Pomoc:Formatowanie

Pomoc / Dla edytorów / Formatowanie

Akapity

Akapity muszą być oddzielane od siebie za pomocą podwójnej interlinii. Innymi słowy, aby utworzyć nowy akapit, musisz dwukrotnie nacisnąć klawisz Enter. Jeśli zrobisz to tylko raz, MediaWiki zignoruje wykonaną operację i oba fragmenty pozostaną obok siebie. To powszechny błąd początkujących autorów haseł, którzy sądzą, że wystarczy jedynie rozdzielić dwa akapity pojedynczym znakiem końca akapitu. Można to uczynić wyłącznie przy pomocy rozszerzenia <poem>, którego używa się jak znaczników.

Można się też wspomagać pewnymi znacznikami języka HTML, ale o tym powiemy niżej, w sekcji poświęconej znacznikom.

Niekiedy przydaje się użycie tzw. tekstu preformatowanego, w którym każdy akapit poprzedza się spacją. Powoduje to wyświetlenie akapitów z lekkim wcięciem, w tabeli i na lekkim podlewie.

Nie żarty to ni przelewki
a jeno ciężka praca,
chłop, który idzie do dziewki
cięższy niż dwóch, co wraca.

Chcąc ograniczyć wielkość obramowania możesz zastosować trik umieszczając tekst w tabeli, np.:
{|
||

Jakiś tekst

…

|}

co, dla poprzedniego przykładu, da efekt jak poniżej:

Nie żarty to ni przelewki a jeno ciężka praca, chłop, który idzie do dziewki cięższy niż dwóch, co wraca.

Pamiętaj jednak, że akapity nie są wówczas zawijane, a więc można tę technikę stosować do krótkich wierszy, np. w poezji czy listingach kodu komputerowego, gdzie linie nie mogą być zawinięte.

Śródtytuły (nagłówki)

W hasłach możemy stosować cztery poziomy śródtytułów, sygnalizowane odpowiednią liczbą znaków równości. Odpowiadające im kody to:

= Śródtytuł stopnia 1 =

== Śródtytuł stopnia 2 ==

=== Śródtytuł stopnia 3 ===

==== Śródtytuł stopnia 4 ====

Przykładem śródtytułów stopnia drugiego i trzeciego są śródtytuły w tym artykule. Jeśli śródtytułów rozmaitego szczebla jest trzy lub więcej, MediaWiki automatycznie tworzy z nich spis treści, przy czym spis ten zawiera drzewo tytułów, zależnie od ich zagnieżdżenia.

Wyróżnianie pisma

Formatowanie Wiki

Do dyspozycji mamy dwa sposoby wyróżnienia czcionki – pochylenie (dwa apostrofy) i pogrubienie (trzy apostrofy):

Wpisanie ''jakaś pochylona treść'' spowoduje pochylenie tekstu, np.

Jakaś pochylona treść

Wpisanie '''jakaś pogrubiona treść''' spowoduje pogrubienie tekstu, np.

Jakaś pogrubiona treść

Można połączyć pogrubienie i pochylenie, wpisując aż pięć apostrofów:

'''''pogrubienie i pochylenie'''''

Da to w efekcie:

Pogrubienie i pochylenie

Formatowanie HTML

MediaWiki nie daje bezpośredniego polecenia do wyróżnienia fragmentu tekstu za pomocą podkreślenia. Można się jednak posłużyć poleceniem HTML, np.

<u>Jakaś podkreślona treść</u>

W efekcie uzyskamy:

Jakaś podkreślona treść

Tekstu migającego nie stosuje się w artykułach, ale przydaje się on w edycjach ogłoszeń i for. Uzyskuje się go w następujący sposób:

<span class="blinky">Tekst migający></span>

Otrzymujemy efekt:

Tekst migający

Wykazy (listy)

Wykazy nienumerowane

Najprostszym sposobem utworzenia nieuporządkowanego czyli nienumerowanego wykazu (listy) jakichś pojęć czy zagadnień jest podanie ich w kolejnych wierszach i poprzedzenie gwiazdkami, np.

* Warszawa
* Kraków
* Wrocław

Efekt będzie następujący:

• Warszawa
• Kraków
• Wrocław

Stosując większą liczbę gwiazdek, np. dwie na drugim poziomie zagnieżdżenia i trzy na trzecim poziomie, można tworzyć drzewo, z wcięciami zależnymi od poziomu:

* Polska
** Ludność
*** Miasta
*** Wieś
…

Da to w efekcie:

• Polska
  • Ludność
    • Miasta
    • Wieś
  • Powierzchnia
• Czechy
  • Ludność
    • Miasta
    • Wieś
  • Powierzchnia
• Słowacja
  • Ludność
    • Miasta
    • Wieś
  • Powierzchnia

Wykazy numerowane

Innym sposobem jest użycie znaku #, który pozwala utworzyć wykaz uporządkowany lub numerowany.

# Warszawa
# Kraków
# Wrocław

I efekt:

1. Warszawa
2. Kraków
3. Wrocław

Można też zastosować hierarchię, stosując dwa lub trzy kolejne znaki # przed wierszami:

1. Polska
   1. Ludność
      1. Miasta
      2. Wieś
   2. Powierzchnia
2. Czechy
   1. Ludność
      1. Miasta
      2. Wieś
   2. Powierzchnia
3. Słowacja
   1. Ludność
      1. Miasta
      2. Wieś
   2. Powierzchnia

Wykazy mieszane

Można też mieszać definicje:

• Polska

1. Ludność
2. Powierzchnia

• Czechy

1. Ludność
2. Powierzchnia

• Słowacja

1. Ludność
2. Powierzchnia

Wcięcia

Możesz wreszcie stosować wyróżniające wcięcia, używając znaków dwukropka.

To jest tekst bez wcięcia.
:To jest wcięty akapit.
::Jeszcze bardziej wcięty akapit.
:To jest kolejny wcięty akapit.
I znowu akapit bez wcięcia.

Da to w rezultacie:

To jest tekst bez wcięcia.

To jest wcięty akapit.

Jeszcze bardziej wcięty akapit.

To jest kolejny wcięty akapit.

I znowu akapit bez wcięcia.

Definicje

Specyficznym rodzajem list są definicje, w których nazwę definicji poprzedza się znakiem średnika, zaś wyjaśnienie definicji znakiem dwukropka.

; Warszawa : stolica Polski
; Praga : stolica Czech
; Berlin : stolica Niemiec

Warszawa

stolica Polski

Praga

stolica Czech

Berlin

stolica Niemiec

Kolory

Czasem zdarza się, że chcemy ożywić kolorami nasz artykuł. Jest to całkiem proste, o ile znamy komendy odpowiedzialne za to.

Tekst

Na początek zmiana koloru tekstu. Aby to zrobić, należy wpisać <span style="color:###">. W miejsce trzech kratek wpisujemy nazwę koloru, którego chcemy użyć. Uwaga! Jego nazwa musi być napisana po angielsku! Na przykład: green, red, white…

Gdy wpiszemy tę komendę, każdy tekst napisany po niej będzie w takim kolorze, jaki jest w komendzie. Poniżej przykład koloru red.
Ten tekst jest czerwony.
Ale ten tekst także jest czerwony! Co w takim razie zrobić? Jeśli chcemy zmienić kolor na ten poprzedni, nie musimy wpisywać <span style="color: black">. Wystarczy </span>.

Jak widać, ten tekst jest już normalny. Oprócz kolorów typu red, orange czy blue, można skorzystać z innych, niestandardowych. Muszą być one wpisywane w systemie szesnastkowym, czyli hex. Wpisujemy je następująco: <span color="#/przykładowe sześć cyfr lub liter/">. Na przykład, chcąc użyć koloru oliwkowego, użyjemy #808000. Kody kolorów możesz otrzymać na wiele sposobów (np. z Gimpa lub innego edytora grafiki). Na tej stronie znajdziesz proste narzędzie do wybierania kolorów, a jeśli chcesz zbudować od razu całą ładnie komponującą się paletę, to możesz skorzystać z tego narzędzia.

Innym sposobem na kontrolę koloru tekstu może być użycie szablonu {{c}}, którego użycie wyjaśnione jest w dołączonej do niego treści.

Tło strony

Bywa, że możemy chcieć zmienić kolor całej strony. Do tego potrzebna jest zupełnie inna, dłuższa komenda. Brzmi ona:
<div style="text-align: justify; background: /KOD W HEX/; margin: 1em 0px; padding: 16px; border: /KOD W HEX/; 4px solid;">
Pierwszy /KOD W HEX/ odpowiada za kolor tła strony, a drugi /KOD W HEX/ za kolor ramki tła.

Odsyłacze (linki)

Główny artykuł: Nonsensopedia:Tworzenie linków

Odsyłacze w ramach Nonsensopedii

Najprostszym sposobem utworzenia odsyłacza do innego hasła w polskiej Nonsensopedii jest objęcie tytułu tego hasła specjalnym znacznikiem, dwoma nawiasami kwadratowymi, np. [[Albert Einstein]].

Wygląda to wtedy następująco:

W 1701 roku Albert Einstein pracował w lodziarni.

Może się zdarzyć, że zechcesz podać odsyłacz do jakiegoś hasła, ale zasygnalizować go inną treścią niż jego tytuł, np. twórca teorii bezwzględności.

Wówczas musisz skorzystać ze specjalnej, dwuczłonowej techniki:

[[Albert Einstein|twórca teorii bezwzględności]]

Pierwszy człon jest odsyłaczem do innego hasła, natomiast drugi człon, po pionowej kresce jest wyświetlany w naszym haśle.

Efekt jest następujący:

Powszechnie wiadomo, że twórca teorii bezwzględności lubił trójkątne proso.

Technika jest także przydatna wtedy, gdy musimy użyć wyrazów w innej formie fleksyjnej, np. Alberta Einsteina. Trzeba wtedy zastosować kod:

[[Albert Einstein|Alberta Einsteina]]

Czytałem sławne dzieło Alberta Einsteina, ale zupełnie go nie zrozumiałem.

Niekiedy zdarza się, że hasło jednowyrazowe w innej formie fleksyjnej niż mianownik można opisać w następujący sposób:

[[Waszyngton]]ie

Vietnam Veterans Memorial jest w Waszyngtonie.

Może się zdarzyć, że wskazywane hasło jest wieloznaczne – na przykład Hel. W takim przypadku trzeba oczywiście użyć odsyłacza do konkretnego znaczenia, np. hel (pierwiastek) lub Hel (miasto). Jeśli nie chcesz, by dodatkowy nawias przeszkadzał w czytaniu tekstu, wstaw za nim pionową kreskę:

[[hel (pierwiastek)| ]]

Ma to taki sam skutek, jakby za kreską powtórzono główną część hasła:

[[hel (pierwiastek)|hel]]

Jako gaz lekki i niepalny, hel nadaje się do napełniania balonów.

Dokładnie tę samą metodę można zastosować, gdy chcemy pominąć nazwę przestrzeni.

Również w tej postaci odsyłacza działa „doklejanie” końcówek fleksyjnych:

[[hel (pierwiastek)| ]]em
[[Hel (miasto)| ]]u

Balon napełniony helem wystartował z Helu.

Jeśli Twoje hasło wiąże się z innymi hasłami w Nonsensopedii, warto wydzielić pod treścią hasła specjalną sekcję o nazwie Zobacz też, np.

Zobacz też: [[hasło 1]], [[hasło2]], [[hasło3]]

Przykład takiej sekcji, z użyciem listy nienumerowanej, znajduje się na dole poradnika.

Odsyłacze do innych miejsc w Internecie

Jeśli tworzysz odsyłacz (link) do jakiegoś innego miejsca w Internecie, wystarczy, że wpiszesz po prostu pełny adres, co spowoduje, że edytor automatycznie zamieni go na „klikalny” adres:

Uwaga: aby adres był klikalny, musisz podać na początku protokół http://. Nie wystarczy samo www.adres.pl!

Angielska Nonsensopedia mieści się pod adresem http://uncyclopedia.org.

Często zdarza się, że adresy internetowe są nieestetyczne, gdyż zawierają skomplikowane ścieżki wygenerowane przez skrypty. Można temu zaradzić, ukrywając adres, a wyświetlając jego nazwę opisową, np.

[http://info.babylon.com/gl_index/gl_search.php?n=10&cat=1 Słowniki w Babylonie]

Czego rezultatem będzie:

Słowniki w Babylonie.

Adres poczty elektronicznej trzeba poprzedzić prefiksem mailto:

mailto:Kowalski@firma.org.pl

Dzięki temu adres będzie klikalny.

mailto:Kowalski@firma.org.pl

Można go ukryć, stosując podaną wyżej technikę:

[mailto:Kowalski@firma.org.pl Adres pocztowy Kowalskiego]

Adres pocztowy Kowalskiego

Jeśli piszesz hasło, przy którym chcesz podać wartościowe źródła informacji w Internecie, wydziel na dole specjalną sekcję pod nazwą Linki zewnętrzne i w niej podaj listę kilku odsyłaczy, np.

== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.adres1.pl Adres 1]
* [http://www.adres2.pl Adres 2]
* [http://www.adres3.pl Adres 3]

Pamiętaj jednak, aby lista odsyłaczy zawierała rzeczywiście istotne adresy, a nie autopromocję własnych serwisów internetowych!

Kategorie

Należy pamiętać o nadaniu hasłu kategorii – bardzo pomaga to zarówno osobom, które przeglądają hasła z danej dziedziny, jak i nonsensopedystom, którzy utrzymują tę dziedzinę w porządku. Jeśli opracowujesz np. hasło o znanym polityku Janie Kowalskim, włącz go do kategorii Polscy politycy. Składnia jest następująca:

[[kategoria:Polscy politycy]]

Jednak aby sortowanie było poprawne, można zastosować jeszcze dodatkowy kod:

[[Kategoria:Polscy politycy|Kowalski, Jan]],

lepszą metodą natomiast jest użycie magicznego słowa {{DEFAULTSORT:Kowalski, Jan}}, które powoduje, że sposób sortowania obowiązuje dla wszystkich wymienionych kategorii bez potrzeby każdorazowego jego przytaczania.

Podanie po kresce ciągu Kowalski, Jan spowoduje, że w kategorii Polscy politycy nazwisko zostanie umieszczone pod właściwą literą.

Aby wybrać odpowiednią kategorię, najlepiej znaleźć hasło pokrewne i podpatrzeć, gdzie jest przyporządkowane, lub przejść do ogólnej kategorii (w tym przypadku Biografie) i odnaleźć odpowiednią kategorię pochodną. Ewentualnie, kompletną listę kategorii znajdziesz pod adresem Specjalna:Kategorie.

Zauważ na przykład, że niniejszy poradnik jest umieszczony w kategorii Pomoc, co widać na samym dole, pod artykułem.

Przekierowanie

Niekiedy hasło może być poszukiwane pod kilkoma nazwami np. Niemiecka Republika Demokratyczna i NRD. Aby nie tworzyć dwóch takich samych artykułów, możemy jedną z tych nazw przekierować na drugą. W tym celu należy w jednym z artykułów umieścić w pierwszej linii frazę #patrz, a następnie link do strony, na której znajduje się artykuł właściwy.

Całość wygląda tak: #patrz [[Nowa nazwa]]

Przekierowanie może też być stosowane, jeśli uznasz, że hasło powinno mieć inną nazwę niż pierwotna, co może być wynikiem popełnionego błędu, choćby i literowego. Możesz skorzystać z zakładki Przenieś nad polem edycyjnym.

Po kliknięciu tej zakładki MediaWiki wyświetli pole Nowy tytuł, w którym wpisz po prostu nowy tytuł hasła. Od tej chwili nosi ono nową nazwę, zaś w haśle o starej nazwie pojawi się kod:

#patrz [[Nowa nazwa]]

Zakładka przenieś ma przy tym dużo poważniejsze działanie, bo oprócz wstawienia przekierowania przenosi pod nową nazwę także historię strony i dyskusję.

Niestety (a może na szczęście), tylko administratorzy mają prawo usuwać hasła z encyklopedii, więc funkcja przenoszenia może być niekiedy przydatna.

Możesz także sprawdzić, które hasła w Nonsensopedii odwołują się do naszego hasła – lista jest wyświetlana po kliknięciu odsyłacza Linkujące z lewej strony ekranu. Jeśli haseł takich jest niewiele, można się pokusić o zmianę odsyłacza w tych hasłach. Jeśli zbyt dużo, trzeba jednak już zawierzyć funkcji przekierowania, która będzie przenosić czytelnika we właściwe miejsce.

Stulecia

Odsyłacz do konkretnego stulecia możesz podać klasycznym sposobem, np.:

W [[XIX wiek]]u szybko rozwijał się przemysł.

W XIX wieku szybko rozwijał się przemysł.

Można jednak stosować dla wygody skróconą formę:

W [[XIX wiek|XIX w.]] szybko rozwijał się przemysł.

W XIX w. szybko rozwijał się przemysł.

Istniejące już przekierowanie poprawnie wyświetli odsyłacz do hasła [[XIX wiek]].

Analogicznie można podawać odsyłacze do stuleci przed naszą erą:

W [[II wiek p.n.e.|II w. p.n.e.]] żył grecki filozof.

W II w. p.n.e. żył grecki filozof.

Zobacz też

http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:Link

Poziome linie

Pozioma linia jest wstawiana za pomocą czterech kresek (znaków minus):

----

Efekt jest następujący:

---

Nie nadużywaj poziomych linii; staraj się je stosować oszczędnie i w wyjątkowych wypadkach.

Grafika

Główny artykuł: Pomoc:Wstawianie grafik

Kody HTML i CSS

MediaWiki zostało tak pomyślane, aby tworzenie hasła było jak najmniej kłopotliwe, a użytkownik w jak najmniejszej mierze zaprzątał sobie głowę sprawami technicznymi. Zwarty, stosunkowo niewielki zestaw poleceń z powodzeniem wystarcza do sprostania potrzebom ogromnej większości użytkowników – przecież w hasłach stosujemy zazwyczaj wyróżnianie tekstu, odsyłacze, niekiedy śródtytuły i grafikę.

Możliwe jest jednak stosowanie także poleceń języka HTML, jeśli tylko je znamy. Wprawdzie twórcy Nonsensopedii nie zalecają używania tagów HTML, do których są odpowiednie znaczniki MediaWiki (na przykład <b> oraz <i>). Używane są natomiast bardziej zaawansowane tagi, najczęściej używane z CSS-em.

Wymieńmy kilka poleceń, które w pewnych sytuacjach są użyteczne.

Tag	Informacje	Użycie	Wynik
<br />	Łamie wiersz. Nie nadużywaj tego tagu, zamiast tego użyj <poem>.	To jest pierwszy wiersz<br />To jest drugi wiersz	To jest pierwszy wiersz To jest drugi wiersz
<code>, <samp>, <kbd> i font-family: monotype (CSS)	Wstawia kod, wynik programu, tekst z klawiatury lub jakikolwiek tekst z krojem o stałej szerokości.	<code>fragment kodu</code> <samp>przykładowy kod lub wynik programu</samp> <kbd>tekst z klawiatury</kbd> <span style="font-family: monospace;">Jakikolwiek inny tekst z czcionką o stałej szerokości</span>	fragment kodu przykładowy kod lub wynik programu tekst z klawiatury Jakikolwiek inny tekst z czcionką o stałej szerokości
<div class="center"> i text-align: center (CSS)	Umożliwia ustawienie fragmentu hasła na środku wiersza.	<div class="center">Tekst na środku</div>	Tekst na środku
font-size (CSS)	Ustala wielkość czcionki. Przy powiększeniu należy również użyć line-height.	<span style="font-size: 9px;">Mały</span> i <span style="font-size: 18px; line-height: 100%;">powiększony tekst</span>	Mały i powiększony tekst

Istnieje też możliwość stosowania np. znaków specjalnych, jak ©, ™, € i inne.