Edytujesz „Zygmunt III Waza”

{{sur|polskiego króla|imię|Zygmunt}}
{{medal}}
{{cytat|Zygmunt III czyli Waza<br />Nie za dużo nam pokazał!<br />Kiedy stracił ojca Wazę,<br />To do Szwecji pognał gazem|[[T-raperzy znad Wisły]] o '''Wazie Zygmunta'''}}
{{cytat|Za to, że miał Kraków w d*pie,<br />Postawili go na słupie.<br />|Nieznany poeta o '''Wazie Zygmunta'''}}
[[Plik:Martin Kober 001.jpg|thumb|165px|Oto król Zygmunt w staropolskim stroju. Tylko co to za pedalstwo ma pod szyją?]]
'''Zygmunt III Waza''' (ur. [[20 czerwca]] [[1566]] w szwedzkim zamku Gripsholm, zm. [[30 kwietnia]] [[1632]] w Warszawie na skutek udaru mózgu<ref>Inne źródła mówią: przepicia</ref>) – z Bożej łaski król Polski, wielki książę litewski, ruski, (…) a także dziedziczny król Szwedów, Gotów i Wenedów, czyli po [[Łacina|łacinie]] Sigismundus Tertius Dei gratia rex Poloniæ, et cetera, Masoviæ, Samogitiæ, ble ble ble, Gothorum Vandalorumque hæreditarius rex, a po szwedzku Vi Sigismund med Guds nåde Sveriges, itp, itd. W skrócie król [[Polska|Polski]] i [[Szwecja|Szwecji]], niedoszły car [[Rosja|Rosji]]. Mimo tylu tronów jego największym "osiągnięciem" było przeniesienie stolicy z [[Kraków|Krakowa]] do [[Warszawa|Warszawy]].

== Młodość ==
O dzieciństwie Zygmunta wiadomo niewiele – praktycznie tyle, że urodził się w lochu, gdyż jego matka, Katarzyna Jagiellonka przebywała w odosobnieniu w celach polityczno-religijno-karnych. Za co siedziała? Jej mąż Jan III Waza był królem Szwecji, lecz nie spodobał się mieszkańcom z racji bycia katolikiem. No cóż, raz na wozie, a raz na podwoziu…

Jako że Zygmunt był niekarany i miał czystą kartotekę, wyszedł z pierdla. Co się potem z nim działo – nie wiadomo, nawet [[Wikipedia]], ''Słownik Wyrazów Obcych'' i ''Akademia Pana Kleksa'' nie piszą. Pewnie studiował, pił alkohol i <del>wyrywał dupy</del> chodził co drugi dzień do kościoła.

== Początek panowania ==
W [[1587]] roku zmarł król Polski, Stefan Batory. Jako pół-Polak Zygmunt został wybrany na władcę, podobnie jak Maksymilian III Habsburg. Ponieważ to nie była [[Sparta]] i nie mogło być dwóch króli, doszło do bitwy pod Byczyną (w [[1588]] roku, jakby ktoś pisał wypracowanie i byłoby mu potrzebne). Źli opozycjoniści zostali pokonani, Maksymilian wylądował w kryminale w Krasnystawie, a Zygmunt mógł już spokojnie siedzieć na [[Toaleta|tronie]].

== Wojny i powstania ==
[[Plik:Wiener Gewerbewappen Kostgeber.jpg|thumb|200px|Król też ma swój herb, ten Zygmunta przedstawia wazę. Ciekawe dlaczego…]]
Za Zygmusia było wiele wojen, większość z jego winy. 

Wszystko zaczęło się w [[1591]] roku. Na [[Ukraina|Ukrainie]] wybuchło powstanie Kosińskiego. Trwało 2 lata. Potem było następne ([[1594]] – [[1596]]), i następne ([[1630]]), aż w końcu Kozacy się skończyli, i dopiero po rozmnożeniu mogli wszcząć następne powstanie, o którym wiele lat później [[Henryk Sienkiewicz|Sienkiewicz]] napisze powieść.

W [[1592]] roku umarł Jan III Waza, zwalniając tym samym posadę króla w Szwecji. Zygmunt to wykorzystał i w katedrze w Uppsali nałożył na głowę koronę szwedzką, kładąc ją zresztą na polskiej. W ten sposób powstała unia personalna. Nie trwała długo, bo źli [[Protestantyzm|protestanci]] zdetronizowali go 7 lat później. W akcie desperacji przyłączył do Rzeczpospolitej [[Inflanty]], rozpętując tym samym wojnę, trwającą do [[1629]] roku. Mimo zwycięstw, świetni dyplomaci podpisali pokój w którym Polska straciła wszystko co wcześniej zdobyła.

W [[1609]] roku wybuchła wojna z Rosją. Wszystko szło jak po maśle, wygraliśmy bitwę pod Kłuszynem, zajęliśmy [[Moskwa|Moskwę]], królewicz [[Władysław IV Waza|Władysław]] miał zostać carem a skończyło się na przyłączeniu do Polski [[Smoleńsk]]a, w którym natychmiast rozpoczęła się budowa lotniska.

W [[1620]] roku poszła wyprawa na [[Mołdawia|Mołdawię]], która skończyła się tak jak skończyć się miała, mianowicie spierdoleniem spod Cecory Polaków, ciągnących za sobą zimne ciało Stanisława Żółkiewskiego.

== Zamach na króla ==
Niejaki Michał Piekarski, szlachcic, który w dzieciństwie upadł na głowę (co jest zresztą potwierdzone historycznie), dając upust niezadowoleniu z rządów Zygmunta, udziobał go czekanem w głowę i plecy. Król, mając u niego dług wdzięczności, zrewanżował się, oddając go w ręce [[kat]]a, który to odciął Piekarskiemu dłoń, przypalał rozżarzonym żelazem i nakazał słuchać piosenek Michała Wiśniewskiego. Na koniec niedoszły królobójca został rozerwany [[koń]]mi. Amnesty International zaprotestowało, stanowczo mówiąc ''raczej nie'' dla takiego rodzaju zabaw, a prosty lud Warszawy miał kupę śmiechu podczas oglądania wykonywania wyroku. W końcu przecież król ma się troszczyć o swoich poddanych.

== Podsumowanie panowania ==
[[Plik:Zamach na Zygmunta III.JPG|thumb|200px|Counter-terrorist win!]]
Oto dokonania Zygmunta Wazy jako króla:
* Przeniesienie stolicy z Krakowa do [[Warszawa|Warszawy]];
* koronowanie się (i to dwa razy!);
* podbicie Inflant…
* …i ich utrata parę lat później;
* przeniesienie stolicy do Warszawy z Krakowa;
* posiadanie 3 synów, w tym dwóch przyszłych królów;
* nie jestem pewien, ale chyba też stolicę przeniósł…

Wszystko to spowodowało, że Zygmunt III Waza jest uważany za wzór króla. Stawiany on jest na równi z takimi wielkimi przywódcami jak [[Bezprym]], [[Michał Korybut Wiśniowiecki]] czy [[Lech Kaczyński]].

== Zobacz też ==
* [[Henryk III Walezy]]
* [[Stefan Batory]]
* [[Władysław IV Waza]]

{{przypisy}}

{{Władcy Polski}}

{{stopka}}
[[Kategoria:Nowożytność w Polsce]]
[[Kategoria:Szwecja]]
[[Kategoria:Władcy Polski]]