Tekst źródłowy strony XVIII wiek

{{Nagłówek lat|wiek=18}}
'''XVIII wiek''' – osiemnasty wiek, licząc od pierwszego wieku. Wiek, w którym [[cywilizacja]] [[Europa|europejska]] osiągnęła tzw. ''dojrzałość'' i dzięki temu mogła już sobie pozwolić na picie [[Napój alkoholowy|alkoholu]] w [[Miejsce publiczne|miejscach publicznych]], głosowanie w [[wybory parlamentarne|wyborach parlamentarnych]] i uprawianie [[seks]]u bez zabezpieczeń.

== Oświecenie ==
XVIII wiek wsławił się powszechnym [[Oświecenie (epoka)|oświeceniem]]. Pod wpływem [[rewolucja francuska|rewolucyjnych idei]] wszystkie [[lud]]y powstały i zaczęły wzajemnie się oświecać, zaś opornych przekonywano postępowymi, światłymi [[gilotyna|środkami]]. 

Za priorytet XVIII wiek postawił sobie rozpraszanie ciemności w każdym [[miasto|grodzie]] Europy tak, by z każdego [[ciemnogród|ciemnogrodu]] uczynić ''jasnogród''. Szczególnie masowe ustawianie latarni rozpraszających mroki średniowiecza spotkało się w tym czasie z głębokim poparciem mas. Owego [[czas]]u niezwykłą [[euforia|euforię]] wywołało ustawienie kilkudziesięciu czerwonych latarni na jednej z ulic [[Hamburg]]a. Obywatelom tak spodobał się ten pomysł, że rozciągnięto go na kilka innych kwartałów miasta, dzięki czemu powstała słynna ''dzielnica czerwonych latarni''. W późniejszych czasach wiele miast poszło za tym przykładem i dziś w każdym można znaleźć tego typu światłe dzielnice. 

Pod koniec XVIII wieku Oświecenie doszło już do [[szczyt]]u. Masy, oświecone jak jasny gwint, ruszyły oświecać świat pod dowództwem Jaśnie Oświeconego [[Napoleon Bonaparte|Napoleona Bonaparte]]. Oświecając sobie [[droga|drogę]] pożarami i wystrzałami armatnimi ludy te dotarły do [[Moskwa|Moskwy]], ale to już inna bajka.

== Rozbiory Polski ==
W XVIII wieku nastąpiły również tzw. ''[[rozbiory Polski]]''. Ich kolejność podaje Wikipedia, jako ''wydarzenia, które przeszły do historii''.

Po ukończeniu XVIII wieku cywilizacja europejska przeszła do [[XIX wiek]]u, a to już nie byle co…

== Kalendarium ==
{{spisnaprawo}}

=== 1701–1710 ===
* [[27 maja]] 1703 – [[car]] [[Piotr Wielki]] zaczął grać w Sim City 3000.
* [[15 kwietnia]] 1707 – urodził się [[Leonhard Euler]], szwajcarski matematyk.
* [[1 maja]] 1707 – Duża Brytania tak urosła, że stała się [[Wielka Brytania|Wielka]].

=== 1711–1720 ===
* [[24 stycznia]] 1712 – urodził się [[Fryderyk II Wielki]], na zgubę sąsiadujących z nim państw.
* [[18 marca]] 1713 – umarł [[Janosik]], jednak [[Słowacja|słowacki]]. Plagiat czy pierwowzór?
* [[1 lutego]] 1717 – odbyły się obrady [[Sejm niemy|Sejmu niemego]], ale o tym ćśśś…

=== 1721–1730 ===
* [[22 kwietnia]] 1724 – matka [[Immanuel Kant|Immanuela Kanta]] czuła taki ból podczas porodu, jak mężczyzna po uderzeniu się małym palcem o kant biurka.
* [[2 maja]] 1729 – urodziła się [[Katarzyna II]], lafirynda i [[car]]yca.

=== 1731–1740 ===
* [[17 stycznia]] 1732 – urodził się [[Stanisław August Poniatowski]], protorasputin w łóżku carycy Katarzyny.
* [[22 lutego]] 1732 – urodził się [[George Washington]], prezydent USA.
* [[31 marca]] 1732 – urodził się [[Joseph Haydn]], <del>niemiecki</del> austriacki kompozytor nadworny, poddworny i potwornie zdolny.
* [[31 maja]] 1732 – w [[Warszawa|Warszawie]] spłonął <del>Babilon</del> Zamek Królewski.
* [[3 lutego]] 1735 – nowonarodzony [[Ignacy Krasicki]] zaczął kraść bajki z Francji.
* [[26 stycznia]] 1736 – król [[Stanisław Leszczyński]] okazał za dużym leszczem i oddał królewski stołek bandzie decydentów.
* [[23 października]] 1739 – zaczęła się wojna o [[ucho Jenkinsa]]. No takie dziwactwo Jenkins miał, że wysyłał swe ucho na podróże po świecie, podobno dzięki uprzedniej uprzejmości Hiszpanów.
* [[2 czerwca]] 1740 – urodził się [[Donatien Alphonse François de Sade]], francuski pisarz i Hugh Hefner końca XVIII i początku XIX wieku.

=== 1741–1750 ===
* [[28 lipca]] 1741 – zmarł [[Antonio Vivaldi]], inspiracja dla ''Czterech pór [[Klan]]u'' [[Ryszard Rynkowski|Ryszarda Rynkowskiego]].
* [[20 sierpnia]] 1742 – urodził się [[Tadeusz Rejtan]], właściciel zajebistej klaty.
* [[24 maja]] 1743 – urodził się [[Jean-Paul Marat]], <del>francuski</del> szwajcarski filozof.
* [[4 lutego]] 1746 – urodził się [[Tadeusz Kościuszko]], generał polski, francuski, amerykański i kazachstański. Szlachcic i burżuj pijący w kryształowym kubku wino. Z pochodzenia Białorusin.
* 1748 – pierwsi [[Archeologia|archeolodzy]] odkryli Pompeje. Miasto ładne, ale ludzie okazali się sztywni.
* [[28 sierpnia]] 1749 – urodził się [[Johann Wolfgang von Goethe]], niemiecki geniusz, koszmar polskich uczniów.
* [[28 lipca]] 1750 – zmarł [[Jan Sebastian Bach]], niemiecki organista i kompozytor, jedna z niewielu osób którymi Niemcy mogą się pochwalić.
* [[18 sierpnia]] 1750 – miejsce Bacha zajął nowonarodzony [[Antonio Salieri]].

=== 1751–1760 ===
* [[23 sierpnia]] 1754 – urodził się [[Ludwik XVI]], król Francji.
* [[2 listopada]] 1755 – urodził się [[Maria Antonina Austriaczka]], właścicielka piekarni i cukierni.
* [[27 stycznia]] 1756 – urodził się [[Wolfgang Amadeusz Mozart]], austriacki kompozytor.
* [[6 maja]] 1758 – urodził się [[Maksymilian Robespierre]], francuski polityk.
* [[29 września]] 1758 – urodził się [[Horatio Nelson]] brytyjski admirał, któremu rum zaszumiał nieraz w głowie.
* [[28 października]] 1758 – urodził się [[Alf]], kosmita i koneser kotów.
* [[26 października]] 1759 – urodził się [[Georges Danton]], francuski polityk.

=== 1761–1770 ===
* [[12 sierpnia]] 1762 – urodził się [[Jerzy IV Hanowerski]], z łaski samego Bora z Bora-Bora Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii król, Obrońca Wiary, król Hanoweru, książę brunszwicki na Lüneburg i tym podobne.
* [[25 listopada]] 1764 – [[Stanisław August Poniatowski]] wstąpił na tron i zaczął wojnę na górze.
* [[6 grudnia]] 1764 – zaprezentowano system miar. Jako że wymyślili go [[Francja|Francuzi]], [[Wielka Brytania]] nie przyjęła go.
* [[23 lutego]] 1766 – zmarł leśniczy [[Stanisław I Leszczyński]].
* [[29 lutego]] 1768 – zawiązano konfederację barską w barze w Barze pod Winnicą.
* [[5 stycznia]] 1769 – James Watt opatentował maszynę parową. A niektórzy go znają z jednostki mocy…
* [[6 maja]] 1770 – stworzono [[Mechaniczny Turek|Mechanicznego Turka]].
* [[4 sierpnia]] 1770 – nad brzegiem rzeki Endeavour w [[Australia|Australii]] kapitan [[James Cook]] spotkał [[Kangur|dziwnego zwierza]]. Kiedy zapytał „przechodnia”, co to jest, ten odparł, że go nie rozumie. Tak, stąd nazwa.
* [[13 października]] 1770 – konfederacja barska podpisała akt detronizacji [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]]. Za karę [[Rzeszów]] i [[Białystok]] zostają Polską B, która będzie całować Polskę A w [[dupa|D]].
* [[16 grudnia]] 1770 – urodził się [[Ludwig van Beethoven]], niemiecki kompozytor.

=== 1771–1780 ===
* [[14 maja]] 1771 – urodził się [[Robert Owen]], socjalista i kapitalista w jednym.
* [[5 sierpnia]] 1772 – Rosja, Prusy i Austria zaczęły dzielić się ciastem. Ciastem zwanym potocznie [[Polska|Polską]].
* [[18 września]] 1773 – delegacja Sejmu Rozbiorowego zrzekła się z ulgą części polskich ziem na rzecz trzech mocarstw. Wszyscy się nawet cieszyli.
* [[16 grudnia]] 1773 – miało miejsce herbatka bostońska. [[Amerykańscy naukowcy]] nadal toczą spór o liczbę dodanych łyżeczek [[Cukier|cukru]].
* [[1 sierpnia]] 1774 – Joseph Priestley odkrył [[tlen]]. Ludzie nie musieli już wdychać dwutlenku [[Uran (pierwiastek)|uranu]].
* [[2 sierpnia]] 1774 – Stanisław August Poniatowski opierdolił Michała Sędziwoja, że ten oddał swoje odkrycie Francuzowi.
* [[2 stycznia]] 1776 – odbyła się pierwsza lekcja [[Wychowanie fizyczne|WF-u]] w historii ludzkości. Wuefista, nie chcąc narażać się na zbytni stres, rzucił piłkę do nożnej, założył dres i wyprowadził uczniów na dwór.  
* [[4 lipca]] 1776 – [[Amerykanie]] ogłosili swoją niepodległość.
* [[10 października]] 1776 – wielki dzień polskiej dyplomacji, mianowicie Maurycy Beniowski został obwołany przez tubylców królem [[Madagaskar]]u. [[Król Julian]] ze złości kopnął swojego służącego w krocze.
* [[8 sierpnia]] 1780 – zmarł [[Tadeusz Rejtan]], właściciel zajebistej klaty.

=== 1781–1790 ===
[[Plik:Hinrichtung Ludwig des XVI.png|thumb|200px|Licytacja podczas rewolucji francuskiej. Paryski Krzysztof Ibisz wylosował głowę Ludwika XVI, wziął po dwieście ciastek z kont francuskich rodzin i rozpoczął licytację]]
* [[21 kwietnia]] 1782 – założono Bangkok i rozpoczęły się przygotowania do ''Kac Vegas 2''.
* [[20 czerwca]] 1782 – Kongres Stanów Zjednoczonych zatwierdził wzór Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych, znaną jako ''Ten orzeł z USA''.
* [[3 września]] 1783 – wersalkę postawiono w pokoju.
* [[18 września]] 1783 – zmarł [[Leonhard Euler]], szwajcarski matematyk.
* [[13 maja]] 1787 – wypłynęła pierwsza wyprawa, mająca na celu kolonizację [[Australia|Australii]]. Na statku znalazło się 778 [[więzienie|więźniów]] i 777 kostek mydła.
* [[26 stycznia]] 1788 –  powstała pierwsza [[wieś]] w [[Australia|Australii]]. Niewiele się od tamtej pory zmieniło z wyjątkiem tego, że zbudowali sobie [[opera|operę]].
* [[22 lutego]] 1788 – urodził się [[Arthur Schopenhauer]], niemiecki kupiec, w wolnym czasie od handlu i wędrówek po wsiach czy innych aglomeracjach także fizjolog, najszczęśliwszy człowiek wszechczasów i nihilista.
* [[4 lutego]] 1789 – [[George Washington]] został pierwszym prezydentem USA.
* [[4 marca]] 1789 – uchwalono konstytucję Stanów Zjednoczonych. Aż do wyboru [[Donald Trump|Trumpa]] nikogo ona nie obchodziła.
* [[14 lipca]] 1789 – [[Rewolucja francuska|we Francji wyremontowano jedno więzienie]].
* 1790 – wybuchło [[powstanie na Santo Domingo]].

=== 1791–1800 ===
* [[3 maja]] 1791 – uchwalono [[Konstytucja 3 maja|Konstytucję 3 maja]], nic to nie pomogło. 
* [[5 grudnia]] 1791 – zmarł [[Wolfgang Amadeusz Mozart]], austriacki kompozytor.
* [[25 kwietnia]] 1792 – we Francji opracowano [[Gilotyna|tani sposób]] na naprawę funduszy emerytalnych.
* [[24 lipca]] 1792 – zwycięstwo wojsk litewskich w bitwie pod Krzemieniem. Europejski oddział [[Amerykańscy naukowcy|amerykańskich naukowców]] do dziś bada, jak dwie potężne armie mogły zmieścić się pod małym kamyczkiem.
* [[21 stycznia]] 1793 – [[Ludwik XVI]] stracił głowę dla rewolucji. [[Kara śmierci|Dosłownie]].
* [[13 lipca]] 1793 – zmarł [[Jean-Paul Marat]], <del>francuski</del> szwajcarski filozof.
* [[22 lipca]] 1793 – II rozbiór Polski: jako że kule armatnie są ciężkie, sejm grodzieński podpisał traktat z Rosją.
* [[16 października]] 1793 – [[Maria Antonina]] straciła głowę, bo [[ciastko|ciastka]] zaczęły się Francuzom już przejadać.
* [[5 kwietnia]] 1794 – Georges Danton stracił głowę dla rewolucji.
* [[7 maja]] 1794 – [[Tadeusz Kościuszko]] podpadł władzy oddając [[chłopi|chłopom]] więcej swobód, głównie w zakresie płacenia pańszczyzny, co odbiło się na kieszeniach rządzących.
* [[9 czerwca]] 1794 – zmarł [[Bartosz Głowacki]], chłop, bohater spod Racławic, przykład człowieka, który może awansować na miastucha.
* [[28 lipca]] 1794 – zmarł [[Maksymilian Robespierre]], francuski polityk.
* [[3 stycznia]] 1795 – podpisano dokument zatwierdzający III rozbiór Polski. Zostaliśmy goli.
* [[25 listopada]] 1795 – [[Stanisław August Poniatowski]] zeszedł z tronu, bo mu się znudziło.
* [[14 maja]] 1796 – powstał pierwszy [[ruch antyszczepionkowy]].
* [[17 listopada]] 1796 – zmarła [[Katarzyna II]], lafirynda i caryca.
* [[26 stycznia]] 1797 – [[Austria|Austriakom]], [[Niemcy|Niemcom]] i [[Rosja|Ruskom]] nie spodobała się nazwa ''Polska'' i postanowili ją zastąpić własnymi, lepszymi.
* [[12 lutego]] 1798 – zmarł [[Stanisław August Poniatowski]], król Polski, ogier rosyjski.
* [[8 listopada]] 1798 – odkryto [[Nauru]], taką małą kropkę na mapie [[Oceania|Oceanii]].
* [[24 grudnia]] 1798 – urodził się [[Adam Mickiewicz]]. Miał urodzić się 44 grudnia, jak przystało na prawdziwego Polaka, ale nie chciano zmodyfikować [[kalendarz]]a.
* [[5 września]] 1800 – po wielu walkach Wielka Brytania zdobyła [[Malta|Maltę]].


{{oś wieków}}
[[Kategoria:XVIII wiek| ]]