Edytujesz „Lagun”

'''Lagun krakowski''' (lagunus cracoviensis) - nieszkodliwy endemiczny bezkręgowiec, przed którym czują lęk niektórzy mieszkańcy Krakowa<ref name=":0">Czesław Jura: Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997.</ref>.
{| class="wikitable"
|+
! colspan="2" |Lagun krakowski
|-
| colspan="2" |Lagunus cracoviensis
|-
| colspan="2" |[[Plik:Rogal 003.jpg|300px|Lagun krakowski]]
|-
| colspan="2" |Systematyka
|-
|Domena
|Eukarionty
|-
|Królestwo
|Zwierzęta
|-
|Typ
|Pierścienice
|-
|Gromada
|Siodełkowce
|-
|Rząd
|Lagunowce
|-
|Rodzina
|Laguny
|-
|Gatunek
|Lagun krakowski
|}

== Opis ==
[[Plik:Lagun movie copy.png|thumb|Krakowianie z powodu lagunów nie śpią – podobnie, jak Hollywood]]
[[Plik:Rogal 001.jpg|thumb|Lagun upolowany przez kłusownika i nielegalnie serwowany w pewnej restauracji]]
[[Plik:Rogal świętomarciński 03.jpg|thumb|Sekcja martwego laguna z Poznania. Część szara w jego środku to zmagazynowany cukier. Taki lagun już nie umie przeprowadzać fotosyntezy i umiera z uduszenia i głodu.]]
Lagun pospolity jest jednym z dwóch gatunków ze swojego rzędu lagunowców i najczęściej dorasta do 25 cm długości całkowitej. Laguny są pierścienicami, gdyż mają segmentowane ciało z największym członem na środku, zwanym siodełkiem, który umożliwia rozmnażanie bezpłciowe. Dymorfizm płciowy nie istnieje. Ciężko też wyróżnić, gdzie znajduje się jego przód, a gdzie tył. Laguny są jedynymi zwierzętami, które mają pancerzyk zbudowany z celulozy. Ochrania on ich delikatne ciało przed wychłodzeniem, a także pełni funkcje oddechowe.

Lagun oddycha całą powierzchnią ciała i jest najprymitywniejszym przedstawicielem pierścienic, jako że nie ma wyróżnionych układów narządów, a jedynie gąbczastą strukturę, która służy do oddychania, transportu substancji w organizmie, wydalania zbędnych produktów przemiany materii i przekazywania informacji o bodźcach.

Lagun prowadzi osiadły tryb życia. Nie przemieszcza się zbytnio i nie stanowi zagrożenia dla naszych rodzimych gatunków zwierząt. Nie zaobserwowano jego ruchu, więc przypuszcza się, że porusza się tak, jak dżdżownica.

Jeszcze nikt nie wie, czym się żywią, wobec tego przeczuwa się, iż laguny przeprowadzają fotosyntezę.

Istnieje pewna sztuczna odmiana wyhodowana w Poznaniu, gdzie atmosfera jest przesycona glukozą w stanie gazowym, skutkiem czego laguny magazynują ją w sobie, mimo że ledwo są w stanie i jeszcze ją wydalają skórą. WWF oraz inne organizacje zakazują takiej hodowli, gdyż laguny stają się chorobliwe, a także jest to nieetyczne.

== Występowanie ==
[[Plik:Kraków ul Rydza - Śmigłego.jpg|thumb|Naturalne środowisko laguna]]
Laguny są endemitami, które żyją na wolności jedynie w jednej z dzielnic Krakowa. Ich dokładna lokalizacja została objęta tajemnicą z powodu objęcia tego zwierzęcia ścisłą ochroną gatunkową<ref>Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]</ref>. 

Obierają środowisko życia nadrzewne, gdzie poszukują pożywienia<ref name=":0" />. 

W czasach plejstocenu laguny zamieszkiwały obszary Francji i Belgii<ref>Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. <nowiki>ISBN 83-88147-04-8</nowiki>. </ref>, jednak w czasie wędrówki lądolodu natrafiły na zlodowacenie południowopolskie, skąd dotarły do Krakowa. Tylko tam przetrwały, zapewne z powodu dużego zapotrzebowania na dwutlenek węgla, którego mają pod dostatkiem w centrum Krakowa, zwłaszcza wysoko na drzewach. Jest on więc reliktem, czyli żywą skamieniałością<ref>Tak też smakuje, gdy nie ma dostępu do wody.</ref>.

== Znaczenie ==
Lagun, a właściwie spokrewniony z nim gatunek, czyli [[lagun pospolity]] ''(lagunus vulgaris)'', zwany potocznie rogalem (z powodu dwóch ostrych zakończeń), jest wykorzystywany w celach kulinarnych, gdyż zawiera wielkie ilości węglowodanów, a podgatunek ''lagunus vulgaris americanus'' dodatkowo magazynuje zebrany z atmosfery magnez w postaci [[Czekolada|roztworu mleczno-kakaowego]], w którym także magazynuje produkt fotosyntezy, czyli glukozę. Tlen magazynuje w gąbczastej tkance, tak samo jak polski lagun. Laguna pospolitego hoduje się w większości krajów, nieopodal kuchni, gdyż żyje on w ścisłej symbiozie z grzybami z grupy drożdży. Spożywa się go w stanie surowym, co jest kwestionowane pod względem etyczności. Może on wyprzeć naszego endemicznego laguna krakowskiego, ale służba Krakowskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami dba o ochronę polskiego laguna.

Krakowski lagun ma natomiast duże walory ekologiczne, więc należy zgłaszać Krakowskiemu Towarzystwu Opieki nad Zwierzętami każdą obserwację tej pierścienicy, aby podjęte zostały działania ochronne. Niestety nielegalne organizacje przestępcze zatrudniają kłusowników, którzy zastawiają pułapki na laguny. Najczęściej pułapki mają formę talerza, na który laguny niczego nie podejrzewając wchodzą w celu dokonania podziału. Takie organizacje powinny być zgłaszane, bo krytycznie zagrażają jedynej ostałej populacji na świecie.

{{Przypisy}}

[[Kategoria:Kryptydy]]