Edytujesz „Język fiński”

{{medal}}

'''Język fiński''' – język z grupy ugrofińskich, rzekomo spokrewniony z [[język węgierski|językiem węgierskim]] i [[język estoński|estońskim]], coraz popularniejszy w Polsce ze względu na otwarcie rynku pracy przez [[Unia Europejska|UE]]. Niezwykle trudny, co skutkuje tym, że [[Polak]]ów w [[Finlandia|Finlandii]] nie ma zbyt wielu. Jedyną pociechą jest to, że drugim językiem urzędowym w Finlandii jest o wiele łatwiejszy [[język szwedzki|szwedzki]].

Bez liter występujących w zapożyczeniach wygląda następująco:<blockquote>A D<ref>Nigdy na początku wyrazu.</ref> E G<ref>Tylko po „n”.</ref> H I J K L M N O P R S T U V Y Ä Ö.</blockquote>

[[Plik:FinnischesSchild.jpg|thumb|200px|Co to znaczy?<br />''To tylko jedno miejsce parkingowe!'']]

Najbardziej charakterystyczne dla języka fińskiego jest osiemnaście przypadków, co zresztą jest liczbą przybliżoną, bo sami Finowie nie mogą się ich doliczyć i podają liczbę między 15 a 20. Najdziwniejszy z przypadków to „komitatyw”, który pozwala powiedzieć, że Fin idzie gdzieś nie z [[żona|żoną]], a z żonami (''Tulen vaimoineni''). Tak więc w warstwie językowej w Finlandii obowiązuje beztroska [[poligamia]].

Dla Finów kategoria liczby nie jest zresztą tak oczywista, jak dla reszty świata. Ogólnoświatowe wezwanie ''Dwa piwa!'' (''Kaksi olutta'') to po fińsku liczba pojedyncza! Stąd bierze się plaga [[alkoholizm]]u, gdyż po pięciu [[piwo|piwach]] Fin czuje się dalej, jakby wypił jedno<ref>W przypadku fińskiego piwa nie jest to wcale takie trudne.</ref>.

Nazwy [[przypadek (gramatyka)|przypadków]] pochodzą z [[łacina|łaciny]], co nie utrudnia nauki fińskiego. [[Język angielski|Angielskie czasy]], których jest szesnaście, są jednak o wiele bardziej skomplikowane<ref>Z tym, że Anglicy i tak używają tylko dwóch, trzech czasów.</ref>.

* oni nie – eivät

| align="left" | Partitivus

| align="left" | książkien

| align="left" | Accusativus I

| align="left" | książkaan

| align="left" | książkalta

| align="left" | książkoilta

A teraz przetłumacz samodzielnie (pamiętając o takich drobiażdżkach jak „astevaihtelu” i „loppukahdennus”):

* Weź <u>rękasi</u> z <u>brzuchaltani</u>.

Język fiński nie zna czasu przyszłego, zatem jedyną radą dla [[emigrant]]ów jest ''No future!''. Zresztą z Finem jest równie trudno dogadać się, co z [[renifer]]em. Liczba tych ostatnich jest większa niż ludzi w Finlandii, ponieważ dla określenia Fina używa się jednego wyrazu (''Suomalainen''), a dla renifera aż dwóch: ''poro'' i ''hirvi'' (z tym, że ''hirvi'' to właściwie łoś, którego także można spotkać na drogach).

Zatem zamiast powiedzieć ''On leży też na mojej żonie'', Fin powie: ''On leży 'żonallanikin''.

=== Vokaaliharmonia ===

W języku fińskim obowiązuje ''vokaaliharmonia'', czyli harmonia samogłosek: Jeżeli w jakimś słowie występują ä, ö albo y, nie mogą wystąpić w nim a, o, ani u. Odnosi się to też do końcówek, mówimy więc

* domkat Słupskissa

ale

* Szczebrzeszynissä chrząszcz brzmi trzcinissä

Samogłoski i oraz e są neutralne – ale jeżeli w jakimś słowie występują tylko te samogłoski, w końcówce używa się ä, ö albo y.

Jeśli przeczytamy gdzieś słowo które zawiera zarówno ''etuvokaaleja'' jak i ''takavokaaleja'', to oznacza że jest to słowo złożone – do [[google|gógla]] tłumacza wrzucamy obydwie części osobno, wtedy jest jakaś szansa że przetłumaczy chociaż jedną z nich na [[język angielski|angielski]] albo [[język szwedzki|szwedzki]].

Plusem języka fińskiego dla Polaków jest łatwa i przejrzysta [[wymowa]] – pisze się prawie zawsze tak, jak się czyta, z wyjątkiem zjawiska nazywanego prosto i łatwo „loppukahdennus”.

* ''No niin''

* ''Vodka Finlandia on paras!''

* ''Vittu!''

* ''Kiitosaauu!''

* ''Painu vittuun!''

* ''Perkele!''

* ''Saatana''

* ''Portto!''

* ''Huora!''

* ''Voi, vittujen kevät ja kyrpien takatalvi!''

* ''En puhu suomea''

* ''Ei aavistustakaan''

* ''perselleen!''

* ''Joulupukki''

* ''Jokerit''

* ''sauna''

* ''tottelemattomuudessansakaan''

* ''Vahingoittamistarkoituksessa''

* ''papu''

* ''liukuluku''

* ''Paska''

== Zobacz też ==

* [[Finlandia]]

* [[język norweski]]

* [[język szwedzki]]

* [[język węgierski]]

{{przypisy}}

{{Nordyckie}}

[[en:Finnish language]]

[[it:Lingua finlandese]]

[[Kategoria:Języki uralskie|Fiński]]