Słownik:Śląsko-polski

Słownik śląsko-polski

Powiedzenia

• My tu zalewaju, wsiewo haroszewo! – My se tu chlejemy, mocno daje!
• Łon mie durś napasztuje – on mi się ciągle naprzykrza
• W antryju na byfyju stoi szolka tyju – w przedpokoju na kredensie stoi szklanka herbaty.
• jo – ja
• ja – tak

A

• ancug – garnitur
• apluzina – pomarańcza
• apszisfajer – impreza pożegnalna (z różnych powodów)
• apsztyfikant – zalotnik
• arbajtać – pracować
• aszynbecher – popielniczka
• andrychta - szafka pod oknem
• abfal - ściepki , resztki
• afa - małpa
• akuratny - dokładny
• amajz - mrówka
• antryj - przedpokój

B

• bachraty – gruby, puszysty
• bal – piłka
• bana – tramwaj
• banhof – dworzec
• bamber - rolnik
• batki – spodenki
• bydzie loć – zanosi się na deszcz
• bajs, dej bajsa, bajsnonć – gryz/kęs, daj ugryźć, ugryźć
• bele kaj – gdziekolwiek
• biksa – puszka
• bir – piwo
• blajsztift – ołówek
• blank - całkiem
• bombon – cukierek
• borsztajn-krawężnik
• bryle – okulary
• brzidok – jak ktoś je szpetny, brzydki
• byfyj – kredens
• berga - kamień z kopalni przy węglu
• bonclok- kamionkowy duży garnek
• bratruła – piekarnik
• brecha- łom
• bożo krówka - biedronka
• byrna – żarówka

C

• cajtung – gazeta
• cera – córka
• chachor – łobuz
• ciaplyta – błoto
• ciepać – rzucać
• colsztog - metr stolarski
• cug – pociąg, pęd powietrza w kominie
• cześnia – czereśnia
• ciulać – oszukiwać lub bić - np.szwagra
• cug – tj jak sie przewlekle pije i pije i pije
• cyganić – kłamać
• cygareta – papieros

D

• deka – koc
• dyć- przecież
• dziołcha - dziewczyna
• dzióbka dej - całusa daj

E

• elwer – rzut karny, osoba bezrobotna
• epa - torba (plastikowa)

F

• fajer – impreza
• fajrant – koniec zmiany w pracy
• familok - wielorodzinny ceglany dom pracowniczy
• fanzolić - mówić głupoty
• farorz - proboszcz
• fater - ojciec
• fejderbiksa - piórnik
• filok - długopis
• fisze – ryby
• fojer – ogień
• fojera – ognisko
• fojercog – zapalniczka
• fojerwera – straż pożarna
• forhangi – zasłony
• frela, frelka – dziewczyna, narzeczona
• fulać - kłamać
• furgać - latać
• fuzekle – skarpety
• fynsterbret – parapet
• fyrlać - mieszać

G

• galert - galareta
• galoty – spodnie
• gardina – firana
• gardinsztanga – karnisz
• geburstag – urodziny
• gelt – wypłata
• geltag – wypłata
• geltasza - portfel
• gelynder – poręcz schodowa
• geszenk - prezent
• gibis - sztuczna szczęka
• gipsdeka – sufit
• gira - noga
• gizd - łobuz, urwis (np. Ty giździe!)
• glaca - łysina
• glajzy – tory
• gorol – nie-Ślonzok
• gruba – kopalnia
• gryfny - ładny
• gulik - kratka ściekowa
• gupielok- głupek

H

• habić - kraść
• haja - awantura
• halba – pół litra wódki
• hanys – Ślązak
• hasie – popiół z węgla
• hasiok – śmietnik
• hazok – zając
• hica – gorąc
• hadziaj - "czysty" Polak
• hajer przodowy - górnik

J

• ja - tak
• jakla - płaszcz

K

• kaj - gdzie
• kaja - czapka
• kałoń – głupek
• kapsa – kieszeń
• kapuca – kaptur
• kara - taczka
• karlus – chłopak
• karnyć sie - przejechać się
• keta - łańcuch
• kejza - ser
• klachać - plotkować
• klopsztanga – trzepak
• klupać - pukać, stukać
• knefel - guzik
• koło - rower
• kołkastla - węglarka
• konsek- kawałek
• kopruch - komar
• krajzyga - piła tarczowa
• krałza - słoik
• krepel - pączek
• kromlojter – żyrandol
• kromflek – obcas
• kryka - laska
• kuckać - kaszleć
• kuklok- wizjer w drzwiach
• krupniok- kaszanka
• kulok- ku... penis
• kyjznonć sie - pomylić sie
• kesel - czajnik

L

• larmo - hałas
• leberwoszt - pasztet
• lukaty - o kręconych włosach
• luft - powietrze
• luki - loki

Ł

• łonaczyć – nie ma odpowiednika w j. polskim. W zależności od kontekstu i w połączeniu z przedrostkiem („wy-”, „za-”, „prze-”) może zastąpić dowolny czasownik. W języku polskim potocznym znaczy mniej więcej tyle co "tentegować".

M

• majs - kukurydza
• mantel - płaszcz
• maras - brud
• maszkiecić - zjeść coś słodkiego
• mieć ała - być niespełna rozumu
• mieć ruła - być flegmatykiem
• moplik – motorower
• motyka - obraźliwie o kobiecie
• majzel – przecinak
• mamo, jo ni mom lustu – mamo, nie mam chęci

L

• lipsta – dziewczyna (narzyczona)
• lecykandy - oto tego kapke roz za kiedy (jedyne sensowne tłumaczenie tego słowa na język polski)
• lutnąć - przywalić, uderzyć
• myjtermas - centymetr krawiecki

N

• nazdać - nawymyślać (komuś)
• nec - siatka
• nikaj - nigdzie
• nudle - makaron
• nudelkula - wałek do ciasta
• nupel - smoczek dziecięcy

O

• ojla - guz
• oma - babcia
• ożarty - pijany
• ożyrok - pijak

P

• paplaty - pucołowaty
• Paryzol - parasol
• Pitej! – Uciekaj!
• piźniynty - stuknięty
• plaskaty - płaski
• podciep - podrzutek (np. Ty podciepie pieruński!)
• po leku - powoli, pomału
• pora – kilka, para
• Pra - prawda (Tak, to prawda.)
• Przaja ci – kocham cie
• psińco - nic
• pulok – penis
• pultok – indyk
• pyrol – młotek (duży)
• pukel – garb
• puć-chodź
• pukeltasza - plecak

R

• rewiyr – zwolnienie lekarskie, popularne L4
• ruby - gruby
• rychtować - szykować
• ryczka – taboret
• ryma - katar
• rzić - dupa
• rzykać – modlić się
• ryl-górnik
• rychtyk - naprawde, racja

S

• sam - tu, tutaj
• seblykać się - rozbierać się
• sipi – mży
• skiż, skuli - z powodu
• smolić fleki - gadać głupoty
• stracić - zgubić
• synek - chłopak
• szac - narzeczony
• szczewiki - buty
• szipa – szufla do zmiotki
• szklonka - szklanka
• szlajfka - wstążka
• szmaterlok – motylek (również sklep z używaną odzieżą)
• sznelcug – pociąg pośpieszny
• sznupać - szukać
• sznuptychla – chusteczka do nosa
• szola – winda na kopalni
• szolka - filiżanka
• szpil – gra, mecz
• szplatka(-ki) - sznurówka(-ki)
• szrank - szafa
• sztrachecle – zapałki
• sztrom - prąd
• szupy – łupież
• szychta – zmiana w pracy
• szynk – bar z piwem
• szulmajster – woźny w szkole
• sztygar/sztajger - kierownik (na kopalni)

T

• tasza, tasia - torebka
• tinta - atrament
• toć - przecież
• tomata - pomidor
• topek - nocnik
• tyj - herbata
• tyknyć - dotknąć

U

• uberiba - kalarepa
• ujek - wujek
• uślimtany - zapłakany

W

• W antryju na szranku stoi szolka tyju. – W przedpokoju na kredensie stoi filiżanka herbaty.
• Wejrzij na cajtmaszin, kero je godzina – sprawdź, która godzina
• Wejrzij no jaki momy cajt – zobacz, która godzina
• Wycabrować ausgus – odetkać zlew
• Wyciep to do hasioka. – Wyrzuć to do kosza na śmieci.
• wadzić się - kłócić się
• warzyć - gotować
• westa - kamizelka
• wela - fryzura/welon
• weta - zakład (haz.)
• wiela - ile
• wieprzki - agrest
• wija - awantura
• winkel- zakręt
• woniać - wąchać
• wulc - mieszkaniec hotelu robotniczego
• wuszt - kiełbasa

Z

• zawrzyj żech fynster – zamknij okno
• zdrzadło - lustro
• zelter – woda gazowana
• zicherka – agrafka
• zmaścić - zepsuć
• zokel – lamperia
• zolety/zolyty - randka
• zymft – musztarda
• zydel – taboret, ryczka
• zol – podłoga, ziemia, posadzka
• zola - podeszwa
• zoki - skarpetki

Ż

• żymła - bułka
• żadny/żadno/być żadnym - brzydal/brzydka kobieta/być brzydkim