[ |
[[ext:Wikipédia]] |
||
[[eu:Wikipedia]] |
|||
[[fa:ویکیپدیا]] |
[[fa:ویکیپدیا]] |
||
[[ |
[[fo:Wikipedia]] |
||
[[fr:Wikipédia]] |
[[fr:Wikipédia]] |
||
[[ |
[[fy:Wikipedy]] |
||
[[ff:Wikipeediya]] |
|||
[[fur:Vichipedie]] |
|||
[[ga:Vicipéid]] |
|||
[[gan:維基百科]] |
|||
[[gv:Wikipedia]] |
|||
[[gd:Bhicipèidia]] |
|||
[[gl:Wikipedia]] |
|||
[[gu:વિકિપીડિયા]] |
|||
[[zh-classical:維基大典]] |
|||
[[hak:Wikipedia]] |
|||
[[ko:위키백과]] |
|||
[[hy:Վիքիփեդիա]] |
|||
[[hi:विकिपीडिया]] |
|||
[[hsb:Wikipedija]] |
|||
[[hr:Wikipedija]] |
[[hr:Wikipedija]] |
||
[[ |
[[io:Wikipedio]] |
||
[[ig:Wikipedia]] |
|||
[[ilo:Wikipedia]] |
|||
[[bpy:উইকিপিডিয়া]] |
|||
[[id:Wikipedia]] |
[[id:Wikipedia]] |
||
[[ia:Wikipedia]] |
|||
[[iu:ᐅᐃᑭᐱᑎᐊ/uikipitia]] |
|||
[[ik:Wikipedia]] |
|||
[[os:Википеди]] |
|||
[[is:Wikipedia]] |
|||
[[it:Wikipedia]] |
[[it:Wikipedia]] |
||
[[he:ויקיפדיה]] |
|||
[[ja:ウィキペディア]] |
|||
[[ |
[[jv:Wikipedia]] |
||
[[ |
[[kl:Wikipedia]] |
||
[[kn:ವಿಕಿಪೀಡಿಯ]] |
|||
[[ka:ვიკიპედია]] |
|||
[[csb:Wikipedijô]] |
|||
[[kk:Уикипедия]] |
|||
[[kw:Wikipedya]] |
|||
[[sw:Wikipedia]] |
|||
[[ht:Wikipedya]] |
|||
[[ku:Wikipedia]] |
|||
[[lad:ויקיפידיה]] |
|||
[[lbe:Википедия]] |
|||
[[lo:ວິກິພີເດຍ]] |
|||
[[la:Wikipedia]] |
|||
[[lv:Vikipēdija]] |
[[lv:Vikipēdija]] |
||
[[lb:Wikipedia]] |
|||
[[lt:Vikipedija]] |
|||
[[lij:Wikipedia]] |
|||
[[li:Wikipedia]] |
|||
[[ln:Wikipedia]] |
|||
[[jbo:uikipedias]] |
|||
[[lmo:Wikipedia]] |
|||
[[hu:Wikipédia]] |
|||
[[mk:Википедија]] |
[[mk:Википедија]] |
||
[[mg:Wikipedia]] |
|||
[[ml:വിക്കിപീഡിയ]] |
|||
[[mt:Wikipedija]] |
|||
[[mi:Wikipedia]] |
|||
[[mr:विकिपीडिया]] |
|||
[[mzn:ویکیپدیا]] |
|||
[[ms:Wikipedia]] |
|||
[[cdo:Wikipedia]] |
|||
[[mdf:Википедиесь]] |
|||
[[mn:Википедиа]] |
|||
[[nah:Huiquipedia]] |
|||
[[na:Wikipedia]] |
|||
[[nl:Wikipedia]] |
[[nl:Wikipedia]] |
||
[[nds-nl:Wikipedia]] |
|||
[[ne:विकिपीडिया]] |
|||
[[ja:ウィキペディア]] |
|||
[[nap:Wikipedia]] |
|||
[[no:Wikipedia]] |
[[no:Wikipedia]] |
||
[[nn:Wikipedia]] |
|||
[[nrm:Viqùipédie]] |
|||
[[oc:Wikipèdia]] |
|||
[[ng:Wikipedia]] |
|||
[[ug:Wikipédiye]] |
|||
[[uz:Vikipediya]] |
|||
[[pa:ਵਿਕਿਪੀਡਿਆ]] |
|||
[[pag:Wikipedia]] |
|||
[[pap:Wikipedia]] |
|||
[[ps:پروژه:په هکله]] |
|||
[[km:វិគីភីឌា]] |
|||
[[pms:Wikipedia]] |
|||
[[nds:Wikipedia]] |
|||
[[pt:Wikipédia]] |
[[pt:Wikipédia]] |
||
[[crh:Vikipediya]] |
|||
[[ksh:Wikkipedija]] |
|||
[[ro:Wikipedia]] |
|||
[[rmy:Vikipidiya]] |
|||
[[rm:Vichipedia]] |
|||
[[qu:Wikipidiya]] |
|||
[[ru:Википедия]] |
[[ru:Википедия]] |
||
[[se:Wikipediija]] |
|||
[[sr:Србска Православна Њикипедија]] |
|||
[[sc:Wikipedia]] |
|||
[[sco:Wikipaedia]] |
|||
[[sq:Wikipedia]] |
|||
[[scn:Wikipedia]] |
|||
[[si:විකිපීඩියා]] |
|||
[[simple:Wikipedia]] |
|||
[[sd:وڪيپيڊيا]] |
|||
[[sk:Wikipédia]] |
|||
[[cu:Википє́дїꙗ]] |
|||
[[sl:Wikipedija]] |
|||
[[szl:Wikipedyjo]] |
|||
[[so:Wikipedia]] |
|||
[[sr:Википедија]] |
|||
[[sh:Wikipedia]] |
|||
[[su:Wikipédia]] |
|||
[[fi:Wikipedia]] |
|||
[[sv:Wikipedia]] |
[[sv:Wikipedia]] |
||
[[tl:Wikipedia]] |
|||
[[th:วิเกรียนพีเดีย]] |
|||
[[ta:விக்கிப்பீடியா]] |
|||
[[kab:Wikipedia]] |
|||
[[roa-tara:Uicchipèdie]] |
|||
[[tt:Wikipedia]] |
|||
[[te:వికీపీడియా]] |
|||
[[tet:Wikipédia]] |
|||
[[th:วิกิพีเดีย]] |
|||
[[vi:Wikipedia]] |
|||
[[tg:Википедиа]] |
|||
[[tpi:Wikipedia]] |
|||
[[chr:ᏫᎩᏇᏗᏯ]] |
|||
[[chy:Wikipedia]] |
|||
[[tr:Vikipedi]] |
[[tr:Vikipedi]] |
||
[[tk:Wikipediýa]] |
|||
[[udm:Википедия]] |
|||
[[bug:Wikipedia]] |
|||
[[uk:Вікіпедія]] |
|||
[[vec:Wikipedia]] |
|||
[[fiu-vro:Vikipeediä]] |
|||
[[wa:Wikipedia]] |
|||
[[vls:Wikipedia]] |
|||
[[war:Wikipedia]] |
|||
[[wo:Wikipedia]] |
|||
[[wuu:维基百科]] |
|||
[[yi:װיקיפעדיע]] |
|||
[[yo:Wikipedia]] |
|||
[[zh-yue:維基百科]] |
|||
[[diq:Wikipediya]] |
|||
[[zea:Wikipedia]] |
|||
[[bat-smg:Vikipedėjė]] |
|||
[[zh:维基百科]] |
[[zh:维基百科]] |
||
[[zh-tw:維基百科]] |
|||
Wersja z 15:28, 27 cze 2008
Szablon:Strona WWW infobox Wikipedia – wielojęzyczny projekt internetowej encyklopedii działającej na zasadzie otwartej treści. Funkcjonuje w oparciu o oprogramowanie wiki (j. hawajski: wiki wiki = "szybko"), wywodzące się z koncepcji WikiWikiWeb, umożliwiające edycję każdemu użytkownikowi odwiedzającemu stronę i aktualizację jej treści w czasie realnym. Słowo Wikipedia jest neologizmem powstałym w wyniku połączenia wyrazów wiki i encyklopedia. Slogan reklamowy Wikipedii brzmi: "Wolna encyklopedia, którą każdy może edytować".
Wikipedia powstała 15 stycznia 2001 roku jako projekt pomocniczy pisanej przez ekspertów i aktualnie już nieistniejącej Nupedii. Obecnie zarządzana jest przez organizację non-profit Fundację Wikimedia. Wikipedia ma ponad 10,2 milionów haseł we wszystkich edycjach językowych, włączając w to ponad 2 mln haseł w wersji angielskiej oraz ponad 0,5 mln haseł w wersji polskiej. Istnieje ponad 200 edycji językowych Wikipedii, z czego 32 ma ponad 50 tys. haseł[1]. Wikipedie polska i niemiecka zostały również wydane na płycie DVD-ROM. Rozważa się też wydanie angielskiej Wikipedii na płycie DVD lub w wersji książkowej. Od początku istnienia Wikipedia zdobywa coraz większą popularność[2], a Fundacja nią zarządzająca uruchomiła też różne siostrzane projekty. Wikipedia jest jedną z najczęściej odwiedzanych stron internetowych[3][4], a wiele stron uruchomiło jej mirrory lub forki.
Współzałożyciel Wikipedii Jimmy Wales nazwał ją "próbą stworzenia i rozpowszechnienia wielojęzycznej wolnej encyklopedii o najwyższym możliwym poziomie dla każdej osoby na Ziemi w jej własnym języku[5]". Kontrowersje budzi wiarygodność Wikipedii ze względu na możliwość wandalizowania treści haseł oraz nierówna ich jakość i niejednolitość. Z drugiej strony możliwość dowolnej dystrybucji jej zawartości, ciągłe udoskonalanie, duży zasięg i liczba edycji językowych spowodowały, że Wikipedia jest jednym z najczęściej cytowanych źródeł w Internecie.
Zasady i zalecenia
Proces tworzenia zawartości Wikipedii porządkowany jest zbiorem zaleceń i zasad dotyczących doboru oraz redagowania treści i tytułów haseł. Decyzje dotyczące zasad i zaleceń obowiązujących w Wikipedii podejmowane są w wyniku dyskusji i konsensusu w gronie edytorów, a gdy jest to niemożliwe przeprowadzane są głosowania. Umowne kryterium encyklopedyczności decyduje o dodawaniu lub usuwaniu haseł o odpowiedniej treści lub przenoszeniu ich do projektów siostrzanych (np. Wikisłownik, Wikicytaty, Wikibooks). Jedną z głównych zasad Wikipedii jest "neutralny punkt widzenia". Zasada ta wymaga unikania jednostronnego przedstawiania zagadnień, zwłaszcza z natury dyskusyjnych. Artykuły powinny zawierać możliwie pełny i aktualny stan wiedzy i opinii na opisywany temat. Nie wolno wprowadzać własnych przemyśleń i analiz, czy informacji dotąd nie opublikowanych w żadnym źródle zewnętrznym. Wprowadzane informacje powinny być weryfikowalne. W przypadku braku wskazania źródeł bibliograficznych dla wprowadzanych treści liczyć się należy z ich usunięciem. Nad przestrzeganiem zasad i zaleceń Wikipedii czuwają sami edytorzy stale kontrolujący wprowadzane zmiany. Aktywni, zaufani i doświadczeni edytorzy mogą uzyskiwać uprawnienia administratorów, zwiększające techniczne możliwości ochrony i respektowania zasad oraz zaleceń edycyjnych.
Wolna treść
GNU FDL – licencja, na której udostępniana jest treść artykułów, jest jedną z wielu licencji praw autorskich typu copyleft, które pozwalają na dowolną redystrybucję, tworzenie prac pochodnych i komercyjne wykorzystanie zawartości. Gdy użytkownik wprowadza własną treść do projektu, zachowuje prawo autorskie do tego tekstu, lecz jednocześnie zgadza się bezwarunkowo i na zawsze na udostępnienie własnej pracy na licencji GFDL. Dzięki temu Wikipedia może zawierać teksty i ich modyfikacje z innych źródeł, które używają tej samej licencji.
Pomimo tego, że cały tekst Wikipedii jest dostępny na wolnej licencji, pewien procent grafik i dźwięków w niektórych wikipediach nie jest udostępniany w oparciu o wolne licencje. Przykładami są loga korporacji, próbki piosenek czy chronione prawem autorskim zdjęcia nowych wiadomości. Wszystkie "niewolne" materiały używane są zgodnie z amerykańskim prawem dozwolonego użytku (ang. fair use)[6]. Jednakże Wikipedia polska, niemiecka, portugalska oraz duńska zabraniają korzystania z materiałów, które nie są objęte wolnymi licencjami. W polskiej Wikipedii trwała debata czy nie pozwolić na umieszczanie grafik zgodnie z polskim prawem dozwolonego użytku, lecz po konsultacji z prawnikami okazało się to niemożliwe.
Zawartość Wikipedii była cytowana oraz kopiowana przez setki stron dzięki kopiom baz danych oraz używana na wykładach, w książkach i konferencjach. Treść Wikipedii wykorzystana była w sądzie amerykańskim[7] oraz na stronie internetowej parlamentu Kanady (na stronie o ustawie Civil Marriage Act w liście "więcej informacji" znajduje się link do artykułu w angielskiej Wikipedii, same-sex marriage)[8]. Niektórzy użytkownicy Wikipedii, wikipedyści, tworzą ogólną listę takich użyć[9].
Prawo do udzielania licencji na użycie znaku towarowego Wikipedii na różnych towarach, na przykład książkach lub płytach DVD, ma formalnie tylko Fundacja Wikimedia[10], lecz Wikimedia Deutschland ma ograniczone prawo dysponowania tymi znakami na terenie Niemiec i planowane jest przekazanie takich praw także innym, lokalnym oddziałom Wikimedia.
Edytowanie
Praktycznie wszyscy odwiedzający mogą edytować zawartość Wikipedii oraz tworzyć nowe artykuły, a ich zmiany są widoczne natychmiast po naciśnięciu przycisku Zapisz. Wikipedia zbudowana została na przekonaniu, że współpraca pomiędzy użytkownikami będzie prowadziła do stałej poprawy zawartości merytorycznej haseł, w sposób, w jaki udało się to osiągnąć w wielu projektach oprogramowania open-source. Niektórzy edytorzy Wikipedii opisali proces edycji artykułów jako "ewolucyjny proces darwinizmu społecznego"[11].
Wiele osób wykorzystując możliwości edytowania Wikipedii, wprowadza do haseł nonsensowne zmiany (lub usuwa z nich treść) nazywanych "wandalizmami". Ponieważ jednak każda edycja jest odnotowana w historii danego hasła, wszelkie próby jego niszczenia mogą być wykryte i usunięte. Model współpracy w czasie rzeczywistym pozwala edytorom na szybkie uzupełnianie istniejących tematów. Czasem jednak inne wizje na temat zawartości haseł prowadzą do tak zwanych "wojen edycyjnych", czyli stanu, w którym edytorzy zmieniają artykuły według własnych informacji wycofując nawzajem swoje zmiany[12].
Hasła Wikipedii z założenia mogą być edytowane w każdej chwili. Możliwość edycji może być jednak czasowo zablokowana (lub ograniczona, na przykład do tylko zalogowanych użytkowników) ze względu na częste wandalizmy lub wojny edycyjne. Wikipedia nie deklaruje, że którekolwiek hasło jest "kompletne" lub "skończone", choć planowane jest stworzenie systemu tzw. wersji stabilnych[13]. Autorzy artykułów nie muszą mieć żadnych formalnych kwalifikacji w danej dziedzinie, aby edytować artykuły, ponadto są powiadamiani, że ich wkład może być "dowolnie edytowany i rozpowszechniany" przez każdego.
Aktywni edytorzy często tworzą własne "listy obserwowanych" haseł na interesujące ich tematy po to, by na bieżąco śledzić ich zmiany, wliczając w to uzupełnienia, dyskusje czy potencjalne wandalizmy. Także większość poprzednich wersji może być odczytana (i odtworzona), ponieważ zapisana jest w "historii edycji" danego hasła. Umożliwia to obejrzenie każdej wersji artykułu oraz ich porównywanie. Jedyne wyjątki to artykuły, które zostały usunięte. Edycje nich dotyczące są widoczne jedynie dla administratorów Wikipedii.
Edycje językowe
Główny artykuł: Polska Wikipedia
W kwietniu 2008 r. Wikipedia miała 216 "aktywnych" edycji językowych (każda ponad 100 artykułów), w sumie wszystkich edycji jest 255[15]. Znaczna część haseł zredagowana jest w kilku edycjach językowych - co czwarte hasło w Wikipedii zapisane jest w języku angielskim, a 2 na 3 hasła powstały w jednej z dziesięciu najbardziej popularnych edycji językowych[15].
Każda edycja językowa działa w ramach bardzo szerokiej autonomii ograniczonej fundamentalnymi i niepodlegającymi dyskusji zasadami, wspólnymi dla wszystkich wersji językowych, zwanymi "pięcioma filarami". Żadna z edycji językowych nie może być ograniczana hasłami z innej wersji językowej, a także żaden z artykułów o tym samym temacie nie musi, choć może być tłumaczony z innych. Wszystkie edycje językowe muszą podporządkowywać się głównym zasadom, jak "neutralny punkt widzenia". Mniej fundamentalne normy przyjęte w różnych wersjach językowych Wikipedii mogą się różnić dość znacząco między sobą, lecz nie mogą one odbiegać od głównych założeń projektu. Łączność między artykułami i grafikami z różnych wersji językowych Wikipedii jest utrzymywana dzięki mechanizmowi specjalnych linków "Interwiki", które umożliwiają szybkie przemieszczanie się z jednej wersji do drugiej. Oprócz tego istnieją też specjalne strony z listami artykułów, które warto by przetłumaczyć. Grafiki na wolnych licencjach mogą być udostępniane poprzez wspólne dla wszystkich projektów Fundacji Wikimedia repozytorium mediów o nazwie Wikimedia Commons. Artykuły tłumaczone to jedynie niewielki odsetek ogólnej liczby artykułów w danej wersji językowej Wikipedii[16].
Poniżej znajduje się lista największych edycji językowych[17] posortowana według liczby artykułów w dniu 2 marca 2008 roku. Liczba haseł z różnych powodów nie jest jednak prawidłowym wykładnikiem do porównywania edycji. W niektórych wersjach Wikipedii może być tak, że połowa artykułów to krótkie hasła stworzone przez boty internetowe[18]. Dodatkowo, wiele edycji z dużą liczbą artykułów ma stosunkowo małą liczbę użytkowników; Wikipedie: polska, holenderska, portugalska, szwedzka i włoska mają więcej artykułów niż hiszpańska, ale tworzy je mniejsza liczba stałych edytorów.
- Angielska (2 338 869)
- Niemiecka (738 358 )
- Francuska (648 344 )
- Polska (500 382 )
- Japońska (484 869 )
- Włoska (441 662 )
- Niderlandzka (430 821 )
- Portugalska (372 481 )
- Hiszpańska (353 366 )
- Szwedzka (281 812 )
- Rosyjska (259 824 )
- Chińska (173 211 )
- Norweska (162 092 )
- Fińska (159 165 )
- Volapük (118 580 )
- Katalońska (113 434 )
- Rumuńska (107 169 )
- Turecka (105 104 )
Stan na: 19 kwietnia 2008
Historia
Wikipedia powstała jako projekt uzupełniający dla Nupedii, darmowej encyklopedii internetowej, w której artykuły mogły być pisane przez każdego, ale miały być dokładnie sprawdzane i recenzowane przez grupę wybranych ekspertów, podobnie jak to się dzieje w przypadku edycji encyklopedii tradycyjnych (książkowych). Nupedia została założona 9 marca 2000 przez firmę Bomis, Inc, która prowadziła portal internetowy. Głównymi osobami w firmie byli: Jimmy Wales, CEO Bomisa i Larry Sanger, redaktor naczelny Nupedii, a następnie Wikipedii. Nupedia była opisywana przez Sangera jako różniąca się od reszty encyklopedii tym, że udostępniana jest na wolnej dokumentacji, nie ma ograniczeń co do wielkości artykułów oraz nie jest stronnicza[19]. Nupedia miała siedmiostopniowy proces recenzji przez wykwalifikowanych ekspertów danej dziedziny, lecz później okazało się, że jest to zbyt wolny proces potwierdzania wiarygodności artykułów. Koszty początkowo pokrywane przez Bomis, miały się zwrócić poprzez sprzedaż miejsca na reklamy[19]. Na początku Nupedia funkcjonowała w oparciu o własną licencję o nazwie Nupedia Open Content License, później przeszła na licencję GNU FDL na życzenie Richarda Stallmana.
10 stycznia 2001 Larry Sanger na liście dyskusyjnej Nupedii zaproponował zbudowanie obok Nupedii projektu opartego na oprogramowaniu wiki. Pod tematem "Zróbmy sobie wiki", napisał:
Nie, nie jest to propozycja nieprzemyślana. Jest to idea dodania małej funkcji do Nupedii. Jimmy Wales myśli, że wiele osób może być nieprzychylnych tej idei, ale ja tak nie uważam. (…) Co do użycia przez Nupedię wiki: jest to OSTATECZNY "otwarty" i prosty format tworzenia zawartości. Okazyjnie odeszliśmy od pierwotnych założeń na rzecz prostszych rozwiązań, które mogą stać się zarówno zamiennikiem, jak i uzupełnieniem Nupedii. Jak dla mnie moduł wiki może zostać wdrożony natychmiast, gdyż wymaga bardzo małego utrzymania i ogólnie jest niegroźny. Jest to również potencjalne wielkie źródło informacji[20].
- {{{2}}}
Wales i Sanger przypisują pomysł użycia wiki Wardowi Cunninghamowi i jego WikiWikiWeb lub Portland Pattern Repository. Wales wspomniał, że usłyszał o tym pomyśle od Jeremy'ego Rosenfelda, pracownika Bomis, który pokazał mu tę samą wiki[21], ale było to po tym, jak Sanger usłyszał o jej istnieniu od Bena Kovitza, znającego wiki[22], który zaproponował Walesowi stworzenie wiki dla Nupedii. Na podobnym pomyśle wolnego dostępu, nie opartym jednak na wiki, istniał projekt GNUpedia. Projekt jednak przestał być aktywny, a jego autor, Richard Stallman, użyczył swojego wsparcia dla Wikipedii[23].
Wikipedia formalnie została założona 15 stycznia 2001 jako jedna anglojęzyczna edycja pod adresem http://www.wikipedia.com, a jej start został ogłoszony przez Sangera na liście dyskusyjnej Nupedii[24]. Początkowo stanowiła dodatek do Nupedii, w którym wszyscy mogli pisać artykuły, a wybrane po recenzji artykuły trafiały do Nupedii. Wikipedia stała się samodzielnym przedsięwzięciem po tym, jak uczestnicy projektu Nupedii odrzucili taki model tworzenia artykułów[22]. Jej zasada "neutralnego punktu widzenia" została skodyfikowana w pierwszych miesiącach istnienia i była podobna do nupediowskiej zasady "niestronniczości". Z czasem do Wikipedii przenieśli się początkowi edytorzy Nupedii. Do końca pierwszego roku istnienia Wikipedia urosła do około 20 000 artykułów w 18 edycjach językowych. Pod koniec roku 2002 roku miała już 26 edycji językowych, 46 pod koniec 2003 i 161 pod koniec 2004[25]. Nupedia i Wikipedia istniały równocześnie do 2003 roku, gdy wyłączono na zawsze serwery Nupedii, a jej zawartość została przeniesiona do Wikipedii.
Polska Wikipedia została założona 26 września 2001 roku przez lekarza internistę Krzysztofa Jasiutowicza oraz fizyka Pawła Jochyma[26]. Początkowo, jako samodzielny projekt PWES, umieszczona była pod adresem wiki.rozeta.com.pl. 12 stycznia 2002, zgodnie z sugestią twórców wersji angielskiej, została przyłączona do przedsięwzięcia międzynarodowego i przeniosła się na http://pl.wikipedia.com. Od 22 listopada 2002 na http://pl.wikipedia.org. 23 listopada 2002 polską Wikipedię umieszczono na serwerze z nową wersją oprogramowania (z Perla na PHP).
Obawiający się reklamowania i braku kontroli w anglocentrycznej Wikipedii, uczestnicy projektu hiszpańskiej Wikipedii stworzyli fork Wikipedii, Enciclopedia Libre w lutym 2002. Później w tym samym roku Wales ogłosił, że Wikipedia nie będzie wyświetlała reklam, a projekt został przeniesiony pod adres wikipedia.org. Później powstało wiele wiki, które zostały zapoczątkowane przez przeniesienie wszystkich lub części zawartości Wikipedii, z powodów niezgodności ich poglądów z zasadami Wikipedii. Przykładem może być Wikinfo, które porzuciło zasadę "neutralnego punktu widzenia" na rzecz "sympatyzującego punktu widzenia".
20 czerwca 2003 roku założyciele Wikipedii i Nupedii postanowili powołać do życia Fundację Wikimedia[27]. Wikipedia i jej siostrzane projekty funkcjonują pod szyldem tej organizacji non-profit.
17 września 2004 Fundacja Wikimedia złożyła wniosek do amerykańskiego urzędu patentowego, aby zarejestrować słowo Wikipedia oraz jej logo jako znaki towarowe. Znak został zarejestrowany w USA 10 stycznia 2005. Ochrona znaku towarowego przyznana została 16 grudnia 2004 w Japonii oraz 20 stycznia 2005 w części krajów Unii Europejskiej. Dozwolony zakres użycia znaku, to: "rozprowadzanie informacji w zakresie wiedzy encyklopedycznej poprzez Internet".
W 2006 tygodnik Time nazwał Wikipedię "kosmicznym kompendium" internetowej encyklopedii i uznał za wzorową społeczność internetową (wspólnie z MySpace oraz YouTube) nadając tytuł "Człowieka Roku 2006" [28].
Stopień rozwoju Wikipedii odzwierciedla wzrost liczby artykułów. W pierwszych dwóch latach istnienia zawartość Wikipedii zwiększała się w tempie kilkuset artykułów na dobę. W 2004 r. dzienna ilość tworzonych artykułów po raz pierwszy przekroczyła 1 000, a w szczycie ich liczba dochodziła do 3 000 licząc wszystkie edycje językowe. 22 stycznia 2003 angielska Wikipedia przekroczyła 100 000 artykułów[29]. 20 września 2004 powstało milionowe hasło Wikipedii licząc wszystkie edycje istniejące w tamtym czasie[30], a 18 marca 2005 powstało 500 000 hasło edycji angielskiej[31]. Niecały rok później (1 marca 2006) angielska Wikipedia miała już milion artykułów[32]. Milionowe konto użytkownika zostało założone dwa dni wcześniej[33].
Oprogramowanie i sprzęt
Wikipedia działa w oparciu o wolne oprogramowanie MediaWiki, które technicznie jest aplikacją PHP współpracującą z MySQL. Ruch i zapisywanie zmian Wikipedii jest obsługiwane przez kilkaset serwerów, znajdujących się na Florydzie i w czterech innych miejscach na świecie. Aktualna wersja MediaWiki jest nazywana jej "Fazą III". Początkowo Wikipedia działała w oparciu o aplikację CGI UseModWiki autorstwa Clifforda Adamsa. Ta wersja oprogramowania nazywana jest obecnie "Fazą I". Wersja ta wymagała użycia systemu CamelCase dla linków, później możliwe stało się użycie podwójnych nawiasów. W styczniu 2002 Wikipedia zaczęła działać na silniku PHP z bazą danych MySQL. To oprogramowanie (Faza II) napisane zostało specjalnie dla projektu Wikipedia przez Magnusa Manske. W odpowiedzi na wzrost zapotrzebowania oprogramowanie przeszło kilka serii modyfikacji, aby poprawić jego działanie. Ostatecznie zostało napisane od nowa, tym razem przez Lee Daniela Crockera. Wprowadzone do użytku w lipcu 2002 oprogramowanie Fazy III nazwane zostało MediaWiki. Oparte zostało na licencji GNU General Public License i wykorzystane we wszystkich projektach Fundacji Wikimedia.
Wikipedia była obsługiwana przez jeden serwer do 2003, gdy instalacja serwerów została rozbudowana do architektury wielowarstwowej. W styczniu 2005 projekt uruchomiony był na 39 serwerach dedykowanych, znajdujących się na Florydzie. Ta konfiguracja zawierała jeden główny serwer bazy MySQL, kilka serwerów zależnych, 21 serwerów sieci Web z serwerem Apache oraz siedem serwerów cache Squid. We wrześniu 2005 liczba serwerów wzrosła do około 100. Są one zgromadzone w czterech miejscach na świecie.
Żądania wyświetlenia stron są wykonywane najpierw przez serwery pamięci podręcznej Squid. Żądania, które nie mogą zostać przez nie wykonane wysyłane są do dwóch serwerów z oprogramowaniem Perlbal, które wysyłają żądanie do serwera Apache o zapytanie do bazy danych o dany artykuł. Serwery sieci Web wysyłają strony na żądanie dla wszystkich edycji językowych Wikipedii. Aby jeszcze bardziej przyspieszyć wyświetlanie stron, strony wyświetlane przez anonimowych użytkowników zapisywane są w plikach pamięci podręcznej, aby nie było potrzeby ciągłego generowania danej strony. Fundacja Wikimedia rozpoczęła budowanie globalnej sieci serwerów pamięci podręcznej. Trzy takie serwery znajdują się we Francji oraz jeden w Holandii i jeden w Korei Południowej. Dzięki temu ładowanie stron Wikipedii nie przekracza zwykle 15 sekund. Aktualny status Wikipedii jest raportowany przez użytkowników strony OpenFacts na stronie Wikipedia Status Szablon:Lang. Szablon:Commons
Fundusze
Wikipedia utrzymywana jest z pieniędzy gromadzonych przez Fundację Wikimedia. Koszty czwartego kwartału 2005 wyniosły 321 000 USD, z czego 60% zostało przeznaczone na rozbudowę sprzętu[34].
Firma Bomis odegrała ważną rolę na początku istnienia Wikipedii poprzez wsparcie finansowe oraz nieodpłatne udostępnienie własnej infrastruktury.
Inne encyklopedie internetowe
Pomimo tego, że istnieją (bądź istniały) inne projekty internetowych encyklopedii, żaden z nich nie osiągnął wielkości i popularności Wikipedii. Wiele encyklopedii internetowych, na przykład Stanford Encyclopedia of Philosophy, h2g2, Everything2 i nie istniejąca już Nupedia różnią się od Wikipedii tym, że ich mechanizm wymusza pisanie artykułów przez jedną osobę, a później recenzowanie przez rady redakcyjne. W projektach, takich jak: Wikipedia, Susning.nu, Enciclopedia Libre, WikiZnanie artykuły mogą być pisane przez wielu autorów, a wynik ich pracy jest widoczny od razu, bez czekania na formalny proces recenzji artykułów. Wikipedia stała się największą encyklopedyczną wiki zarówno według liczby artykułów, jak i zawartych w nich wyrazów. W przeciwieństwie do większości encyklopedii jej treść udostępniana jest na licencji GNU Free Documentation License (GFDL).
Projekty siostrzane
Pierwszym siostrzanym projektem Wikipedii był "In Memoriam: September 11 Wiki", który został stworzony w październiku 2002 w celu uszczegółowienia haseł na temat zamachu na World Trade Center[35]. 12 grudnia 2002 r. uruchomiony został projekt słownika - Wikisłownik. Od 10 lipca 2003 r. tworzona jest kolekcja cytatów - Wikicytaty oraz zbiór dostępnych za darmo poradników, podręczników i innych opracowań edukacyjnych (Wikibooks). 24 listopada 2003 stworzona została wolna baza tekstów źródłowych - Wikiźródła. 7 września 2004 r. powstało Wikimedia Commons - repozytorium ilustracji, zdjęć i plików multimedialnych dla wszystkich wersji językowych Wikipedii i projektów Fundacji Wikimedia. 13 września 2004 r. zaczęło się tworzenie Wikispecies - bazy danych o organizmach żywych. Od 3 grudnia 2004 działa Wikinews będący serwisem informacyjnym obywatelskiego dziennikarstwa. Najmłodszym projektem siostrzanym jest Wikiversity wyodrębniony 15 sierpnia 2006 r. z Wikibooks dla tworzenia, gromadzenia i używania wolnych materiałów do nauki i ćwiczeń oraz prowadzenia projektów dydaktycznych.
Przypisy
- ↑ Szablon:Cytuj stronę
- ↑ Szablon:Cytuj stronę
- ↑ Szablon:Cytuj stronę
- ↑ Szablon:Cytuj stronę
- ↑ Szablon:Cytuj stronę
- ↑ "Wikipedia as a press source (2005)", Wikipedia (28 marca 2005)
- ↑ Bourgeois et al v. Peters et al.
- ↑ "C-38", LEGISINFO (28 marca 2005)
- ↑ Wikipedia w mediach
- ↑ Szablon:Cytuj news
- ↑ "Wikipedia sociology", Meta-Wiki, 23:30 24 marca 2005 Szablon:Lang
- ↑ "Wojna edycyjna", Wikipedia (26 marca 2005)
- ↑ Martin Walker, Validation on Wikipedia: How do I know this article is accurate?, Wikimania 2006
- ↑ http://he.wikipedia.org/wiki/ Szablon:Lang
- ↑ 15,0 15,1 "List of Wikipedias", Meta-Wiki, 25 kwietnia 2008 Szablon:Lang
- ↑ Na przykład "Translation into English," Wikipedia. (9 marca 2005; Szablon:Lang)
- ↑ Lista obejmuje wersje, które mają ponad 100 tysięcy artykułów.
- ↑ "Complete list of language Wikipedias available", Meta-Wiki, 2 marca 2008 Szablon:Lang
- ↑ 19,0 19,1 Larry Sanger, "Q & A about Nupedia", Nupedia, marzec 2000
- ↑ Szablon:Cytuj news
- ↑ Jimmy Wales, "Re: Sanger's memoirs", 20 kwietnia 2005, <wikipedia-l@wikipedia.org>
- ↑ 22,0 22,1 Szablon:Cytuj news
- ↑ Szablon:Cytuj news
- ↑ Szablon:Cytuj news
- ↑ "Multilingual statistics", Wikipedia, 30 marca 2005 Szablon:Lang
- ↑ Obaj założyciele otrzymali nagrodę Internetowy Obywatel Roku 2004 przyznawaną przez Stowarzyszenie Internet Obywatelski.
- ↑ Jimmy Wales: "Announcing Wikimedia Foundation", 20 czerwca 2003, <wikipedia-l@wikipedia.org>
- ↑ Człowiekiem roku 2006 jesteś Ty (RMF.FM)
- ↑ "Wikipedia, the free encyclopedia, reaches its 100,000th article", Wikimedia Foundation, 21 stycznia 2003
- ↑ "Wikipedia Reaches One Million Articles", Wikimedia Foundation, 20 października 2004
- ↑ "Wikipedia Publishes 500,000th English Article", Wikimedia Foundation, 18 marca 2005
- ↑ "Angielska Wikipedia osiągnęła pułap miliona artykułów", Wikimedia Foundation, 2 marca 2006
- ↑ Ta liczba to ogólna liczba użytkowników, również tych zablokowanych, pacynek, kont nieużywanych, itp. Liczba używanych kont jest zdecydowanie niższa.
- ↑ Szablon:Cytuj stronę
- ↑ Strona "In Memoriam: September 11". W 2006 r. projekt ten został przeniesiony z serwerów Wikimedia na serwery Wikii i nie jest uważany za "siostrzany projekt". "Propozycje zamknięcia projektów" Szablon:Lang, strona projektu Wikimedia Meta-Wiki, zawiera dyskusję na ten temat.
Zobacz też
- Britannica najstarsza angielskojęzyczna encyklopedia
- Czym Wikipedia nie jest
- Dzień Wikipedii
- Nasza odpowiedź na krytykę
- Nonsensopedia – parodia Wikipedii
- Polska Wikipedia
- Wstęp do Wikipedii
Linki zewnętrzne
- wikipedia.org, wielojęzyczny portal
- Meta-Wiki, policy-related and technical discussions regarding Wikimedia
- Fundacja Wikimedia, "rodzic" Wikipedii i projektów siostrzanych
- Stowarzyszenie Wikimedia Polska, polski partner Fundacji Wikimedia
- Larry Sanger o początkach Wikipedii Szablon:Lang
- Artykuł BBC o wadach Wikipedii Szablon:Lang
- Artykuł brytyjskiego The Guardiana Szablon:Lang
- Wywiad z założycielem Wikipedii, Jimmym Walesem," nPost, 1 października 2005. Szablon:Lang
- Wikipedia w wiadomościach. Ogólne wiadomości i kanał rss. (wielojęzyczny)
- Dlaczego Wikipedia przetrwa sztorm z News.com Szablon:Lang
- Porównanie Wikipedii i Encyklopedii Britannica przez czasopismo Nature Szablon:Lang
- Krytyczne recenzje Wikipedii Szablon:Lang
- Czy Wikipedia przetrwa własny sukces?, Wharton School Szablon:Lang
- Kto posiada Twoją biografię z Wikipedii?, The Register Szablon:Lang
- Nonsensopedia Szablon:Lang i Wickerpedia Szablon:Lang, parodie Wikipedii
- Open Directory Project: Wikipedia
Szablon:Projekty Fundacji Wikimedia
af:Wikipedia als:Wikipedia am:ውክፔዲያ ang:Wicipǣdia an:Biquipedia arc:ܘܝܟܝܦܕܝܐ roa-rup:Wikipedia frp:Vouiquipèdia gn:Vikipetã ay:Wikipidiya az:Vikipediya bm:Wikipedia zh-min-nan:Wikipedia map-bms:Wikipedia ba:Википедия be:Вікіпедыя be-x-old:Вікіпэдыя bar:Wikipedia br:Wikipedia cv:Википеди ceb:Wikipedya ch:Wikipedia co:Wikipedia cy:Wicipedia nv:Wikiibíídiiya dsb:Wikipedija myv:Википедиясь ext:Wikipédia eu:Wikipedia fo:Wikipedia fy:Wikipedy ff:Wikipeediya fur:Vichipedie gan:維基百科 gv:Wikipedia gd:Bhicipèidia gl:Wikipedia gu:વિકિપીડિયા zh-classical:維基大典 hak:Wikipedia hy:Վիքիփեդիա hi:विकिपीडिया hsb:Wikipedija io:Wikipedio ig:Wikipedia ilo:Wikipedia bpy:উইকিপিডিয়া ia:Wikipedia iu:ᐅᐃᑭᐱᑎᐊ/uikipitia ik:Wikipedia os:Википеди is:Wikipedia kl:Wikipedia kn:ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ka:ვიკიპედია csb:Wikipedijô kk:Уикипедия kw:Wikipedya sw:Wikipedia ht:Wikipedya ku:Wikipedia lad:ויקיפידיה lbe:Википедия lo:ວິກິພີເດຍ lij:Wikipedia ln:Wikipedia jbo:uikipedias lmo:Wikipedia mg:Wikipedia ml:വിക്കിപീഡിയ mt:Wikipedija mi:Wikipedia mr:विकिपीडिया mzn:ویکیپدیا ms:Wikipedia cdo:Wikipedia mdf:Википедиесь mn:Википедиа nah:Huiquipedia na:Wikipedia nds-nl:Wikipedia ne:विकिपीडिया nn:Wikipedia nrm:Viqùipédie oc:Wikipèdia ng:Wikipedia ug:Wikipédiye uz:Vikipediya pa:ਵਿਕਿਪੀਡਿਆ pag:Wikipedia pap:Wikipedia ps:پروژه:په هکله km:វិគីភីឌា pms:Wikipedia nds:Wikipedia crh:Vikipediya ksh:Wikkipedija rmy:Vikipidiya rm:Vichipedia qu:Wikipidiya se:Wikipediija sc:Wikipedia sco:Wikipaedia sq:Wikipedia scn:Wikipedia si:විකිපීඩියා sd:وڪيپيڊيا cu:Википє́дїꙗ szl:Wikipedyjo so:Wikipedia sh:Wikipedia ta:விக்கிப்பீடியா kab:Wikipedia roa-tara:Uicchipèdie tt:Wikipedia te:వికీపీడియా tet:Wikipédia tg:Википедиа tpi:Wikipedia chr:ᏫᎩᏇᏗᏯ chy:Wikipedia tk:Wikipediýa udm:Википедия bug:Wikipedia vec:Wikipedia fiu-vro:Vikipeediä wa:Wikipedia vls:Wikipedia war:Wikipedia wo:Wikipedia wuu:维基百科 yo:Wikipedia zh-yue:維基百科 diq:Wikipediya zea:Wikipedia bat-smg:Vikipedėjė
