Tekst źródłowy strony Słownik:Śląsko-polski

'''Słownik [[gwara śląska|śląsko]]-[[język polski|polski]]'''

==Powiedzenia==
*{{t|Łon mie durś napasztuje}}on mi się ciągle naprzykrza
*{{t|Frela jo ci pszaja}} Dziewczyno<ref>Takie imię, raczej rzadko używane.</ref> baaardzo cię lubię
*{{t|W antryju na byfyju stoi szolka tyju}}w przedpokoju na kredensie stoi filiżanka herbaty.
*{{t|Wejrzij na cajtmaszin, kero je godzina}}sprawdź na zegarku, która godzina
*{{t|Wejrzij no jaki momy cajt}}zobacz, która godzina
*{{t|Wiela je godzin?}}która jest godzina?
*{{t|Wyciep to do hasioka.}}Wyrzuć to do kosza na śmieci.
*{{t|Jak ciulać to my, a nie nos.}}jak oszukiwać to my, a nie nas.
*{{t|Kaj jo je, kaj je moje koło i kaj som moje szczewiki??}}A gdzież to podziałem się ja, mój rower i moje buty?
*{{t|Kogo nima, tyn pojodł.}}Punktualność – dobra cecha.
*{{t|Chrobok w choszczach skrziczy kole familoków}}W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie
*{{t|Kaj my som jak my ni som kaj my byli ?}}Gdzie jesteśmy jak nie jesteśmy gdzie byliśmy ?
*{{t|Gówno widza.}}nic nie widac.
*{{t|Wyje Cug}}Pociąg gwiżdże
*{{t|Jo jes jo, tyś jes ty. Fto jes gupszi jo czy ty?}}Ja jestem ja, ty jesteś ty. Kto jest głupszy ja czy ty?
*{{t|Na banhofie pizło dwie}}Na dworcu wybiło drugą godzinę

==A==
*{{t|abfal}}ściepki, resztki
*{{t|abo}}albo
*{{t|adyć}}przecież
*{{t|afa}}małpa, mina(dziwna mina twarzy)
*{{t|aie}}aż
*{{t|ajnfachowy}}zwykły, kiepski
*{{t|akuratny}}dokładny
*{{t|amajz}}mrówka
*{{t|ancla}}pokoik, pomieszczenie
*{{t|ancug}}garnitur, ubranie
*{{t|andrychta}}szafka pod oknem
*{{t|antryj}}przedpokój
*{{t|ańfart}}brama, przejście między domami, wejście na podwórze
*{{t|ańfach, ajnfach}}tandeta, beznadzieja, ajnfachowy- tandetny
*{{t|apluzina}}pomarańcza
*{{t|aprikołza}}morela
*{{t|apfelmus}}przecier jabłkowy
*{{t|apszisfajer}}impreza pożegnalna (z różnych powodów)
*{{t|apsztyfikant}}zalotnik
*{{t|arbajtać}}pracować
*{{t|arbajtanzug}}ubranie robocze
*{{t|aszynbecher}}popielniczka
*{{t|asynterunek}}pobór do wojska
*{{t|ausgus}}zlew
*{{t|auslender}}obcokrajowiec
*{{t|autobana}}autostrada

==B==

*{{t|bachraty}}gruby, puszysty
*{{t|badyancug}}strój kąpielowy
*{{t|badyhołzy}}kąpielówki
*{{t|bajtlik}}portfel
*{{t|bal}}piłka
*{{t|bana}}tramwaj
*{{t|banhof}}dworzec
*{{t|bamber}}rolnik
*{{t|barzo}}bardzo
*{{t|batki}}majtki
*{{t|bajs, dej bajsa, bajsnyć}}gryz/kęs, daj ugryźć, ugryźć
*{{t|bajtel}}dziecko
*{{t|bajtlik}}portmonetka
*{{t|bek}}płacz
*{{t|bele}}chociaż, żeby, tylko
*{{t|bele kaj}}gdziekolwiek
*{{t|berga}}duży kamień
*{{t|bery}}gadanie od rzeczy
*{{t|biksa}}puszka
*{{t|binder}}krawat
*{{t|bir}}piwo
*{{t|bigel}}wieszak
*{{t|blajsztift}}ołówek
*{{t|blank}}całkiem, zupełnie
*{{t|bombon}}cukierek
*{{t|boroczek}}biedaczek
*{{t|borsztajn}}krawężnik
*{{t|bratruła}}piekarnik
*{{t|bryle}}okulary
*{{t|brałza}}oranżada jak również obecnie prysznic
*{{t|briftasza}}portfel
*{{t|brzidok}}jak ktoś je szpetny, brzydki
*{{t|byfyj}}kredens
*{{t|bonclok}}kamionkowy duży garnek
*{{t|bratruła}}piekarnik
*{{t|brecha}}łom
*{{t|bożo krowka}}biedronka
*{{t|byndala}}pedał (część rowera)
*{{t|byrna}}żarówka
*{{t|bydzie loć}}zanosi się na deszcz
*{{t|biero cię}}brać dziewczynę do łóżka
*{{t|bormaszyna}}wiertarka
*{{t|biksa}}puszka

==C==
*{{t|cajtung}}gazeta
*{{t|cera}}córka
*{{t|chachor}}łobuz
*{{t|ciaplyta}}błoto
*{{t|ciepać}}rzucać
*{{t|ciul}}chuj
*{{t|colsztog}}metr stolarski
*{{t|cug}}pociąg, pęd powietrza w kominie
*{{t|cześnia}}czereśnia
*{{t|ciulać}}oszukiwać lub bić – np.szwagra
*{{t|cug}}pociąg; ciąg alkoholowy
*{{t|cyganić}}kłamać
*{{t|cygareta}}papieros
*{{t|cyferblat }}tarcza zegarka
*{{t|cześnie}}czereśnie

==D==
*{{t|deka}}koc
*{{t|dyć}}przecież
*{{t|dziołcha}}dziewczyna
*{{t|dzióbka dej}}całusa daj
*{{t|dupić}}zapieprzać
*{{t|dymfer}}garnek do pasteryzacji

==E==
*{{t|egal}}obojętnie
*{{t|elwer}}rzut karny, osoba bezrobotna
*{{t|eli}}czy
*{{t|epa}}torba (plastikowa)
*{{t|etreple}}ziemniaki (kartofle)

==F==
*{{t|fajer}}impreza
*{{t|fajrant}}koniec zmiany w pracy
*{{t|familok}}wielorodzinny ceglany dom pracowniczy( obecnie szumnie nazywany "kamienicą" przez goroli)
*{{t|fanzolić}}mówić głupoty
*{{t|farorz}}proboszcz
*{{t|fater}}ojciec
*{{t|fejderbiksa}}piórnik
*{{t|fenster}}okno
*{{t|fensterbret}}parapet
*{{t|fertik}}gotowy, gotowe
*{{t|fet}}smalec, tłuszcz
*{{t|filok}}wieczne pióro
*{{t|fisze}}ryby
*{{t|flinta}}strzelba
*{{t|fliza}}kafelka
*{{t|fojer}}ogień
*{{t|fojera}}ognisko
*{{t|fojercojg}}zapalniczka
*{{t|fojerwera}}straż pożarna
*{{t|forhangi}}zasłony
*{{t|frela, frelka}}dziewczyna, narzeczona
*{{t|frup}}korek od butelki
*{{t|fulać}}gadać głupoty, kłamać
*{{t|funs}}wons
*{{t|furgać}}latać
*{{t|futermelok}}rodzaj lukrowanego piernika
*{{t|futrować}}karmić
*{{t|fuzekle}}skarpety
*{{t|fyrlać}}mieszać
*{{t|fyrzich}}brzoskwinia

==G==
*{{t|galert}}galareta
*{{t|galoty}}spodnie
*{{t|gardina}}firana
*{{t|gardinsztanga}}karnisz
*{{t|geburstag}}urodziny
*{{t|gelt}}wypłata
*{{t|geltag}}wypłata
*{{t|geltasza}}portfel
*{{t|gelynder}}poręcz schodowa
*{{t|geszenk}}prezent
*{{t|gibis (gebis)}}sztuczna szczęka
*{{t|gipsdeka}}sufit
*{{t|gira}}noga
*{{t|gizd}}łobuz, urwis (np. Ty giździe!)
*{{t|glaca}}łysina
*{{t|glajzy}}tory
*{{t|gorol}}nie-Ślonzok
*{{t|gruba}}kopalnia
*{{t|gryfny}}ładny
*{{t|gulik}}kratka ściekowa
*{{t|gupielok}}głupek
*{{t|gyburstag}}urodziny
*{{t|gynsi pympek}}stokrotka
*{{t|genał}}akurat, dobrze, zgadza się itp.
*{{t|glizda}}dżdżownica

==H==
*{{t|habić}}kraść
*{{t|haja}}awantura
*{{t|hajcung}}kaloryfer
*{{t|haka}}kilof
*{{t|halba}}pół litra wódki
*{{t|hanys}}Ślązak
*{{t|harpun}}przezwisko kobiety
*{{t|hasie}}popiół z węgla
*{{t|hasiok}}śmietnik/gnojowisko
*{{t|hazok}}zając
*{{t|haziel, haźlik}}ustęp, ubikacja
*{{t|hica}}gorąc
*{{t|hadziaj}}„czysty” Polak
*{{t|hajer przodowy}}górnik
*{{t|hawerfloki}}płatki owsiane
*{{t|heksenszus}}postrzał
*{{t|hareszt, hereszt}}więzienie
*{{t|hut}}kapelusz
*{{t|hołzyntergi, hołzyntregle}}szelki

==I==
*{{t|Indianer}}Indianin
*{{t|ini}}inni
*{{t|inkszy; inszy}}inny
*{{t|ino}}tylko (czasami mówione: yno)
*{{t|istny}}prawdziwy, właściwy, ów
*{{t|isto}}zapewne, chyba

==J==
*{{t|ja}}tak
*{{t|jakla}}sweter zapinany na guziki, bluza
*{{t|jakosik}}jakoś
*{{t|jankor}}troska, zmartwienie
*{{t|jeno, jeny}}tylko
*{{t|Jeron}}pieron
*{{t|jezderkusie}}okrzyk przestrachu
*{{t|jeżyć}}pieklić się
*{{t|jo}}ja
*{{t|joch}}ja, jam

==K==
*{{t|kaj}}gdzie
*{{t|kaja}}czapka
*{{t|kałoń}}głupek
*{{t|kamela}}wielbłąd
*{{t|kanciaty}}kwadratowy lub ogolnie przyjęty przymiotnik określający rzecz, która nie posiada ogłych, miekkich krztałtów
*{{t|kapsa}}kieszeń
*{{t|kapuca}}kaptur
*{{t|kara}}taczka
*{{t|karlus}}chłopak
*{{t|kartofle}}ziemniaki
*{{t|kark}}szyja
*{{t|karnąć sie}}przejechać się
*{{t|keta}}łańcuch
*{{t|kibel}}wiadro
*{{t|kiszka}}siadłe mleko
*{{t|keloks}}płatki śniadaniowe
*{{t|kyjza}}ser
*{{t|klachać}}plotkować
*{{t|klopsztanga}}trzepak
*{{t|klupać}}pukać, stukać
*{{t|knefel}}guzik
*{{t|knutel}}supeł
*{{t|koło}}rower
*{{t|kołkastla}}węglarka
*{{t|konsek}}kawałek
*{{t|kopruch}}komar
*{{t|krajzyga}}piła tarczowa
*{{t|krałza}}słoik
*{{t|krepel}}pączek
*{{t|krojc}}krzyż
*{{t|krojcok}}osoba, ktorej ojciec lub matka nie jest Ślązakiem
*{{t|kromlojter}}żyrandol
*{{t|kromflek}}obcas
*{{t|kryka}}laska
*{{t|kucać}}kaszleć
*{{t|kuklok}}wizjer w drzwiach
*{{t|krupniok}}kaszanka
*{{t|kulok}}okrągły klocek drewna
*{{t|kyjznonć sie}}pomylić sie
*{{t|kyjźlik}}kamień rzeczny, otoczak
*{{t|kesel}}czajnik
*{{t|kocher}}kuchenka elektryczna

==L==
*{{t|lak}}lakier, farba
*{{t|larmo}}hałas
*{{t|lauba}}buda, wiata
*{{t|leberwoszt}}pasztetowa
*{{t|lico}}policzek
*{{t|lojfer}}dywan
*{{t|lukaty}}o kręconych włosach
*{{t|luft}}powietrze
*{{t|lulać}}sikać (oddawać mocz)
*{{t|lulok}}siusiorek
*{{t|luki}}loki
*{{t|lipsta}}narzeczona

==Ł==
*{{t|łechtać, połechtać}}łaskotać, połaskotać /mom łechtaczki - mam łaskotki/
*{{t|łonacyć}}nie ma odpowiednika w j. polskim. W zależności od kontekstu i w połączeniu z przedrostkiem („wy–”, „za–”, „prze–”) może zastąpić dowolny czasownik. W języku polskim potocznym znaczy mniej więcej tyle co "tentegować".
*{{t|łon/łona/łono}}on, ona ono
*{{t|łon/łona/łono}}podobnie jak łonaczyć nie oznacza nic konkretnego. Tylko końcówki wskazują na rodzaj jakiego użyto (tu: m, ż, n). Przeważnie używane w połączeniu z wskazaniem osoby lub rzeczy o którą nam chodzi (np. Podej mi łonę [ze wskazaniem np. na torbę]). W polszczyźnie odpowiednikiem mogłoby być połączenie "to" i "ten/ta" gdyby takie istniało.
*{{t|łodmiynić}} - zrobił jej(kobiecie)dziecko,"je łodmiynino"-jest w ciąży

==M==
*{{t|majs}}kukurydza
*{{t|mandle}}migdały
*{{t|mantel}}płaszcz
*{{t|maras}}brud
*{{t|maszkycić}}zjeść coś słodkiego
*{{t|mecha}} okreslenie osoby, raczej pozytywne (wariat, krejzol, dziwoląg)
*{{t|mieć ała}}być niespełna rozumu
*{{t|mieć ruła}}być flegmatykiem
*{{t|moplik}}motorower
*{{t|mota}}ćma
*{{t|motyka}}obraźliwie o kobiecie
*{{t|majzel}}przecinak
*{{t|mamo, jo ni mom lustu}}mamo, nie mam chęci
*{{t|malancia }}kobieta lubiąca się stroić i robić wrażenie na facetach, lubiąca towarzystwo męskie,lubiąca się bawić
*{{t|miedziowka}}pieczarka (grzyb)
*{{t|miesionczek}}księżyc
*{{t|muskla}}mięsień
*{{t|mostrich}}musztarda

==L==
*{{t|lacie}}kapcie
*{{t|lata}}poprzeczka
*{{t|lipsta}}dziewczyna (narzyczona)
*{{t|lecykandy}}oto tego kapke roz za kiedy (jedyne sensowne tłumaczenie tego słowa na język polski)
*{{t|loncetla}}pasek z informacją o wynagrodzeniu
*{{t|lutnyć}}przywalić, uderzyć
*{{t|myjtermas}}centymetr krawiecki

==N==
*{{t|nazdać}}nawymyślać (komuś)
*{{t|nec}}siatka
*{{t|nikaj}}nigdzie
*{{t|nogawica}}nogawka
*{{t|nudle}}makaron
*{{t|nudelkula}}wałek do ciasta
*{{t|nupel}}smoczek dziecięcy
*{{t|nia}}ona (przy czym słowo to odnosi sie nie do płci jako kobiety , ale raczej do rzeczy) np. dej nia( podaj to), na nia - na nią (odnosi sie zarówno do rzeczy jak do osoby)
*{{t|nynać}}spać

==O==
*{{t|ojla}}siniec pod okiem
*{{t|okolnik}}słupek w płocie
*{{t|oma}}babcia
*{{t|opa}}dziadek
*{{t|ołberiba}}kalarepa
*{{t|łozarty}}pijany
*{{t|ożyrok}}pijak

==P==
*{{t|pampoń}}gospodarz, rolnik
*{{t|paplaty}}pucołowaty
*{{t|pajaty}} niezdarny, zawalidroga, oferma (co z ciebie je za paja! ale z ciebie niezdara) 
*{{t|pajać sie}} ociągać się (ale sie pajosz - ale sie ociągasz)
*{{t|pazur}}paznokieć
*{{t|Pitej!}}Uciekaj!
*{{t|piźniynty}}stuknięty
*{{t|piznyć}}uderzyć (np. piznyć sie - uderzyć się)
*{{t|plaskaty}}płaski
*{{t|podciep}}podrzutek (np. Ty podciepie pieruński!)
*{{t|po leku}}powoli, pomału
*{{t|pora}}kilka, para
*{{t|potek, potka}}chrzestny, chrzestna
*{{t|Pra}}prawda (Tak, to prawda.)
*{{t|Przaja ci}}kocham cie
*{{t|psińco}}nic
*{{t|pulok}}penis
*{{t|pultok}}indyk
*{{t|pyrol}}młotek (duży)
*{{t|pukel}}garb
*{{t|pódź}}{{t|poć}}chodź
*{{t|pukeltasza}}tornister
*{{t|putnia}}skrzynka
*{{t|piykny}}ladny
*{{t|puty}}indyki

==R==
*{{t|radiska}}rzodkiewka
*{{t|rajtarować}}jeździć konno
*{{t|rechtor}}nauczyciel
*{{t|rewiyr}}zwolnienie lekarskie, popularne L4
*{{t|ruby}}gruby
*{{t|rychtować}}szykować
*{{t|rycka}}taboret
*{{t|ryma}}katar
*{{t|rzić}}dupa
*{{t|rzykać}}modlić się
*{{t|ryl}}górnik
*{{t|rychtyk}}naprawdę, racja
*{{t|rojsikoń}}koniczyna

==S==

*{{t|sam}}tu, tutaj
*{{t|seblykać się}}rozbierać się
*{{t|sebuwać}}zdejmować buty
*{{t|sipi}}mży
*{{t|skiż, skuli}}z powodu
*{{t|smolić fleki}}gadać głupoty
*{{t|spodnioki}}kalesony
*{{t|starzik, starka}}dziadek, babcia
*{{t|stracić}}zgubić
*{{t|synek}}chłopak
*{{t|syr do krocio}}ser żółty
*{{t|syr}}twaróg
*{{t|szac}}narzeczony
*{{t|szałot}}sałatka
*{{t|szczewiki}}buty
*{{t|szczyrkać}}określenie odgłosu wydawanego np. przez grzechotki
*{{t|szczyrkofka}}rzeczownik: grzechotka, lub użyty jako przymiotnik "mosz pysk jak szczyrkofka" określający brzydotę.
*{{t|szczyrbaty}} bez zębów
*{{t|szipa}}szufla do zmiotki
*{{t|szklonka}}szklanka
*{{t|szkrobać}}drapać
*{{t|szlajfka}}wstążka
*{{t|szlips}}krawat
*{{t|szmaterlok}}motylek (również sklep z używaną odzieżą)
*{{t|sznelcug}}pociąg pośpieszny
*{{t|sznita}}kromka
*{{t|sznupać}}szukać
*{{t|sznuptychla}}chusteczka do nosa
*{{t|szola}}winda na kopalni
*{{t|szolka}}filiżanka
*{{t|szpajzykamer}}spiżarnia
*{{t|szpil}}gra, mecz
*{{t|szplatka(-ki)}}sznurówka(-ki) lub sznorofka (-ki)
*{{t|szrank}}szafa
*{{t|sztrachecle}}zapałki
*{{t|sztrom}}prąd
*{{t|sztrykować}}robić na drutach
*{{t|szupy}}łupież, strupek, skorupki np. z jajek (l.poj. szupa) 
*{{t|szychta}}zmiana w pracy
*{{t|szynk}}bar z piwem
*{{t|szulmajster}}woźny w szkole
*{{t|sztygar/sztajger}}kierownik (na kopalni)
*{{t|szac}}narzeczony
*{{t|szusblech}}błotnik z rowera
*{{t|szwarny}}piękny, urodziwy
*{{t|sztalbyszta}}szczotka druciana
*{{t|ruchna cie}}stosunek seksulany

==Ś==
*{{t|ślagzana}}śmietana
*{{t|ślimok}}mazgaj
*{{t|śtraśbana}}tramwaj
*{{t|świyntojanki}}czerwona porzeczka

==T==
*{{t|tasza, tasia}}torebka
*{{t|tepich}}dywan, chodnik
*{{t|tinta}}atrament
*{{t|tłusty, tłuścioch}}otyły
*{{t|toć}}przecież
*{{t|tomata}}pomidor
*{{t|tukej}}tutaj
*{{t|tyj}}herbata
*{{t|tyknyć}}dotknąć
*{{t|taszyntuch}}chusteczka
*{{t|tisztuch}}obrus
*{{t|tusti chop}}gruby mężczyzna
*{{t|tytka}}mała torebka papierowa

==U==
*{{t|udzik}}udko
*{{t|ujek}}wujek
*{{t|umasta}}okrasa, omasta
*{{t|umazany}}ubrudzony
*{{t|ustoń}}zaprzestań
*{{t|uślimtany}}zapłakany
*{{t|uwarzyć}}ugotować
*{{t|uzdo}}spodobało
*{{t|użonlić}}użądlić

==W==
*{{t|wycabrować ausgus}}odetkać zlew
*{{t|wyciep to do hasioka}}Wyrzuć to do kosza na śmieci.
*{{t|wadzić się}}kłócić się
*{{t|warzyć}}gotować
*{{t|westa}}kamizelka
*{{t|wela}}fryzura/welon
*{{t|weta}}zakład (haz.)
*{{t|wic}}dowcip
*{{t|wiela}}ile
*{{t|wieprzki}}agrest
*{{t|wija}}awantura
*{{t|winkel}}kąt, zakręt, narożnik
*{{t|woniać}}wąchać / pachnieć
*{{t|wulc}}hotel robotniczy , obecnie również zaniedbany człowiek
*{{t|wuszt}}kiełbasa
*{{t|werksztela}}warsztat
*{{t|ieczerzyć}}jeść kolacje

==Z==
*{{t|zaś}}zaraz, znowu
*{{t|zawrzić}}zamknąć
*{{t|zaszlachtować}}dokonać uboju, zabić
*{{t|zelter}}woda gazowana
*{{t|zicherka}}agrafka
*{{t|zista}}babka (ciasto)
*{{t|zmaścić}}zepsuć
*{{t|zokel}}lamperia
*{{t|zolety/zolyty}}randka
*{{t|zymft}}musztarda
*{{t|zydel}}taboret, ryczka
*{{t|zol}}podłoga, ziemia, posadzka
*{{t|zola}}podeszwa
*{{t|zoki}}skarpetki
*{{t|zonybrele}}okulary przeciwsłoneczne
*{{t|zygroda}}ogród
*{{t|zygrodka}}ogródek
*{{t|zmazani}}brudny
*{{t|zic, zicek}}siodło, siodełko

==Ż==
*{{t|żadny/żadno/być żadnym}}brzydal/brzydka kobieta/być brzydkim
*{{t|żeleźniok}}okrągły piecyk żelazny
*{{t|żgoć}}kłuć
*{{t|żymlok}}bułczanka
*{{t|żymła}}bułka
*{{t|żynąć}}gnać, pędzić
*{{t|żigać}}wymiotować

{{Przypisy}}

[[Kategoria:Wielojęzykowy (słownik)|{{PAGENAME}}]]