Edytujesz „Gwara śląska”

{{osoba styl}}
'''Język Śląski''' (''ślōnskŏ gŏdka'') – zespōł gwar używanych na [[Śląsk|Ślōnsku]]. Gŏdajōm niōm wszyjske ślōnzŏki i festelniy małŏ tajla zagłymbiokōw. Zagłymbiŏki niy pochytujōm ino zwrotōw z [[język niemiecki|niymieckigo]]. Kej powiysz im ''podej no sam aschenbecher'', to niy spōmiarkujōm, nale kej powiysz ''podej no sam [[popielniczka|popielniczkã]]'', to podajōm.

Ślōnskŏ gŏdka bōła urzyndowōm gŏdkōm w [[Autonomia Śląska|autōnōmicznym Ślōnsku]], kery instniŏł do [[1945]] roku, kej to kōmunisty tã autōnōmijõ zwinyli. Terŏzki je znanŏ jako ślōnskŏ gwara.{{słownik|[[słownik:śląsko-polski|słownik ślōnsko-polski]]}}
Coby gorole <del>dynkowali, co Ślōnzŏki durś ino chlejōm biyr a gŏdajōm choby sorōnie</del> mogli usłyszeć ślōnskõ gŏdkã, powstŏł syryjŏl ''[[Święta wojna|Świyntŏ wojna]]'', kery ôpowiŏdŏ ô losach [[ciul]]a Bercika, co miyszkŏ na Ślōnsku, a gŏdać niy poradzi. Syryjŏl tyn je jeszcze puszczany we [[TVP2|gorolskij telewizyje]].

== Ślōnski szrajbōng ==
Coby sie trochã ôd Polŏkōw <del>poczuć lepsi</del> ôdmiynić, porã Ślōnzŏkōw wyrychtowało sie ślōnski szrajbōnek. Doklupili 5 buchsztabōw, a 2 wyciepli.
* ã – zamiast ę, co je kōńcu wyrazu, cum bajszpil: widzã tã dziołchã, czytŏ sie je jako normalne a
* ŏ – hań, kaj sie a miyniōło na o, to dali se łuczek – podobno Ôpolŏki to czytajōm oł, nale reszta ô tym niy wiy i czytŏ to choby ańfachowe o, np. ty mŏsz, chopŏk
* ō – ślōnske ó, kerego gorole richtig dobrze wypedzieć nikej niy poradzōm, nale kejbyście chcieli, to gŏdŏ sie je po strzodku, miyndzy o, a u; wciepuje sie je wdycki hań, kaj w polskym je ó, a tyż kej o je przed m, n abo ń, na przikłŏd: jŏ mōm, Ślōnzŏk, zespōł
* ô – czyli ło, Ôpolŏki zaś cosi wymodziōły i to czytajōm bez ł – ino na przodku słowa – ôbŏcz, ôszkliwy
* õ – nŏjbarzij bezużytecznŏ buchsztaba, idzie jōm ôbŏczyć inoś przi babskich przimijotnikach w bierniku, a w yndungach słōw, kere sie kōńczōm na -ijŏ (tyż w bierniku), cb. mōm ale srogõ taszã, ôglōndōm telewizyjõ. Wszyjske Ślōnzŏki czytajōm jōm jako o. Po jakymu musieli jōm wciepać ku tymu szrajbōnkowi…

Ôgōnkowe buchsztaby w postrzodku słowa sie szkryflŏ tak jak sie je gŏdŏ: bęc – bync, Śląsk – Ślōnsk, dziękuję – dziynkujã

== Poradnik ==
A terŏzki krótki poradnik jak przełōnaczyć ańfachowe słowo na ślonski wort (DEJCIE SIE POZŌR! tworzyniy tych auswortōw je srogo trudniyjsze niźli tworzyniy [[pokemoniaste pismo|PiSm/-\ P0k3|\/|0|\|0wYgO]]).
* Wiynkszość buchsztabōw „[[A]]” przemiyń na inksze samogłoski, nŏjczyńścij na „[[Ŏ]]”, „[[Y]]”, „[[E]]”.
* Kej samogłoska „E” wystympuje przed abo po literce „[[I]]”, to jōm zjydz („E” zjydz, „I” ôstŏw!) abo zastōmp jōm samogłoskōm Y abo, ywyntualniy, O. Jak buchsztaba E wystympuje zaś na końcu wyrazu, to jōm ôstŏw w pokoju (niy we izbie, w pokoju)! Wyjōntkym je wyrŏz „niy”.
* Nŏjlypij coby w słowach bōło nŏjwiyncyj buchsztabōw „O”.
* Ino niy przesadzej z tōm wymianōm! Trochã tych buchsztabōw se ôstŏw!
* A terŏzki sporōbuj cŏłki tyn tekst przeczytać na głos!
* Ale z akcyntym! Wyczeskej se przydnie zymby i terŏzki gŏdej! No… już lepij!
* Niy aś sie tym, co poradzisz cosi po ślonsku pedzieć… ôni i tak cie ino wyśmiyjōm!
* Suchejcie terŏz, kej chcecie do porzōndku gŏdać po ślōnsku to niy mogecie tyż przesadzać z tym akcyntowaniym!

== Zobacz też ==
* [[Śląsk]]
* [[Ślązacy]]
* [[gorol]]
* [[gwara kaszubska]]
* [[języki łużyckie]]

{{Języki}}
[[Kategoria:Języki słowiańskie|Śląska gwara]]
[[Kategoria:Śląsk]]