Ablatyw: Różnice pomiędzy wersjami
M (→Zastosowanie: bot wprowadza drobne poprawki) Znacznik: przez API |
Ostrzyciel (dyskusja • edycje) M |
||
Linia 17: | Linia 17: | ||
* Somalia – kraj ''bez''prawia |
* Somalia – kraj ''bez''prawia |
||
* Student – osoba ''bez'' pieniędzy na jedzenie |
* Student – osoba ''bez'' pieniędzy na jedzenie |
||
== Zobacz też == |
|||
* [[feminatywum]] |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
Wersja z 21:40, 14 lut 2020
Ablatiw (łac. ablativus) – nazwa jednego z przypadków, obecnie charakterystyczna głównie dla łaciny czy sanskrytu, którymi nikt nie mówi, w związku z czym jest jedyny tzw. przypadek niemy.
Zastosowanie
Ablatiw występował niegdyś powszechnie jako ósmy przypadek w deklinacji praindoeuropejskiej (dziś język polski jest językiem indoeuropejskim). Właściwy ablatyw wyraża oddzielanie, odchodzenie od czegoś, czyli krótko mówiąc wyrażał bez czego np. się idzie. Przykład:
- Gość nie w porę gorszy Tatarzyna (język staropolski), gdzie Tatarzyna znaczyło od Tatarzyna.
Jak łatwo zauważyć, w powyższym przypadku zwykły dopełniacz mógłby zostać użyty zamiast ablatiwu. Ludzie mówiący językami indoeuropejskimi szybko doszli więc do wniosku, że ablatiw jest całkowicie redundantny[1] i uznali, że obejdą się bez niego. Tym samym ablatyw pozostał w łacinie, z natury konserwatywnej, a w normalnych językach został wyparty przez inne przypadki.
Można się pokusić o stwierdzenie, że przypadek ablatiwu jest dość smutnym przypadkiem…
Językoznawcy stwierdzają jednak, że ablatiw istnieje do dzisiaj w języku polskim – twierdzą, że niektóre słowa nie występują bazowo w mianowniku, a w ablatiwie. Podają następujące przykłady:
- Kastrat – osoba bez jąder
- Żebrak – osoba bez pieniędzy
- Belgia – kraj bez rządu
- Somalia – kraj bezprawia
- Student – osoba bez pieniędzy na jedzenie
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Czyli niepotrzebny – tak, nauczyłeś się nowego trudnego słowa!