Awokado

Awokado, smaczliwka (Persea Scheffer) – rodzaj wiecznie zielonych drzew z rodziny wawrzynowatych. Występuje w klimacie tropikalnym i subtropikalnym Ameryki.

Charakterystyka

Pokrój

Dorasta do 20 m wysokości.

Liście

Skórzaste, lancetowate, całobrzegie, o długości do 25 cm, 2-12 cm szerokości, ułożone na pędzie skrętolegle lub naprzemianlegle.

Kwiaty

Żółtawozielone, zebrane w wiechy na szczytach pędów.

Owoce

Owoc smaczliwki, nazywany gruszką awokado, jest jednonasienną jagodą kształtu gruszkowatego, o zielonej skórze, może mieć też kształt okrągły lub jajowaty. Zawiera niejadalne nasienie oraz tłusty, kremowozielonkawy miąższ. Częścią jadalną jest właśnie ten miąższ, stanowiący ok. 85% masy owocu.

Okres dojrzewania owocu jest wyjątkowo długi – przeciętnie trwa 6-8 miesięcy.

Systematyka

Pozycja w systemie Reveala

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Magnoliopsida Brongn., podklasa Magnoliidae Novák ex Takht., nadrząd Lauranae Takht., rząd wawrzynowce (Laurales Perleb), rodzina wawrzynowate (Lauraceae Juss.), podrodzina Perseoideae Pax in Engl. & Prantl, plemię Perseeae Nees, rodzaj smaczliwka (Persea Mill.).

Gatunki (wybór)

• Persea americana Mill. – smaczliwka wdzięczna (awokado właściwe)
• Persea borbonia (L.) Spreng.
• Persea humilis Nash

Substancje czynne

W 100 g awokado znajdują się:

• kalorie: 221 kcal
• błonnik: 6,3 g
• węglowodany: 0,4 g
• tłuszcze: 23,5 g (w tym duży udział tłuszczów jednonienasyconych)
• białka: 1,9 g
• woda: 66%
• witaminy: A, B₁, B₂, C, PP, K i H, kwas pantotenowy
• substancje mineralne: wapń, potas i fosfor

Zastosowania

Awokado jest stosowane przede wszystkim w sztuce kulinarnej. Zawarte w owocach tłuszcze są równie łatwo przyswajalne przez organizm człowieka co masło. Zawartość nienasyconych tłuszczów sprawia, że polecane powinno być osobom chorującym na miażdżycę, nadciśnienie oraz jako uzupełnienie diety lub zamiast masła. Awokado wskazane jest dla osób chorujących na stłuszczenie wątroby i zaburzenia metabolizmu tłuszczów, gdyż zawarta w nim miedz powoduje normalizację funkcji enzymatycznych wątroby i ustępowanie stłuszczenia.

Dojrzały owoc pozwala się doskonale rozsmarowywać, dzięki czemu w niektórych krajach jest doskonałym zamiennikiem tłuszczów zwierzęcych. Spożywać można w postaci sałatek oraz jako przystawki. Dodanie soku z cytryny zapobiega brunatnieniu miąższu owocu.

Owoc znajduje także różnorodne zastosowanie w kuchniach etnicznych:

• wegetariańskie sushi (Japonia/Kalifornia)
• napoje mleczne z awokado i lodem (vitamina de abacate, Brazylia)
• pasta z awokado (guacamole, Meksyk)
• Odwar sporządzony ze skóry pomaga w rozstrojach żołądkowo–jelitowych oraz wykazuje działanie przeciwrobacze.

Awokado stosuje się także w kosmetyce. Maseczki z tego owocu łagodzą podrażnienia skóry (w tym również spowodowane słońcem) i odżywiają cerę.

Bibliografia

1. Barlow, Connie und Paul Martin; The Ghosts of Evolution: nonsensical fruit, missing partners and other ecological anachronisms, 2002

Przypisy

Linki zewnętrzne

• http://www.crfg.org/pubs/ff/avocado.html