Edytujesz „Auspicjum”

[[Plik:FajnePingwiny.jpg|thumb|right|200px|''Ty podbiegasz do augura i kopiesz go w kostkę, a my bierzemy portfel'']]
{{cytat|Największe ciągoty do czytania z młodych ptaków przejawiali kapłani[...]|Fragment [[Rzym|rzymskiego]] pisma opisującego '''auspicjum'''}}
{{t|Auspicjum}}odczytywanie, poznawanie woli bogów z [[ptak]]ów, a konkretniej (przeważnie) z ich dziwacznego lotu. Nie, to nie były wróżby, które przecież są bzdurą dla każdego racjonalnie myślącego człowieka. Kolejny dowód na dyskryminację [[nielot]]ów. W starożytnym Rzymie sztuką tą parali się specjalni kapłani zwani '''augurami'''.

Słowo ''auspicium'' pochodzi z [[łacina|łaciny]] i oznacza ''widzieć ptaka cień''. Nie wolno mylić tego z wyrazem ''asupicium'', co znaczy ''puszczanie pawia'' ani ''auspicipium'' – ''widzieć orła cień''. Nazwa kapłanów można wywodzić od łacińskiego rzeczownika ''augur'' – w swobodnym tłumaczeniu ''wiejski głupek''.

== Z ptakami przez wieki ==

Ptasią formę kontaktu z bóstwami znano już w starożytnym [[Egipt|Egipcie]]. Niestety tamtejsze ptaki często trafiały do zaprawy murarskiej przy budowaniu piramid, stąd możliwości odczytywania z określonych gatunków były niezwykle wąskie. Być może też z tego powodu egipscy bogowie posiadali bardzo wąskie słownictwo. Często unikali abstrakcyjnych określeń, [[Nonźródła:Zabawy językiem|gier słownych]] i [[Absurd|absurdalnego]] humoru. Znali jedynie jedną formę czasu przeszłego, a także praktycznie nie używali czasowników w aspekcie niedokonanym. Najbardziej gadatliwy był [[Mitologia egipska|Ra]] – szczególnie często jego wolę odczytywano przy pomocy flamingów. Wiemy na pewno, że przykładowo flaming rozszarpywany przez [[hipopotam]]y oznaczał odpowiedź ''Może być''.

O przekazach bogów w locie ptaków wspomina jedna z Wed, a konkretnie Radźumanarweda. Tekst uległ zniszczeniu po ataku wściekłych perkozów. Wiemy z przekazów, że opisywano tam formy przyjmowane przez ptaki oraz ogólny wzór oceniania ich przez [[Mam Talent!|jury]]. Naukowcy wątpią jednak, czy ptaki w ogóle istniały wtedy na tamtych terenach, czy też jest to raczej dowód na masowe używanie [[Fluor|narkotyków psychodelicznych]] albo nalot. Do dzisiaj istnienie ptaków w Indiach stanowi dość ciekawe zagadnienie. Wielu ornitologów poległo podczas próby ich badania. Organizacje międzynarodowe alarmują, że dochodzi do nielegalnych prób z użyciem ptaków na Cejlonie.

Auspicjum popularność zyskiwało w [[Grecja|Grecji]], gdzie za pomocą ptaków poszukiwano poparcia bogów w następujących decyzjach. Wróżby szczególnie często ukazywały się starym [[filozof]]om w togach. Tradycje opisuje między innymi Platon w dialogu „Hippiasz Średni”, gdzie [[Sokrates]] zwraca się do jednego z rozmówców słowami; ''A więc i przyznajesz, że w badaniu ptaków Ateńczycy wielkie osiągnięcia mają. I potrafią z nich odczytywać wolę bóstw i zapowiedzi pogody? A także, czy bogowie się ku wojnie przychylają, czy nie tak, Parafiaszu?'' (tłumaczył W. Witwicki). Większość decyzji o zasięgu państwowym poddawano do pytania bogów, a ci różnymi ścieżkami odpowiadali. Posłanie ptaka było o tyle łatwe, że łatwo było je wykarmić i były sympatyczniejsze – w przeciwieństwie do wróżb z kozich wnętrzności, czyraków, gnijącej padliny czy [[wątroba|wątroby]] pasterza.

W Rzymie było to na tyle rozpowszechnione, że nie można było nawet tyłka podetrzeć bez opinii bogów. Te złośliwe istoty wypracowały sobie niezwykle trudny i skomplikowany kod odpowiedzi, którego rozszyfrowanie zajęło kapłanom dobry kawałek republiki. Nie wiemy na ile augurowie byli szczerzy, a ile z ich ''odczytywań'' było zamawianych przez rządzących. O ich kodzie wiemy najwięcej dzięki dziełu "O odczytywaniu woli bogów i [[jabłko|ciastolinie]]" Tytusa Liwiusza. W księdze XVI opisał najbardziej popularne odpowiedzi bogów przekazywane za pomocą ptaków. Wprawdzie w Rzymie działały z wielką mocą elektrownie wiatrowe, jednak ilość skrzydlatych zwierząt w tamtych terenach była bardzo duża. Ptaki traktowano z czcią, budowano im budki z marmuru i karmiono obficie [[kot|kocimi]] flakami. 

Problem stanowiły odpowiedzi dawane przez rzymskich bogów. Często bywały one nielogiczne, pełne złośliwych aluzji, cynicznego humoru oraz zwyczajnej wredoty. Najbardziej w kość dał się poznać [[Mars]], który czasami zamiast ptaków zrzucał na Rzymian płonące kamienie. W momencie, gdy zachodnie cesarstwo padło, powoli zaczęła ginąć tradycja wróżenia z lotu zwierząt. Elementy można odnaleźć później w historii Czech, gdzie lot odbyty z okna na bruk pozwalał określić przyszłość narodu.

Lot niektórych ptaków kończył się niespodziewanie skokiem popularności. Dotyczy to [[Ikar]]a i innych [[Piotr Łuszcz|ikarów]].

== Co mówią ptaki ==
[[Plik:Azure tit by Vincent van der Spek.jpg|thumb|right|200px|''Poleciałbym na drugie drzewo, ale boję się, że mnie źle zinterpretują'']]
Najważniejsze oznaczenia na odpowiedzi bogów według Liwiusza.

'''Znak:''' Gołąb lotem helikopterowym zatacza dwa koła. Z lewej i prawej wylatują dwa perkozy, które szybują nad nim robiąc ósemkę, a wreszcie wszystkie trzy ptaki wzlatują w górę, zataczają trzy koła, przelatują na północ.

'''Bogowie mówią:''' ''Proszę odsunąć się od krawędzi peronu.''

'''Nie należy mylić:''' Perkozów z burzykami szarymi, które zmieniają sens zdania na ''Proszę odsunąć się od krawędzi przepaści''. Należy zwrócić uwagę na lot helikopterowy, ponieważ lot falisty oznaczałby wiadomość; ''Zaprzeczam w każdym stopniu i każdym plotkom''. 

----

'''Znak:''' Cztery sikorki przejmują formę kwadratu i szybko lecą w dół, następnie błyskawicznie podrywają w górę i zostają otoczone przez dziesięć turkaweczek czarnogardłych, które latają brzuszkami do góry. Ptaki tworzą obręcze, latają w przeciwnym kierunku, a w sam środek obręczy wlatuje szpak z gałązką łubinu.

'''Bogowie mówią:''' ''Chyba tak. Spytaj [[nonźródła:Fakty o twojej starej|mamy]].''

'''Nie należy mylić:''' Gałązek. Gałązka wierzby przedstawiona poniżej. Gałązka bzu oznaczałaby; ''Daj mi jeszcze parę dni na zastanowienie, ok?'', a kwiat piwonii to; ''Powinniście to jeszcze przedyskutować w większym gronie''.

----

'''Znak:''' Cztery sikorki przejmują formę kwadratu i szybko lecą w dół, następnie błyskawicznie podrywają w górę i zostają otoczone przez dziesięć turkaweczek czarnogardłych, które latają brzuszkami do góry. Ptaki tworzą obręcze, latają w przeciwnym kierunku, a w sam środek obręczy wlatuje szpak z gałązką wierzby.

'''Bogowie mówią:''' ''Nie czuję się kompetentny w tej sprawie.''

'''Nie należy mylić:''' Sikorek z rybitwą rzeczną, co zmieniłoby znaczenie wiadomości na; ''Czegokolwiek nie uchwalicie w tym miesiącu, będzie źle''.

----

'''Znak:''' Ibis kasztanowaty lotem nurkowym rozwala się malowniczo o ziemię.

'''Bogowie mówią:''' ''Nie powiedziałbym''

'''Nie należy mylić:''' Ibisów kasztanowych z ibisami grzywiastymi – ''Oj, jak najbardziej! Nie.''

----

'''Znak:''' Stepujący [[pingwin (zwierzę)|pingwin]].

'''Bogowie mówią:''' ''To nie było zabawne.''

'''Nie należy mylić:''' Stepowania z tangiem. Takie coś oznaczałoby wulgarne określenie na sałatkę owocową.

----

'''Znak:''' Czapla biała leci z północy, a następnie skręca na zachód, skąd nadlatują dwa modrzyki i [[sęp]], które wykonują specyficzny taniec godowy zakończony finalnym wystrzałem z armat.

'''Bogowie mówią:''' ''Następną bitwę wygracie, ale na moje oko przegracie dziesięć kolejnych.''

'''Nie należy mylić:''' Czapli przylatującej z północy i czapli przylatującej z południa, co niesie ze sobą wiadomość pokroju; ''Ale głupi ci Rzymianie!'' Liczba modrzyków ma wynosić dwa, przy trzech mamy do czynienia z – ''Na razie mówię nie, ale możemy się dogadać. Jeśli wiecie, co mam na myśli...''

----

'''Znak:''' Patagonka patagonkuje szybko tworząc ósemki, z północy na południe przelatuje żuraw, a jednocześnie z południa na północ sęp plamisty. Wreszcie z północnego-zachodu nadlatuje trzydzieści żurawi lotem rakietowym i rozlatują się we wszystkie strony.

'''Bogowie mówią:''' ''Mam już dość jagnięciny. Zjadłbym tiramisu.''

'''Nie należy mylić:''' Patagonki z pomurnikiem – wtedy ''WIĘCEJ TIRAMISU!'' Należy zwrócić uwagę na liczbę żurawi, bo zdanie może zmienić się na bardzo dziwne np. przy trzynastu ''Wyjmijcie mi wykałaczki z oka''.

----

'''Znak:''' Orzeł leci z zachodu i nagle zawraca. Towarzyszą mu trzy sieweczki rzeczne trzymające orła za ogon i machające prawą nóżką.

'''Bogowie mówią:''' ''Jeszcze jedno takie pytanie i walnę czymś mocniejszym!''

'''Nie należy mylić:''' Trzymania za ogon z wydzieraniem piór z ogona, bo wtedy mamy do czynienia z tekstem; ''Możecie mi naskoczyć. Nie powiem!'' Sieweczki muszą machać nóżkami, w przeciwnym razie dochodzi do złej odmiany czasowników.

----

'''Znak:''' Cztery białe gołębie wylatują z klatki, po czym wracają do niej i zdychają.

'''Bogowie mówią:''' ''Proszę o powtórzenie pytania.''

'''Nie należy mylić:''' Tej wiadomości nie da się źle zinterpretować.

----

'''Znak:''' Dwie sikorki wylatują z dłoni kapłana, po czym wracają i wygryzają mu oczy.

'''Bogowie mówią:''' ''Nie mogę wykluczyć takiej możliwości, ale proszę zapytać za tydzień.''

'''Nie należy mylić:''' sikorki bez ataku oznaczają odpowiedź; ''Chyba tak, ale może być też tak, że chyba nie.''

----

'''Znak:''' [[Kruk]]i atakujące przypadkowych ludzi w mieście.

'''Bogowie mówią:''' ''Odpowiedziałbym, ale widzę, że macie inne problemy.''

'''Nie należy mylić:''' Kruków atakujących przypadkowych ludzi w mieście ORAZ tańczących w rytm ich krzyku. W takim wypadku wyszedłby nam przepis na zupę rybną.

----

'''Znak:''' [[Sowa]] tańczy z [[Orzeł|orłem]] czardasza na tle zachodzącego słońca, a wokół nich lata sokół wędrowny grający na skrzypcach.

'''Bogowie mówią:''' ''Proszę nie zawracać mi głowy! Nie wiem! Nie znam się! Zarobiony jestem!''

'''Nie należy mylić:''' Czardasza z flamenco, bo wtedy przekaz brzmiałby; ''Zdaję się na waszą intuicję.''

----

'''Znak:''' Pójdźka to wznosi się, to opada, a wreszcie leci spiralnie na północ.

'''Bogowie mówią:''' ''Nie możecie wróżyć z czegoś innego? Z cukru może? Ayahuaski?''

'''Nie należy mylić:''' Pójdźki z puszczykiem uralskim – ''Fake. W Rzymie nie ma puszczyków uralskich. Coś tu kręcicie. Czekajcie na nasz gniew!'' 

----

'''Znak:''' Trzy kosy lecą nisko nad ziemią, a potem wzbijają się w niebo tworząc tęczę. Na jej końcu mieszka leprechaun, który w zamian za... nieważne. 

'''Bogowie mówią:''' ''Chociaż całym sercem jestem za, to partia jest przeciw.''

'''Nie należy mylić:''' Cztery kosy zamiast trzech to; ''Ogólnie popieram, ale jestem z [[Województwo podkarpackie|Podkarpacia]], a tam jest to niedopuszczalne, a więc nie.''

----

'''Znak:''' Cztery sikory bogatki wpadają w chlew niszcząc strukturę budowli i zabijając przebywające tam [[świnia domowa|świnie]].

'''Bogowie mówią:''' ''Trzy gwiazdki!''

'''Nie należy mylić:''' Chlewu z budynkiem senatu. Wtedy jest to traktowane jako dar boży.

[[Kategoria:Ptaki]]
[[Kategoria:Religie]]