Edytujesz „Język słoweński”

{{Youtube|Iza9VN-48-s|width=300|No ładnie to brzmi}}
'''Język słoweński''' (''slovenski jezik'') – prawdopodobnie największe nieporozumienie, jakie powstało w całej historii języków słowiańskich, jeśli nie świata. Historia języka słoweńskiego sięga IX-X w., ale jeśli chcemy mówić o literackiej wersji tego języka, to jej początek zawdzięczamy Primožowi Trubarowi (XVI w.).

==Rozwój języka==
Biorąc pod uwagę historię [[Słowenia|Słowenii]], warto zauważyć, że słoweńskim przez długi czas posługiwał się tylko plebs. Ponadto, ten plebejski słoweński był regularnie atakowany przez zanieczyszczenia z innych języków - [[język niemiecki|niemieckiego]], [[język włoski|włoskiego]], [[język chorwacki|chorwackiego]], [[język czeski|czeskiego]] i wielu innych. Problem polegał na tym, że słoweński, jako język ubogi, potrzebował zapożyczeń, a każdy wielki pisarz słoweński XX w. miał swoją wizję zapożyczeń. Tą drogą każdy rozpowszechniał ''[[faszyzm|swoją, jedyną słuszną wersję języka]]''.

Doszło w ten sposób w XX w. do kilku paradoksalnych sytuacji, kiedy język słoweński stawał się albo dialektem [[język serbsko-chorwacki|języka serbsko-chorwackiego]] albo stał się integralną częścią ''języka serbsko-chorwacko-słoweńskiego''. Z powodu ogólnego skonfudowania użytkowników, znane są przypadki konwersji Słoweńców ze ''słoweńskiego'' na [[język staro-cerkiewno-słowiański|staro-cerkiewno-słowiański]], uznawany powszechnie za bardziej tradycyjny, niezmienny i logiczniejszy, niż to, co zostało ze słoweńskiego. Dodatkowym atutem używania staro-cerkiewno-słowiańskiego było to, iż użytkownik był w stanie powiedzieć w jakim języku mówi, co w przypadku słoweńskiego nie było już takie oczywiste.

==Współczesne użycie słoweńskiego==
Jak wiadomo Słoweńcy są bardzo przywiązani do swojej małej lokalnej ojczyzny - w związku z tym rzadko opuszczają swoje rodzinne strony. Powodem nie jest tylko przywiązanie, ale także problem z pokonywaniem górzystych terenów kraju. Spowodowało to daleko idącą dialektyzację języka - każdy pisarz uczył swoich ziomków jak mają mówić. W efekcie, gdy już Słoweniec wybierze się do sąsiedniej wioski, nie jest w stanie porozumieć się z innym Słoweńcem lepiej niż Polak próbujący dogadać się z Czechem. Doprowadziło do sytuacji, w której niektóre dialekty języka słoweńskiego wprowadziły do oficjalnego użycia [[język migowy|znaki migowe]].

Krótko mówiąc, na 2,4 miliona mówiących po ''słoweńsku'' przypada 46 (sic!) dialektów, które dzielą się na pomniejsze odmiany, z których każda różnicuje się ze względu na rodzinę, która jej używa. Zachodzą również problemy w komunikacji pokoleniowej - dziadek upiera się, że mówi po serbsko-słoweńsku, poznał babcię, która mówiła po czakawsku, czyli właściwie chorwacku, w efekcie ojciec mówi po serbsko-chorwacku, a syn po słoweńsku.

Rodzi to pewne problemy natury technicznej. O ile nikt nie zmusza Słoweńców do odwiedzania sąsiednich wiosek, o tyle każdy będzie chciał oglądać telewizję. Wprawdzie Słoweńcowi jest w efekcie obojętne, czy ogląda telewizję słoweńską, serbską, chorwacką czy włoską - bo i tak nie rozumie, producent [[telewizja|telewizyjny]] się tym nie przejmuje, bo taka sytuacja (niezrozumienia) występuje w większości krajów, ale politycy i reklamodawcy mają tawrdy orzech do zgryzienia - jak przekazać Słoweńcowi, co ma zrobić, aby zrozumiał?

==Ogólna charakterystyka języka==
Ciężko scharakteryzować język, który właściwie nie jest jednym językiem, a czterdziestoma sześcioma różnymi i tak właściwie nie wiadomo bliżej, czemu jest spokrewniony, ale ostatecznie kilka cech wspólnych w języku słoweńskim można wyróżnić. Są to:
* Przede wszystkim Słoweńcy to twardziele, więc w większości dialektów spółgłosek miękkich zbyt wielu się nie uświadczy.
* Silnie rozbudowana fleksja - 6 przypadków, 3 liczby, 3 rodzaje, przy czym każdy Słoweniec uważa, że wie lepiej od innych, jak należy odmieniać poszczególne rzeczowniki. Jeśli zaś chodzi o trzy liczby, to oprócz standardowych pojedynczej i mnogiej występuje tzw. liczba podwójna - powstała, gdy Primož Trubar pił wódkę w gospodzie i zobaczył, że zamiast jednej butelki wódki, stoją przed nim dwie. Przyjęło się.
* Forma supinum czasownika - rzadko występująca w językach - wyraża pewną celowość czasownika, ale mało kto wie, jaką. Językoznawcy próbowali się w tej kwestii porozumieć, ale niestety, każdy mówił innym dialektem słoweńskiego.
* Akcent ruchomy, swobodny, może być dynamiczny i toniczny - w praktyce, każdy akcentuje na swój sposób, a że akcent w różnych przypadkach może zmienić znaczenie słowa, jest to tym zabawniejsze we wzajemnym porozumiewaniu się.
* Język słoweński mimo wszystko ładnie brzmi.
{{języki}}
[[Kategoria:Języki słowiańskie]]