Zespół Macierewicza
Zespół Macierewicza (ang. Macierewicz syndrome, łac. Morbus macierevicus chronicus) – odkryty w 2010 roku zespół chorobowy nabyty, objawiający się ciężkimi zaburzeniami psychicznymi. Został wpisany na listę Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 pod oznaczeniem Tu-154.
Etiologia
Choroba została odkryta dopiero 14 lat temu i wciąż jest badana. Większość specjalistów twierdzi jednak, iż choroba jest powodowana przez silnie traumatyczne przeżycie, na przykład związane z utratą bardzo bliskiej osoby.
Epidemiologia
Zaobserwowano, że choroba jest zaraźliwa. Za pacjenta zero uznaje się Tadeusza Rydzyka, zaś pierwszą epidemię odnotowano podczas bitwy o krzyż. Ponadto wiadomo, iż łatwiej zarażają się osoby o mniejszej niż przeciętna ilości fałdów mózgowych (czyli w większości fanatycy religijni). Częściej zapadają na nią osoby starsze, ale ostatnio zaobserwowano znaczącą liczbę osób młodych, których zachowanie wskazywałoby na wystąpienie u nich zespołu Macierewicza.
Etymologia nazwy
Lekarz, który odkrył tę chorobę, był na tyle skromny, że nie nazwał jej swoim nazwiskiem, ale nazwiskiem drugiego przebadanego przez niego pacjenta – Antoniego Macierewicza. Pierwszy zachowywał się agresywnie i na propozycję nazwania choroby jego nazwiskiem dostał ataku szału.
Objawy
Istnieje szereg objawów, które można znaleźć u osób z zespołem Macierewicza. Niektórzy lekarze kwestionują obecność niektórych objawów na liście, ale zgadzają się, że choroba może mieć różny przebieg u różnych osób. Ma na to wpływ wiek, płeć i sposób nabycia choroby – samoistny czy poprzez zarażenie.
Oto objawy stwierdzone u przebadanych pacjentów:
| Objawy zespołu Macierewicza | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Nr | Objaw | Częstość występowania | Uwagi | |||
| 1. | Paranoja | Zawsze | Chorzy oskarżają przypadkowe osoby o zabicie utraconej bliskiej osoby. Mają też skłonność do wymyślania irracjonalnych historii. | |||
| 2. | Histeria | Często | Częściej u kobiet. Chory ulega skrajnym emocjom. | |||
| 3. | Psychoza | Często | Chory zachowuje się agresywnie. Przestaje odróżniać swoje urojenia od rzeczywistości. Przestaje się kontrolować. | |||
| 4. | Skłonności samobójcze | Często | Ten objaw szczególnie często pojawia się u osób zarażonych od innej osoby. | |||
| 5. | Mania | Często | Chory ze szczególną zajadłością zaczyna bronić własnych urojonych przekonań i atakować urojonych wrogów lub osoby, które za tych wrogów uważa. Dzięki zmniejszonej potrzebie snu potrafi całymi dniami stać w jednym miejscu i krzyczeć. | |||
| 6. | Osobowość wieloraka | Czasami | Chory miewa okresy remisji choroby, w trakcie których zachowuje się jakby nic się nie wydarzyło, a potem zupełnie nagle i bez powodu choroba powraca, a chory nie zdaje sobie sprawy, że zachowywał się normalnie przez jakiś czas. | |||
| 7. | Hipomania | Rzadko | Chory odczuwa przymus mówienia o swoich urojeniach i jest drażliwy gdy napotyka na opór otoczenia. Jest otępiały i działa bez planu, a jego działania stają się przypadkowe. Nigdy nie występuje jednocześnie z manią. | |||
| 8. | Imbecylizm | Incydentalnie | Lekarze nie są pewni, czy jest to symptom choroby, czy raczej okoliczność ułatwiająca przebieg choroby. | |||
| 9. | Naśladownictwo | Incydentalnie | U osób inteligentnych zarażenie się zespołem Macierewicza ma nieco mniej zgubny wpływ niż na inne osoby. Chory zaczyna naśladować w zachowaniu osobę, od której się zaraził. W pewnym momencie dochodzą symptomy hipomanii i skłonności samobójczych. | |||
| 10. | Socjopatia | Rzadko | Chory nie uznaje norm etycznych oraz wzorców zachowań w społeczeństwie, nie potrafi podporządkować się zasadom współżycia społecznego | |||
Leczenie
Nieznane są na razie metody leczenia zespołu Macierewicza. Nie przyniosły rezultatu ignorowanie zachowań chorych czy też spełnianie ich żądań. Lekarze mają nadzieję, iż choroba może ulegać samowyleczeniu. W międzyczasie proponują leczenie farmakologiczne lekami normotymicznymi (solami litu) oraz lekami przeciwpadaczkowymi.
Większość specjalistów zgadza się, że dla bezpieczeństwa chorych, jak i otoczenia, należy ich umieszczać w zakładach psychiatrycznych, gdzie mogliby przechodzić proponowane leczenie. Szczególnie zwracają uwagę na objaw osobowości wielorakiej. Obawiają się, iż w umysłach chorych mogą się wytworzyć osobowości już nie tylko socjopatyczne, ale też psychopatyczne.
Remisje choroby mogą wskazywać, iż efekt jest nieodwracalny, a ataki mogą powrócić w każdej chwili. Jest jednak za wcześnie, aby wskazać niezawodny sposób leczenia i utrzymywania chorego przy zdrowych zmysłach. Intensywne badania trwają.
Próby leczenia Zespołu Macierewicza opatentowanymi zachodnimi metodami chirurgicznymi (na przykład lobotomia transorbitalna i dwuczołowa) zakończyły się niepowodzeniem z powodu niemożności zlokalizowania płatów czołowych u wszystkich chorych dotkniętych Zespołem Macierewicza.
Profilaktyka
Metody zapobiegania zespołowi Macierewicza na dzień dzisiejszy nie są znane. Duże nadzieje na ich opracowanie niesie dokładne poznanie mechanizmów etiologicznych. Badania trwają na pięciu polskich i trzech zagranicznych uczelniach medycznych.
