Powstanie na Santo Domingo: Różnice pomiędzy wersjami
(automatyczna podmiana) |
|||
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{słoń jakości}} |
|||
[[Plik:Toussaint louverture 001.png|250px|thumb|''Nie matura a chęć szczera zrobi z ciebie oficera'']] |
[[Plik:Toussaint louverture 001.png|250px|thumb|''Nie matura a chęć szczera zrobi z ciebie oficera'']] |
||
'''Powstanie na Santo Domingo''' (czasem też '''rewolucja haitańska''') – konflikt zbrojny niszczący plantacje trzciny cukrowej na wyspie [[Haiti]] w latach [[1790]]–[[1804]], polegający na zabijaniu Murzynów przez [[Murzyn]]ów i odwrotnie. Doprowadził do powstania pierwszej i przy okazji najbiedniejszej na świecie czarnej [[republika|republiki]]. |
|||
== Tło historyczne == |
== Tło historyczne == |
||
Santo Domingo w [[XVIII wiek]] należało do [[Francja|Francuzów]], którzy odbili wyspę z rąk piratów i zamienili ją w wielką plantację. Jednak z powodu ogromnej odległości od fabryki [[Ursus]]a spowodował konieczność sprowadzenia maszyn rolniczych z położonej bliżej Afryki. Akurat na tym kontynencie była promocja na niewolników, polegająca na dorzuceniu żelazka i breloka do każdego półmilionowego Murzyna. Plantatorzy, rozkręcający dopiero biznes, skorzystali z tej okazji i pod koniec wieku na każdego białego mieszkańca wyspy przypadał legion [[niewolnik]]ów. |
Santo Domingo w [[XVIII wiek]] należało do [[Francja|Francuzów]], którzy odbili wyspę z rąk piratów i zamienili ją w wielką plantację. Jednak z powodu ogromnej odległości od fabryki [[Ursus]]a spowodował konieczność sprowadzenia maszyn rolniczych z położonej bliżej [[Afryka|Afryki]]. Akurat na tym kontynencie była promocja na niewolników, polegająca na dorzuceniu żelazka i breloka do każdego półmilionowego Murzyna. Plantatorzy, rozkręcający dopiero biznes, skorzystali z tej okazji i pod koniec wieku na każdego białego mieszkańca wyspy przypadał legion [[niewolnik]]ów. |
||
W 1890, podczas przerwy obiadowej, wcinający błoto Murzyni przeczytali |
W 1890 roku, podczas przerwy obiadowej, wcinający błoto Murzyni przeczytali o świeżo wybuchłej w metropolii [[Rewolucja francuska|rewolucji]], edytowanej i wandalizowanej przez Denisa Diderota. Zaciekawieni sprawdzili hasło o niej w Wielkiej Encyklopedii Francuskiej. Okazało się wtedy, że lud francuski wymyślił śmieszne postulaty: ''wszyscy ludzie są równi'', ''Ziemia dla ziemniaków'', ''precz z niewolnictwem'', ''to był zamach''. Wieść o tych hasłach szybko rozeszła się po całej wyspie, niosących ją posłańców zatrzymało dopiero wybrzeże [[morze|morskie]] i strach przed wybieleniem po kontakcie z wodą. Mimo [[analfabetyzm]]u, za pomocą pieczątek z [[ziemniak]]ów została sporządzona petycja do plantatorów, w której niewolnicy żądali zwolnienia ze służby i przywilejów emerytalnych. Biali, po rozszyfrowaniu wiadomości, rozłożyli ręce na znak bezradności, poinformowaniu o minięciu terminu [[reklamacja|reklamacji]] u handlarzy niewolnikami i zagonili protestujących z powrotem na pole. |
||
== Przebieg walk == |
== Przebieg walk == |
||
Wracający do pracy Murzyni kupili za kilku współtowarzyszy zapałki od biednej dziewczynki, zamarzającej mimo 50 stopni w [[cień|cieniu]]. Wykorzystali je do puszczenia z dymem kilku plantacji i [[samochód|samochodów]], oraz do |
Wracający do pracy Murzyni kupili za kilku współtowarzyszy zapałki od biednej dziewczynki, zamarzającej mimo 50 stopni w [[cień|cieniu]]. Wykorzystali je do puszczenia z dymem kilku plantacji i [[samochód|samochodów]], oraz do upieczenia kilku misjonarzy. W odpowiedzi biali puszczali z dymem parę baraków z odpoczywającymi po 22-godzinnym dniu pracy niewolnikami. Sytuacja zmieniła się podczas corocznego balu przebierańców, organizowanego na plantacji bawełny. Jeden z niewolników, François Toussaint L'Ouverture, przebrał się za [[Napoleon Bonaparte|Napoleona]], wsiadł na dwóch Murzynów przebranych za konia i wyruszył na podbój wyspy. Nie było to trudne, większość zabudowań w kolonii była spalona, a większość mieszkańców padała ze śmiechu na widok rumaka dowodzącego<ref>Biedny chłopak, pewnie nabawił się kompleksów…</ref>. |
||
Metropolia przypomniała sobie o Santo Domingo dopiero w [[1803]] roku. Ten prawdziwy Bonaparte, zgodnie z mądrością ludową ''podobne zwalczaj podobnym'', wysłał do kolonii |
Metropolia przypomniała sobie o Santo Domingo dopiero w [[1803]] roku. Ten prawdziwy Bonaparte, zgodnie z mądrością ludową ''podobne zwalczaj podobnym'', wysłał do kolonii Murzynów z Legionu Dąbrowskiego. Polscy żołnierze jednak, po dotarciu na wyspę poginęli na tyfus, syfilis, <del>toczeń</del><ref>Znów pudło, doktorze House</ref> i inne choroby zakaźne, prawdopodobnie w wyniku zakupienia wódki za pieniądze na szczepienia. Po roku żołnierze się skończyli, a Murzyni opanowali całą wyspę. |
||
== Rezultat == |
== Rezultat == |
||
W wyniku powstania zostało utworzone niepodległe państwo [[Haiti]]. Już na starcie zostało obciążone przez Francję ogromnym odszkodowaniem, spłaconym przez republikę w ciągu 120 lat. Do dziś za to na wyspie obecne są ślady po walczących tam Polakach w postaci paruset Mulatów z niebieskimi oczami i wytrzymałością na zawartość alkoholu we krwi powyżej czterech promili. |
W wyniku powstania zostało utworzone niepodległe państwo [[Haiti]]. Już na starcie zostało obciążone przez Francję ogromnym odszkodowaniem, spłaconym przez republikę w ciągu 120 lat. Do dziś za to na wyspie obecne są ślady po walczących tam Polakach w postaci paruset Mulatów z niebieskimi oczami i wytrzymałością na zawartość alkoholu we krwi powyżej czterech promili. |
||
== Zobacz też == |
|||
* [[Haiti]] |
|||
* [[Napoleon Bonaparte]] |
|||
* [[powstanie sipajów]] |
|||
* [[woltyżer]] |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
{{Powstania}} |
|||
{{stopka}} |
|||
[[Kategoria:Historia Francji]] |
[[Kategoria:Historia Francji]] |
||
[[Kategoria:Historia |
[[Kategoria:Historia (1789–1918)]] |
||
[[Kategoria:Powstania]] |
[[Kategoria:Powstania|Santo Domingo]] |
||
[[Kategoria:Konflikty zbrojne|Santo Domingo]] |
|||
[[Kategoria:Haiti]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 10:18, 18 wrz 2021
Powstanie na Santo Domingo (czasem też rewolucja haitańska) – konflikt zbrojny niszczący plantacje trzciny cukrowej na wyspie Haiti w latach 1790–1804, polegający na zabijaniu Murzynów przez Murzynów i odwrotnie. Doprowadził do powstania pierwszej i przy okazji najbiedniejszej na świecie czarnej republiki.
Tło historyczne[edytuj • edytuj kod]
Santo Domingo w XVIII wiek należało do Francuzów, którzy odbili wyspę z rąk piratów i zamienili ją w wielką plantację. Jednak z powodu ogromnej odległości od fabryki Ursusa spowodował konieczność sprowadzenia maszyn rolniczych z położonej bliżej Afryki. Akurat na tym kontynencie była promocja na niewolników, polegająca na dorzuceniu żelazka i breloka do każdego półmilionowego Murzyna. Plantatorzy, rozkręcający dopiero biznes, skorzystali z tej okazji i pod koniec wieku na każdego białego mieszkańca wyspy przypadał legion niewolników.
W 1890 roku, podczas przerwy obiadowej, wcinający błoto Murzyni przeczytali o świeżo wybuchłej w metropolii rewolucji, edytowanej i wandalizowanej przez Denisa Diderota. Zaciekawieni sprawdzili hasło o niej w Wielkiej Encyklopedii Francuskiej. Okazało się wtedy, że lud francuski wymyślił śmieszne postulaty: wszyscy ludzie są równi, Ziemia dla ziemniaków, precz z niewolnictwem, to był zamach. Wieść o tych hasłach szybko rozeszła się po całej wyspie, niosących ją posłańców zatrzymało dopiero wybrzeże morskie i strach przed wybieleniem po kontakcie z wodą. Mimo analfabetyzmu, za pomocą pieczątek z ziemniaków została sporządzona petycja do plantatorów, w której niewolnicy żądali zwolnienia ze służby i przywilejów emerytalnych. Biali, po rozszyfrowaniu wiadomości, rozłożyli ręce na znak bezradności, poinformowaniu o minięciu terminu reklamacji u handlarzy niewolnikami i zagonili protestujących z powrotem na pole.
Przebieg walk[edytuj • edytuj kod]
Wracający do pracy Murzyni kupili za kilku współtowarzyszy zapałki od biednej dziewczynki, zamarzającej mimo 50 stopni w cieniu. Wykorzystali je do puszczenia z dymem kilku plantacji i samochodów, oraz do upieczenia kilku misjonarzy. W odpowiedzi biali puszczali z dymem parę baraków z odpoczywającymi po 22-godzinnym dniu pracy niewolnikami. Sytuacja zmieniła się podczas corocznego balu przebierańców, organizowanego na plantacji bawełny. Jeden z niewolników, François Toussaint L'Ouverture, przebrał się za Napoleona, wsiadł na dwóch Murzynów przebranych za konia i wyruszył na podbój wyspy. Nie było to trudne, większość zabudowań w kolonii była spalona, a większość mieszkańców padała ze śmiechu na widok rumaka dowodzącego[1].
Metropolia przypomniała sobie o Santo Domingo dopiero w 1803 roku. Ten prawdziwy Bonaparte, zgodnie z mądrością ludową podobne zwalczaj podobnym, wysłał do kolonii Murzynów z Legionu Dąbrowskiego. Polscy żołnierze jednak, po dotarciu na wyspę poginęli na tyfus, syfilis, toczeń[2] i inne choroby zakaźne, prawdopodobnie w wyniku zakupienia wódki za pieniądze na szczepienia. Po roku żołnierze się skończyli, a Murzyni opanowali całą wyspę.
Rezultat[edytuj • edytuj kod]
W wyniku powstania zostało utworzone niepodległe państwo Haiti. Już na starcie zostało obciążone przez Francję ogromnym odszkodowaniem, spłaconym przez republikę w ciągu 120 lat. Do dziś za to na wyspie obecne są ślady po walczących tam Polakach w postaci paruset Mulatów z niebieskimi oczami i wytrzymałością na zawartość alkoholu we krwi powyżej czterech promili.
Zobacz też[edytuj • edytuj kod]
Przypisy
