Łapówka

Łapówka (łac. lepus lapus kleista dłoń) – forma płatności (często za przedmioty, usługi bezpłatne), od 1989 r. dopuszczona przez prawo jako dopłata do pensji urzędników, lekarzy i policjantów. Największym łapownikiem ostatnich lat jest Lew Rywin. W zamian za to (zgodnie z uchwałą o rozwijaniu przestępczości) dostał 3 letnie wczasy w stalowej komnacie wraz z bezpłatną ochroną oraz darmowym wyżywieniem.

Za łapówkę uważa się zgodne oświadczenie woli (porozumienie) co najmniej dwóch podmiotów prawa państwowego bądź międzynarodowego.

Na podstawie umowy łapówki, zleceniobiorca (łapówkant) zobowiązuje się do świadczenia usługi na rzecz zleceniodawcy (łapówkarza), lecz w imieniu własnym, zaś łapówkarz zobowiązuje się zapłacić za tę usługę wynagrodzenie (łapówkę). Łapówkant nie musi działać wyłącznie w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa.

Umowa łapówki jest umową dwustronnie zobowiązującą, nienazwaną, odpłatną. Umowa łapówki musi mieć formę ustną pod pozorem nieważności. W praktyce łapówka występuje najczęściej samoistnie, choć może stanowić również uzupełnienie innych umów, porozumień, przetargów, etc.

Geneza

Nadal wiadomo niewiele o genezie łapówki. Pierwsze udokumentowane wręczenie łapówki miało miejsce w III w. p.n.e. w starożytnej Rosji, kiedy to anonimowy strażnik nie chciał wpuścić wysokiego rangą dygnitarza do jednej z toalet pałacu cesarskiego. „Petunia nie omlet!” i miał krzyknąć urzędnik, wciskając strażnikowi garść żetonów do automatu z kawą.

Prawdopodobnie to właśnie łacińskie zdanie jest pierwowzorem współczesnego: „Bierzesz? Weź i dla mnie!”

Na upowszechnienie się łapówki – zwłaszcza w krajach środkowej i wschodniej Europy – miał wpływ przyspieszony rozwój biurokracji. Obecnie łapówka uważana jest za jeden z najważniejszych motorów rozwoju cywilizowanych społeczeństw, regulującym stosunki wewnątrzpaństwowe oraz międzynarodowe.