Edytujesz „Słownik:Śląsko-polski”

== A ==

* '''abfal''' – odpadki,ściepki, resztki

* '''abo''' – albo

* '''afa''' – małpa, mina (dziwna mina twarzy)

* '''aie, aże''' – aż

* '''ajnfachowy''' – zwykły, kiepski

* '''akuratny''' – dokładny

* '''amajza''' – mrówka

* '''ancla''' – pokoik, pomieszczenie

* '''ancug''' – garnitur, ubranie

* '''andrychta''' – szafka pod [[Słownik:Okno|oknem]]

* '''antryj''' – przedpokój

* '''ańfart''' – brama, przejście między domami, wejście na podwórze

* '''ańfach, ajnfach''' – tandeta, beznadzieja, ajnfachowy – tandetny

* '''aprikołza''' – morela

* '''apfelmus''' – przecier jabłkowy

* '''arbajtanzug''' – ubranie robocze

* '''asić sie''' – chwalić się

* '''asynterunek''' – pobór do wojska

* '''ausgus''' – zlew

* '''auslender''' – obcokrajowiec

* '''autobana''' – autostrada

== B ==

* '''badyancug''' – strój kąpielowy

* '''badyhołzy''' – kąpielówki

* '''bajtel''' – chłopczyk

* '''bal''' – piłka

* '''bana''' – tramwaj

* '''banhof''' – dworzec

* '''bamber''' – rolnik

* '''barzo''' – bardzo

* '''batki''' – majtki

* '''bajs, dej bajsa, bajsnyć''' – gryz/kęs, daj ugryźć, ugryźć

* '''bajtel''' – dziecko

* '''bojtlik''' – portmonetka

* '''bek''' – płacz

* '''bele''' – chociaż, żeby, tylko

* '''bele jak''' – byle jak

* '''bele kaj''' – gdziekolwiek

* '''berga''' – duży kamień

* '''bery''' – gadanie od rzeczy

* '''binder''' – krawat

* '''bigel''' – wieszak

* '''bigelbret''' – deska do prasowania

* '''biglować''' – prasować pranie

* '''blajsztift''' – ołówek

* '''blank''' – całkiem, zupełnie

* '''blumenkol''' – kalafior

* '''bombon''' – cukierek

* '''boroczek''' – biedaczek

* '''bortsztajn''' – krawężnik

* '''bratruła''' – piekarnik

* '''brałza''' – [[Słownik:Oranżada|oranżada]] jak również obecnie prysznic

* '''briftasza''' – portfel

* '''bonclok''' – kamionkowy duży garnek

* '''bratfana''' – brytfanka, patelnia

* '''brecha''' – łom

* '''bożo krowka''' – biedronka

* '''byndala''' – pedał (część [[Słownik:Rower|roweru]])

* '''byrna''' – żarówka

* '''bydzie, bandzie, baje''' – będzie

* '''bydzie loć''' – zanosi się na deszcz

* '''biera cie''' – brać dziewczynę do łóżka

* '''bormaszyna''' – wiertarka

* '''biksa''' – puszka

== C ==

* '''cajtung''' – gazeta

* '''cera''' – córka

* '''chachor''' – łobuz

* '''chrystus lacie''' – sandały

* '''ciaplyta''' – błoto

* '''ciepać''' – rzucać

* '''ciorać''' – poniewierać

* '''ciompol''' – smarkacz

* '''cipka''' – kura, kurczak

* '''ciul''' – chuj, o [[Słownik:Człowiek|człowieku]]: głupek, idiota

* '''ciulać''' – oszukiwać, bić

* '''colsztok''' – metr stolarski

* '''cug''' – pociąg, pęd powietrza w kominie, ciąg alkoholowy

* '''cycenhalter''' – biustonosz

* '''cyganić''' – kłamać

* '''cygareta''' – papieros

* '''cyferblat ''' – tarcza zegarka

* '''cześnie''' – czereśnie

== D ==

* '''dyć''' – przecież

* '''dziołcha''' – dziewczyna

* '''dzióbka dej''' – całusa daj

* '''dupić''' – zapieprzać

* '''dupny''' – bardzo duży

* '''dycki''' – przecież,zawsze

* '''dymfer''' – garnek do pasteryzacji

== E ==

* '''egal''' – obojętnie

* '''eli, eźli''' – czy

* '''epa''' – torba (plastikowa)

* '''eple''' – uszy

* '''etreple''' – [[Słownik:Ziemniaki|ziemniaki]] (kartofle)

== F ==

* '''familok''' – wielorodzinny ceglany dom pracowniczy( obecnie szumnie nazywany „kamienicą” przez goroli)

* '''fanzolić''' – mówić głupoty

* '''farorz''' – proboszcz

* '''fater''' – ojciec

* '''fejderbiksa''' – piórnik

* '''fenster''' – [[Słownik:Okno|okno]]

* '''fensterbret''' – parapet

* '''fertig''' – gotowy, gotowe

* '''ferzicha, fyrzich''' – brzoskwinia

* '''fet''' – smalec, tłuszcz

* '''filok''' – wieczne pióro

* '''flynta''' – strzelba

* '''fliza''' – kafelka

* '''fojyra''' – ognisko

* '''fojerman''' – strażak

* '''friz''' – fryzura

* '''frup''' – korek od butelki

* '''fulać''' – gadać głupoty, kłamać

* '''funs''' – wąs

* '''furgać''' – latać

* '''futermelok''' – rodzaj lukrowanego piernika

* '''futrować''' – karmić

* '''fyrlać''' – mieszać

== G ==

* '''galert''' – galareta

*'''gańba''' – hańba, wstyd

* '''geld''' – pieniądze

* '''geldtasza''' – portfel

* '''gelynder, gylynder''' – poręcz schodowa

* '''gyszynk''' – prezent

* '''gybis (gebis)''' – sztuczna szczęka

* '''gira''' – noga

* '''gizd''' – łobuz, urwis (np. Ty giździe!)

* '''glaca''' – łysina

* '''gorol''' – nie-Ślonzok (obraźliwie dla gorola, tzn. nie-Ślonzoka)

* '''gryfny''' – ładny

* '''gŭucio/a '''– świnia

* '''gulik''' – kratka ściekowa, szambo

* '''guliktałcher''' – hydraulik

* '''gupielok''' – głupek

* '''gyburstag''' – urodziny

* '''gynsi pympek''' – stokrotka

* '''gynał''' – akurat, dobrze,dokładnie,zgadza się itp.

* '''glizda''' – dżdżownica

== H ==

* '''habić''' – kraść

* '''haja''' – awantura

* '''hajcung''' – kaloryfer, ogrzewanie

* '''haka''' – kilof

* '''hanys''' – rodowity Ślązak

* '''harpun''' – przezwisko kobiety

* '''hasie''' – popiół z węgla

* '''hasiok''' – śmietnik

* '''haziel, hajziel, haźlik''' – ustęp, ubikacja na dworze

* '''hadziaj''' – „czysty” Polak

* '''hajer przodowy''' – górnik

* '''hawerfloki''' – płatki owsiane

* '''heksenszus''' – postrzał, rwa kulszowa

* '''hareszt, hereszt''' – więzienie

* '''hut''' – kapelusz

* '''hołzyntregi, hołzyntregle''' – szelki

== I ==

* '''Indianer''' – Indianin

* '''inakszi, inkszy; inszy''' – inny

* '''ini''' – inni

* '''ino''' – tylko (czasami mówione: yno)

* '''istny''' – prawdziwy, właściwy, ów

* '''isto''' – zapewne, chyba

== J ==

* '''ja''' – tak

* '''jabcok, jabol''' – zwykłe, najtańsze wino

* '''jakla''' – sweter zapinany na guziki, bluza

* '''jakosik''' – jakoś

* '''jankor''' – troska, zmartwienie

* '''jegła''' – igła

* '''jeno, jeny''' – tylko

* '''Jeron''' – pieron

* '''jezderkusie''' – okrzyk przestrachu

* '''jeżyć''' – pieklić się

* '''jo''' – ja

* '''joch''' – ja, jam

== K ==

* '''kaj''' – gdzie

* '''kaja''' – czapka

* '''kajś''' – gdzieś

* '''kamela''' – wielbłąd

* '''kanciaty''' – kwadratowy lub ogólnie przyjęty [[Słownik:Przymiotnik|przymiotnik]] określający rzecz, która nie posiada obłych, miękkich kształtów

* '''kapuca''' – kaptur

* '''kara''' – taczka

* '''kartofle''' – ziemniaki

* '''kark''' – szyja

* '''karnąć sie''' – przejechać się

* '''kastrol''' – rondel

* '''kesel''' – czajnik

* '''keta''' – łańcuch

* '''kibel''' – wiadro

* '''kiszka''' – zsiadłe mleko

* '''kiołzać''' – ślizgać

* '''keloks''' – płatki śniadaniowe

* '''kyjza''' – ser

* '''klachać''' – plotkować

* '''klopfsztanga''' – trzepak

* '''klupać''' – pukać, stukać

* '''knefel''' – guzik

* '''knotel''' – supeł, węzeł

* '''knut''' – gówno

* '''kocher''' – kuchenka elektryczna

* '''koło''' – [[Słownik:Rower|rower]]

* '''kołkastla''' – węglarka

* '''konsek''' – kawałek

* '''kopruch''' – komar

* '''korzynie''' – pieprz

* '''krajzyga''' – piła tarczowa

* '''krałza''' – słoik

* '''krasikoń''' – koniczyna

* '''krepel''' – pączek

* '''krojc''' – krzyż

* '''krojcok''' – osoba, której ojciec lub matka nie jest Ślązakiem

* '''kromflek''' – obcas

* '''kromka''' – piętka chleba

* '''kronlojchter''' – żyrandol

* '''krupniok''' – kaszanka

* '''kryka''' – laska

* '''kucać''' – kaszleć

* '''kuklok''' – wizjer w drzwiach

* '''kulok''' – okrągły klocek drewna

* '''kyjznonć sie''' – pomylić się

* '''kyjźlok''' – kamień rzeczny, otoczak

== L ==

* '''lak''' – lakier, farba

* '''lacz''' – klapek

* '''larmo''' – hałas

* '''lauba''' – buda, wiata

* '''leberwuszt''' – pasztetowa

* '''lico''' – policzek

* '''lojfer''' – chodnik ([[Słownik:Dywan|dywan]])

* '''lukaty''' – o kręconych włosach

* '''luft''' – powietrze

* '''luftmysza''' – nietoperz

* '''lulać''' – sikać (oddawać mocz)

* '''lulok''' – siusiorek

* '''luki''' – loki

* '''lipsta''' – narzeczona

== L ==

* '''lacie, lacze''' – kapcie

* '''lata''' – poprzeczka

* '''lipsta''' – dziewczyna (narzeczona)

* '''lecykandy''' – oto tego kapke roz za kiedy (jedyne sensowne tłumaczenie tego słowa na język polski)

* '''loncetla''' – pasek z informacją o wynagrodzeniu

* '''lutnyć''' – przywalić, uderzyć

== Ł ==

* '''łechtać, połechtać''' – łaskotać, połaskotać /mom łechtaczki – mam łaskotki/

* '''łonacyć''' – nie ma odpowiednika w j. polskim. W zależności od kontekstu i w połączeniu z przedrostkiem („wy–”, „za–”, „prze–”) może zastąpić dowolny czasownik. W języku polskim potocznym znaczy mniej więcej tyle co „tentegować”.

* '''łon/łona/łono''' – on, ona ono

* '''łon/łona/łono''' – podobnie jak łonaczyć nie oznacza [[Słownik:Nic|nic]] konkretnego. Tylko końcówki wskazują na rodzaj jakiego użyto (tu: m, ż, n). Przeważnie używane w połączeniu z wskazaniem osoby lub rzeczy o którą nam chodzi (np. Podej mi łonę [ze wskazaniem np. na torbę]). W polszczyźnie odpowiednikiem mogłoby [[Słownik:Być|być]] połączenie „to” i „ten/ta” gdyby takie istniało.

* '''łodmiynić''' – – zrobił jej(kobiecie)dziecko,„je łodmiynino”-jest w ciąży

* '''łożarty''' – pijany

* '''łożyrok''' – pijak

== M ==

* '''majs''' – kukurydza

* '''mandle''' – migdały

* '''mantel''' – płaszcz

* '''maras''' – brud

* '''maszkecić''' – zjeść coś słodkiego

* '''maszkety''' – słodycze

* '''mecha''' – określenie osoby nieporadnej

* '''mieć ała''' – [[Słownik:Być|być]] niespełna rozumu

* '''mieć ruła''' – [[Słownik:Być|być]] flegmatykiem

* '''modro kapusta''' – czerwona kapusta

* '''mota''' – ćma

* '''motyka''' – obraźliwie o kobiecie

* '''mamo, jo [[Słownik:Ni|ni]] mom lustu''' – mamo, nie mam chęci

* '''malancia, melancia ''' – [[Słownik:Kobieta|kobieta]] lubiąca się stroić i robić wrażenie na facetach, lubiąca towarzystwo męskie,lubiąca się bawić

* '''miech''' – worek

* '''miedziowka''' – pieczarka (grzyb)

* '''miesionczek''' – księżyc

* '''muskla''' – mięsień

* '''mostrich''' – musztarda

* '''myjtermas''' – centymetr krawiecki

== N ==

* '''nazdać''' – nawymyślać (komuś)

* '''nec''' – siatka

* '''nikaj''' – nigdzie

* '''nogawica''' – nogawka

* '''nudle''' – makaron

* '''nudelkula''' – wałek do ciasta

* '''nupel''' – smoczek dziecięcy

* '''nia''' – ona (przy czym słowo to odnosi sie nie do płci jako kobiety , ale raczej do rzeczy) np. dej nia( podaj to), na nia – na nią (odnosi sie zarówno do rzeczy jak do osoby)

* '''nynać''' – spać

== O ==

* '''ojla''' – sowa, siniec pod okiem

* '''okolnik''' – słupek w płocie

* '''oma''' – babcia

* '''opa''' – dziadek

* '''ołberiba''' – kalarepa

== P ==

* '''pampoń''' – gospodarz, rolnik

* '''panzer''' – czołg

* '''panzerżaba''' – żółw

* '''papióry''' – dokumenty

* '''paplaty''' – pucołowaty

* '''pajaty''' – niezdarny, zawalidroga, oferma (co z ciebie je za paja! ale z ciebie niezdara)

* '''pajać sie''' – ociągać się (ale się pajosz – ale się ociągasz)

* '''pazur''' – paznokieć

* '''piźniynty''' – stuknięty

* '''piznyć''' – uderzyć (np. piznyć się – uderzyć się)

* '''plaskaty''' – płaski

* '''pociep''' – usuń, anuluj

* '''podciep''' – podrzutek (np. ''Ty podciepie pieruński!'')

* '''po leku''' – powoli, pomału

* '''popiluj''' – pośpiesz się

* '''potek, potka''' – chrzestny, chrzestna

* '''Pra''' – prawda

* '''Przaja ci''' – kocham cie

* '''psińco''' – nic

* '''pultok, pultoń''' – indyk

* '''pyrol, pyrlik''' – wielki młot

* '''pódź''' (poć) – chodź

* '''pukeltasza''' – [[tornister]]

* '''putnia''' – skrzynka

* '''piykny''' – ładny

* '''puty''' – indyki

== R ==

* '''radiska''' – rzodkiewka

* '''rajtarować''' – jeździć konno

* '''rechtor''' – nauczyciel

* '''rożnyć''' – zapalić światło

* '''ruby''' – gruby

* '''ruchna cie''' – stosunek seksualny

* '''rychtować''' – szykować

* '''rycka''' – taboret

* '''ryma''' – katar

* '''rzić''' – dupa

* '''ryl''' – szpadel, górnik

* '''rychtyk''' – naprawdę, racja

== S ==

* '''sam''' – tu, tutaj

* '''seblykać się''' – rozbierać się

* '''sebuwać''' – zdejmować buty

* '''skiż, skuli''' – z powodu

* '''smolić fleki''' – gadać głupoty

* '''spodnioki''' – kalesony

* '''spuścić sie (na kogoś)''' – polegać (na kimś)

* '''szusblech''' – błotnik od [[Słownik:Rower|roweru]]

* '''starzik, starka''' – dziadek, babcia

* '''stracić''' – zgubić

* '''synek''' – chłopak

* '''syr do krocio''' – [[Słownik:Ser|ser]] żółty

* '''syr''' – twaróg

* '''szałot''' – sałatka

* '''szczewiki''' – buty

* '''szczyrkać''' – określenie odgłosu wydawanego np. przez grzechotki

* '''szczyrkofka''' – rzeczownik: grzechotka, lub użyty jako [[Słownik:Przymiotnik|przymiotnik]] „mosz pysk jak szczyrkofka” określający brzydotę.

* '''szczyrbaty''' – bez zębów

* '''szkloki''' – landrynki

* '''szklonka''' – szklanka

* '''szkrobać''' – drapać, swędzieć

* '''szlagcojg''' – perkusja

* '''szlajfka''' – wstążka

* '''szlips''' – krawat

* '''szmaterlok''' – motylek

* '''sznita''' – kromka

* '''sznupać''' – szukać lub wciągać tabakę

* '''sznuptychla''' – [[Słownik:Chusteczki|chusteczka]] do nosa

* '''szolka''' – filiżanka

* '''szpajzykamer''' – spiżarnia

* '''szplotka(-ki)''' – sznurówka(-ki) lub sznorofka (-ki)

* '''szporować''' – oszczędzać

* '''szrank''' – szafa

* '''szrałbsztok''' – imadło

* '''sztrasbanka''' – tramwaj

* '''sztrom''' – prąd

* '''sztrykować''' – robić na drutach

* '''szupy''' – łupież, strupek, skorupki np. z jajek. orzechów (l.poj. szupa)

* '''szulmajster''' – [[Słownik:Woźny|woźny]] w szkole

* '''sztygar/sztajger''' – kierownik (na kopalni)

* '''szac''' – narzeczony

* '''szwarny''' – piękny, urodziwy

* '''sztalbyszta''' – szczotka druciana

== Ś ==

* '''ślagzana''' – bita śmietana

* '''ślimok, ślimtrok''' – mazgaj

* '''ślyp, ślypia''' – oko, oczy

* '''śtraśbana''' – tramwaj

* '''świyntojanki''' – czerwona porzeczka

== T ==

* '''tasza, tasia''' – torebka

* '''taszlampa''' – latarka

* '''tepich''' – [[Słownik:Dywan|dywan]]

* '''tinta''' – atrament

* '''tusti, tłuścioch''' – otyły

* '''toć''' – przecież

* '''tomata''' – pomidor

* '''topek''' – nocnik

* '''tukej''' – tutaj

* '''tyj''' – herbata

* '''tyknyć''' – dotknąć

* '''taszyntuch''' – chusteczka do nosa

* '''tisztuch''' – obrus

* '''tusti chop''' – gruby mężczyzna

* '''tytka''' – mała torebka papierowa

* '''tytlić''' – korcić, kusić

== U ==

* '''udzik''' – udko

* '''ujek''' – wujek

* '''umasta''' – okrasa, omasta

* '''umazany''' – ubrudzony

* '''uocyjon''' – ocean

* '''uorkjystra''' – orkiestra

* '''ustoń''' – zaprzestań

* '''uślimtany''' – zapłakany

* '''uwarzyć''' – ugotować

* '''uzdo''' – spodobało

* '''użonlić''' – użądlić

== W ==

* '''wycabrować ausgus''' – odetkać zlew

* '''wyciep to do hasioka''' – Wyrzuć to do kosza na śmieci.

* '''wadzić się''' – kłócić się

* '''warzyć''' – gotować

* '''westa''' – kamizelka

* '''wela''' – fryzura/welon

* '''weta''' – zakład (haz.)

* '''wic''' – dowcip

* '''wichajster''' – narzędzie, kTórego nazwy nie możemy sobie akurat przypomnieć (dej mi tyn wichajster; tu: podaj mi śrubokręt)

* '''wiela''' – ile

* '''wieprzki''' – agrest

* '''wija''' – awantura

* '''winkel''' – kąt, zakręt, narożnik

* '''woniać''' – wąchać / pachnieć

* '''wulc''' – hotel robotniczy , obecnie również zaniedbany człowiek

* '''wuszt''' – kiełbasa

* '''werksztela''' – warsztat

* '''wieczerzyć''' – [[Słownik:Jeść|jeść]] kolacje

== Z ==

* '''zajfa''' – mydło

* '''zaś''' – zaraz, znowu

* '''zawrzić''' – zamknąć

* '''zaszlachtować''' – dokonać uboju, zabić

* '''zista''' – babka (ciasto)

* '''zlyknoć se''' – przestraszyć się

* '''zmaścić''' – zepsuć

* '''zolety/zolyty''' – randka

* '''zol''' – podłoga, ziemia, posadzka

* '''zola''' – podeszwa

* '''zoki''' – skarpetki

* '''zonybrele''' – okulary przeciwsłoneczne

* '''zowitka''' – panna z dzieckiem

* '''zygroda''' – ogród

* '''zygrodka''' – ogródek

* '''zmazani''' – brudni

* '''zic, zicek''' – siodło, siodełko

== Ż ==

* '''żadny/żadno/być żadnym''' – brzydal/brzydka kobieta/być brzydkim

* '''żadło''' – lustro

* '''żeleźniok''' – okrągły piecyk żelazny

* '''żgoć''' – kłuć

* '''żymlok''' – bułczanka

* '''żymła''' – bułka

* '''żynąć''' – gnać, pędzić

* '''żigać''' – wymiotować

== Powiedzenia ==

* '''Fulosz farmazony''' – opowiadasz głupoty

* '''Na dekiel ci piere''' – uderza ci do głowy

* '''Jabcok [[Słownik:Dupa|dupa]] i larma kupa''' – wino, [[Słownik:Kobieta|kobieta]] i śpiew

* '''Łon mie durś napasztuje''' – On mi się ciągle naprzykrza.

* '''Frela jo ci fest przaja''' – Dziewczyno<ref>Takie imię, raczej rzadko używane.</ref> baaardzo cię lubię.

* '''W antryju na byfyju stoi szolka pełno tyju''' – W przedpokoju na kredensie stoi filiżanka herbaty.

* '''Wejrzij na cajtmaszin, kero je godzina''' – Sprawdź na zegarku, która godzina.

* '''Wejrzij no jaki momy cajt''' – Zobacz, która godzina.

* '''Wiela je godzin?''' – Która jest godzina?

* '''Wyciep to do hasioka.''' – Wyrzuć to do kosza na śmieci.

* '''Jak ciulać to my, a nie nos.''' – Jak oszukiwać to my, a nie nas.

* '''Kaj jo je, kaj je moje koło i kaj som moje szczewiki??''' – A gdzież to podziałem się ja, mój [[Słownik:Rower|rower]] i moje buty?

* '''Kogo nima, tyn pojodł.''' – Punktualność – dobra cecha.

* '''Chrobok w choszczach skrziczy kole familoków''' – W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie.

* '''Kaj my som jak my [[Słownik:Ni|ni]] som kaj my byli ?''' – Gdzie jesteśmy jak nie jesteśmy gdzie byliśmy?

* '''Gówno widza.''' – [[Słownik:Nic|Nic]] nie widać.

* '''Wyje Cug''' – Pociąg gwiżdże.

* '''Jo jes jo, tyś jes ty. Fto jes gupszi jo czy ty?''' – Ja jestem ja, ty jesteś ty. Kto jest głupszy ja czy ty?

* '''Na banhofie pizło dwie''' – Na dworcu wybiło drugą godzinę.

{{Przypisy}}

[[Kategoria:Słowniki wielojęzykowe|{{PAGENAME}}]]