Tekst źródłowy strony Autosan

[[Plik:Swidnica - cwiczenia sluzb ratunkowych 1.jpg|thumb|250px|Nowoczesne pojazdy Autosanu z funkcją przyklęku]]
'''Autosan''' – firma z [[Sanok|Sanoka]], która na swoje produkty (a tłucze oprócz [[autobus|autobusów]] także szynobusy) nigdy nie kupowała badziewnych licencji, tylko wszystko robiła sama od podstaw. Odkąd padł [[Jelcz]], jest ostatnim tradycyjnym Polskim producentem autobusów (bo [[Solaris Urbino|Solaris]] to MANiek z inną budą).

== Jak się zaczęło? ==
W czasach, gdy nikt jeszcze nie marzył o jakichś autobusach, firma z Sanoka tłukła powozy albo inne badziewia, zwane wagonami towarowymi. Bliżej współczesnych czasów zaczęli produkować budy do wagonów i nieśmiało zaczęli myśleć o autobusach.

== San ==
Od czegoś trzeba było zacząć. W Sanoku zaczęto budować tak wspaniałe konstrukcje, jak San H01, H25 i H27 z samonośnym nadwoziem. Ponieważ jednak to często odpadało na PRL-owskich dziurach (przez co w deszczowe dni pasażerowie mieli darmowy prysznic), kolejny model – San H100 – oparli na starej, dobrej stalowej ramie. Pasażerowie jednak dalej mieli darmowy prysznic w ulewy, bo genialne „zabezpieczenie” <del>anty</del>korozyjne smołą powodowało, że rdza miała gigantyczny posiłek (mały głód nigdy nie zaglądał do rdzy na Sanach H100). Jeśli doliczymy fiksujące silniki ze Stara 25, mamy obraz PRL-owskiej myśli technicznej. Nic dziwnego, że w Sanoku postanowili zrobić coś innego…

== Pierwszy Autosan ==
Zanim jednak z taśmy zjechał pierwszy Autosan H9, próbowano romansować z towarzyszem Tito w sprawie jakiejś przeróbki Sanosa. Powstał prototyp A9, jednak towarzysz Tito zaśpiewał sobie zbyt wysoką cenę, a pożyczającego od wszystkich towarzysza Gierka jeszcze nie było w KC PZPR. Zrobiono więc oryginalnie polski autobus, nazwany Autosanem H9. Trzeba jeszcze było dla lepszego efektu zrobić jakieś logo. Padło na biednego bociana – jakby roznoszenia dzieci było im mało…

== Autosan vs Jelcz ==
Sukces modelu H9 spowodował, że Autosan chciał rządzić w całej Polsce. Trzeba było do tego pozbyć się wiecznie kupującego licencje Jelcza (najpierw kupił bezużyteczną Skodę 760RTO, a potem beznadziejnego Berlieta PR100, który przy temperaturze +5 stopni miał kłopoty z uruchomieniem silnika), a potem także Ikarusa, który systematycznie zajmował pole. Jednak udało się tylko opanować PKS-y i to dopiero gdy wprowadzono H9-20 oraz pierwsze H10 (które aby utrudnić dostęp Jelczom do PKS-ów podkradały silniki WS Mielec stosowane w PR110). Miejskie Autosany panowały w małych miasteczkach, pozwalając, ze względu na rozmiary, na bardzo bliskie i poufałe stosunki – czy tego chcieliśmy, czy nie. Ale Autosan miał aspiracje na więcej.
Na szczęście w połowie lat 90. niejaki Sobiesław Zasada wziął za mordę obu producentów i pogodził szefów, wyraźnie wyznaczając nieznoszącym sprzeciwu tonem podział ról – Jelcz za pomocą kolejnych generacji [[Jelcz 120M|kwadratów]], [[jelcz M121|gniotów]] i innych wynalazków coraz bardziej przypominających MAŃki panować niepodzielnie w miastach, zaś Autosany miały opanować do reszty PKS-y. Wszystko szło dobrze, póki nie padł Jelcz, przez co Autosan musiał powrócić do produkcji pojazdów dla miejskich babć autobusowych.

== Modele ==
* H6 – najmniejszy wóz firmy, nie da się w nim rozmawiać, bo słychać wszystkich oprócz twojego rozmówcy.
* H9 – flagowy model wszystkich oddziałów PKS, obecnie wysyłany pod stadiony po kibiców (darmowa kasacja)
* H10 – miał zastąpić H9, ale okazał się bardziej szrotowaty i do tego droższy
* A1010M – pierwsza podróbka wozów ze zgniłego zachodu, zbyt trudny do opanowania dla krajowych kierowców
* A1010T Lider Midi – niby to turystyczne, ale wysiada na dłuższych trasach
* A1012T Lider – wbrew nazwie nie lideruje wśród wozów turystycznych
* A844MN Stokrotka – Pierwszy Niskopodłogowy Autosan ,cud techniki…Niestety Jelcz wyczuł zagrożenie i zablokował projekt,jak tylko ujrzeli prototyp.
* A0808T Gemini – wygląda jak jakieś UFO…
* H7 Solina – dla tych, którzy tęsknią za H6
* A0909L – bezpośredni następca kultowego H9, ale to już nie to samo…
* Sancity – ostatni krzyk mody, pierwsze seryjne niskopodłogowce z Sanoka…
Kto wie także, czy szynobus, którym czasem odważysz się pojechać, nie został wyprodukowany w Sanoku…

== Zajrzyj też ==
…do najbliższej bazy PKS lub na najbliższy dworzec autobusowy. Któryś Autosan na pewno tam stoi.

{{Komunikacja miejska}}

[[Kategoria:Autobusy Autosan| ]]