Użytkownik:Serscull/Teoria humoru

Wstęp do teorii humoru

czyli o humorze na poważnie

Nonsensopedia, 2019

Wstęp

Czym humor jest i czym nie jest

Nie wszystko, co nas wprawia w śmiech, to humor – śmiech to reakcja mózgu na sytuacje, których nie ogarnia. Śmiejemy się z:

• łaskotek – nasz mózg gilgotanie istotnych części ciała interpretuje jako atak wiedząc jednocześnie, że nie dzieje się to naprawdę;

• sytuacji niespodziewanych. Warto przypomnieć fragment wywiadu z Draginją Nadażdin:

  rp.pl: Na demonstracji pod Pałacem Prezydenckim śmieszyło panią hasło „Duda na Wawel" (…).

  ND: Bardzo przepraszam, ale tam panowała bardzo dobra atmosfera, więc kiedy ktoś mi przerwał i usłyszałam „Duda", to się roześmiałam.

  rp.pl: Zawsze tak pani reaguje na nazwisko Duda?

  ND: Ludzie zaskoczeni różnie reagują, jedni agresją, inni śmiechem.

• sytuacji, które wydają się nam niemożliwe – popisy akrobatyczne, nieoczekiwane przejęcie pozycji lidera w wydarzeniach sportowych, zrobienie salta w tył przez babcię robiącą zakupy w spożywczaku, itd. Nie śmiejemy się w sytuacji, w których spodziewamy się efektu – liczy się szok.

Jak widać, sytuacje sprzyjające śmiechowi pojawiają się w naturze.

W dalszej części niniejszej pracy humorem będzie nazywane intencjonalne tworzenie sytuacji mających na celu doprowadzenie odbiorcy do śmiechu.

Czy teoria humoru może mieć sens?

Skoro humor można tworzyć, to – na zasadzie inżynierii wstecznej – można analizować jego działanie i wyodrębniać elementy, z ktorych go wykreowano.

Warto też zwrócić uwagę, że teoria muzyki jest bardzo dobrze rozwinięta, co dowodzi możliwości opisania teorii danej dziedziny sztuki. Muzyki oczywiście nie da się komponować, nie dbając o element kreatywny, ale można poznać warsztat kompozytorski oraz schematy, których znajomość ułatwia proces twórczy. Z takich schematów korzystali wszyscy najważniejsi kompozytorzy w historii muzyki.

Podstawowe elementy humoru

Zaskoczenie

Zaskoczenie jest typowe przy śmiechu, ale czy aby na pewno jest kluczowe?

Element logiczny

Nieoczekiwana prawda

Wykres z mózgiem

Oczywista nieprawda traktowana poważnie

Płaskoziemcy, obalanie nieprawdy (zaoranie)

Analiza konsekwencji

vide antypisizm

Meta-humor

Dowcip, który bawi tym, że nie jest śmieszny

Kulminacja

zadanie pytania

Środki humorystyczne

Konwencja

konwencja = klatka wyobrażeniowa dla odbiorcy

Wulgaryzm

Szwejk, koniecznie

Długie formy humorystyczne

nie o samych formach, tylko o ich działaniu oraz dodatkowych środkach

Nieoczekiwany powrót zapomnianego motywu

To, co sprawia, że element nieoczekiwany staje się logiczny.