Edytujesz „Bob Dylan”

'''Bob Dylan''' (naprawdę '''Robert Zimmerman''', ur. [[24 maja]] [[1941]]) – amerykański poeta, [[Nagroda Nobla|noblista]] z zakresu [[Literatura|literatury]], znany też z tego, że amatorsko śpiewa, chociaż nie umie.

== Biografia ==
[[File:Joan Baez Bob Dylan crop.jpg|thumb|200px|Młodziutki Dylan z gitarą, harmonijką i kozim głosem]]
Urodził się w [[Żydzi|żydowskiej]] rodzinie w Stanach Zjednoczonych. Jego dziadkowie przybyli do Ameryki z Rosji w obawie przed pogromami, dzięki czemu Robert śpiewał po angielsku, a nie rosyjsku i nie stał się drugim [[Bułat Okudżawa|Okudżawą]]. Podobno jako chłopiec posiadał piękny, czysty głos, ale trudno w to uwierzyć. Podczas studiów zmienił nazwisko na krótsze i zupełnie inne: Bob Dylan, na cześć gościa o imieniu Dylan<ref>Zapewne Dylana z serialu ''[[Beverly Hills 90210]]''</ref>. Nie wiadomo co studiował, bo [[Wikipedia]] tego nie podaje, ale to nieistotne, gdyż i tak tego nie skończył, a zamiast tego zajął się muzyką. Braki w wykształceniu nadrobił licznymi doktoratami honoris causa. Najpierw grał tak jak wszyscy rockandrollowe covery. 

Po spotkaniu w 1961 roku legendarnego Woody’ego Guthrie, leżącego w szpitalu na łożu śmierci<ref>Który naprawdę zmarł sześć lat później</ref>, Dylan doznał folkowego objawienia i postanowił zastąpić go w roli narodowego amerykańskiego barda. Grał na gitarze i harmonijce, podśpiewując przy tym kozim głosem. Być może nikt nie zwróciłby na niego uwagi, gdyby nie to, że pisał własne teksty, które były ciekawe, więc żeby je poznać, słuchacze musieli ścierpieć jego śpiew. 

W 1965 roku na festiwalu folkowym Dylan niespodziewanie wyciągnął [[Gitara elektryczna|gitarę elektryczną]], co spowodowało, że  publiczność uciekła z krzykiem, mamrocząc egzorcyzmy, a Pete Seeger chciał mu poprzecinać kable siekierą. Stał się jednak dzięki temu bardziej popularny i pomimo mankamentów wokalnych, był jedyną amerykańską odpowiedzią na [[The Beatles|Beatlesów]], którzy wymietli cieniasów z amerykańskiej sceny muzycznej. Pisał mądrzejsze teksty, niż o tym, że chciałby trzymać panienkę za rękę – między innymi o tym, ile dróg musi człowiek przejść<ref>Ale w końcu nie napisał, ile dróg</ref>, albo czy czasy się zmieniają<ref>Tak, zmieniają się</ref>. Z Beatlesami zresztą się zakumplował, kiedy podbili Amerykę, i pomógł im tworzyć lepsze piosenki, jako pierwszy pokazując im [[marihuana|marihuanę]]. Podobne do Beatlesów było to, że podczas koncertów publiczność gwizdała i wyła, ale tylko zanim się nie przyzwyczaili do gitary elektrycznej. 

W 1966 roku Dylan sfingował wypadek na [[motocykl]]u, żeby przestano się nim interesować i przez kilka lat prawie nie wychodził z domu w Woodstock, nagrywając piosenki w piwnicy. Jego fani chcieli go wyciągnąć, organizując nawet na jego cześć festiwal w Woodstock koło jego chaty, żeby nie miał daleko, ale nie dał się namówić i nawet nie przyszedł. W 1972 roku za to zagrał w filmie o szeryfie Pacie Garretcie, grając członka bandy Billa Dzieciaka.

W latach 70. Dylan odczuł potrzebę poświęcenia się religii i się [[Chrzest|ochrzcił]], a nawet grał [[Rock chrześcijański|rocka chrześcijańskiego]], który jednak został zapomniany. Po kilkunastu latach dopiero przypomniał sobie, że jest Żydem. W 2016 roku Szwedzi uznali, że pomimo jego głosu, jego teksty są całkiem niezłe, na tyle, że zasługują na [[Nagroda Nobla|Nobla]].

== Twórczość ==
W 1963 roku Dylan nagrał pierwszy wielki przebój „Dmuchając na wietrze”, mówiący o tym, jak [[wiatr]] przywiewa odpowiedzi na różne pytania, a następnie przebój „Czasy się a-zmieniają”, mówiący o tym, że czasy się zmieniają. Bez tego utworu nie byłoby amerykańskiej rewolucji obyczajowej w latach 60, bo dorośli nie wiedzieli, że czasy się zmieniły i pora słuchać się młodzieży. Dzięki temu potem stale przesuwano granicę wrażliwości w muzyce rockowej, w której popularność zdobywały zespoły grające coraz głośniej oraz używano coraz bardziej dosadnych słów<ref>Prof. Roszkowski i minister Czarnek: podręcznik dla klas I liceum „Historia i Teraźniejszość”</ref>. Dużym przebojem było też „Jak ee, Rolling Stone” z 1965 roku, w którym Dylan wyobrażał sobie jak to jest być członkiem [[Rolling Stones]]ów.

Z filmu o Pacie Garretcie i Billym Kidzie potomność zachowała w pamięci tylko przebój „Pukając do nieba bram”, zaskrzeczany później przez [[Guns N' Roses]] (to ten kawałek, przy którym wszyscy wyciągali zapalniczki na koncertach). [[Axel Rose]] swoim głosem jako jedyny sprawił, że słuchanie oryginału Dylana jest prawdziwą przyjemnością. Z okresu chrześcijańskiego zapomniano wszystko, może poza stwierdzającym oczywistość utworem: „Człowiek nadał nazwy wszystkim zwierzętom”.

== Zobacz też ==
* [[Jimi Hendrix]]
* [[Maciej Maleńczuk|polski Dylan]]

{{przypisy}}

[[en:Bob Dylan]]
[[pt:Bob Dylan]]
[[es:Bob Dylan]]
[[it:Bob Dylan]]
[[ja:ボブ・ディラン]]
[[fr:Bob Dylan]]

{{DEFAULTSORT:Dylan, Bob}}
[[Kategoria:Amerykańscy wokaliści]]
[[Kategoria:Amerykańscy gitarzyści]]
[[Kategoria:Poeci]]