Pomoc:Formatowanie
Akapity
Akapity muszą być oddzielane od siebie za pomocą podwójnej interlinii. Innymi słowy, aby utworzyć nowy akapit, musisz dwukrotnie nacisnąć klawisz Enter. Jeśli zrobisz to tylko raz, edytor MediaWiki "zleje" ze sobą oba fragmenty tekstu. To powszechny błąd początkujących autorów haseł, którzy sądzą, że wystarczy jedynie rozdzielić dwa akapity pojedynczym znakiem końca akapitu.
Można się też wspomagać pewnymi znacznikami języka HTML, ale o tym powiemy niżej, w sekcji poświęconej znacznikom.
Niekiedy przydaje się użycie tzw. tekstu preformatowanego, w którym każdy akapit poprzedza się spacją. Powoduje to wyświetlenie akapitów z lekkim wcięciem, w tabeli i na lekkim podlewie.
Nie żarty to ni przelewki a jeno ciężka praca, chłop, który idzie do dziewki cięższy niż dwóch, co wraca.
chcąc ograniczyć wielkość obramowania możesz zastosować trik umieszczając tekst w tabeli, np.:
{|
||
- Jakiś tekst
- ...
|}
co, dla poprzedniego przykładu, da efekt jak poniżej:
Nie żarty to ni przelewki a jeno ciężka praca, chłop, który idzie do dziewki cięższy niż dwóch, co wraca. |
Pamiętaj jednak, że akapity nie są wówczas zawijane, a więc należy tę technikę stosować do krótkich wierszy, np. w poezji czy listingach kodu komputerowego, gdzie linie nie mogą być zawinięte.
Śródtytuły (nagłówki)
W hasłach możemy stosować cztery poziomy śródtytułów, sygnalizowane odpowiednią liczbą znaków równości. Odpowiadające im kody to:
=Śródtytuł stopnia 1=
==Śródtytuł stopnia 2==
===Śródtytuł stopnia 3===
====Śródtytuł stopnia 4====
Przykładem śródtytułów stopnia drugiego i trzeciego są śródtytuły w tym artykule. Jeśli śródtytułów rozmaitego szczebla jest trzy lub więcej, edytor MediaWiki automatycznie tworzy z nich spis treści, przy czym spis ten zawiera drzewo tytułów, zależnie od ich zagnieżdżenia.
Wyróżnianie pisma
Formatowanie Wiki
Do dyspozycji mamy dwa sposoby wyróżnienia czcionki - pochylenie (dwa apostrofy) i pogrubienie (trzy apostrofy):
Wpisanie ''jakaś pochylona treść'' spowoduje pochylenie tekstu, np.
Jakaś pochylona treść
Wpisanie '''jakaś pogrubiona treść''' spowoduje pogrubienie tekstu, np.
Jakaś pogrubiona treść
Można połączyć pogrubienie i pochylenie, wpisując aż pięć apostrofów:
'''''pogrubienie i pochylenie'''''
Da to w efekcie:
Pogrubienie i pochylenie
Formatowanie HTML
Edytor MediaWiki nie daje bezpośredniego polecenia do wyróżnienia fragmentu tekstu za pomocą podkreślenia. Można się jednak posłużyć poleceniem HTML, np.
<u>Jakaś podkreślona treść</u>
W efekcie uzyskamy:
Jakaś podkreślona treść
Wykazy (listy)
Wykazy nienumerowane
Najprostszym sposobem utworzenia nieuporządkowanego czyli nienumerowanego wykazu (listy) jakichś pojęć czy zagadnień jest podanie ich w kolejnych wierszach i poprzedzenie gwiazdkami, np.
*Warszawa
*Kraków
*Wrocław
Efekt będzie następujący:
- Warszawa
- Kraków
- Wrocław
Stosując większą liczbę gwiazdek, np. dwie na drugim poziomie zagnieżdżenia i trzy na trzecim poziomie, można tworzyć drzewo, z wcięciami zależnymi od poziomu:
*Polska
**Ludność
***Miasta
***Wieś
...
Da to w efekcie:
- Polska
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
- Czechy
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
- Słowacja
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
Wykazy numerowane
Innym sposobem jest użycie znaku #, który pozwala utworzyć wykaz uporządkowany lub numerowany.
# Warszawa
# Kraków
# Wrocław
I efekt:
- Warszawa
- Kraków
- Wrocław
Można też zastosować hierarchię, stosując dwa lub trzy kolejne znaki # przed wierszami:
- Polska
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
- Czechy
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
- Słowacja
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
Wykazy mieszane
Można też mieszać definicje:
- Polska
- Ludność
- Powierzchnia
- Czechy
- Ludność
- Powierzchnia
- Słowacja
- Ludność
- Powierzchnia
Wcięcia
Możesz wreszcie stosować wyróżniające wcięcia, używając znaków dwukropka.
To jest tekst bez wcięcia.
:To jest wcięty akapit.
::Jeszcze bardziej wcięty akapit.
:To jest kolejny wcięty akapit.
I znowu akapit bez wcięcia.
Da to w rezultacie:
To jest tekst bez wcięcia.
- To jest wcięty akapit.
- Jeszcze bardziej wcięty akapit.
- To jest kolejny wcięty akapit.
I znowu akapit bez wcięcia.
Definicje
Specyficznym rodzajem list są definicje, w których nazwę definicji poprzedza się znakiem średnika, zaś wyjaśnienie definicji znakiem dwukropka.
; Warszawa : stolica Polski
; Praga : stolica Czech
; Berlin : stolica Niemiec
- Warszawa
- stolica Polski
- Praga
- stolica Czech
- Berlin
- stolica Niemiec
Odsyłacze (linki)
Odsyłacze w ramach Nonsensopedii
Najprostszym sposobem utworzenia odsyłacza do innego hasła w polskiej Nonsensopedii jest objęcie tytułu tego hasła specjalnym znacznikiem, dwoma nawiasami kwadratowymi, np. [[Albert Einstein]].
Wygląda to wtedy następująco:
W 1701 roku Albert Einstein pracował w lodziarni.
Może się zdarzyć, że zechcesz podać odsyłacz do jakiegoś hasła, ale zasygnalizować go inną treścią niż jego tytuł, np. twórca teorii bezwzględności.
Wówczas musisz skorzystać ze specjalnej, dwuczłonowej techniki:
[[Albert Einstein|twórca teorii bezwzględności]]
Pierwszy człon jest odsyłaczem do innego hasła, natomiast drugi człon, po pionowej kresce jest wyświetlany w naszym haśle.
Efekt jest następujący:
Powszechnie wiadomo, że twórca teorii bezwzględności lubił trójkątne proso.
Technika jest także przydatna wtedy, gdy musimy użyć wyrazów w innej formie fleksyjnej, np. Alberta Einsteina. Trzeba wtedy zastosować kod:
[[Albert Einstein|Alberta Einsteina]]
Czytałem sławne dzieło Alberta Einsteina, ale zupełnie go nie zrozumiałem.
Niekiedy zdarza się, że hasło jednowyrazowe w innej formie fleksyjnej niż mianownik można opisać w następujący sposób:
[[Waszyngton]]ie
Vietnam Veterans Memorial jest w Waszyngtonie.
Ale uwaga! Skrótu takiego nie można stosować, jeśli końcówka zawiera polskie znaki, gdyż odsyłacz nie uchwyci końcówki wyrazu.
Może się zdarzyć, że wskazywane hasło jest wieloznaczne – na przykład Hel. W takim przypadku trzeba oczywiście użyć odsyłacza do konkretnego znaczenia, np. hel (pierwiastek) lub Hel (miasto). Jeśli nie chcesz, by dodatkowy nawias przeszkadzał w czytaniu tekstu, wstaw za nim pionową kreskę:
[[hel (pierwiastek)|]]
Ma to taki sam skutek, jakby za kreską powtórzono głowną część hasła:
[[hel (pierwiastek)|hel]]
Jako gaz lekki i niepalny, hel nadaje się do napełniania balonów.
Również w tej postaci odsyłacza działa "doklejanie" końcówek fleksyjnych:
[[hel (pierwiastek)|]]em
[[Hel (miasto)|]]u
Balon napełniony helem wystartował z Helu.
Jeśli Twoje hasło wiąże się z innymi hasłami w Nonsensopedii, warto wydzielić pod treścią hasła specjalną sekcję o nazwie Zobacz też, np.
Zobacz też: [[hasło 1]] - [[hasło2]] - [[hasło3]]
lub
Zobacz też: [[hasło 1]], [[hasło2]], [[hasło3]]
Przykład takiej sekcji, z użyciem listy nienumerowanej, znajduje się na dole poradnika.
Odsyłacze do innych miejsc w Internecie
Jeśli tworzysz odsyłacz (link) do jakiegoś innego miejsca w Internecie, wystarczy, że wpiszesz po prostu pełny adres, co spowoduje, że edytor automatycznie zamieni go na "klikalny" adres:
Uwaga: aby adres był klikalny, musisz podać na początku protokół http://. Nie wystarczy samo www.adres.pl!
Angielska Nonsensopedia mieści się pod adresem http://uncyclopedia.org.
Często zdarza się, że adresy internetowe są "brzydkie", gdyż zawierają skomplikowane ścieżki wygenerowane przez skrypty. Można temu zaradzić, ukrywając adres, a wyświetlając jego nazwę opisową, np.
[http://info.babylon.com/gl_index/gl_search.php?n=10&cat=1 Słowniki w Babylonie]
Czego rezultatem będzie:
Adres poczty elektronicznej trzeba poprzedzić prefiksem mailto:
mailto:Kowalski@firma.org.pl
Dzięki temu adres będzie "klikalny".
Można go ukryć, stosując podaną wyżej technikę:
[mailto:Kowalski@firma.org.pl Adres pocztowy Kowalskiego]
Jeśli piszesz hasło, przy którym chcesz podać wartościowe źródła informacji w Internecie, wydziel na dole specjalną sekcję pod nazwą Zewnętrzne linki i w niej podaj listę kilku odsyłaczy, np.
==Zewnętrzne linki==
*[http://www.adres1.pl Adres 1]
*[http://www.adres2.pl Adres 2]
*[http://www.adres3.pl Adres 3]
Pamiętaj jednak, aby lista odsyłaczy zawierała rzeczywiście istotne adresy, a nie autopromocję własnych serwisów internetowych!
Kategorie
Należy pamiętać o nadaniu hasłu kategorii - bardzo pomaga to zarówno osobom, które przeglądają hasła z danej dziedziny, jak i Nonsensopedystom, którzy utrzymują tę dziedzinę w porządku. Jeśli opracowujesz np. hasło o znanym polityku Janie Kowalskim, włącz go do kategorii Polscy politycy. Składnia jest następująca:
[[kategoria:Polscy politycy]]
Jednak aby sortowanie było poprawne, zastosuj jeszcze dodatkowy kod:
[[kategoria:Polscy politycy|Kowalski, Jan]]
Podanie po kresce ciągu Kowalski, Jan spowoduje, że w kategorii Polscy politycy nazwisko zostanie umieszczone pod właściwą literą.
Aby wybrać odpowiednią kategorię, najlepiej znaleźć hasło pokrewne i podpatrzeć, gdzie jest przyporządkowane, lub przejść do ogólnej kategorii (w tym przypadku - Biografie) i odnaleźć odpowiednią kategorię pochodną. Ewentualnie, kompletną listę kategorii znajdziesz pod adresem Specjalna:Categories.
Zauważ na przykład, że niniejszy poradnik jest umieszczony w kategorii Meta-strony_Nonsensopedii, co widać na samym dole, pod artykułem.
Przekierowanie
Niekiedy hasło może być poszukiwane pod kilkoma nazwami np. Niemiecka Republika Demokratyczna i NRD aby nie tworzyć dwóch takich samych artykułów możemy jedną z tych nazw przekierować na drugą. W tym celu należy w jednym z artykułów umieścić w pierwszej linii frazę #patrz, a następnie link do strony na której znajduje się artykuł właściwy.
Całość wygląda tak: #patrz [[Nowa nazwa]]
Przekierowanie może też być stosowane jeśli uznasz że hasło powinno mieć inną nazwę niż pierwotna, co może być wynikiem popełnionego błędu, choćby i literowego. Możesz skorzystać z zakładki Przenieś nad polem edycyjnym.
Po kliknięciu tej zakładki edytor MediaWiki wyświetli pole Nowy tytuł, w którym wpisz po prostu nowy tytuł hasła. Od tej chwili nosi ono nową nazwę, zaś w haśle o starej nazwie pojawi się kod:
#patrz [[Nowa nazwa]]
Ale zakładka przenieś ma dużo głębsze działanie, bo oprócz wstawienia przekierowania przenosi pod nową nazwę także historię strony i dyskusję.
Niestety (a może na szczęście), tylko administratorzy mają prawo usuwać hasła z encyklopedii, więc funkcja przenoszenia może być niekiedy przydatna.
Możesz także sprawdzić, które hasła w Nonsensopedii odwołują się do naszego hasła - lista jest wyświetlana po kliknięciu odsyłacza Linkujące z lewej strony ekranu. Jeśli haseł takich jest niewiele, można się pokusić o zmianę odsyłacza w tych hasłach. Jeśli zbyt dużo, trzeba jednak już zawierzyć funkcji przekierowania, która będzie przenosić czytelnika we właściwe miejsce.
Stulecia
Odsyłacz do konkretnego stulecia możesz podać klasycznym sposobem, np.:
W [[XIX wiek|XIX wieku]] szybko rozwijał się przemysł.
W XIX wieku szybko rozwijał się przemysł.
Można jednak stosować dla wygody skróconą formę:
W [[XIX w.]] szybko rozwijał się przemysł.
W XIX w. szybko rozwijał się przemysł.
Istniejące już przekierowanie poprawnie wyświetli odsyłacz do hasła [[XIX wiek]].
Analogicznie można podawać odsyłacze do stuleci przed naszą erą:
W [[II wiek p.n.e.|II w. p.n.e.]] żył grecki filozof.
W II w. p.n.e. żył grecki filozof.
Zobacz też
http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:Link
Poziome linie
Pozioma linia jest wstawiana za pomocą czterech kresek (znaków "minus")
----
Efekt jest następujący:
Nie nadużywaj poziomych linii - staraj się je stosować oszczędnie i w wyjątkowych wypadkach.
Grafika
Nonsensopedia bez grafiki, jest jak świat bez trójkątów. Zdjęcia, mapy czy rysunki ubarwiają naszą encyklopedię, nadając jej posmak profesjonalizmu. Jeśli nadarza się stosowna okazja, dołączaj grafiki do swoich (lub cudzych) haseł. Możesz wstawiać własne ilustracje lub kopiować ilustracje z innych Nonsensopedii (w ich pełnych rozmiarach!), zapisując je na swoim dysku.
W przypadku kopiowania ilustracji z innych Nonsensopedii, bardzo istotne jest, żeby zwrócić uwagę na to, czy dana grafika lub zdjęcie opatrzone są odpowiednią informacją o autorze zdjęcia oraz licencji z nim związanej - ale jeśli takiej informacji nie ma, można to olać :] . Oczywiście, już po przeniesieniu konieczne jest umieszczenie tych samych informacji (autor + licencja) przy grafice w wersji polskiej. Błędem jest wpisanie jedynie "Wzięte z angielskiej Nonsensopedii", itp.
W obu przypadkach, przede wszystkim musisz się zalogować - dopiero wtedy zobaczysz w pasku narzędziowym po lewej stronie polecenie Prześlij plik (lub Upload file jeśli przesyłasz na Commons). Kliknij je i wybierz plik z dysku, opisz je krótko, zaznacz adnotację o prawach autorskich i wyślij. Po przesłaniu możesz już wstawić polecenie w haśle, np.
[[Plik:obrazek.jpg|left|thumb|200px|Jan Kowalski, 1900-1985]]
grafika:obrazek.jpg to oczywiście informacja o pliku z grafiką. Wymagane.
left, right, center określa po której stronie tekstu ma pojawiać się grafika. Można pominąć, wtedy wyświetli się z prawej.
thumb tworzy ramkę dla miniatury, w której pojawi się zdjęcie i ewentualny podpis. Jeżeli pominiesz, ramki i podpisu nie będzie.
200px to sugerowana szerokość obrazka - jeśli jej nie podasz, edytor przyjmie domyślnie 150 pikseli. Jeżeli zamiast thumb|200px napiszesz frame, rozmiar będzie taki jak rzeczywisty.
Jan Kowalski, 1900-1985 jest podpisem pod zdjęciem. Można pominąć.
Przykłady:
Bez podpisu
[[Plik:przyklad.jpg]]
Z podpisem
[[Plik:przyklad.jpg|thumb|przyklad]]
Z wymuszoną szerokością
[[Plik:przyklad.jpg|thumb|100px|przyklad]]
W ramce z oryginalną szerokością i podpisem
[[Plik:przyklad.jpg|frame|przyklad]]
Jeśli z jakichś powodów nie chcesz, aby grafika była oblewana tekstem, możesz bezpośrednio za kodem wprowadzającym grafikę zastosować polecenie:
<br clear=all>
Na przykład:
Spowodowało to, że tekst wpisywany za poleceniem wstawiającym grafikę znajduje się poniżej grafiki, a nie obok niej.
Kody HTML
Edytor MediaWiki został tak pomyślany, aby tworzenie hasła było jak najmniej kłopotliwe, a użytkownik w jak najmniejszej mierze zaprzątał sobie głowę technikaliami. Zwarty, stosunkowo niewielki zestaw poleceń z powodzeniem wystarcza do sprostania potrzebom ogromnej większości użytkowników - przecież w hasłach stosujemy zazwyczaj wyróżnianie tekstu, odsyłacze, niekiedy śródtytuły i grafikę.
Możliwe jest jednak stosowanie także poleceń języka HTML, jeśli tylko je znamy. Wprawdzie twórcy Nonsensopedii nie zalecają używania HTML (a już broń Boże żadnych skryptów!), ale w paru sytuacjach mogą się przydać, czego przykład mieliśmy wyżej, próbując wyróżnić tekst za pomocą podkreślenia.
Wymieńmy kilka poleceń, które w pewnych sytuacjach mogą się okazać użyteczne, podkreślając jednak z naciskiem, że im mniej HTML-a, tym lepiej.
Gdy zechcesz przełamać wiersz, nie tworząc zarazem nowego akapitu, możesz na końcu wiersza zastosować polecenie:
<br />
Na przykład:
To jest pierwszy wiersz
To jest drugi wiersz
To jest trzeci wiersz
To jest czwarty wiersz
Czcionkę monotypiczną, czyli o stałej szerokości znaku (zwykle jest to Courier), możesz wykorzystać do przedstawienia jakichś technicznych pojęć, np. fragmentu kodu. Użyj wtedy polecenia:
<tt>pojęcie techniczne</tt>
To jest zwykły tekst, a to jest coś technicznego i znowu zwykły tekst
Nie stosuj raczej kolorów (w naszym poradniku są one wykorzystywane, ale celem jest poglądowość tekstu). Jeśli już koniecznie musisz, obejmij fragment tekstu przykładowymi znacznikami:
<font color="red">Jakiś czerwony tekst</font>
Jakiś czerwony tekst
Można stosować takie kolory, jak "red", "blue", "green", "yellow" itp.
Zdecydowanie unikaj polecenie "font" do zwiększania lub zmniejszania wielkości czcionki.
Polecenie:
<center>Tekst na środku</center>
umożliwia ustawienie fragmentu hasła na środku wiersza.
W artykule Nonsensopedia:Formatowanie tekstu na Nonsensopedii znajdziesz więcej informacji, m.in. przykłady stosowania znaków specjalnych, jak ©, ™, € i inne.
Generalnie trzymaj się jednak zasady, że polecenia edytora są w zupełności wystarczające do sformatowania hasła, a wszelkie ingerencje za pomocą dodatkowych poleceń HTML rozbijają nieco jednolity wygląd haseł w Nonsensopedii.
Ta strona zawiera treści z Wikipedii. Oryginalny artykuł był umieszczony pod nazwą Pomoc:Formatowanie. Lista autorów jest dostępna w historii strony. Tekst z Wikipedii jest udostępniony na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.
