Edytujesz „Mangan”

[[Plik:Pan brokuł.jpg|thumb|250px|Pan brokuł również zawiera mangan]]

'''Mangan''' (Mn) – dwudziesty piąty pierwiastek chemiczny, metal przejściowy, posiada 15 izotopów, ale tylko jeden z nich jest użyteczny. Jeden z pierwszych substratów, jakie uczeń poznaje na lekcjach chemii w [[gimnazjum]]. Jak znaczna większość metali, świeci się na srebrzysto. Rumieńców dodaje mu różowy połysk. Jest dość towarzyski, chętnie reaguje z innymi pierwiastkami. Rozdrobniony, może się [[ogień|hajczyć]].

Mangan dodawany jest do stali, aby była mniej stalowa, a łatwiejsza do stopienia i przy okazji twardsza. Obok [[żelazo|żelaza]] jest najczęściej występującym metalem ciężkim. Jest bardzo dokładny jeśli chodzi o przydatność człowiekowi. Jego nadmiar powoduje [[Schizofrenia bezobjawowa|schizę]] i [[Parkinson]]a. Niedobór zaś, powoduje opóźnienie psychiczne. Teraz już wiesz, dlaczego z ludźmi dookoła jest jak jest. Podaruj swoim znajomym więcej manganu. Znajdziesz go w [[herbata|herbacie]], orzechach i syropie klonowym. Nie wiem, gdzie znajdziesz ten ostatni, ale z dwoma pierwszymi nie powinno być problemu. Najbardziej znanym związkiem manganu jest [[nadmanganian potasu]]. Jego fioletowy roztwór lubi się mylić z [[denaturat|denaturatem]] ze względu na piękny, fioletowy kolor. Omyłkowe (lub celowe – mentalne przygotowanie w starciu z ciężkim [[metale|metalem]] ci nie pomoże) wypicie ma podobne skutki na początku (piecze i [[biegunka|boli brzuch]]) i na końcu ([[śmierć|umierasz]]). Poza fałszowaniem spirytusu ma dwa praktyczne zastosowania: plamienie ubrań (łatwiej zmyć plamę z [[honor|honoru]] niż z nadmanganianu) oraz jest wielkim przyjacielem [[piroman|petardorobów]] – jest to prosty do kupienia (w [[apteka|aptece]] stoi obok zwykle koło [[perhydrol|perhydrolu]]) i wydajny [[utleniacz|tlen w proszku]].

== Otrzymywanie ==

[[Plik:Mangan.png|left|thumb|400px|Na skalę laboratoryjną mangan można otrzymać, bombardując mangę neutronami]]

<br>{{Układ okresowy}}

[[pt:Manganês]]