Dylatacja czasu: Różnice pomiędzy wersjami
Znacznik: rewert |
(zobacz też) |
||
(Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
Linia 5: | Linia 5: | ||
Ruch jest względny, względna jest także prędkość. Lecz nie [[światło|światła]]! Światło w próżni ma taką samą prędkość dla każdego obserwatora, a skoro to jest stała wartość, sens traci wbijany do głowy wzór <math>v=\frac{s}{t}</math>. Co z tego, że różnica w liczeniu prędkości jest minimalna. |
Ruch jest względny, względna jest także prędkość. Lecz nie [[światło|światła]]! Światło w próżni ma taką samą prędkość dla każdego obserwatora, a skoro to jest stała wartość, sens traci wbijany do głowy wzór <math>v=\frac{s}{t}</math>. Co z tego, że różnica w liczeniu prędkości jest minimalna. |
||
Skoro prędkość światła jest stała, to czas i [[przestrzeń]] nie. W rzeczywistości dojście do tych założeń jest bardziej skomplikowane i nudne, a to nie jest artykuł w encyklopedii nudy. |
Skoro prędkość światła jest stała, to czas i [[przestrzeń]] nie. W rzeczywistości dojście do tych założeń jest bardziej skomplikowane i nudne, a to nie jest artykuł w [[Wikipedia|encyklopedii nudy]]. |
||
== Wzór == |
== Wzór == |
||
Po przekształceniach, których tu nie podamy ze względu na stosowanie się do powszechnie obowiązującego zakazu tortur, otrzymujemy paskudny [[wzór matematyczny|wzór]]: |
Po przekształceniach, których tu nie podamy ze względu na stosowanie się do powszechnie obowiązującego zakazu tortur, otrzymujemy paskudny [[wzór matematyczny|wzór]]: |
||
<math>t = \frac{t'}{\sqrt{1 - \frac{v^2}{c^2}}}</math>, gdzie: |
<math>t = \frac{t'}{\sqrt{1 - \frac{v^2}{c^2}}}</math>, gdzie: |
||
*t' – czas względem szybko poruszającego się czegoś, |
* t' – czas względem szybko poruszającego się czegoś, |
||
*t – czas idioty, który próbuje zaobserwować obiekt pędzący prawie 300000km/s. |
* t – czas idioty, który próbuje zaobserwować obiekt pędzący prawie 300000km/s. |
||
To i tak nic w porównaniu z jeszcze fajniejszym wzorem na czas przyspieszanego obiektu względem w/w idioty: |
To i tak nic w porównaniu z jeszcze fajniejszym wzorem na czas przyspieszanego obiektu względem w/w idioty: |
||
Linia 22: | Linia 22: | ||
== Zastosowanie == |
== Zastosowanie == |
||
Wszystko fajnie, ale zastanów się, jakie to ma znaczenie w praktyce. |
Wszystko fajnie, ale zastanów się, jakie to ma znaczenie w praktyce. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
* Jeśli człowiek przez całe życie macha jedną ręką, będzie miał ją młodszą niż drugą. |
* Jeśli człowiek przez całe życie macha jedną ręką, będzie miał ją młodszą niż drugą. |
||
* Jeśli jeden z bliźniaków na kilka lat poleci sobie w kosmos z dużą prędkością, będzie musiał dłużej chodzić do szkoły, gdyż wróci młodszy i nie zakwalifikuje się do następnej klasy. |
* Jeśli jeden z bliźniaków na kilka lat poleci sobie w kosmos z dużą prędkością, będzie musiał dłużej chodzić do szkoły, gdyż wróci młodszy i nie zakwalifikuje się do następnej klasy. |
||
* Ludzie żyjący w pobliżu [[Mount Everest]] mają więcej czasu niż ci z nizin. |
* Ludzie żyjący w pobliżu [[Mount Everest]] mają więcej czasu niż ci z nizin. |
||
* Światło się nie zestarzeje! Nie może więc stracić terminu ważności. |
* Światło się nie zestarzeje! Nie może więc stracić terminu ważności. |
||
Linia 32: | Linia 31: | ||
== Obalenie namacalne == |
== Obalenie namacalne == |
||
Einstein nie miał racji! Jeśli siedzisz na nudnej lekcji, [[wykład]]zie, czekasz na autobus bądź masz okropny dzień w pracy, to czas płynie wolniej niż na boisku szkolnym czy na zabawie, na której jesteś w ruchu. Tak więc szybciej płynie czas w układzie poruszającym się aniżeli statycznym. |
Einstein nie miał racji! Jeśli siedzisz na nudnej lekcji, [[wykład]]zie, czekasz na autobus bądź masz okropny dzień w pracy, to czas płynie wolniej niż na boisku szkolnym czy na zabawie, na której jesteś w ruchu. Tak więc szybciej płynie czas w układzie poruszającym się aniżeli statycznym. |
||
Względność czasu (dylatację) wyraźnie się odczuwa w zależności po której stronie drzwi stoisz w kabinie WC (praktycznie w układzie statycznym). |
Względność czasu (dylatację) wyraźnie się odczuwa w zależności po której stronie drzwi stoisz w kabinie WC (praktycznie w układzie statycznym). |
||
== Zobacz też == |
|||
* [[czas]] |
|||
[[Kategoria:Czas]] |
[[Kategoria:Czas]] |
Aktualna wersja na dzień 20:03, 3 sie 2021
Pociąg jedzie z prędkością równą 0,666c przez 15 lat mierzonych zegarem na stacji. Oblicz, o której wróci na stację w Białymstoku, jeśli wyruszył dziś o 22:22 i jaka będzie różnica w porównaniu z czasem przybycia zmierzonym w pociągu
- Dylatacja w mniej fascynującej postaci
Dylatacja czasu – ciekawy skądinąd pogląd, który wyjaśnia, dlaczego szybciej podgrzejemy pizzę w mikrofalówce stojącej na meblościance aniżeli w mikrofalówce, którą rzucamy po pokoju. Polega on z grubsza na tym, że jeśli jakieś coś strasznie szybko zapierla, to w tym czymś i dla tego czegoś czas płynie wolniej. Istnienie takiego zjawiska przewidział w szczególnej teorii względności Albert Einstein już w 1905 roku, kiedy ludzkość nie osiągała nawet 100 km/h samochodem, a co dopiero myśleć o tak wielkich prędkościach.
Kilka założeń[edytuj • edytuj kod]
Ruch jest względny, względna jest także prędkość. Lecz nie światła! Światło w próżni ma taką samą prędkość dla każdego obserwatora, a skoro to jest stała wartość, sens traci wbijany do głowy wzór . Co z tego, że różnica w liczeniu prędkości jest minimalna.
Skoro prędkość światła jest stała, to czas i przestrzeń nie. W rzeczywistości dojście do tych założeń jest bardziej skomplikowane i nudne, a to nie jest artykuł w encyklopedii nudy.
Wzór[edytuj • edytuj kod]
Po przekształceniach, których tu nie podamy ze względu na stosowanie się do powszechnie obowiązującego zakazu tortur, otrzymujemy paskudny wzór:
, gdzie:
- t' – czas względem szybko poruszającego się czegoś,
- t – czas idioty, który próbuje zaobserwować obiekt pędzący prawie 300000km/s.
To i tak nic w porównaniu z jeszcze fajniejszym wzorem na czas przyspieszanego obiektu względem w/w idioty:
Powodzenia w ściąganiu.
Zastosowanie[edytuj • edytuj kod]
Wszystko fajnie, ale zastanów się, jakie to ma znaczenie w praktyce.
- Robertowi, zasuwającemu 300km/h spóźnia się zegarek o jakieś tysięczne attosekundy. Zatem czas okrążenia może być błędny!
- Jeśli człowiek przez całe życie macha jedną ręką, będzie miał ją młodszą niż drugą.
- Jeśli jeden z bliźniaków na kilka lat poleci sobie w kosmos z dużą prędkością, będzie musiał dłużej chodzić do szkoły, gdyż wróci młodszy i nie zakwalifikuje się do następnej klasy.
- Ludzie żyjący w pobliżu Mount Everest mają więcej czasu niż ci z nizin.
- Światło się nie zestarzeje! Nie może więc stracić terminu ważności.
- Jeśli się rozpędzisz do prędkości bliskich prędkości światła na dostatecznie długo, a potem wrócisz na Ziemię, to będziesz mieć więcej na lokacie w banku niż gdybyś został w domu! Co z tego, że najpierw musiałbyś się nieźle zadłużyć, by skonstruować taki pojazd.
- Im szybciej biegasz, tym skarpety wolniej stają się zapocone.
Obalenie namacalne[edytuj • edytuj kod]
Einstein nie miał racji! Jeśli siedzisz na nudnej lekcji, wykładzie, czekasz na autobus bądź masz okropny dzień w pracy, to czas płynie wolniej niż na boisku szkolnym czy na zabawie, na której jesteś w ruchu. Tak więc szybciej płynie czas w układzie poruszającym się aniżeli statycznym. Względność czasu (dylatację) wyraźnie się odczuwa w zależności po której stronie drzwi stoisz w kabinie WC (praktycznie w układzie statycznym).