Edytujesz „XVI wiek”

{{Nagłówek lat|wiek=16}}
[[Plik:Spanish_Armada.jpg|300px|thumb|W XVI wieku przede wszystkim się pływało]]
'''XVI wiek''' – okres w dziejach Ziemi przypadający między wiekiem [[XV wiek|XV]] a [[XVII wiek|XVII]]. W historii świata wsławił się pływaniem byle gdzie i na byle czym przy znacznym niechlujstwie nawigacyjnym. I gdy (jeszcze w XV wieku) [[Krzysztof Kolumb]] zwiedził [[Ameryka|obie Ameryki]], nie docierając jedynie do [[Kolumbia|Kolumbii]] (wdzięczni mieszkańcy nazwali więc jego imieniem swój kraj), reszcie też się zachciało. W europejskiej medycynie nastąpił przełom: rozpoczęła się kampania reklamowa firmy ''[[Paracelsus]]''. Marcin Luter wiesza ogłoszenie o przeprowadzce do nowego kościoła. Powody podał w 95 punktach.

== XVI wiek w Polsce ==
* w roku 1505 parlamentarzyści opublikowali [[konstytucja|konstytucję]] ''Nihil novi'', co po polsku znaczy „takiego wała jak Polska cała”. Parlamentarzystom chodziło o to, że król im może naskoczyć – co zresztą w podobnej formie obowiązuje do dziś. Aby uczcić tę konstytucję, uczy się w szkołach, że pierwsza powstała w [[Stany Zjednoczone Ameryki|USA]] 200 lat później. 
* Zmiana ordynacji wyborczej.

== Polskie odkrycia naukowe ==
* [[Mikołaj Rej]] odkrywa, że Polacy to nie gęsi, dając podwaliny pod [[teoria ewolucji|teorię ewolucji]] [[Karol Darwin|Karola Darwina]]. Osiągnięcie nie doczekało się szerszej publikacji, gdyż nie pobrał materiału genetycznego małp. Z rozpaczy, Rej ogłosił się człowiekiem poczciwym i spisał jego żywot. Na straty.
* [[Jan Kochanowski]] obalając pod lipą kolejną flaszkę wynajduje ogródek [[piwo|piwny]]. Z braku Cyfry+ zajmował się w tym ogródku pisaniem wierszy. Wydarzenie to do dziś upamiętnia [[tanie wino]] ''Czarnolas''. 
* [[Mikołaj Kopernik]] odkrywa, że jednak się kręci. Ustalenie to obowiązuje aż do dzisiaj w [[Polski Związek Piłki Nożnej|PZPN]].
* Papież dał kardynałowi Ximenzowi nieograniczone możliwości stosowania [[terror]]u, [[przemoc]]y i [[tortura|tortur]], o czym można by nakręcić bombowy [[film]].

== Ze sportu ==
* Wioślarstwo. [[Hiszpania]] – [[Anglia]] 120:88. Ostatecznie zwyciężyła czwórka ze sternikiem ''Armada''
* Koszykówka. [[Litwa]] – [[Rosja]] 78:76 po dogrywce. Po [[mecz]]ach nastąpił transfer zawodników litewskich do klubu Unia Lublin<ref>zwanego Unią Lubelską</ref>.
* Rugby. [[Imperium Osmańskie]] – [[Albania]] 22:0. Od tego momentu Albania nie istnieje.

== Kalendarium ==
{{spisnaprawo}}
=== 1501–1510 ===
* [[17 czerwca]] 1501 – [[Jan Olbracht]] nażarł się [[Pierniki toruńskie|pierników]] i umarł z przedawkowania.
* [[14 grudnia]] 1503 – [[Nostradamus]] przewidział swoją śmierć.
* [[30 maja]] 1505 – Sejm nie uchwalił [[nihil novi|niczego nowego]].
* [[20 maja]] 1506 – zmarł [[Krzysztof Kolumb]], odkrywca Indii.

=== 1511–1520 ===
* [[4 marca]] 1513 – [[Piła (miasto)|Piła]] przestała być narzędziem, a miastem.
* [[31 października]] 1517 – [[Marcin Luter]] kupił paczkę gwoździ.
* [[2 maja]] 1519 – zmarł [[Leonardo da Vinci]], malarz i mistrz prokrastynacji.
* [[20 września]] 1519 – [[Ferdynand Magellan]] wyruszył na wyprawę po piwo.

=== 1521–1530 ===
* [[26 stycznia]] 1521 – [[Krzyżacy]] próbowali wpaść do [[Olsztyn]]a, jednak [[Mikołaj Kopernik]] skutecznie ich pokonał, atakując [[Kanapka|kanapką]] z [[Masło|masłem]].
* [[13 sierpnia]] 1521 – konkwistadorzy zdobyli Tenochtitlan, a [[Aztekowie]] zorientowali się, że [[koń]] jaki jest, każdy widzi i że w przeciwieństwie od pozostałych bogów nie bije batem. Nie było to El Dorado, lecz potem niezły był z tego [[Meksyk]].
* [[9 lipca]] 1521 – krakowski Quasimodo uderzył się w garb, bo nie zauważył świeżo zamontowanego dzwonu.
* [[21 marca]] 1522 – Mikołaj Kopernik odkrył upadek pieniędzy.
* [[6 kwietnia]] 1522 – wróciła wyprawa Ferdynanda Magellana, tylko [[Ferdynand Magellan|kogoś zabrakło]].
* [[10 kwietnia]] 1525 – życiowa rola [[Niemcy|Niemców]], w której udowodnić chcieli, że jest im przykro za ataki na [[Polska|Polskę]]. Odegrali hołd, ale nie otrzymali za niego Oscara.
* [[29 sierpnia]] 1526 – podczas [[Bitwa pod Mohaczem|bitwy pod Mohaczem]] Węgrzy wzbogacili swój [[Język węgierski|język]] o polską [[Kurwa|kurwę]].
* [[25 sierpnia]] 1530 – urodził się [[Iwan IV Groźny]], car Polski.
* 29 września 1530 – NIKT NIE SPODZIEWAŁ SIĘ [[Hiszpańska Inkwizycja|HISZPAŃSKIEJ INKWIZYCJI]] NA TEJ STRONIE!!!
* 1530 – urodził się [[Jan Kochanowski]], poeta i raper.

=== 1531–1540 ===
* [[7 września]] 1533 – urodziła się [[Elżbieta I Tudor]], córka słynnej Anny Boleyn, protestantka, wieczna „dziewica”, stara panna z wyboru.
* [[27 września]] 1533 – urodził się [[Stefan Batory|okręt Batory]].
* [[15 listopada]] 1533 – [[Francisco Pizarro]] skutecznie rozwiązał spór [[Inkowie|Inkaskich]] wodzów o władzę w państwie, poprzez wymazanie go z mapy.

=== 1541–1550 ===
* [[24 maja]] 1543 – zmarł [[Mikołaj Kopernik]], astronom. Jadł dużo kopru, dzięki czemu był z niego zdrowy astronom.
* [[19 stycznia]] 1546 – [[Zygmunt August]] urządził polowanie w Puszczy Białowieskiej. Na szczęście (nadal) jest [[Żubr (piwo)|Żubr]]!
* [[18 lutego]] 1546 – [[Marcin Luter]] poszedł tam, gdzie [[papież]] nie ma żadnej władzy.
* [[28 stycznia]] 1547 – zmarł [[Henryk VIII Tudor]], król Anglii znany z tego, że zmienił <del>płeć</del> religię.

=== 1551–1560 ===
* [[23 stycznia]] 1556 – doszło do trzęsienia ziemi w [[Chiny|Chinach]], zginęło 850 tysięcy ludzi, populacja kraju ''nieznacznie'' się zmniejszyła.
* [[7 sierpnia]] 1560 – urodził się [[Elżbieta Batory]], patronka punktów krwiodawstwa.

=== 1561–1570 ===
* [[10 lipca]] 1561 – zmarł [[Rüstem Pasza]],  osmański dostojnik z czasów Sulejmana Wspaniałego.
* [[18 stycznia]] 1562 – kościół opublikował literackie ''[[Indeks ksiąg zakazanych|30 ton, listę listę przebojów]]''.
* [[20 czerwca]] 1566 – urodził się [[Zygmunt III Waza]], król Polski.
* [[2 grudnia]] 1566 – [[Nostradamus]] przewidział swoją śmierć.
* [[28 czerwca]] 1569 – zawarto unię <del>europejską</del> lubelską.
* 1569 – zmarł [[Mikołaj Rej]], propagator języka polskiego. Pisał po polsku, bo nie znał łaciny.
* [[14 kwietnia]] 1570 – podpisano zgodę sandomierską gwarantującą wszystkim tolerancję religijną, w Polsce skończyło się [[palenie czarownic]], a rozpoczęło rozpowszechnianie [[Sarmatyzm|warcholstwa]].

=== 1571–1580 ===
* [[7 lipca]] 1572 – zmarł [[Zygmunt August]], ten pan z banknotu, o którym możesz pomarzyć.
* [[5 kwietnia]] 1573 – w Warszawie wybudowano pierwszy most. Mieszkańcy [[Toruń|Torunia]] nadal śmieli się, że byli szybciej.
* [[11 maja]] 1573 – pierwsza wolna <del>erekcja</del> elekcja, na króla [[Polska|Polski]] wybrano [[Henryk Walezy|Henryka Walezego]].
* [[18 czerwca]] 1574 – Henryk III Walezy kupił sobie wycieczkę last minute do Francji.
* [[14 grudnia]] 1575 – okręt Batory został królem Polski. Rozpoczęto rozwój marynarki wojennej.
* [[12 stycznia]] 1578 – Jan Kochanowski opracował posłów greckich i wywołał skandal międzynarodowy.

=== 1581–1590 ===
* [[4 października]] 1582 – papież Grzegorz XIII przesunął czas o 11 dni do przodu. Ten to miał moce.
* [[18 marca]] 1584 – zmarł [[Iwan IV Groźny]], car Polski.
* [[22 sierpnia]] 1584 – zmarł [[Jan Kochanowski]], poeta i raper.
* [[12 grudnia]] 1586 – zmarł [[Stefan Batory|okręt Batory]].
* [[2 sierpnia]] 1589 – [[Henryk III Walezy]] podczas korzystania z toalety został dziabnięty nożem przez mnicha. Umarł.

=== 1591–1600 ===
[[Plik:Piotr Skarga z ziemniakiem.jpg|thumb|200px|Na pierwszym kazaniu Piotr Skarga ostrzegał Polaków przed kamieniami sprowadzonymi przez Hiszpanów z dalekiej Ameryki]]
* [[24 czerwca]] 1591 – urodził się [[Mustafa I]], twórca [[Wspaniałe stulecie|frajerów ze wspaniałego stulecia]].
* [[9 czerwca]] 1595 – urodził się [[Władysław IV Waza]], król Rzeczpospolitej Obojga Narodów, tytularny król Szwecji i car Rosji. 
* [[27 grudnia]] 1595 – urodził się [[Bohdan Chmielnicki]], ukraiński alfabeta.
* [[28 stycznia]] 1596 – zmarł [[Francis Drake]], przodek [[Nathan Drake|Nathana Drake’a]] z Uncharted.
* 1597 – Piotr Skarga wygłosił pierwsze kazanie.
* [[25 kwietnia]] 1599 – urodził się [[Oliver Cromwell]], polityk angielski, główna postać angielskiej wojny domowej.
* 1599 – urodził się [[Stefan Czarniecki]], polski dowódca wojskowy, hetman polny koronny, partyzant.
* [[17 lutego]] 1600 – [[Giordano Bruno]] spalił się ze wstydu.

{{przypisy}}
{{oś wieków}}
[[Kategoria:XVI wiek| ]]