Edytujesz „Paradoks”

{{sur|paradoksu ogółem|[[Zenon z Elei#Paradoksy Zenona z Elei dotyczące ruchu|paradoksy Zenona z Elei]]}}
{{cytat|To paradoks, ten paradoks, najwymyślniejszy paradoks. Ahahahahahahaha ten pa-ra-doks|Piraci z Penzance o '''paradoksie'''}}
'''Paradoks''' – [[zdanie]], którego założenia są możliwe do spełnienia, a wnioski z nich wyciągnięte są wzajemnie [[sprzeczność|sprzeczne]].

== Występowanie ==
Używany dawniej przez filozofów, a obecnie przez polityków, użytkowników serwisu [[Demotywatory.pl]], nauczycieli i felietonistów „[[Najwyższy Czas!|Najwyższego Czasu!]]” oraz „[[Gazeta Wyborcza|Gazety Wyborczej]]”, którzy dziwią się sobie nawzajem, że ten drugi periodyk jeszcze wychodzi. Paradoks jest więc używany tam, gdzie trzeba zagiąć czymś [[motłoch]] i zawsze móc mu udowodnić, że się myli.

== Tworzenie paradoksu ==
Wychodząc z [[założenie|założenia]], posługując się sposobem rozumowania A, będącego poprawnym i dochodzimy do [[wniosek|wniosku]] A. Czyniąc to samo rozumowaniem B dochodzimy do wniosku B. Jednak ze zdziwieniem stwierdzamy, że wniosek A jest prawdziwy tylko wtedy, gdy nieprawdziwy jest wniosek B i na odwrót.

Siedzimy nad problemem dłużej i tym razem nie zażywamy środków odurzających. Sprawdzamy poprawność rozumowania A i rozumowania B i po naniesieniu drobnych poprawek nadal dochodzimy do wniosków A i B. Sprawdzamy z nadzieją w sercu, czy same założenia nie są sprzeczne i okazuje się, że nie.

Nie śpiąc kolejną noc i zażywając tabletki przeciwstresowe staramy się nie mieszać wniosków z założeniami. Zauważamy w końcu błąd w rozumowaniu i wtedy się budzimy, a wnioski A i B dalej są sprzeczne. [[Karetka]] wezwana przez sąsiada nie przeszkadza, gdyż udaje nam się już przeprowadzać całkowicie synchronicznie obydwa rozumowania i nie mamy czasu na głupoty w stylu szpitala psychiatrycznego.

Zauważamy, że wniosek A zaczyna przypominać [[mucha|muchę]], a wniosek B [[biedronka|biedronkę]]. Stwierdzamy, że przestają nas obchodzić owady i wtedy dopiero pozwalają nam odstawić proszki. Po miesiącu nas wypuszczają. Wtedy zauważamy, że to co wzięliśmy za odnóża, naprawdę jest [[sens życia|sensem istnienia]], a podwójna para skrzydełek jest odpowiedzią na pytanie o [[początek wszechrzeczy]]. Zostajemy [[filozof]]ami i publikujemy swoje [[dzieło (literatura)|dzieło]].

== Przykłady paradoksów ==
* '''Paradoks paradoksu''' – jeżeli coś nie jest paradoksem, to właśnie dlatego nim jest.
* '''Paradoks picia''' – im więcej pijesz [[wódka|wódki]], tym ci się bardziej ręce trzęsą. Im ci się bardziej ręce trzęsą, tym więcej wódki ze szklanki wylewa. Im więcej pijesz, tym mniej pijesz?
* '''Paradoks omnipotencji''' – czy [[Bóg]] może podgrzewać w [[mikrofalówka|mikrofalówce]] pizzę tak długo, by była tak gorąca, że nawet on sam nie mógłby jej zjeść?
* '''Paradoks okularów''' – nie możesz dostrzec rano swoich [[okulary|okularów]], ponieważ bez nich nie jesteś w stanie dostrzec niczego.
* '''Paradoks kubła na śmieci''' – gdzie wyrzucisz swój zniszczony kubeł na śmieci?
* '''Paradoks wiki-wandala''' – jeżeli pewien użytkownik wiki napisze na swojej stronie użytkownika, że wszystkie jego edycje są wandalizmami, to czy ta, zawierająca cenną dla administratorów informację edycja jest wandalizmem?
* '''Paradoks hejtera''' – jeżeli ktoś rozgłasza oszczercze opinie na temat danego artysty, niebagatelnie pomaga mu zdobywać popularność.
* '''Paradoks [[emo]]''' – emo mówi, że nikt go nie rozumie. Skoro nie czyni on w tym przypadku wyjątku dla swojej osoby, to skąd wie, że nikt go nie rozumie, skoro nie rozumie on sam siebie?
* '''Paradoks czarnego [[Murzyn]]a''' – widząc czarnego Murzyna upewniamy się w wierze w twierdzenie, że wszyscy Murzyni są czarni. Dlaczego więc widząc żółtego [[Chińczyk]]a nie upewniamy się, że wszytko, co jest czarne, jest też Murzynem?
* '''Paradoks [[woda|wody]] i [[wódka|wódki]]''' – dlaczego woda, która jest niezbędna do życia jest tania, podczas gdy wódka jest bardzo droga, choć można się bez niej obejść?
* '''Paradoks fikcji''' – jeśli twoja egzystencja jest umieszczona w fikcyjnym świecie, to znaczy że ciebie tak na prawdę nie ma, gdyż wszystko co istnieje w fikcji jest nieprawdziwe?
* '''Paradoks chłopca''' – chłopiec wchodzi do pokoju i mówi: „Wszyscy chłopcy kłamią”. Jeżeli tak jest, to to oznacza, że on (jako chłopiec) też kłamie. To z kolei znaczy, że jeśli on kłamie, to jest to równoznaczne z tym, że „wszyscy chłopcy mówią prawdę”. Wnioskujemy, że on też mówi prawdę, mówiąc, że „chłopcy kłamią”. Jeżeli tak jest, to to oznacza, że on (jako chłopiec) też kłamie. Można tak do nieskończoności.
* '''Paradoks muzeum''' – czy muzeum może być tak stare, by trafiło do muzeum?
* '''Paradoks sraczki''' – rzadko a często.
* '''Paradoks Adama Małysza''' – mały a wielki.
* '''Paradoks kobiety''' – mała dziewczynka chce być starsza, kobieta chce być młodsza.
* '''Paradoks zdań''':<br/>
** Poniższe zdanie jest fałszywe.<br/>
** Powyższe zdanie jest prawdziwe.
** To nie jest zdanie przeczące.
* '''Paradoks kłamstwa''' – jeśli powiesz, że właśnie kłamiesz lub zawsze kłamiesz, powiesz prawdę.
* '''Paradoks dziadka''' –  jeśli cofniesz się w czasie i zabijesz tam swojego dziadka, to twój ojciec się nie urodzi, a więc ty sam też się nie urodzisz. Jeśli nie będziesz żył, to nikt nie zabije twojego dziadka, więc twój ojciec się urodzi i ty też się urodzisz. Wtedy cofniesz się w czasie…
* '''Paradoks bytu''' – jeśli coś jest, to jest; jeśli nic nie ma, to [[gówno]] jest, więc jednak coś jest.
* '''Paradoks mijania się''' – jeżeli mijam się z inną osobą, zawsze zachodzimy sobie drogę, mimo iż [[rachunek prawdopodobieństwa]] wykazuje, że szansa na to wynosi 50%. Inną wersją jest „jeżeli wpinam kabel do portu [[USB]] w nocy, to nigdy się nie uda za pierwszym razem, mimo iż szansa powinna wynosić 50%”.

== Zobacz też ==
* [[Rekursja]]

{{Matematyka}}

[[Kategoria:Filozofia]]
[[Kategoria:Logika]]

[[en:Paradox]]
[[da:Paradoks]]
[[es:Paradoja]]
[[fi:Paradoksi]]
[[fr:Paradoxe]]
[[he:פרדוקס]]
[[it:Paradosso]]
[[ko:역설]]
[[pt:Paradoxo]]
[[sv:Paradox]]