Edytujesz „Vidkun Quisling”

[[Plik:Portrett av Vidkun Quisling i sivile klær, ukjent datering..jpg|thumb|200px|I kto by pomyślał, że taki słodziak może zostać kolaborantem]]
'''Vidkun Abraham Lauritz Jonssøn Quisling''' (ur. [[18 lipca]] [[1887]] r. w Fyresdal zm. [[24 października]] [[1945]] w Oslo) – norweski [[Nazizm|nazista]] i [[komunista]] zarazem, samozwańczy Fører, wojskowy, dyplomata, [[premier]], kolaborant, wreszcie, ku uciesze 98% populacji Norwegii, trup. Założyciel partii Nasjonal Samling, która w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] usiłowała stać na czele kraju.

== Droga do władzy ==
Przyszły wódz urodził się w małej, nawet jak na norweskie warunki, mieścinie Fyrensdal w rodzinie [[pastor]]a. Po ukończeniu liceum, gdzie odebrał staranne wykształcenie w dziedzinie palenia kościołów i strzelania do [[socjalizm|socjalistów]], poszedł do szkoły wojskowej, skąd wyniósł stopień majora, dużo wyższy od hitlerowego kaprala.

W latach 20. wyjechał do [[ZSRR]] jako dyplomata, gdzie przebywał do [[1929]] roku. Spodobały mu się tam praktycznie wszystkie elementy ustroju: [[CzeKa|czekiści]] [[gwałt|gwałcący]] przypadkowych przechodniów na Placu Czerwonym, klęska głodu na Powołżu, nawet nierozpadające się truchło [[Włodzimierz Lenin|Lenina]]. Bogaty o nowe doświadczenia wrócił do ojczyzny i wstąpił do Komunistycznej Partii Pracy. Szybko okazało się, że radzieckie wzorce, które chciał tam wprowadzić, spotkały się z niezrozumieniem ze strony partyjnych kolegów. Nikt z nich nie chciał pić [[wódka|żytniej]], na zachętę do gwałtu każdy odpowiadał mu „przemoc rodzi przemoc”, odrzucone zostały też jego prośby o zezwolenie na zorganizowanie bojówek uzbrojonych w nordyckie [[topór|topory]] ozdobione czerwonymi gwiazdami. Obrażony na komunistów, przeszedł do Partii Chłopskiej, a potem do utworzonego przez siebie stada [[konserwatyzm|konserwatystów]] Narodowa Jedność (Nasjonal Samling). W wyborach w [[1936]] ta partia, już po przekształceniu w nazistowską, zdobyła całe 2% głosów. Quisling uznał to za sukces i przyjął, wzorując się na koledze po fachu z [[III Rzesza|III Rzeszy]], tytuł wodza (Fører). Sądząc, że niewiele brakuje mu do przejęcia władzy, zaczął planować z [[Adolf Hitler|Hitlerem]], traktującym go jako niegroźnego durnia<ref>A na pewno mniej groźnego niż [[Hermann Göring]] w różowym dresie na głodzie narkotykowym</ref> utworzenie wielkiego germańskiego imperium.

== II wojna światowa ==
Marzenie to miało się ziścić w styczniu [[1940]] roku. Hitler, planujący zajęcie [[Norwegia|Norwegii]], przekazał Quislingowi kilkaset tysięcy marek na przygotowanie gruntu pod inwazję. Ten źle zrozumiał polecenie, w rezultacie dywizjony [[Wehrmacht]]u przerzucone na Półwysep Skandynawski wylądowały na starannie zoranym i wybronowanym na zlecenie Førera gruncie. Dowództwo było wściekłe, nie poparło wyśmianej przez Norwegów odezwy [[radio]]wej Quislinga, w której ogłosił się on premierem. W nagrodę, mimo poparcia 2% ludności, musiał zrezygnować po kilku dniach z i tak przez nikogo nie uznawanego stanowiska.

Po kapitulacji Norwegii Quisling został wezwany na dywanik do [[Berlin]]a. Przez to ominęło go rozdawanie teczek ministerialnych i nie dostał się do rządu sformowanego przez swoją własną partię.

Fører wrócił do [[Oslo]] dopiero w przyszłym roku. W nagrodę za dobre sprawowanie otrzymał posadę premiera, która oprócz tych 2% społeczeństwa miała poparcie także [[Niemcy|niemieckich]] sił okupacyjnych. Ucieszony Quisling zapomniał o tym, że i tak nie będzie miał żadnej władzy, która należała do hitlerowskiego namiestnika. Führer nie poparł także jego planów uczynienia z Norwegii mocarstwa i pępka świata. Jedynym przywilejem, jaki otrzymał, było uznanie jego tytułu wodzowskiego.

Tytuł Førera nie był jednak respektowany przez aliantów, którzy w [[1945]] roku nie przyjmowali propozycji pokoju od Quislinga, sądząc, że jacyś wieśniacy znad fiordów dobrali się do kabli telegraficznych i gryząc je, wybili [[Alfabet Morse'a|Morsem]] prośbę o rozejm. Zawiedziony Norweg, po 3 latach udawania, że ma władzę, mógł tylko spokojnie czekać na pluton egzekucyjny. [[Kara śmierci|Wyrok]] został, mimo sprzeciwu 2% społeczeństwa, wykonany, a zwłoki byłego już premiera zostały wystawione na widok publiczny, przez co każdy mógł oddać na nie kał, urynę i inne płyny ustrojowe.

Dziś Quisling jest patronem wszelkiej maści kolaborantów, kurew, [[zdrada stanu|zdrajców]] i innych przedstawicieli dwuprocentowego marginesu społecznego.

== Zobacz też ==
* [[Benito Mussolini]]
* [[Francisco Franco]]
* [[Norwegia]]

{{Przypisy}}

{{Nazizm}}
{{Tyrani}}

{{stopka}}
{{DEFAULTSORT:Quisling, Vidkun}}
[[Kategoria:Uczestnicy II wojny światowej]]
[[Kategoria:Norwegowie]]
[[Kategoria:Dyktatorzy]]
[[Kategoria:Wojskowi]]
[[Kategoria:Politycy]]
[[Kategoria:Polityka w latach 1914–1989]]

[[eo:Vidkun Quisling]]
[[fi:Vidkun Quisling]]
[[no:Vidkun Quisling]]