Słownik:Śląsko-polski
Z Nonsensopedii, polskiej encyklopedii humoru
Powiedzenia
- My tu zalewaju, wsiewo haroszewo! – My se tu chlejemy, mocno daje!
- Łon mie durś napasztuje – on mi się ciągle naprzykrza
- W antryju na byfyju stoi szolka tyju – w przedpokoju na kredensie stoi szklanka herbaty.
- Wejrzij na cajtmaszin, kero je godzina – sprawdź, która godzina
- Wejrzij no jaki momy cajt – zobacz, która godzina
- Wyciep to do hasioka. – Wyrzuć to do kosza na śmieci.
Powiedzonka grzecznościowe (używaj jak najczęściej!)
- Zarozki ci przilutuja! - Miło mi cię widzieć
- Jeronie! Jakiś ty je żadny! - O jej! Ale ślicznie wyglądasz!
- Kajś ty ta franca znaloz? Na hasioku? - Gdzie spotkałeś tak niezwykłą dziewczynę? W swoim mieście?
- Paszoł won! - Dzień dobry
- Pizło ci w dekel? - Czy wszystko w porządku?
A
- ancug – garnitur
- apluzina – pomarańcza
- apszisfajer – impreza pożegnalna (z różnych powodów)
- apsztyfikant – zalotnik
- arbajtać – pracować
- aszynbecher – popielniczka
- andrychta - szafka pod oknem
- abfal - ściepki , resztki
- afa - małpa
- akuratny - dokładny
- amajz - mrówka
- antryj - przedpokój
- ańfart - brama, przejście między domami, wejście na podwórze
B
- bachraty – gruby, puszysty
- bal – piłka
- bana – tramwaj
- banhof – dworzec
- bamber - rolnik
- batki – spodenki
- bydzie loć – zanosi się na deszcz
- bajs, dej bajsa, bajsnonć – gryz/kęs, daj ugryźć, ugryźć
- bele kaj – gdziekolwiek
- biksa – puszka
- bir – piwo
- blajsztift – ołówek
- blank - całkiem
- bombon – cukierek
- borsztajn-krawężnik
- bryle – okulary
- brzidok – jak ktoś je szpetny, brzydki
- byfyj – kredens
- berga - kamień z kopalni przy węglu
- bonclok- kamionkowy duży garnek
- bratruła – piekarnik
- brecha- łom
- bożo krówka - biedronka
- byrna – żarówka
C
- cajtung – gazeta
- cera – córka
- chachor – łobuz
- ciaplyta – błoto
- ciepać – rzucać
- colsztog - metr stolarski
- cug – pociąg, pęd powietrza w kominie
- cześnia – czereśnia
- ciulać – oszukiwać lub bić - np.szwagra
- cug – tj jak sie przewlekle pije i pije i pije
- cyganić – kłamać
- cygareta – papieros
D
- deka – koc
- dyć- przecież
- dziołcha - dziewczyna
- dzióbka dej - całusa daj
E
- elwer – rzut karny, osoba bezrobotna
- epa - torba (plastikowa)
F
- fajer – impreza
- fajrant – koniec zmiany w pracy
- familok - wielorodzinny ceglany dom pracowniczy
- fanzolić - mówić głupoty
- farorz - proboszcz
- fater - ojciec
- fejderbiksa - piórnik
- filok - długopis
- fisze – ryby
- fojer – ogień
- fojera – ognisko
- fojercog – zapalniczka
- fojerwera – straż pożarna
- forhangi – zasłony
- frela, frelka – dziewczyna, narzeczona
- fulać - kłamać
- furgać - latać
- fuzekle – skarpety
- fynsterbret – parapet
- fyrlać - mieszać
G
- galert - galareta
- galoty – spodnie
- gardina – firana
- gardinsztanga – karnisz
- geburstag – urodziny
- gelt – wypłata
- geltag – wypłata
- geltasza - portfel
- gelynder – poręcz schodowa
- geszenk - prezent
- gibis - sztuczna szczęka
- gipsdeka – sufit
- gira - noga
- gizd - łobuz, urwis (np. Ty giździe!)
- glaca - łysina
- glajzy – tory
- gorol – nie-Ślonzok
- gruba – kopalnia
- gryfny - ładny
- gulik - kratka ściekowa
- gupielok- głupek
H
- habić - kraść
- haja - awantura
- halba – pół litra wódki
- hanys – Ślązak
- hasie – popiół z węgla
- hasiok – śmietnik/gnojowisko
- hazok – zając
- hica – gorąc
- hadziaj - "czysty" Polak
- hajer przodowy - górnik
I
- ino - tylko (czasami mówione: yno)
J
- ja - tak
- jo - ja
- jakla - sweter zapinany na guziki
K
- kaj - gdzie
- kaja - czapka
- kałoń – głupek
- kapsa – kieszeń
- kapuca – kaptur
- kara - taczka
- karlus – chłopak
- karnyć sie - przejechać się
- keta - łańcuch
- kejza - ser
- klachać - plotkować
- klopsztanga – trzepak
- klupać - pukać, stukać
- knefel - guzik
- koło - rower
- kołkastla - węglarka
- konsek- kawałek
- kopruch - komar
- krajzyga - piła tarczowa
- krałza - słoik
- krepel - pączek
- kromlojter – żyrandol
- kromflek – obcas
- kryka - laska
- kuckać - kaszleć
- kuklok- wizjer w drzwiach
- krupniok- kaszanka
- kulok- ku... penis
- kyjznonć sie - pomylić sie
- kesel - czajnik
L
- larmo - hałas
- leberwoszt - pasztet
- lukaty - o kręconych włosach
- luft - powietrze
- luki - loki
Ł
- łonaczyć – nie ma odpowiednika w j. polskim. W zależności od kontekstu i w połączeniu z przedrostkiem („wy-”, „za-”, „prze-”) może zastąpić dowolny czasownik. W języku polskim potocznym znaczy mniej więcej tyle co "tentegować".
- łon/łona/łono - podobnie jak łonaczyć nie oznacza nic konkretnego. Tylko końcówki wskazują na rodzaj jakiego użyto (tu: m, ż, n). Przeważnie używane w połączeniu z wskazaniem osoby lub rzeczy o którą nam chodzi (np. Podej mi łona [ze wskazaniem np. na torbę]). W polszczyźnie odpowiednikiem mogłoby być połączenie "to" i "ten/ta" gdyby takie istniało.
M
- majs - kukurydza
- mantel - płaszcz
- maras - brud
- maszkiecić - zjeść coś słodkiego
- mieć ała - być niespełna rozumu
- mieć ruła - być flegmatykiem
- moplik – motorower
- motyka - obraźliwie o kobiecie
- majzel – przecinak
- mamo, jo ni mom lustu – mamo, nie mam chęci
L
- lipsta – dziewczyna (narzyczona)
- lecykandy - oto tego kapke roz za kiedy (jedyne sensowne tłumaczenie tego słowa na język polski)
- lutnąć - przywalić, uderzyć
- myjtermas - centymetr krawiecki
N
- nazdać - nawymyślać (komuś)
- nec - siatka
- nikaj - nigdzie
- nudle - makaron
- nudelkula - wałek do ciasta
- nupel - smoczek dziecięcy
O
- ojla - guz
- oma - babcia
- opa - dziadek
- ożarty - pijany
- ożyrok - pijak
P
- paplaty - pucołowaty
- Pitej! – Uciekaj!
- piźniynty - stuknięty
- plaskaty - płaski
- podciep - podrzutek (np. Ty podciepie pieruński!)
- po leku - powoli, pomału
- pora – kilka, para
- Pra - prawda (Tak, to prawda.)
- Przaja ci – kocham cie
- psińco - nic
- pulok – penis
- pultok – indyk
- pyrol – młotek (duży)
- pukel – garb
- puć-chodź
- pukeltasza - plecak
R
- rewiyr – zwolnienie lekarskie, popularne L4
- ruby - gruby
- rychtować - szykować
- ryczka – taboret
- ryma - katar
- rzić - dupa
- rzykać – modlić się
- ryl-górnik
- rychtyk - naprawde, racja
S
- sam - tu, tutaj
- seblykać się - rozbierać się
- sipi – mży
- skiż, skuli - z powodu
- smolić fleki - gadać głupoty
- stracić - zgubić
- synek - chłopak
- szac - narzeczony
- szczewiki - buty
- szipa – szufla do zmiotki
- szklonka - szklanka
- szlajfka - wstążka
- szmaterlok – motylek (również sklep z używaną odzieżą)
- sznelcug – pociąg pośpieszny
- sznupać - szukać
- sznuptychla – chusteczka do nosa
- szola – winda na kopalni
- szolka - filiżanka
- szpil – gra, mecz
- szplatka(-ki) - sznurówka(-ki)
- szrank - szafa
- sztrachecle – zapałki
- sztrom - prąd
- szupy – łupież
- szychta – zmiana w pracy
- szynk – bar z piwem
- szulmajster – woźny w szkole
- sztygar/sztajger - kierownik (na kopalni)
T
- tasza, tasia - torebka
- tinta - atrament
- toć - przecież
- tomata - pomidor
- topek - nocnik
- tyj - herbata
- tyknyć - dotknąć
U
- uberiba - kalarepa
- ujek - wujek
- uślimtany - zapłakany
W
- Wycabrować ausgus – odetkać zlew
- Wyciep to do hasioka. – Wyrzuć to do kosza na śmieci.
- wadzić się - kłócić się
- warzyć - gotować
- westa - kamizelka
- wela - fryzura/welon
- weta - zakład (haz.)
- wiela - ile
- wieprzki - agrest
- wija - awantura
- winkel- zakręt
- woniać - wąchać
- wulc - mieszkaniec hotelu robotniczego
- wuszt - kiełbasa
Z
- zawrzyj żech fynster – zamknij okno
- zdrzadło - lustro
- zelter – woda gazowana
- zicherka – agrafka
- zmaścić - zepsuć
- zokel – lamperia
- zolety/zolyty - randka
- zymft – musztarda
- zydel – taboret, ryczka
- zol – podłoga, ziemia, posadzka
- zola - podeszwa
- zoki - skarpetki
Ż
- żymła - bułka
- żadny/żadno/być żadnym - brzydal/brzydka kobieta/być brzydkim