Edytujesz „Awantura o kasę”

{{medal}}
{{#ifeq:{{CURRENTDOW}}|0|{{koło/red}}|{{koło}}}}
[[Plik:Awantura.jpg|thumb|300px|„Awantura o kasę” w wersji kościelnej]]
{{Cytat|Niebieskim udzielam upomnienia za bierność w licytacji, następnym razem będzie to kara pieniężna.|Krzysiu pokazuje, kto tu rządzi}}
{{Cytat|Od żony też trzeba kiedyś odpocząć.|Kapitan zielonych o niewykupieniu żony z ławki rezerwowych}}
{{Cytat|Jerzy jest mężem mojej przyszłej żony.|Darek D., kapitan Arcymistrzów o swoim koledze z drużyny}}
{{Cytat|– Biorę po dwieście złotych od każdej drużyny i słucham państwa!<br />– Żółci sto!|Żółci próbują licytować}}

'''Awantura o kasę''' (ur. [[2002]], zm. [[2005]], reanimowany w [[2024]]) – [[polsat]]owski teleturniej prowadzony przez najjaśniejszą gwiazdę – [[Krzysztof Ibisz|Krzysztofa Ibisza]]. Jak sama nazwa wskazuje, polegał on na awanturowaniu się o pieniądze, niezbyt duże nawet jak na tamte czasy. Awanturowały się cztery drużyny (trzy kolorowe – niebiescy, zieloni i żółci oraz mistrzowie – szarzy zwycięzcy poprzedniego programu), z czego tylko jedna w obydwu etapach gry. Co ciekawe, nigdy nie ujawniono powodów zdjęcia programu z anteny. Dowodem na to jest fakt, że w ostatnim (208) odcinku Krzyś zachęcał do wzięcia udziału w programie. Zdarzało się czasami, że w „Awanturze” występowali znajomi Ibisza z „Baru”.

== Awanturnicza mafia ==
[[Plik:AoK tablica.jpg|thumb|300px|Żywcem z „[[Familiada|Familiady]]” zerżnięta tablica. Z kategoriami]]
{{Youtube|WHpVRCiZFNE|width=300|Fragment ostatniego odcinka „Awantury o kasę”}}
W programie najważniejsze były trzy osoby:

* '''Krzysztof Ibisz''' – bo bez charyzmatycznego prowadzącego, ubranego w przykrótką sutannę<ref>Bez koloratki jednak, potem Ibisz przychodził w garniturze</ref>, żadnej awantury nie będzie.
* '''Natalia''' – podaje wszystko na tacy, używana najczęściej do przynoszenia przedmiotów przy kategoriach ''ciekawostki'' i ''czarna skrzynka''. Osobista służąca Krzysia, nieraz przynosiła mu deskę zastępczą w zamian za tę, którą rozbijał uderzając jak oszalały młotkiem z triumfalnym okrzykiem ''sprzedane!''
* '''Arbiter''' – nikt nigdy nie widział jego twarzy, ale czasem w programie można było usłyszeć od Krzysztofa formułkę w stylu ''arbiter uznał, że…'' To dowodzi, że nad prowadzącym czuwa ktoś postawiony wyżej, ale to nie przeszkadza nikomu w robieniu machlojek (czyt. podpowiedzi ze strony publiczności).

Prócz tego ważne było koło z kategoriami – na nim znajdowało się 31 kategorii i to właściwie ono nadawało sens i rytm programowi. Czasem bywało kapryśne, jednak nie tak, jak [[Koło Fortuny]]. Niekiedy koło pokazywane/zamocowane było błędnie – w pierwszym etapie pokazywano koło dla etapu finałowego i odwrotnie.

== Przebieg programu ==
[[Plik:Krzysiek i Natalia.jpg|thumb|300px|Ważna liga w teleturnieju - Krzysiek i Natalia]]
Do studia w dźwiękach Jana Cyrki i Toby'ego Bricheno wchodzi Krzysiu. Wita się z przedstawicielami drużyn poprzez podanie ręki i powiedzenie ''Dobry wieczór''. Rękę podaje '''zawsze''' zawodnikowi siedzącemu na lewym krańcu stołu<ref>Od kiedy okrągłe stoły mają krańce?</ref>, chociaż kapitan siedzi zawsze w środku. Witanie się z kapitanem byłoby zbyt pospolite, a to Krzysztofowi nie przystaje. Następnie gospodarz programu podchodzi do pulpitu, przy którym zwyczajowo rozgrywa się PvP zwane ''jeden na jednego'' i wita się z telewidzami, jak zawsze mówiąc, że ''„Awantura o kasę” to pojedynek trzech drużyn po czterech graczy w każdej'', gdzie ''każdy jest mocny z innej dziedziny''. Krzysztof prezentuje poszczególnych graczy ze wszystkich drużyn, mówiąc, czym się zajmują (choć czasami o tym zapomina) i skąd pochodzą (o tym również zdarza mu się zapomnieć). W studiu pojawia się drużyna mistrzów. Tym razem podaje rękę i mówi ''Dobry wieczór'' wszystkim zawodnikom. Krzysiu jest szczęśliwy. Powiedział ''Dobry wieczór'' osiem razy w ciągu zaledwie dwóch minut. Prowadzący przypomina, ile dotychczas wygrali mistrzowie we wszystkich swoich programach, czasem mówiąc, który to już odcinek grają jako mistrzowie. Czasami wywiązują się śmieszne dialogi, choćby z ''mężem przyszłej żony''. Rozpoczyna się pierwszy etap, Ibisz omawia, co się wydarzy, jak komuś uda się szczęśliwie dotrwać do końca pierwszego etapu z największą ilością pieniędzy, po czym pokazuje swoją dobroduszność i obdarowuje każdą drużynę, przydzielając im po 5000 złotych. Potem losowana jest pierwsza kategoria, po której z reguły któraś drużyna wysuwa się na prowadzenie grając ''va banque'' po ostrej licytacji i następuje pora na [[reklama|reklamy]]. Po reklamie pierwszy etap zostaje dograny do końca, potem Ibisz rozmawia z drużyną, która wygrała I etap i mistrzami, zwykle pytając, co o drużynie przeciwnej sądzą mistrzowie. Ostatecznie (w zależności od czasu zmarnowanego w pierwszej części [[teleturniej]]u) padają dwie, trzy lub cztery kategorie finałowe. Program znowu przerywają reklamy, po których kończy się finał i otwiera (jeśli jakieś zakupiono) czarne skrzynki, w których z reguły znajduje się [[1 złoty|1 zł]], [[ogórek kiszony]] albo [[Seat Ibiza|Seat <del>Ibisza</del> Ibiza]]. Zwycięzcy pojawiali się w kolejnym odcinku, aby dalej <del>wyłudzać</del> wygrywać pieniądze.

== Kategorie ==
[[Plik:AoK koło.jpg|300px|thumb|Fortuna kołem Ibisza się toczy]]
[[Plik:AoK tabela podpowiedzi.jpg|300px|thumb|Delikatna sugestia w postaci podwójnego wariantu podpowiedzi<ref>Zamiast drugiego ''przyimki'' miało się pojawić ''imiesłowy'' – tak, jak przeczytał Ibisz</ref>]]
[[Plik:Aok_putin.png|300px|thumb|Przykładowe pytanie z kategorii „Świat polityki”]]
* '''Czarna skrzynka''' – najważniejsza i najbardziej lubiana kategoria, występująca tylko w drugim etapie. Oczywiście Krzysiu zawsze mówił „czarna skrzynia”, gdyż zamiana nazwy miała na celu manifestowanie indywidualności jego teleturnieju. Po usłyszeniu magicznej formułki publiczność wyrażała swoje ogromne zadowolenie głośnym ''Oooo!''. Dzięki skrzynce można było kupić zarówno najdroższe [[ogórek kiszony|ogórki]], jak i najtańsze [[samochód|samochody]]. Bywały tam różne kwoty, od złotówki wzwyż, aż do 15 000 złotych, czasem pojawiały się Harleye Davidsony. Niektóre drużyny desperacko grały ''va banque'' odmawiając sobie szansy na dalszą grę<ref>Zwykle wtedy w skrzyneczce był ogórek lub złotówka</ref>.
* '''Jeden na jednego''' – najbardziej zaszczytna z kategorii. Nie dość, że trzeba było zostać wydelegowanym przez drużynę, to jeszcze odpowiadało się przy stanowisku, z którego Krzysiu witał telewidzów – dlatego też tego zaszczytu dostąpić mogli jedynie nieliczni. Do puli brano po 500 złotych od każdej drużyny, a więc więcej, niż przy standardowym pytaniu, ale bez przeprowadzania licytacji. Najlepsze w tym wszystkim jest to, że to zawodnicy wybierają kategorię pytania, odrzucając proponowane, więc zazwyczaj widnieje ''sport'', ''piłka nożna'' i ''motoryzacja''. Krótki czas na odpowiedź i specjalna modulacja głosu Krzysia owocowały licznymi durnotami kłębiącymi się w głowach graczy. Gracz jednej z drużyn w jednym z odcinków udzielił odpowiedzi, ale nie nacisnął przycisku, co wykorzystała drużyna mistrzów. Zła odpowiedź skutkowała wysłaniem pechowca na ławkę rezerwowych, gdzie pechowi przegrani z pojedynku modlili się o wykupienie przez swoją drużynę. Czasami, w ramach sprawiania sobie grzeczności, drużyna przeciwna mogła wykupić zawodnika zamiast tej macierzystej, jeśli była na tyle bogata i nie dość pazerna.
* '''Podpowiedź''' – pojawiała się tylko w pierwszym etapie. Powodem jej obecności był deficyt w budżecie programu, jednak dzięki niej drużyny wykrwawiały się z małej ilości pieniędzy. Nie była liczona jak pytanie, a jej zakup pomagał najczęściej drużynie najbogatszej, która kupowała ją za bezcen. Podpowiedź zawierała cztery możliwe warianty. Poza wylosowaniem jej można ją było kupić niezależnie od wylosowanej kategorii podczas zadanego pytania. Niektórzy próbowali odkupić podpowiedź od innych zespołów.
* '''Ciekawostki''' – uwielbiona i najłatwiejsza kategoria zarazem. Ilekroć padała, telewidzowie mogli domyślić się pytania, które zostanie zadane przez Krzysztofa – ''do czego służy ten przedmiot?'' Czasami też pytano o zastosowanie (sic!). W jednym z programów przedmiotem były jednorazowe kajdanki, a ich działanie zaprezentował kapitan drużyny na swoim koledze z zespołu i potrzebna była interwencja Natalii od czarnych skrzynek, która wniosła do studia obcęgi.
* '''Polskie seriale''' – właściwie ''seriale Polsatu''. Zdecydowana większość pytań dotyczyła serialu „[[Świat według Kiepskich]]”, więc była to jedna z najbardziej ulubionych kategorii. Czasami pojawiał się także Janosik i Hans Kloss.
* '''Przysłowia''' – polskie sentencje, których nikt nie znał. Większość drużyn pudłowała nawet przy wzięciu podpowiedzi. Dzięki tej kategorii teleturniej uzyskał miano programu szerzącego tworzenie własnych wersji przysłów.
* '''Film polski''' – pytania zwykle dotyczyły aktorów grających w kiczowatych produkcjach, które przeciętny telewidz zna najczęściej tylko z tytułu i nic więcej, bo kto czyta [[napisy końcowe]]…
* '''Film światowy''' – jak wyżej, tylko dotyczy całej [[Ziemia|Ziemi]].
* '''Geografia Polski''' – zwyczajowo pytano o przynależność miejscowości do danego województwa.
* '''Geografia świata''' – jedna z prostszych kategorii; pytania dotyczyły głównie stolic różnych państw na świecie.
* '''Świat polityki''' – trudna kategoria. Nie było dziwnym zjawiskiem usłyszenie pytania o numer buta konkretnego [[polityk]]a, a w takich przypadkach najczęściej strzelano chybił-trafił. Trafienie na pytanie dotyczące bardziej znanego [[ludzkość|ludzkości]] wydarzenia graniczyło wręcz z cudem.
* '''Polska muzyka rozrywkowa''' – znajomość wszystkich kapel rockowych z [[XX wiek]]u wystarczała do poprawnej odpowiedzi na pytanie. A te były różne – od przynależności konkretnego muzyka do danego zespołu, po przypomnienie sobie, kto śpiewał dany singiel czy co się działo na podstawie dat związanych z zespołem.
* '''Światowa muzyka rozrywkowa''' – tutaj głównie [[ABBA]] i co bardziej znani w Polsce wykonawcy.
* '''Muzyka klasyczna''' – słuchasz rzępolenia i odpowiadasz, kto skomponował. Nudy.
* '''Historia Polski''' – chyba najśmieszniejszymi pytaniami były te o koneksje rodzinne polskich władców.
* '''Historia powszechna''' – czyli daty na wyrywki. Losowość i różne typy pytań.
* '''Historia sztuki''' – zwykle pokazywano obraz i pytano o malarza, który je popełnił. Szczęście, jeśli drużyna miała w swoim składzie byłego kustosza Luwru.
* '''Sztuka kulinarna''' – o dziwo, z reguły to panowie walczyli zacięcie o wylicytowanie tej kategorii, a ''va banque'' można się było spodziewać po chwili od rozpoczęcia licytacji.
* '''Motoryzacja''' – rzadko, a jeśli już wylosowana, to zwykle samochody, marki, modele i producenci. Bardziej właściwa nazwa dla tej kategorii to ''historia motoryzacji''.
* '''Mity i dzieje starożytne''' – odpytywanie z treści ''Mitologii'' Parandowskiego.
* '''Anatomia człowieka''' – nie wiedzieć czemu wydzielona z biologii. [[Pornografia]].
* '''Biologia''' – zwierzątka, roślinki, takie tam. Niepopularna przez grające drużyny.
* '''Piłka nożna''' – kategoria tajemnicza. Każdy się zastanawiał, dlaczego była odrębną kategorią od ''sportu''.
* '''Sport''' – pytania o wszystko z wyjątkiem [[piłka nożna|piłki nożnej]]. Nie wiedzieć, dlaczego.
* '''Matematyka''' – najbardziej różnorodne pytania – od 2+2 po rachunek różniczkowy n-tego rzędu. Totalny mienszoj.
* '''Rozmaitości ze świata''' – wymarzona kategoria dla podróżników. Czasem do studia przychodzili dziwni ludzie, grali na czymś i trzeba było zgadnąć, skąd pochodzi dany instrument.
* '''Astronomia''' – czyli [[Taniec z gwiazdami]].
* '''Fizyka''' – głównie fizyka prosta, np. jednostki, wielokrotności itp.
* '''Chemia''' – w tej kategorii pytania zostały przewidziane dla <del>chemików</del> historyków [[chemia|chemii]].
* '''Filozofia i religie''' – jeśli pytanie nie dotyczyło chrześcijaństwa, pytano m.in. o etymologię imienia Budda czy datę rozpoczęcia [[islam]]u.
* '''Wędkarstwo''' – jeszcze w żadnym innym teleturnieju nie padło pytanie z wędkarstwa, ale w „Awanturze” musi ono być. Praktycznie w co drugim odcinku przynajmniej jeden członek drużyny wchodzącej do finału był fanatykiem wędkarstwa.

== Licytowanie pytania ==
Po samoistnym zatrzymaniu kręcącego się koła Krzysztof wygłaszał zebranym w studiu uczestnikom i publiczności przed teleodbiornikami niezaopatrzonymi jeszcze w dekoder DVB-T wylosowaną kategorię, akcentując niemalże wszystkie sylaby w zdaniu. Potem rzucał formułką w stylu ''rozpoczynam licytację, biorę po 200 złotych od każdej drużyny i słucham Państwa!'' Czasem ową formułkę przekręcał, ale kto by się tym przejmował, kiedy wszyscy oczekiwali na jej zakończenie celem wydania z siebie okrzyku ''va banque'' albo krzyknięcia sumy, której przeciwnicy nie mogli przebić – szczególnie, gdy jakaś drużyna nie miała farta, wyleciała w poprzednim pytaniu i pula z tegoż pytania przechodziła do następnego pytania. Niezależnie od kategorii krzyczenie ''va banque'' przy wysokich pulach (choćby w wylosowanej kategorii drużyna byłaby bardziej zielona niż malowana trawa) stało się modne.

Ibisz znany był z ''dorzucania do puli pytania'' różnych kwot pieniężnych, pomagając tym samym drużynie, którą faworyzował (najczęściej mistrzów). Z reguły działo się to w ostatnim pytaniu finałowym, a dorzucona suma zawsze pozwalała przegrywającej drużynie wygrać program. Raz od niechcenia, wcale nie musząc, dorzucił w drugim pytaniu finałowym całe 3000 złotych.

== Targowanie ==
{{cytaty}}
W programie, oprócz zdolności licytacji, bardzo ważna była zdolność do targowania się. Targować należało się w dwóch sytuacjach:

* '''Zakup podpowiedzi''' – stosowany w sytuacji braku pewności co do odpowiedzi. Zazwyczaj drużyna kupująca zaczynała od ''Panie Krzysztofie, chcielibyśmy kupić podpowiedź'', po czym używała zwrotu ''Panie Krzysztofie, ale my jesteśmy biedną drużyną'' celem tańszego jej zakupu. Czasami zdarzało się, że podpowiedź kupowana była za wszystko, co drużyna posiadała (szczególnie przy wysokich pulach, celem zwiększenia napięcia i dramatyzmu chwili). Można było też odkupić ją od drużyny przeciwnej, co nie zdarzało się często.
* '''Wykupienie zawodnika''' – zwane też ''[[niewolnictwo|handlem ludźmi]]''. Polegało na wykupieniu z ławki rezerwowych zawodnika, który przegrał pojedynek ''jeden na jednego''. Ceny były kilkudziesięciokrotnie niższe od [[Słownik:Czarny rynek|czarnorynkowych]]. Drużyny najczęściej nie siliły się nawet na wykupienie kolegi z zespołu, bo było im to nie na rękę, biorąc pod uwagę ich aktualny stan konta. Krzysio próbował zachęcać drużyny słynnym już tekstem ''ale wasz zawodnik jest bardzo cenny''.

== Edycja studencka ==
W 2004 postanowili dać wersję studencką programu. Przez 12 odcinków (192-203) to studenci między sobą walczyli o mistrza. Krzysiu zawsze powtarzał w tej edycji, że „w ten sposób dowiemy się, które miasto ma najlepszych studentów”. Jednak nikt nigdy się tego nie dowiedział. Była również kulturalna rywalizacja trybun, gdyż „każda z drużyn przyjechała do nas wraz ze swoimi kibicami”. W większości odcinków musiało wystąpić min. 4 zawodników z [[Wrocław]]ia. Na 5 ostatnich odcinków przywrócono poprzednią wersję teleturnieju.

== Zobacz też ==
* [[Daję słowo]]
* [[Gra w ciemno]]
* [[Idź na całość]]
* [[Milionerzy]]
* [[Rosyjska ruletka (teleturniej)|Rosyjska ruletka]]
{{przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* [http://bit.ly/2H7g2GN Zakręć kołem z 1. etapu!]
* [http://bit.ly/2qF4NLD Zakręć kołem finałowym!]

{{Polsat}}
{{Teleturnieje}}

[[Kategoria:Polskie teleturnieje]]