Tekst źródłowy strony Eris

[[Plik:Eris and Dysnomia art.png|250px|thumbnail|Eris ze znajomą pozują artyście]]
'''Eris''' – największa ze znanych [[planeta karłowata|planet karłowatych]], obiekt dysku rozpier{{cenzura3}}, znaczy się rozproszonego. Grała z ludźmi w chowanego do 21 października 2003, tego to dnia znawcy tematu zauważyli ją przez [[teleskop]].

== Nazwa ==
Tuż po odkryciu planetoida walczyła o to, aby nie poinformowano o tym świata. Naukowcy, zastraszeni, że obiekt może zdenerwować się i pier{{cenzura3}}ąć w [[Ziemia|Ziemię]], nie powiedzieli nikomu. Dokonali pomiarów, z których wyszło im, że jest to obiekt większy niż [[Pluton]]. A skoro Pluton był planetą, ów odkryty obiekt też powinien nią być. Należało mu tylko nadać nazwę. Planeta była bardzo wojownicza, a tytuł, który otrzymała, był wyjątkowy, bo dostąpiła go jako dziesiąta. Nazwano ją więc Xena – jak ta wojownicza księżniczka z kiczowatego serialu telewizyjnego. 5 stycznia 2005 oficjalnie ogłoszono odkrycie. Xenie nazwa się jednak nie spodobała i zaczęła grozić, że przyp{{cenzura3}}oli w Ziemię. Nazwę więc zmieniono na Eris – jak grecka bogini niezgody.

== Orbita ==
[[Plik:Eris Orbit.svg|250px|thumbnail|Jakieś kujońskie tabelki z zaznaczoną orbitą Eris (ta tabelka po lewej)]]
Eris ma bardzo nietypową [[Orbita|orbitę]] – jej najbliższy [[Słońce|Słońcu]] punkt znajduje się przy [[Neptun]]ie, a najdalszy – <del>setki</del> <del>tysiące</del> <del>miliony</del> miliardy kilometrów dalej. Dlaczego? Otóż, planeta, której nie spodobała się nazwa, postanowiła przyp{{cenzura3}}lić w Ziemię. W tym celu postanowiła, że będzie w pewnych momentach zbliżać się do Słońca na odległość naszego ziemniaka, a w innych – oddalać się <del>mocno</del> <del>bardzo mocno</del> {{cenzura2}} mocno, aby utrzymać długość roku taką, jak wcześniej. Eris nie miała jednak za dobrej kondycji i nie potrafiła za pierwszym razem skręcić wystarczająco mocno, aby trafić w Ziemię, a jedynie zbliżyła się do [[Pluton]]a. Za drugim razem – do Neptuna. Wówczas wystraszeni ludzie zmienili nazwę, a Eris nie umie wrócić na starą orbitę. I tak zostało.

== Kumpela ==
Eris ma kumpelę o imieniu [[Dysnomia]]. Odkryto ją przypadkowo, gdy obserwowano, czy Eris będzie celować w Ziemię. Początkowo nadano jej imię Gabrielle – jak kumpeli tej wojowniczej księżniczki z kiczowatego serialu telewizyjnego. Później, przy okazji zmiany imienia Eris, zmieniono również imię księżyca.

== Degradacja ==
W dniu 24 sierpnia 2006 na sympozjum (tak, wiem, że to [[trudne słowo]]) Międzynarodowej Unii Astronomicznej (IAU<del>Ć</del>) Eris, jak i Plutona, zdegradowano do rangi nieplanety i wrzucono je razem z [[Ceres]] do worka planet karłowatych. Dziś razem z nimi w worku siedzą [[Haumea (planeta)|Haumea]] i [[Makemake]].

== Zobacz też ==
* [[Haumea (planeta)]]
* [[Makemake]]
* [[Pluton]]

{{Kosmos}}
[[en:Eris]]
[[nl:Eris]]
[[pt:Éris (planeta anão)]]
[[zh:阋神星]]

[[Kategoria:Planety karłowate Układu Słonecznego]]