Edytujesz „Język japoński”
Z Nonsensopedii, polskiej encyklopedii humoru
Uwaga: Nie jesteś zalogowany. Jeśli wykonasz jakąkolwiek zmianę, Twój adres IP będzie widoczny publicznie. Jeśli zalogujesz się lub utworzysz konto, Twoje zmiany zostaną przypisane do konta, wraz z innymi korzyściami.
Ta edycja może zostać anulowana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie zapisz zmiany.
Aktualna wersja | Twój tekst | ||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Język japoński.jpg|thumb|200px|Kartka z zakupami: mleko sojowe, sake, sushi |
[[Plik:Język japoński.jpg|thumb|right|200px|Kartka z zakupami: mleko sojowe, sake, sushi]] |
||
'''Język japoński''' mówi o sobie, że jest 日本語, co mamy czytać jako ''nihongo''. Jest językiem izolowanym i nie należy do żadnej z grup. Jego [[pismo japońskie|pismo jest japońskie]] (hiragana i [[katakana]) i [[kanji]]. Jest językiem urzędowym w [[Japonia|Japonii]]. |
|||
{{cytat|- Kaleka kura. (かれかくら。)<br />- Do kogo gna ta kura? (どこごぐなたくら?)<br />- Do nikogo gna ona. Ta kura ma pana i go nosi. (どにこごぐなおな。<br />たくらまぱないごのし。)|Rozmówki japońskie}} |
|||
'''Język japoński''' (日本语, ''nippongo)'' mówi sobie, że jest językiem izolowanym i nie należy do żadnej z grup. Jego pismo jest japońskie (literomiks i katanaga) i kanji. Jest językiem używanym głównie przez fanów [[anime]] i [[manga|mangi]], ale także przez mieszkańców [[Japonia|pewnej wyspy]] na [[Ocean Spokojny|Oceanie Spokojnym]]. |
|||
== Budowa == |
== Budowa == |
||
W języku japońskim można zaobserwować charakterystyczną opozycję morfologiczno-semantyczną miedzy kategorią przymiotnikowości a kategorią czasownikowości, zachodzącą w obrębie jednolitej pod względem funkcjonalno-składniowym klasy predykatywnych części mowy. Nikt nic nie rozumie, ale tak jest. [[Albert Einstein]] po usłyszeniu tego zdania stwierdził: '' |
W języku japońskim można zaobserwować charakterystyczną opozycję morfologiczno-semantyczną miedzy kategorią przymiotnikowości a kategorią czasownikowości, zachodzącą w obrębie jednolitej pod względem funkcjonalno-składniowym klasy predykatywnych części mowy. Nikt nic nie rozumie, ale tak jest. [[Albert Einstein]] po usłyszeniu tego zdania stwierdził: ''Yyy... no chyba''. |
||
Pisanie liter w tym języku polega na namazaniu kilku [[kreska|kresek]]. Nieważne jakich, i tak będzie to coś znaczyło. Na przykład つんだ いかない czyta się jako ''tsunda ikanai''. よむ czyta się ''yomu'' i znaczy ''czytać'' . |
Pisanie liter w tym języku polega na namazaniu kilku [[kreska|kresek]]. Nieważne jakich, i tak będzie to coś znaczyło. Na przykład つんだ いかない czyta się jako ''tsunda ikanai''. よむ czyta się ''yomu'' i znaczy ''czytać'' . |
||
Język japoński posiada tylko 2 czasy – teraźniejszy i przeszły, które różnią się tylko końcówkami: |
Język japoński posiada tylko 2 czasy – teraźniejszy i przeszły, które różnią się tylko końcówkami: |
||
* teraźniejszy twierdzący ーます, przeczący ―ません; |
* teraźniejszy twierdzący ーます, przeczący ―ません; |
||
* przeszły twierdzący ―ました, przeczący ―ませんでした. |
* przeszły twierdzący ―ました, przeczący ―ませんでした. |
||
Ze względów ekonomicznych, język japoński nie posiada czasu przyszłego, ponieważ tam nigdy nie wiesz, czy dożyjesz jutra. |
Ze względów ekonomicznych, język japoński nie posiada czasu przyszłego, ponieważ tam nigdy nie wiesz, czy dożyjesz jutra. |
||
Oczywiście, te dwa czasy to dopiero szczyt góry lodowej, bo te dwa czasy mogą być wyrażone w czterech tysiącach różnych stopniach uprzejmości. To, jak uprzejmie musisz mówić następujących faktorów: |
|||
* kim jesteś; |
|||
* z kim rozmawiasz; |
|||
* czy chcesz coś od tej osoby; |
|||
* który jest dzień tygodnia; |
|||
* jakie nosisz buty; |
|||
* jakiego koloru są gacie twojego rozmówcy; |
|||
* oraz wiele innych rzeczy. |
|||
Moja nauczycielka mówiła chyba kiedyś coś o wieku i szacunku, ale nie wiem, co miała na myśli. |
|||
== Historia == |
== Historia == |
||
Linia 38: | Linia 26: | ||
== Alfabet == |
== Alfabet == |
||
{{główny artykuł|[[alfabet japoński]]}} |
|||
Język japoński posiada dwa alfabety sylabowe (łącznie około stu znaków), dzięki którym możemy zapisać dosłownie wszystko. Warto zaznaczyć, że każda z tych sylab kończy się samogłoską, z wyjątkiem „n” (ん), która jest widocznie również uważana za samogłoskę. |
|||
Język japoński posiada 3 alfabety (łącznie około 100 znaków), dzięki którym możemy zapisać dosłownie wszystko. Są to zwyczajne alfabety [[pismo alfabetyczno-sylabiczne|sylabiczne]]. |
|||
Oprócz tego istnieje jeszcze ogromny zbiór znaków |
Oprócz tego istnieje jeszcze ogromny zbiór "znaków", [[kanji]] (powszechnie znany jako kwiatki, krzaczki, drzewka, znaczki itp, a bardzo często kratki z nieznaną zawartością przy korzystaniu z [[Windows XP|IksPeka]]). Jest to pozostałość po chińskim. Powszechnie używane są podstawowe znaki, ludzie wykształceni porządnie znają ich trochę więcej. |
||
Istnieje ponad sześć tysięcy znaków kanji, ale ponieważ nikomu nie chciało się ich uczyć, ograniczono liczbę „kanji, których trzeba znać, żeby przeczytać i zrozumieć japońską gazetę” do dwóch tysięcy. |
|||
Każde kanji można czytać na co najmniej dwa sposoby (przy czym musisz zawsze wiedzieć, jak przeczytać dane kanji). |
|||
Kanji można dowolnie ze sobą łączyć. W ten sposób otrzymujemy nowe, fajne słowa. |
|||
Przykład: |
|||
Łącząc znaczki teraz (今-ima) i dzień (日-hi) otrzymujemy dziś (今日). |
|||
Czytanie już nie jest takie proste, gdyż zamiast oczekiwanego „imahi” otrzymujemy urocze „kyō”. |
|||
== Przykłady == |
== Przykłady == |
||
Słowo „deszcz” możemy zapisać za pomocą kanji (drzewka): 雨, lub zwyczajnie, alfabetem sylabicznym : あめ. Deszcz to po prostu ''ame'', pierwsze -drzewko- oznacza ''ame'', a w alfabecie sylabicznym pierwszy znaczek to „a”, drugi to „me”. |
Słowo „deszcz” możemy zapisać za pomocą kanji (drzewka): 雨, lub zwyczajnie, alfabetem sylabicznym : あめ. Deszcz to po prostu ''ame'', pierwsze -drzewko- oznacza ''ame'', a w alfabecie sylabicznym pierwszy znaczek to „a”, drugi to „me”. |
||
Ale żeby nie było za łatwo, to ame pisane w ten sposób „あめ” może również oznaczać „cukierek” lub „niebo”. Wszystko jasne. |
|||
== Podstawowe zwroty == |
== Podstawowe zwroty == |
||
'''Czy mógłbyś mi się przedstawić?''' - 私があなたの愚かなニックネームであるのか分からない。<br> |
|||
'''Czy mogę na chwilę pożyczyć twoją komórkę?''' - 私は、ためていない場合は、電話を考えると、(弱い)私は強打するに言えば! |
|||
'''Przekładnia stożkowa''' - wormo hagaruma |
|||
* '''Czy to restauracja?''' – すみません、ここで売春宿か? |
|||
⚫ | |||
* '''Przekładnia stożkowa''' – ぷ市いぇ桑津にあ すとっしゅ子輪 |
|||
'''Idiota''' - baka |
|||
⚫ | |||
* '''Idiota''' – ばか、 馬鹿 |
|||
Proste, łatwe i logiczne! |
Proste, łatwe i logiczne! |
||
== |
==Zobacz też== |
||
⚫ | |||
W języku japońskim występują jedynie dwa czasy, rzeczowniki nie mają rodzajów ani nawet formy liczby mnogiej, nie odmieniają się przez przypadki ani nic innego, czasowniki nie odmieniają się przez osoby, a mimo tego można opuszczać zaimki osobowe, które są rzeczownikami, więc też się przez nic nie odmieniają. W dodatku zestaw dźwięków jest ograniczony do 104 sylab, a wszystkie sylaby akcentowane są tak samo. Wydawałoby się więc, że mógłby to być najłatwiejszy język świata. Niestety, nie jest tak z co najmniej dwóch powodów: |
|||
* [[よくある質問]] |
|||
# Stopnie grzeczności: <br />wszystkie japońskie słowa odmieniają się przez około sto stopni grzeczności. To, jakiego słowa musisz użyć, zależy od tego, jakie miejsce zajmujesz w hierarchii społecznej, jakie miejsce zajmuje Twój rozmówca, jak jesteś ubrany, jak jest ubrany Twój rozmówca, jaki jest dzień tygodnia, jaka jest pogoda itp. Jeżeli jesteś w [[Japonia|Japonii]] i użyjesz złego stopnia grzeczności, możesz zostać wydalony z kraju. Powyższym zasadom podlegają nawet zaimki osobowe – inaczej mówisz „ty” do znajomego, do przyjaciela, do bliskiego przyjaciela, do szefa, do zastępcy szefa, do kieszonkowca, do włamywacza itp. |
|||
# Kanji: <br />Znane także jako chińskie znaczki, krzaczki, kanciaki, drzewka itp. Niegdyś pewien starożytny japoński myśliciel stwierdził, że dwa sylabariusze, których można nauczyć się w miesiąc, znacznie ułatwiają wszystkim naukę języka japońskiego. Ponieważ chciał, żeby jego język był elitarny, postanowił wraz z innymi myślicielami ściągnąć z [[Chiny|Chin]] chińskie znaczki, aby kolejne pokolenia musiały wkuwać krzaczki. Oprócz sprowadzenia liter, myśliciele sprowadzili także chińską wymowę, oczywiście odpowiednio przerobioną. W ten sposób kanji mogą mieć od 2 do 64 wariantów wymowy. Łącząc znaczki znaczące „teraz” (今) i „dzień” (日), otrzymujemy „dziś” (今日) – logiczne! Teraz wymowa: 今 to ''ima'', 日 to ''hi'', więc 今日 to ''kyō''. Dzięki temu Japończycy mogą nie używać [[spacja|spacji]] (bardzo przydatne). |
|||
{{stubjez}} |
|||
== Przydatne zwroty == |
|||
⚫ | |||
{{Szablon:Słownik|[[Słownik:Polsko-chińskojapoński|polsko-japoński]]}} |
|||
⚫ | |||
* '''deska''' (jap.ですか) – po polsku „czy jest…”. Nie próbuj szpanować japońskim i nie mów tak do polskiej dziewczyny. |
|||
* '''suki''' (jap. 好き) – „lubić”, „kochać”. Tym też nie szpanuj. |
|||
*'''shinka''' (jap. 進化) - dla japończyków "ewolucja", w Polsce "szynka" |
|||
* '''baaaaka''' (jap. ばああああああああああああああああああああか) – dosłowne tłumaczenie: „idiota”. Używany w znaczeniu „kocham cię, ale boję się to powiedzieć, więc przez trzy lata będę cię okładać pięściami, poniżać i mówić wszystkim, że jesteś głupi”, głównie w [[anime]]. [[Microsoft Windows]] ułatwia wpisywanie tego słowa, bo wystarczy wpisać ばああ, żeby automatycznie wpisał całe wyrażenie. |
|||
* '''oshikko''' (jap. おしっこ) – „siku”. Zapożyczenie z polskiego. |
|||
* '''anime''' (jap. アニメ) – zapożyczenie z [[język angielski|angielskiego]] „animation”. Oznacza każdy film animowany wyprodukowany gdziekolwiek na świecie, ale gdy określisz tym mianem np. [[Bolek i Lolek|Bolka i Lolka]], jakby to zrobił każdy Japończyk, zostaniesz zmasakrowany przez grupę wściekłych otaku. |
|||
== Zobacz też == |
|||
⚫ | |||
* [http://tamagotch.channel.or.jp/tamagotch/ Strona w języku japońskim] |
|||
⚫ | |||
[[cs:Japonština]] |
[[cs:Japonština]] |
||
Linia 91: | Linia 58: | ||
[[id:Bahasa Jepang]] |
[[id:Bahasa Jepang]] |
||
[[it:Giapponese]] |
[[it:Giapponese]] |
||
[[ja:日本語]] |
[[ja:日本語- Nyppy]] |
||
[[ko:왜말]] |
[[ko:왜말]] |
||
[[pt:Língua japonesa]] |
[[pt:Língua japonesa]] |
||
Linia 97: | Linia 64: | ||
[[sv:Japanska]] |
[[sv:Japanska]] |
||
[[zh-tw:倭奴]] |
[[zh-tw:倭奴]] |
||
⚫ |