Edytujesz „Wesele (dramat)”

{{sur|młodopolskiego dramatu|[[Wesele|artykuł o uroczystości]]}}
[[Plik:Fonatolt 1000kg.JPG|thumb|200px|Taki sznur jest dużo droższy od rogu, więc Jasiek wyszedł w rezultacie na plus]]
{{cytat|Ptok ptokowi nie jednaki.<br />Człek człekowi nie dorówna,<br />dusa dusy zajrzy w oczy,<br />nie polezie orzeł w gówna|Nie wiadomo o co w tym chodzi, jest to jednak bardzo życiowe}}
{{cytat|Pani to taki kozaczek;<br />jak zesiądzie z konika, jest smutny.|Dziennikarz z '''Wesela''' o [[Seks|upodobaniach]] Zosi}}
'''Wesele''' – sklecona w [[1901]] roku książka autorstwa Stanisława Wyspiańskiego, opisująca wesele polskiego poety, Lucjana Rydla, na którym autor był obecny i co najciekawsze, nie spożywał na nim alkoholu. Dramat ten jest nietypową lekturą [[szkoła|szkolną]], gdyż uczniowie, zazwyczaj omijający opisy przyrody w [[książka]]ch, w tym wypadku omijają dialogi, zadowalając się samymi didaskaliami i okładką.

== Geneza utworu ==
W [[1900]] roku Lucjan Rydel, zgodnie z panującą wówczas modą poszedł na pierwszą lepszą podkrakowską [[wieś]] i nakazał wyjść na główny plac wszystkim kobietom w przedziale wiekowym od 12 do 30 lat. Następnie zasłonił sobie [[oko|oczy]] dekadenckim szalem i złapał za pierś losową kobietę, obierając ją sobie za żonę. Wesele miało odbyć się w domu starego Tetmajera w Bronowicach.

Na wesele została zaproszona krakowska elita pisarska, siedząca zazwyczaj w kawiarniach i [[agencja towarzyska|burdelach]], rozmyślając tam nad sensem [[życie|życia]] i smakiem jakże popularnego w tamtych czasach absyntu. Oprócz artystów i grubych ryb, zaproszeni zostali także miejscowi chłopi, którzy byli ciekawostką dla nieznających życia na wsi, choć chętnie go opisujących pisarzy.

Wesele odbyło się w najgorszym możliwym terminie, w [[listopad]]zie<ref>Nie dość, że wypizd, to jeszcze nie ma „r” w nazwie</ref>. Przybył na nie także Wyspiański, który z powodu zażywania antybiotyków na [[Choroby weneryczne|syfilis]] nie pił samogonu, a siedział przy drzwiach z notesem w dłoni, robiąc stenogramy z rozmów. Niestety, zimne [[powietrze]] owiało artystę i spowodowało omamy, zarówno wzrokowe jak i słuchowe. Z tego powodu notatki były równie zgodne z prawdą, co artykuły [[Medycyna|medyczne]] w ''Chwili dla Ciebie'', a po redakcji stały się zgrabnym dramatem, przesiąkniętym symbolizmem, impresjonizmem i [[napój alkoholowy|alkoholizmem]].

== Fabuła ==
== Postaci ==
[[Plik:Jan Matejko, Stańczyk.jpg|thumb|200px|Nawet postaci metafizyczne miały kaca po tym weselu]]
* '''Gospodarz (Włodzimierz Tetmajer)''' – stary [[malarz]], sprawiający wrażenie najbardziej ogarniętego uczestnika wesela. Niestety, dobre pierwsze pierwsze wrażenie zostało zastąpione przez leżące pod stołem nietrzeźwe zwłoki, będące na każde wezwanie gdaczącej żony.
* '''Gospodyni (Anna Tetmajerowa)''' – kobita Gospodarza, chłopka z [[dziadek|dziada]] pradziada. Jedyne co jej w życiu wyszło, to kilka plotek, posłuszny mąż i bigos.
* '''Pan Młody (Lucjan Rydel)''' – poeta, któremu przydałoby się realistycznie patrzeć na życie, a zwłaszcza na swoją żonę, w której jego [[oko]] artysty dostrzegało kwintesencję wsi. Niestety, te zwykłe oczy nie zauważyło upaćkanych ziemią nóg i wystającej ze wszystkich otworów ciała słomy.
* '''Panna Młoda (Jadwiga Mikołajczykówna)''' – towarzyszka życia Rydla, mająca znikome pojęcie o historii, [[geografia|geografii]], [[Matematyka|matematyce]], [[Fizyka|fizyce]], [[Chemia|chemii]], [[Biologia|biologii]], [[Gramatyka|gramatyce]], [[Ortografia|ortografii]], [[Fleksja|fleksji]], (...) ichtiologii i mediewistyce.
* '''Marysia (Maria Mikołajczykówna)''' – siostra Panny Młodej, jej ulubionym zajęciem było grzebanie adoratorów i rozmawianie z ich [[duch]]ami.
* '''Poeta (Kazimierz Przerwa-Tetmajer)''' – artysta-alkoholik, którego marzeniem jest zmierzenie się z [[Fryderyk Chopin|Chopinem]] w zawodach picia smoły na czas.
* '''Dziennikarz (Rudolf Starzewski)''' – szef prowincjonalnej [[gazeta|gazety]], który udaje mądrego, a w rzeczywistości nawet pajac robi z niego pajaca.
* '''Radczyni (Antonina Domańska)''' – kolejna pseudointeligentka, według której chłopi powinni w zimie [[śnieg|odśnieżać]] pola, zbierać plony i z powrotem je zaśnieżać.
* '''Kilimina''' – wdowa po wójcie, zawsze wszystko wie lepiej. Nawet gdy nie ma racji, ma rację, prawie jak [[Administrator (informatyka)|admin]].
* '''Czepiec''' – wójt i typowy chłop. Przyszedł na wesele tylko w jednym celu: wypić jak najwięcej i dać komuś [[wpierdol]]. Nikogo więc nie dziwi fakt, że obudził się z 4 komórkami w kieszeni. 
* '''Jasiek''' – wioskowy głupek, którego marzeniem jest mieć [[pieniądze|pieniędzy]] więcej niż pcheł na plecach. Wystarczyło mu dać złoty róg na 15 minut, by go zgubił.
* '''Isia (Jadwiga Tetmajer-Naimska)''' – córka Tetmajerów, jej hobby to wpuszczanie słomianych [[pedofil]]ów do domu i szczucie ich potem miotłą.
* '''Haneczka (Anna Rydlówna)''' – [[siostra]] Rydla, nie wiadomo po co przyszła na wesele, gdyż nie wypiła ani naparstka.
* '''Rachela (Pepa Singer)''' – córka karczmarza, która siedziała całe wesele przy Poecie i udawała, że zna się na literaturze.
* '''Żyd (Hirsz Singer)''' – bronowicki karczmarz. Jak nazwa wskazuje, był [[Żydzi|Żydem]]. Oprócz knajpy dorobił się także brody i córki.
* '''Nos (Tadeusz Noskowski)''' – malarz-pasożyt, który przybył na wesele żeby wyrwać jakąś 13-latkę, jak na [[Roman Polański|artystę przystało]].
* '''Maryna i Zosia (siostry Pareńskie)''' – miastowe dziewczęta, szukające uciech w ramionach wyprostowanych od ciągnięcia pługa chłopach. Jedyne co znalazły, to [[Choroby weneryczne|krostki na narządach płciowych]] kilka tygodni po imprezie.
* '''Chochoł''' – postać metafizyczna, symbolizował snopek siana. Posiadał talent [[muzyka|muzyczny]], jest także wykwalifikowanym choreografem i wodzirejem.
* '''Widmo (Ludwik de Laveaux)''' – duch, łażący po weselu i szukający ukochanej. Znalazł ją, ale co się okazało? Miała innego, puszczalska jedna! Ale trochę w tym jego winy, mógł nie umierać.
* '''Stańczyk''' – koleś w karmazynowych kalesonach, uświadamiający Dziennikarzowi, że jest dupa, a nie [[dziennikarz]].
* '''Hetman (Franciszek Branicki)''' – symbol zdrady narodowej – podczas partii [[szachy|szachów]] odsłonił własnego króla i zbił konia.
* '''Rycerz (Zawisza Czarny)''' – koleś w puszce mówiący rebusami, będący, niczym żelek, pusty w środku.
* '''Upiór (Jakub Szela)''' – zjawa obwieszona łańcuchami, prawie jak murzyn, mająca też na sobie liczne plamy [[krew|krwi]]. Przyszedł na wesele po jakiś dobry proszek do prania, nie wiedział jednak, że goście są liberalnie nastawieni do zasad higieny osobistej.
* '''Wernyhora''' – ukraiński [[basista]], wymyślający rymowanki, reklamując je jako przepowiednie. Są one nieco wadliwe, ich największym minusem jest fakt, że nigdy się nie spełniły.

== Ciekawostki ==
* Gdy rzeczywiście goście wesela dowiedzieli się o tym, że zostali ukazani w sztuce, wyrzucili Wyspiańskiego ze znajomych na [[Facebook]]u.
* Galicyjscy chłopi wypróbowali zimową metodę uprawy [[Zboże|zboża]], zaproponowaną w książce. Dzięki temu z Galicji i Lodomerii [[magia|magicznie]] zrobiła się Golicja i Głodomeria.
* Mimo że w tamtych czasach nikt już nie [[pamięć|pamiętał]] o [[Rabacja galicyjska|rabacji galicyjskiej]], każdy ją wspominał w sztuce.

== Zobacz też ==
* [[Tango (dramat)]]

{{Przypisy}}

{{Lektury}}
[[Kategoria:Lektury szkolne]]
[[Kategoria:Polskie utwory literackie]]
[[Kategoria:Dramaty]]