Edytujesz „Bieszczady”
Z Nonsensopedii, polskiej encyklopedii humoru
Uwaga: Nie jesteś zalogowany. Jeśli wykonasz jakąkolwiek zmianę, Twój adres IP będzie widoczny publicznie. Jeśli zalogujesz się lub utworzysz konto, Twoje zmiany zostaną przypisane do konta, wraz z innymi korzyściami.
Ta edycja może zostać anulowana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie zapisz zmiany.
| Aktualna wersja | Twój tekst | ||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Wino Bieszczady.jpg|thumb|250px|Dla co drugiego studenta odpoczywającego w górach jedyny szczyt możliwy do zdobycia to szyjka butelki wina Bieszczady]] |
[[Plik:Wino Bieszczady.jpg|thumb|250px|Dla co drugiego studenta odpoczywającego w górach jedyny szczyt możliwy do zdobycia to szyjka butelki wina Bieszczady]] |
||
{{cytat| |
{{cytat|Rzucić to wszystko i wyjechać w Bieszczady!|Student po sesji poprawkowej}} |
||
'''Bieszczady''' – łańcuch górski w południowo-wschodniej Polsce i na [[Ukraina|Ukrainie]] zamieszkały przez [[Niedźwiedź|niedźwiedzie]], [[Ryś|rysie]], [[wilk]]i i ukraińskich oraz [[Słowacja|słowackich]] przemytników. |
'''Bieszczady''' – łańcuch górski w południowo-wschodniej Polsce i na [[Ukraina|Ukrainie]] zamieszkały przez [[Niedźwiedź|niedźwiedzie]], [[Ryś|rysie]], [[wilk]]i i ukraińskich oraz [[Słowacja|słowackich]] przemytników. |
||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
[[Plik:Połonina_Wetlińska_-_Smerek_06.jpg|250px|right|thumb|Połonina Wetlińska – obiekt westchnień ambitnych turystów]] |
[[Plik:Połonina_Wetlińska_-_Smerek_06.jpg|250px|right|thumb|Połonina Wetlińska – obiekt westchnień ambitnych turystów]] |
||
Zasadnicza ekspansja osadnicza przypada na schyłek panowania króla Kazimierza Wielkiego oraz królowej Jadwigi. W roku 1361 król nadał rozległe dobra rycerskiemu klanowi rycerzy przybyłych z Węgier – Piotrowi i Pawłowi Balom, którzy założyli kilkadziesiąt miejscowości wzdłuż żyznej doliny Hoczewki. W środkowym dorzeczu Sanu ziemię bieszczadzką kolonizowali śląscy Kmitowie i morawscy Herburtowie. W II poł. XIX wieku powstały w okolicach Bieszczadów pierwsze na świecie kopalnie ropy naftowej, budowane są również linie kolejowe łączące Węgry z Galicją. |
|||
Od niepamiętnych czasów aż do 1939 niemal cały ten fałd ziemny wraz z ościennymi Gorganami i Czarnohorą należał do Polski. Ale Polska nie była by Polską, gdyby czegoś nie straciła przynajmniej w połowie, toteż w okresie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Bieszczady opanowały bandy UPA, paląc i niszcząc, co się da. Ziemia była zniszczona do tego stopnia, że Związek Radziecki zażądał w latach 50. wymianę części Bieszczad na żyzne i obfitujące w [[węgiel kamienny]] ziemie powiatu sokalskiego, na co rząd polski z radością się zgodził<ref>Bo nie miał innego wyjścia</ref>. Rządowi polskiemu dla odmiany nie spodobali się rdzenni mieszkańcy Bieszczad, więc w ramach akcji „Wisła” wywieźli ich w cholerę, na przykład do Wałcza. W 1947 w pobliżu Baligrodu zginął słynny generał ze starej pięćdziesięciozłotówki, ten, który się kulom nie kłaniał. W końcu jednej musiał. |
|||
W czasie II wojny światowej polskie Bieszczady były areną walk między wojskami niemieckimi, oddziałami słowackimi, Armią Czerwoną oraz UPA a polskim podziemiem niepodległościowym (AK – NSZ), a po wojnie pomiędzy UPA a Wojskami Ochrony Pogranicza, funkcjonariuszami Urzędu Bezpieczeństwa i innymi organami władzy państwowej polskimi i radzieckimi. |
|||
Działały tu m.in. oddziały partyzanckie Adama Winogrodzkiego, Józefa Pawłusiewicza, Mikołaja Kunickiego i Antoniego Żubryda. Od wiosny 1943 roku nasiliły się pierwsze walki polskiego podziemia (AK oraz partyzantki polsko-radzieckiej) ze zbrojnym ramieniem Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów – UPA, która dopuszczała się wówczas mordów na ludności cywilnej, grabienia i palenia wsi, porywania mieszkańców. |
|||
Po akcji „Wisła”, która została przeprowadzona w latach 1947–1950 ludność ukraińska i rusińska została przesiedlona na zachód i północ Polski. Operacja miała charakter polityczno-wojskowy przeciwko Ukraińskiej Powstańczej Armii oraz Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Wysiedlenia całych wsi oraz osad były prowadzone przede wszystkim na terenach Polski południowo-wschodniej, które zamieszkiwali Ukraińcy, Bojkowie, Łemkowie oraz Dolinianie. Całą akcję przeprowadzały struktury państwowe Polski Ludowej[10]. |
|||
W latach 1955–1969 jednostki ludowego Wojska Polskiego brały udział w budowie dróg w Bieszczadach. Żołnierze pracowali przy budowie tzw. Dużej obwodnicy bieszczadzkiej w latach 1955–1962, biegnącej z Leska przez Baligród, Jabłonki, Cisną, Wetlinę, Ustrzyki Górne, Smolnik do Leska. Pracowali również przy budowie tzw. Małej obwodnicy bieszczadzkiej biegnącej przez Hoczew, Polańczyk, Czarną, Ustrzyki Dolne do Leska. Obwodnica ta budowana była w latach 1962–1969. Budowę dróg, w których uczestniczyły jednostki Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, upamiętniają umieszczone przy budowanych drogach płyty z napisami. |
|||
== Turystyka == |
== Turystyka == |
||
