Edytujesz „Austro-Węgry”

{{Państwo infobox
|państwo = [[Język węgierski|Osztrák]]-[[Język niemiecki|Ungarn]]
|symbol = Austria-Hungaria transparency.png
|symbol nazwa = Herb. Dwugłowy orzeł obrazuje spójną politykę państwa.
|stolica = Wiedeń i Budapeszt
|król = Kaiser
|dewiza = ''Divisibiliter ac Separabiliter'' ([[język łaciński|łac]]. ''Podzielnie i rozdzielnie'')
|ustrój = Federacja monarchii federalnych.
|język = [[język węgierski|wegierski]] i [[jęxyk niemiecki|niemiecki]], ale taki inny
|ludność = jest
|powierzchnia = Ciężko się doliczyć z powofu ukształtowania terenu
|religia = [[Islamofobia]]
|waluta = Korona Austro-węgierska
|hymn = ''Hymn ludu''
|mapa = Austria Hungary ethnic.svg
|mapa nazwa = Bajecznie prosta mapa narodowości odzwierciedlająca podział administracyjny 
}}'''Austro-Węgry''' – nieistniejący już twór państwowy wyróżniający się tym, że gdy pół państwa chce iść w lewo, druga połowa chce iść w prawo, tylko po to, żeby sprzeciwić się pierwszej<ref>To tak jak w Polsce</ref>. Podobno jedno z największych mocarstw w swoim czasie, w praktyce państwo teoretyczne, w którego armii służyło więcej dezerterów niż faktycznych żołnierzy, a każdy obywatel mówił innym językiem.

== (Krótka) historia ==
Państwo powołano do życia w 1867 roku, po prawie dwudziestu latach jęczenia Węgrów, że oni też chcą rządzić. Przez następne czterdzieści lat Austriacy i Węgrzy robili to samo, co przez większość swojej historii, czyli walczyli z [[Islam|muzułmanami]], czasem nawet wygrywając.

Niestety po zwycięstwie w wojnach bałkańskich i przygarnięciu Bośni i Hercegowiny narastać zaczął konflikt z niewielkim państwem serbskim, już wtedy wspieranym przez wielkiego brata z Petersburga o to, kto powinien sprawować władzę nad wszystkimi Słowianami Południowymi. Jakby tego było mało, sami Bośniacy i Chorwaci naiwnie sądzili, że Serbowie będą dla nich [[Wojna w Bośni i Hercegowinie|mili i uprzejmi]] i wspierali dążenia zjednoczeniowe. W tym wypadku cesarz nie miał innego wyjścia jak zmienić ''credo'' istnienia państwa i za namową [[Niemcy (ludzie)|Niemców]] zdecydował się przeprosić niedobrych muzułmanów. Pretekstem do wojny stał się zamach na arcyksięcia Ferdynanda, dokonany przez wkurzonego Bośniaka, [[Gavrilo Princip|Gavrilo Principa]]. Od tego momentu wrogiem stała się Rosja wraz z jej pomagierami.

W pierwszych dniach wojny Austriakom nawet udało się odnieść sukcesy w walce na Ukrainie, ale wkrótce zaczęli przegrywać, gdyż Rosjanie zaczęli stosować błyskotliwą taktykę przewagi ilościowej. Prawdopodobnie gdyby nie niemiecka pomoc, rosyjskie wojska znalazłyby się w Wiedniu w dwa tygodnie. Na dodatek pojawił się problem z dezercjami, bo austriaccy Polacy i Ukraińcy nie chcieli walczyć z rosyjskimi Polakami i Ukraińcami, a ci drudzy nie mieli podobnych skrupułów. Z tego powodu Austriacy zmienili strategię i postanowili wysyłać do Rosji swoich agentów takich jak [[Józef Piłsudski]] czy [[Włodzimierz Lenin]]. Pech chciał, że każdy z nich miał w poważaniu służbę imperium, a najbardziej znaczni woleli tłuc się między sobą.

W obliczu tak genialnych, strategicznych posunięć finał mógł być tylko jeden – Austro-Węgry przegrały wojnę, a za wojnę wywołaną przez austriackiego księcia dokonano podziału Węgier.

== Podział terytorialny ==
Generalnie rzecz biorąc państwo dzieliło się na część [[Węgry|węgierską]], czyli tę, która zazwyczaj chciała iść w lewo, i [[Austria|austriacką]], która za wszelką cenę chciała iść w prawo, a pośród tego byli Słowianie, którzy jak to Słowianie, woleli być pośrodku. Żeby nie było zbyt prosto ponadto część węgierska, będąca współcześnie mokrym snem madziarskich nacjonalistów nazywanym Wielkimi <del>Wągrami</del> Węgrami, dzieliła się na Królestwo Węgier i Królestwo [[Chorwacja|Chorwacji]], które żeby nie było za prosto składało się tylko z połowy Chorwacji. Druga połowa wraz z Bośnią była zarządzana jako kondominium austro-węgierskie pod muzułmańskim zarządem powierniczym i weszła w skład Austro-Węgier dopiero w 1908 roku, po wielkim zwycięstwie nad przeciwnikiem na poziomie austro-węgierskiego mocarstwa czyli zadłużonym po uszy, związanym przepisami prawa [[Szariat]]u [[Imperium Osmańskie|Imperium Osmańskim]].

== Gospodarka ==
[[Plik:Żywiec Zdrój.jpg|200px|right|thumb|Największe osiągnięcie gospodarcze Austro-Węgier]]
Gospodarka Austro-Węgier wzorowana była na pomysłach najbardziej znanego ćpuna całego cesarstwa – [[Stanisław Wyspiański|Stanisława Wyspiańskiego]], który twierdził stanowczo, że „Chłop potęgą jest i basta”, więc starano się, aby jak najwiecej ludzi było ciemnymi chłopami bez wykształcenia. Przykładowo w Galicji, czyli austriackiej części Polski, analfabetyzm sięgał 82%, co oznaczało, że prawdopodobnie przebijał nawet zabór rosyjski<ref>Aczkolwiek [[Rosjanie]] nie zawracają sobie głowy statystyką, chyba że chodzi o śmierć milionów</ref>. Podobno w kraju zdarzał się także jakiś przemysł, rozwijany przez co bardziej przedsiębiorczych ludzi, gdyż państwo wspierało [[liberalizm]] gospodarczy i generalną postawę „[[Jerzy Owsiak|Róbta, co chceta]]”. Dzięki temu gdy [[Mercedes]] produkował już samochody, [[Škoda Auto|Škoda]] była w stanie stworzyć nawet rower.

Ponadto Austro-Węgry były mocarstwem surowcowym, gdyż wydobywały na potęgę wszystko, co dało się wygrzebać z ziemi, nawet ropę naftową. Nie przejmowano się przy okazji tym, że zapasy mogły wystarczyć najwyżej na kilkadziesiąt lat, gdyż dla wszystkich było jasne, że to państwo rozwali się szybciej niż [[Unia Europejska]] według narodowców.

== Antypolonizm ==
[[File:Kotsis Last belongings.jpg|200px|right|thumb|I tak o się żyje w tej Golicji i Głodomerii...]]
Tak jak w każdym miejscu, w którym żyją Polacy, także w Austro-Węgrzech mieliśmy do czynienia z antypolonizmem, choć trzeba przyznać, że w mniejszym stopniu niż w Cesarstwie Niemieckim czy Rosyjskim. W Austro-Węgrzech przybierał głównie formę braku [[nowomowa|dyskryminacji pozytywnej]], jaką obdarzeni byli Węgrzy oraz pozwoleniem, by Polacy rządzili sobą sami. Konsekwencją tego ostatniego była permanentna klęska głodu, analfabetyzm oraz zapóźnienie gospodarcze.

== Zobacz też ==
* [[Czechosłowacja]]
* [[Jugosławia]]
* [[Austria]]
* [[Węgry]]
* [[Gavrilo Princip]]
* Spadkobierca Austro-Węgier [[Robert Makłowicz]]

{{Przypisy}}
{{Europa}}

{{stopka}}
[[Kategoria:Historia (1789–1918)]]
[[Kategoria:Austria]]
[[Kategoria:Historia Węgier]]
[[Kategoria:Dawne państwa]]

[[es:Australia-Hungría]]
[[eo:Aŭstrio-Hungario]]
[[fi:Itävalta-Unkari]]
[[it:Impero austriaco]]
[[pl:Austro-Węgry]]
[[pt:Áustria-Hungria]]
[[zh:奥匈帝国]]
[[zh-tw:奧匈帝國(二次大戰)]]