Edytujesz „Habsburgowie”

W 1273 jeden z habsburskich hrabiów, [[Rudolf I]], został kandydatem podczas elekcji nowego króla Niemiec – 19 lat bezkrólewia wykończyło cierpliwość Niemców. Miał za rywala potężnego króla Czech, Przemysła II. I… wygrał, bo Czechowi nie chciało się dojechać, a Niemcom – dłużej czekać. Przed śmiercią zapewnił potomkom bogatą przyszłość. Oddał im we władanie Austrię i tereny na południe od niej – Styrię.

Mniej więcej w tym samym okresie Habsburgowie podzielili się na dwie linie. Albertyńska usilnie próbowała wepchnąć się na tron Czech i Węgier, a gdy już im się to udało, wymarli po 20 latach. Leopoldyńska zaś spokojnie rządziła dziedziczną [[Austria|Austrią]], i w [[1440]] na 300 lat objęli tron cesarski. Potem ta linia też wygasła.

Od tego zaczęła się habsburska hegemonia. Otóż, [[Maksymilian I Habsburg]] wydał siebie i paru innych członków swojego rodu w małżeństwa z władcami połowy Europy. I tak, w 1526 roku imperium habsburskie zawierało Austrię, Hiszpanię, Niderlandy, posiadłości we Włoszech i Niemczech, Czechy, Węgry i Chorwację. I hiszpańskie kolonie jako skromny dodatek i ciepłe gniazdko na emeryturę (zaraz… czy cesarze przechodzą na emeryturę? hm…). Cesarz [[Karol V Habsburg]], władca tego zglobalizowanego interesu, z oczywistych względów stał się kosmopolitą. Chwalił się, że z Bogiem rozmawia po [[Język hiszpański|hiszpańsku]], z mężczyznami po [[Język francuski|francusku]], z kobietami po [[Język włoski|włosku]] (a może na odwrót…), a po [[Język niemiecki|niemiecku]] gada ze swoim [[Koń|koniem]]. Przyjaciel zwierząt, to się chwali! Karol kupił bratu, Ferdynandowi, tron niemiecki (ile zapłacił elektorom nie wiadomo, tajemnica handlowa).

Filip II zaczął nieźle, nawet udało mu się dołączyć do kolekcji swoich ziem Portugalię. Niestety – był katolikiem. I to zagorzałym katolem. A to w okresie reformacji nie rokowało dobrze. Otóż, nauka [[Jan Kalwin|Jana Kalwina]] spodobała się w [[Holandia|Niderlandach]]. Niderlandczycy uznali, że zagorzały katolik nie będzie nimi rządził, więc strzelili focha. Zaczęły się bunty ze strony kalwińskiej. Filip odparł atak najsilniej, jak mógł – nakładając dodatkowe podatki i patrząc na tłumy wymachujące widłami. Wojna i tak się rozpoczęła. Oczywiście, hiszpańscy wielcy obrońcy wiary katolickiej przegrali. Tak powstało państwo Niderlandów.

Wkrótce urwała się również [[Portugalia]]. A wszystko zaczęło się w Katalonii, gdzie latem 1640 roku wybuchło powstanie. Podczas, kiedy wojska hiszpańskie jako tako je tłumiły, rebelia pojawiła się i na drugim końcu półwyspu – w Portugalii. Tutaj ze stłumieniem poszło już gorzej – buntownicy ogłosili niepodległość i wynieśli na tron własnego króla.

Tymczasem Habsburgowie austriaccy próbowali włączyć do swoich terenów Polskę. Co nie udało się w 1573 roku, prawie doszło do skutku w 1587. Wówczas [[Maksymilian III Habsburg]] był, prócz [[Zygmunt III Waza|Zygmunta Wazy]], najpoważniejszym kandydatem do tronu, a nawet go nim ogłosili. Problem w tym, że Waza został władcą trzy dni wcześniej. Habsburg zebrał wojska i ruszył na [[Kraków]], gdzie zastał bramy zamknięte na cztery spusty. Stwierdziwszy, że ma za mało woja do oblężenia, ruszył ku granicy polsko-czeskiej, gdzie pustoszył wsie, rabował dobra i gwałcił dziewice. Wszystko po to, aby udowodnić, że będzie dobrze rządził krajem. Po około dwóch miesiącach [[Jan Zamoyski]] dokopał Maksymilianowi i wziął go jako jeńca. Habsburg i tak uważał się za króla, co znudziło mu się w 1598.

Austriakom zależało na połączeniu rozbitego na malutkie księstewka cesarstwa w jedną całość. Niestety, większość Niemiec było pod wpływami [[Reformacja|reformacji]], a Austriacy – wręcz przeciwnie, religią państwową był katolicyzm kontrreformowany. Wojna była nieunikniona. Przeciw Habsburgom walczyły luterańskie Niemcy, Dania, Szwecja, kalwińskie Niderlandy, focha strzeliły Czechy, a w obronie własnej wiary protestantom pomogła katolicka Francja. Austriakom pomogli kuzyni z Hiszpanii, jeszcze wraz z Portugalią, a także Elektorat Bawarii i [[Liga Katolicka]]. Jaki był efekt? Habsburgowie (jedni i drudzy) dostali wpierdol, Portugalczycy ogłosili niepodległość, Francja stała się potęgą, a Niderlandy odłączyły się od cesarstwa. Czechy i Węgry też przez jakiś czas próbowały się uwolnić, z mizernym skutkiem. Przynajmniej to dla cesarzy na plus.

W 1665 roku tron hiszpański objął [[Karol II Habsburg]] – człowiek nieprzeciętnego zdrowia i urody. U młodego króla były one zdecydowanie poniżej przeciętnej. Czemuż? No, na to wpłynęło chociażby to, że wspomniany wyżej Filip II był dla Karola zarówno pradziadkiem, jak i prapradziadkiem. Habsburgowie kombinowali na granicy kazirodztwa, byleby przedłużyć dynastię. Choroby genetyczne w przypadku Karola spiętrzyły się tak bardzo, że z wyglądu przypominał karłowatego [[żebrak]]a. Był bezpłodny, ślinił się, szybko wyłysiał i stracił wszystkie zęby, a jego żuchwa przypominała żuchwę małpoluda. Aby go pocieszyć, wybrano mu najpiękniejsze i najpłodniejsze żony. Wbrew ich woli.

Po odesłaniu Napoleona na Wyspę Świętej Helenę władcy europejscy spotkali się w Wiedniu na imprezie z okazji powrotu Marii Ludwiki, córki marnotrawnej, do domu ojca. Car Rosji i szef brytyjskiego Foreign Office zaproponowali Franciszkowi, żeby został na powrót cesarzem Rzeszy Niemieckiej, ale zanim ten zdążył odpowiedzieć, jego kanclerz, książę Klemens von Metternich, odrzucił ofertę dla żartu – chciał rozbawić towarzystwo. Niestety pijane królewskie łby wzięły odpowiedź na poważnie i Rzeszy Niemieckiej nie reanimowano. Książęta niemieccy, którym się głupio zrobiło po upadku korsykańskiego kurdupla, mimo wszystko wybrali cesarza Austrii na idola i powstał Związek Niemiecki. Jak przystało na idoli, cesarze Austrii przestali cokolwiek robić i z biegiem czasu sondaże im spadły. W 1866 roku dali się pokonać Prusakom, których nie doceniali zostali nominowani do opuszczenia jednocześnie niemieckiego i włoskiego Big Brothera. Odtąd Austria przestała być częścią Niemiec. Niemcy podbiły Prusy, a Włochy Piemont.

Wówczas wszystko zaczęło się sypać. Cesarstwo Austriackie zostało w 1867 roku zamienione w [[Austro-Węgry]]. Też cesarstwo wprawdzie, ale już Węgry miały nieco większe znaczenie. Do tego Niemcy uzależniły od siebie cesarstwo, a kilku kolejnych następców tronu zdążyło umrzeć przed objęciem władzy. Prawdopodobnie dlatego, że [[Franciszek Józef I]] rządził 68 lat. Gdy zmarł w 1916, młody [[Karol I Habsburg|Karol I]] dostał rozkładające się państwo w połowie [[I wojna światowa|wojny światowej]]. Po [[I wojna światowa|wojnie]] został zmuszony do wycofania się z polityki, a następnie do ucieczki do Szwajcarii. [[Austria]] stała się republiką, a [[Węgry]] zachowały monarchię, ale z [[Miklós Horthy|admirałem]] jako [[regent]]em.

== Zobacz też ==

* [[Austria]]

* [[Faraon (osoba)|Faraon]]

* [[Niemcy]]

{{stopka}}

[[Kategoria:Średniowiecze]]

[[Kategoria:Historia nowożytna]]

[[Kategoria:Historia (1789–1918)]]

[[Kategoria:Historia Niemiec]]

[[Kategoria:Historia Austrii]]

[[Kategoria:Historia Hiszpanii]]

[[Kategoria:Władcy]]