Edytujesz „Ghana”

{{t|Ghana}}kraj leżący w [[Afryka|Afryce]] środkowo–zachodniej <sup>czy gdzieś tam</sup> ze stolicą w Akrze. Ghana uzyskała niepodległość [[6 marca]] [[1957]] roku od <s>[[Angola|Angoli]]</s> [[Wielka Brytania|Angoli]], ale nie tych, jako pierwsi w swojej okolicy.

==Historia==
Od [[XVII wiek]]u na terenie obecnej Ghany istniało kilka państw, jak np. Szanti ze stolicą w Kumasi, które w [[1901]] dały się sfrajerzyć i podbić Brytolom, od tego czasu, aż do uzyskania niepodległości kraj był znany jako Złote Wybrzeże.

W latach [[1960]]–[[1966|66]] prezydentem kraju był niejaki Kwame Nkrumah, który już wcześniej dla kraju przysłużył się niemało, taki ghański <sup>czy jak tam</sup> [[Lech Wałęsa]], lecz nikomu, poza Brytolami w latach 50. nogi nie dawał. Za jego prezydentury kraj przeżył coś, co w porównaniu z sąsiadami można nazwać rozkwitem gospodarczym. ''Umarł na wygnaniu.''

Kraj wydał na świat kilka znanych postaci, jak np. [[Kofi Annan|Kofiego Annana]], sekretarza głównego [[ONZ]] w latach [[1997]]–[[2006]], oraz paru kopaczy.

==Geo-, demo- i inne grafie==
Ghana ma powierzchnię 238 tys. km² i 24 mln mieszkańców, czyli jest mniejsza niż [[Polska]]. Kraj jest podzielony na 10 okręgów administracyjnych. Ciekawostką jest to, że okręg Północny wcale nie jest najbardziej wysuniętym na północ, tak samo, jak Wschodni na wschód. Ghana, oraz jej stolica leży nad Zatoką Gwinejską.

Prezydentem kraju jest John Atta Mills, a głową rządu<ref>Ani premierem, ani marszałkiem... dziwna ta Ghana.</ref> Joyce Bamford–Addo. Prawda, że te nazwiska mówią wiele?

Językiem urzędowym w Ghanie jest [[Język angielski|angielski]], którego używa aż 10% ludności kraju.

Struktura religijna w Ghanie jest cokolwiek różnorodna: 43% to [[Chrześcijaństwo|chrześcijanie]], w tym 33% to protestanci różnej maści, a 10% to katolicy, 21% [[Islam|muzułmanów]], 15% procent to wyznawcy religii ludowych. Czterech na tysiąc mieszkańców Ghany to [[Świadkowie Jehowy]], co może oznaczać [[Poradnik:Jak pozbyć się Świadków Jehowy|drobne problemy z nieproszonymi gośćmi]].

==Sport w Ghanie==
Narodowym sportem Ghany, tak, jak w sąsiednich państwach jest [[Piłka nożna|piłka kopana]], w której, głównie od kilku lat, odnoszą sukcesy, jak na przykład czterokrotne wygranie [[Puchar Narodów Afryki|Pucharu Narodów Afryki]] ([[1963]], [[1965]], [[1978]], [[1982]]). Reprezentacja Ghany na [[Mistrzostwa świata w piłce nożnej|Mundial]] zakwalifikowała się po raz pierwszy dopiero w [[2006]] roku, ale zaskoczyła wszystkich – odprawiła do domu po fazie grupowej ''wtedy'' silnych [[Czechy|Czechów]] i doszli do 1/8 finału, gdzie ulegli [[Brazylia|Brazolom]].

Cztery lata później, w [[Republika Południowej Afryki|RPA]], gdzie mieli ciut bliżej, niż do [[Niemcy|Niemiec]], doszli aż do ćwierćfinału, w 1/8 pokonując [[Stany Zjednoczone|Amerykańców]] 2:1 i przegrywając w karnych z [[Urugwaj]]czykami, którym łatwo się z Ghaną nie grało.

Reprezentacja Ghany pomimo wystąpienia na Mundialu raptem dwa razy, już jest najbardziej utytułowaną afrykańską reprezentacją. Ciekawostką jest, że reprezentacja doczekała się obszerniejszego artykułu na [[Wikipedia|Wikipedii]], niż sama Ghana. Kilku reprezentantów Ghany gra w silnych europejskich klubach i kopie piłkę w takiej [[Liga Mistrzów UEFA|Lidze Mistrzów]].

{{Przypisy}}
@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{t|Ghana}}kraj leżący w [[Afryka|Afryce]] środkowo–zachodniej <sup>czy gdzieś tam</sup> ze stolicą w Akrze. Ghana uzyskała niepodległość [[6 marca]] [[1957]] roku od <s>[[Angola|Angoli]]</s> [[Wielka Brytania|Angoli]], ale nie tych, jako pierwsi w swojej okolicy.
-{{państwo infobox
-|państwo = Ghana
-|stolica = [[Akra]]
-|król = Nana Akufo-Addo
-|dewiza = ''I hate [[Wybrzeże Kości Słoniowej|Ivory Coast]]''
-|symbole = [[piłka nożna]], [[kakao]]
-|hymn = ''Astronomia''
-|ustrój =
-|język = angielski i liczne niezrozumiałe dialekty
-|religia = do ustalenia, na razie wszystkie się kłócą jak dzieci o pilota
-|waluta =
-}}
-'''Ghana''' – republika bananowa leżąca w [[Afryka|Afryce]] środkowo–zachodniej ze stolicą w Akrze. Ghana uzyskała niepodległość [[6 marca]] [[1957]] roku od <del>[[Angola|Angoli]]</del> [[Wielka Brytania|Angoli]]<ref>Tych drugich</ref> jako pierwsi w swojej okolicy.
-== Historia ==
+==Historia==
-Od [[XVII wiek]]u na terenie obecnej Ghany istniało kilka prowincji zwanych państwami, jak np. ''Szanti'' ze stolicą w Kumasi, które w [[1901]] dały się sfrajerzyć i podbić Brytolom, od tego czasu, aż do uzyskania niepodległości kraj był znany jako Złote Wybrzeże.
+Od [[XVII wiek]]u na terenie obecnej Ghany istniało kilka państw, jak np. Szanti ze stolicą w Kumasi, które w [[1901]] dały się sfrajerzyć i podbić Brytolom, od tego czasu, aż do uzyskania niepodległości kraj był znany jako Złote Wybrzeże.
-W latach [[1960]]–[[1966|66]] prezydentem kraju był niejaki Kwame Nkrumah, który już wcześniej dla kraju przysłużył się niemało, taki ghański [[Lech Wałęsa]], lecz nikomu, poza Brytolami w latach 50. nogi nie dawał. Za jego prezydentury kraj przeżył coś, co w porównaniu z sąsiadami można nazwać rozkwitem gospodarczym.
+W latach [[1960]]–[[1966|66]] prezydentem kraju był niejaki Kwame Nkrumah, który już wcześniej dla kraju przysłużył się niemało, taki ghański <sup>czy jak tam</sup> [[Lech Wałęsa]], lecz nikomu, poza Brytolami w latach 50. nogi nie dawał. Za jego prezydentury kraj przeżył coś, co w porównaniu z sąsiadami można nazwać rozkwitem gospodarczym. ''Umarł na wygnaniu.''
 Kraj wydał na świat kilka znanych postaci, jak np. [[Kofi Annan|Kofiego Annana]], sekretarza głównego [[ONZ]] w latach [[1997]]–[[2006]], oraz paru kopaczy.
-== Geo-, demo- i inne grafie ==
+==Geo-, demo- i inne grafie==
-Ghana ma powierzchnię 238 tys. km² i 24 mln mieszkańców, czyli jest mniejsza niż [[Polska]]. Kraj jest podzielony na dziesięć kawałków. Ciekawostką jest to, że Okręg Północny wcale nie jest najbardziej wysuniętym na północ, tak samo, jak Wschodni na wschód. Ghana, oraz jej zapyziała stolica leży nad nikomu nie znaną Zatoką Gwinejską.
+Ghana ma powierzchnię 238 tys. km² i 24 mln mieszkańców, czyli jest mniejsza niż [[Polska]]. Kraj jest podzielony na 10 okręgów administracyjnych. Ciekawostką jest to, że okręg Północny wcale nie jest najbardziej wysuniętym na północ, tak samo, jak Wschodni na wschód. Ghana, oraz jej stolica leży nad Zatoką Gwinejską.
+Prezydentem kraju jest John Atta Mills, a głową rządu<ref>Ani premierem, ani marszałkiem... dziwna ta Ghana.</ref> Joyce Bamford–Addo. Prawda, że te nazwiska mówią wiele?
-Prezydentem kraju jest Nana Akufo-Addo. Aby ułatwić zagranicznym politologom zapamiętanie tego nazwiska, Ghana zastosowała fortel w postaci objęcia na każdym ważnym stanowisku Akufo-Addo.
-Językiem urzędowym w Ghanie jest [[Język angielski|angielski]], którego używa aż 10% ludności kraju. Reszta to ludzi używa najróżniejszych dialektów których nauka jest trudniejsze od języka Chińskiego.
+Językiem urzędowym w Ghanie jest [[Język angielski|angielski]], którego używa aż 10% ludności kraju.
-Struktura religijna w Ghanie jest cokolwiek różnorodna: 43% to [[Chrześcijaństwo|chrześcijanie]], w tym 33% to protestanci różnej maści, a 10% to katolicy, 21% [[Islam|muzułmanów]], 15% procent to wyznawcy religii ludowych. Czterech na tysiąc mieszkańców Ghany to, co może oznaczać [[Poradnik:Jak pozbyć się świadków Jehowy|drobne problemy z nieproszonymi gośćmi]].
+Struktura religijna w Ghanie jest cokolwiek różnorodna: 43% to [[Chrześcijaństwo|chrześcijanie]], w tym 33% to protestanci różnej maści, a 10% to katolicy, 21% [[Islam|muzułmanów]], 15% procent to wyznawcy religii ludowych. Czterech na tysiąc mieszkańców Ghany to [[Świadkowie Jehowy]], co może oznaczać [[Poradnik:Jak pozbyć się Świadków Jehowy|drobne problemy z nieproszonymi gośćmi]].
-== Religia ==
+==Sport w Ghanie==
+Narodowym sportem Ghany, tak, jak w sąsiednich państwach jest [[Piłka nożna|piłka kopana]], w której, głównie od kilku lat, odnoszą sukcesy, jak na przykład czterokrotne wygranie [[Puchar Narodów Afryki|Pucharu Narodów Afryki]] ([[1963]], [[1965]], [[1978]], [[1982]]). Reprezentacja Ghany na [[Mistrzostwa świata w piłce nożnej|Mundial]] zakwalifikowała się po raz pierwszy dopiero w [[2006]] roku, ale zaskoczyła wszystkich – odprawiła do domu po fazie grupowej ''wtedy'' silnych [[Czechy|Czechów]] i doszli do 1/8 finału, gdzie ulegli [[Brazylia|Brazolom]].
-Pod względem religijnym Ghana przypomina dzisiejszą Francję – islam jest w natarciu, chrześcijaństwo w odwrocie. I tak różnego rodzaju chrześcijan jest 71,2%, z czego 42,7% to protestanci gnębiący [[Katolicyzm|katolików]] (stanowiących 13,1% ludności). Aby było zabawniej, gdy nie ma katolików, to protestanci atakują samych siebie – i tak 1 620 tys. wyznawcy Kościoła Zielonoświątkowego zabijają wyznawców Kościoła Metodystycznego (których jest także 1 620 tys.), Zbory Boże (1 433 tys.) w sojuszu z Kościołem Prezbiteriańskim (1 355 tys.) dokonują mordów na [[Kościół Adwentystów Dnia Siódmego|adwentystów]], wyznawców Kościoła Nowo-apostolskiego i anglikanów. 17,6% mieszkańców wyznaje [[islam]]. Aby zwiększyć zainteresowanie tą religią islamiści pragną stworzyć z Ghany kolejny kalifat. Mordowanie skłóconych chrześcijan przyczynia się do zwiększenia zasięgu islamu. Pozostają także ateiści, wierzący w pomoc humanitarną oraz paru hinduistów, buddystów, [[Świadkowie Jehowy|świadków Jehowy]] i [[Żyd]]ów.
-== Sport w Ghanie ==
-Narodowym sportem Ghany, tak, jak w sąsiednich państwach jest [[Piłka nożna|piłka kopana]], w której, głównie od kilku lat odnoszą sukcesy, jak na przykład czterokrotne wygranie [[Puchar Narodów Afryki|Pucharu Republiki Bananowej]] ([[1963]], [[1965]], [[1978]], [[1982]]). Reprezentacja Ghany na [[Mistrzostwa świata w piłce nożnej|Mundial]] zakwalifikowała się po raz pierwszy dopiero w [[2006]] roku, ale zaskoczyła wszystkich – odprawiła do domu po fazie grupowej ''wtedy'' silnych [[Czechy|Czechów]] i doszli do 1/8 finału, gdzie zostali zlani i odesłani do domu przez [[Brazylia|Brazylijczyków]].
 Cztery lata później, w [[Republika Południowej Afryki|RPA]], gdzie mieli ciut bliżej, niż do [[Niemcy|Niemiec]], doszli aż do ćwierćfinału, w 1/8 pokonując [[Stany Zjednoczone|Amerykańców]] 2:1 i przegrywając w karnych z [[Urugwaj]]czykami, którym łatwo się z Ghaną nie grało.
 Reprezentacja Ghany pomimo wystąpienia na Mundialu raptem dwa razy, już jest najbardziej utytułowaną afrykańską reprezentacją. Ciekawostką jest, że reprezentacja doczekała się obszerniejszego artykułu na [[Wikipedia|Wikipedii]], niż sama Ghana. Kilku reprezentantów Ghany gra w silnych europejskich klubach i kopie piłkę w takiej [[Liga Mistrzów UEFA|Lidze Mistrzów]].
-== Zobacz też ==
-* [[Benin]]
-* [[Burkina Faso]]
-* [[Togo]]
-* [[Wybrzeże Kości Słoniowej]]
 {{Przypisy}}
-{{Afryka}}
-[[Kategoria:Ghana| ]]