Edytujesz „Opera za trzy grosze”
Z Nonsensopedii, polskiej encyklopedii humoru
Uwaga: Nie jesteś zalogowany. Jeśli wykonasz jakąkolwiek zmianę, Twój adres IP będzie widoczny publicznie. Jeśli zalogujesz się lub utworzysz konto, Twoje zmiany zostaną przypisane do konta, wraz z innymi korzyściami.
Ta edycja może zostać anulowana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie zapisz zmiany.
Aktualna wersja | Twój tekst | ||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Opera za trzy grosze''' ([[Język niemiecki|niem]]. ''Die Dreigroschenoper'') |
'''Opera za trzy grosze''' (oryg. [[Język niemiecki|niem]]. ''Die Dreigroschenoper'') to tytuł bodaj najsłynniejszej ze sztuk scenicznych autorstwa dramaturga, [[poeta|poety]], uciekiniera i Marksisty [[Niemcy|niemieckiego]], [[Bertolt Brecht|Bertolta Brechta]]. Powstała w [[1928]] roku, wtedy też, [[29 sierpnia]], odbyła się jej premiera w [[Berlin]]ie. |
||
== |
==Historia powstania== |
||
''Opera za trzy grosze'' nie bez kozery wpisała się w kanon repertuaru scenicznego najsłynniejszych teatrów świata. Jej tematykę przejął Brecht od [[Wielka Brytania|brytyjskiego]] dramaturga Johna Gaya, którego ''Opera żebracza'', powstała dokładnie dwieście lat wcześniej i odbiła się szerokim [[echo|echem]] w kręgach [[burżuazja|burżuazji]] i polityków [[Londyn]]u jako całkowicie oszczercza i przedstawiająca wyższe sfery w niekorzystnym, fałszywym świetle. |
''Opera za trzy grosze'' nie bez [[kozera|kozery]] wpisała się w kanon repertuaru scenicznego najsłynniejszych teatrów świata. Jej tematykę przejął Brecht od [[Wielka Brytania|brytyjskiego]] dramaturga Johna Gaya, którego ''Opera żebracza'', powstała dokładnie dwieście lat wcześniej i odbiła się szerokim [[echo|echem]] w kręgach [[burżuazja|burżuazji]] i polityków [[Londyn]]u jako całkowicie oszczercza i przedstawiająca wyższe sfery w niekorzystnym, fałszywym świetle. |
||
Brecht, świadom piętna jakie niesie ze sobą wywołanie [[skandal]]u (od młodości znany był z tego, że jego sądy i zachowania odbiegały dalece od utartych schematów), zdecydował się podjąć wyzwanie. Przy wydatnej pomocy szeregu współpracowników, tłumaczy i [[anestezjolog]]ów zdołał zaadaptować oryginalny angielski tekst, przetłumaczyć go i wprowadzić kilka absurdalnych momentów i zabawne, acz moralizatorskie zakończenie. |
Brecht, świadom piętna jakie niesie ze sobą wywołanie [[skandal]]u (od młodości znany był z tego, że jego sądy i zachowania odbiegały dalece od utartych schematów), zdecydował się podjąć wyzwanie. Przy wydatnej pomocy szeregu współpracowników, tłumaczy i [[anestezjolog]]ów zdołał zaadaptować oryginalny angielski tekst, przetłumaczyć go i wprowadzić kilka absurdalnych momentów i zabawne, acz moralizatorskie zakończenie. |
||
== |
==Premiera i odbiór sztuki== |
||
Berlińska premiera we własnym teatrze Brechta została przyjęta przez prasę i krytykę dość chłodno. Większość gości stanowili [[arystokracja|arystokraci]] i przedstawiciele rządzących sfer (jak to na premierach - darmowe drinki, towarzyska atmosfera i możliwość załatwienia czegoś bez kłopotliwej [[biurokracja|biurokracji]]). Głównie ich dotyka krytyka w sztuce i zareagowali oni żywym oburzeniem na dzieło artysty. Teatr prawdopodobnie zostałby zniszczony i spalony, jednakże skończyło się tylko na udzielnym [[foch]]u oraz wzmożonej sprzedaży waleriany i termoforów w następnych dniach. ''Opera za trzy grosze'' nie schodziła z desek teatru Brechta przez kolejne osiemnaście miesięcy, wyprzedzając o pięć drugą z jego sztuk, ''Bębny nocą, czyli przygody pewnej bardzo zagubionej, samotnej nastolatki w wielkomiejskiej dżungli'' z 1925 roku. |
Berlińska premiera we własnym teatrze Brechta została przyjęta przez prasę i krytykę dość chłodno. Większość gości stanowili [[arystokracja|arystokraci]] i przedstawiciele rządzących sfer (jak to na premierach - darmowe drinki, towarzyska atmosfera i możliwość załatwienia czegoś bez kłopotliwej [[biurokracja|biurokracji]]). Głównie ich dotyka krytyka w sztuce i zareagowali oni żywym oburzeniem na dzieło artysty. Teatr prawdopodobnie zostałby zniszczony i spalony, jednakże skończyło się tylko na udzielnym [[foch]]u oraz wzmożonej sprzedaży waleriany i termoforów w następnych dniach. ''Opera za trzy grosze'' nie schodziła z desek teatru Brechta przez kolejne osiemnaście miesięcy, wyprzedzając o pięć drugą z jego sztuk, ''Bębny nocą, czyli przygody pewnej bardzo zagubionej, samotnej nastolatki w wielkomiejskiej dżungli'' z 1925 roku. |
||
Linia 13: | Linia 15: | ||
Niestety, bardziej [[Adolf Hitler|radykalne rządy]] jakie zapanowały w Niemczech po 1933 roku uniemożliwiły zupełnie nawet wspominanie o niej szeptem, zresztą Brecht i tak już dawno [[emigracja|dał drapaka]]. |
Niestety, bardziej [[Adolf Hitler|radykalne rządy]] jakie zapanowały w Niemczech po 1933 roku uniemożliwiły zupełnie nawet wspominanie o niej szeptem, zresztą Brecht i tak już dawno [[emigracja|dał drapaka]]. |
||
== |
==Sztuka== |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
* Marcin Majcher, znany bezwzględny [[morderca]], zwany Nożownikiem; |
* Marcin Majcher, znany bezwzględny [[morderca]], zwany Nożownikiem; |
||
* Jeremiasz Brzoskwinka, przywódca [[bezdomny]]ch, nie lubi tego pierwszego; |
* Jeremiasz Brzoskwinka, przywódca [[bezdomny]]ch, nie lubi tego pierwszego; |
||
Linia 27: | Linia 30: | ||
* burżuazja i inni odpychający ludzie podobnego autoramentu. |
* burżuazja i inni odpychający ludzie podobnego autoramentu. |
||
=== |
===Przygrywka=== |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Jeremiasz Brzoskwinka ściąga [[haracz]] od bezdomnych w mieście, nazywając ten proceder pomocą organizacyjną. Jego córka |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Jeremiasz Brzoskwinka [[ściąga]] [[haracz]] od bezdomnych w mieście, nazywając ten proceder pomocą organizacyjną. Jego córka zupełnie nie może się pogodzić z działalnością ojca. Udaje się do bardzo eleganckiego baru, gdzie poznaje wąsatego, kulturalnego mężczyznę – Nożownika Majchra. Nie wie jednak, kim on jest, a ten uwodzi ją. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
Uwiedziona Paulina Brzoskwinka wraca do [[dom]]u, gdzie opowiada o wszystkim [[Matka|matce]]. Jej ojciec nie wytrzymuje nerwowo, robi sobie zimny okład i informuje policję o zajściu. Majcher, ostrzeżony przez Paulinę, szuka schronienia w [[agencja towarzyska|domu otwartym]], lecz tam zdradza go Janka, była kochanka. Przybywa komendant Brązowy Tygrys z brygadą osiemnastu aspirantów i innych nowicjuszy. Pojmują Majchra. Komendant jako człowiek wrażliwy wybucha płaczem, gdy spotyka na miejscu swoją córkę. |
Uwiedziona Paulina Brzoskwinka wraca do [[dom]]u, gdzie opowiada o wszystkim [[Matka|matce]]. Jej ojciec nie wytrzymuje nerwowo, robi sobie zimny okład i informuje policję o zajściu. Majcher, ostrzeżony przez Paulinę, szuka schronienia w [[agencja towarzyska|domu otwartym]], lecz tam zdradza go Janka, była kochanka. Przybywa komendant Brązowy Tygrys z brygadą osiemnastu aspirantów i innych nowicjuszy. Pojmują Majchra. Komendant jako człowiek wrażliwy wybucha płaczem, gdy spotyka na miejscu swoją córkę. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Majcher wydostaje się z aresztu, odnajduje Jeremiasza i wyzywa go na [[pojedynek]], w którym sam [[śmierć|ginie]]. Żebracy buntują się przeciw przemocy Jeremiasza i wychodzą tłumnie na ulice miasta. Przerażeni obywatele uciekają z ulic, nadal obojętni na ich los. Paulina odtąd postanawia poświęcić życie pomocy dla nich, jednak zupełnie inaczej niż jej ojciec. |
||
⚫ | Majcher wydostaje się z aresztu, odnajduje Jeremiasza i wyzywa go na [[pojedynek]], w którym sam [[śmierć|ginie]]. Żebracy buntują się przeciw przemocy Jeremiasza i wychodzą tłumnie na ulice miasta. Przerażeni obywatele uciekają z ulic, nadal obojętni na ich los. Paulina odtąd postanawia poświęcić życie pomocy dla nich, jednak zupełnie inaczej niż jej [[Ojciec|ojciec]]. |
||
===Zakończenie=== |
|||
⚫ | |||
== |
==Warto wiedzieć== |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Ciekawostki == |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
* Pełne wykonanie sztuki zajmuje ok. 4,5 godziny |
|||
⚫ | |||
* Polska premiera odbyła się w [[1957]] roku |
|||
* W oryginalny rękopis sztuki miała być wpleciona zakodowana przepowiednia o wybuchu epidemii czerwonki w 1942 roku |
* W oryginalny rękopis sztuki miała być wpleciona zakodowana przepowiednia o wybuchu epidemii czerwonki w 1942 roku |
||
* Jest to kolejna sztuka Brechta, w której istotną rolę odgrywa postać matki. |
* Jest to kolejna sztuka Brechta, w której istotną rolę odgrywa postać matki. |
||
* Właścicielami praw autorskich do dzieła są prawdopodobnie potomkowie Hedwigi Katschinski – sprzątaczki w domu Brechta – której pisarz zalegał za wypucowanie mieszkanka właśnie trzy grosze. |
* Właścicielami praw autorskich do dzieła są prawdopodobnie potomkowie Hedwigi Katschinski – sprzątaczki w domu Brechta – której pisarz zalegał za wypucowanie mieszkanka właśnie trzy grosze. |