Justynian I Wielki

Chyba nie podoba mu się twoja gęba

Justynian I Wielki (ur. 11 maja 483, zm. 13 listopada 565) – cesarz bizantyński w latach 527–565, prawodawca, autokrata, megaloman, biurokrata, pogromca pogaństwa, wielki reformator, a poza tym laluś, maminsynek, konformista i pantoflarz.

Polityka

O przyszłym cesarzu nikt by zapewne nie usłyszał, gdyby nie jego wuj i poprzednik zarazem, który załatwił mu posadę konsula. Justynian nie został obdarzony umiejętnością podejmowania decyzji, musiała zatem to za niego czynić wybranka serca. Jako, że rozmanierowane damy dworu cesarskiego nie były w stanie tego zapewnić, zmuszony był poczynić reformy – i to jeszcze przed objęciem tronu – aby móc poślubić kobietę z ludu. Kiedy przeforsował reformy, powziął za żonę Teodorę, a kiedy dwa lata później objął tron od razu powierzył jej władzę nad Cesarstwem.

Panowanie pierwszego feministy w historii nie przypadło do gustu szowinistycznym stronnictwom rydwanowym, które zawiązały spisek mający na celu osadzenie na tronie niejakiego Hypacjusza. Mężny Justynian, dowiedziawszy się o tych planach, zabunkrował się w pałacowych komnatach i razem z najbliższymi sobie poddanymi rozpoczął szykowanie ewakuacji z Konstantynopola. Ujrzawszy to Teodora, postanowiła przemówić przed rozszalałym tłumem, aby uświadomić go, że nie boi się śmierci. Widząc ten wyczyn, Justynian przypomniał sobie o swojej tożsamości płciowej i nakazał legionistom krwawo rozprawić się z protestującymi tłumami, a uzurpator Hypacjusz pożegnał się z głową.

Reformy prawne

Justynian pozazdrościł Teodozjuszowi sukcesów na polu usuwania sprzeczności w rzymskim prawodawstwie. W związku z tym, w kilka miesięcy po rozpoczęciu panowania zabrał się za dalsze reformy. Nie ma dowodów historycznych, jakoby procesem w całości kierowała Teodora, jednak Justynian nie mógł powstrzymać swojego niezdecydowania, w związku z tym – w zależności od nastrojów – część rozstrzygnięć wydawał po łacinie a inne zaś – po grecku. Po sześciu latach prac, na osławiony Kodeks prawa cywilnego złożyły się:

• Kodeks Justyniana – 12 starych ustaw przerobionych na potrzeby szóstego wieku;
• Kodeks Konstytucyjny – roczny efekt wysiłków dziesięciu doświadczonych papug pod dowództwem Tryboniana, sugerujących serdeczne olewanie licznych dekretów dotychczasowych cesarzy;
• Pandekty (zwane również Digestami) – pięćdziesięcioksiąg dowodów niekompetencji rzymskich prawników rzucających sprzecznymi wykładniami na prawo i lewo;
• Instytucje – czyli podręcznik prawa dla studentów i innych nieuków;
• Nowele – ustawy wydawane pod wpływem humorów cesarza, naprzemiennie po grecku i łacinie.

Zobacz też

• Bizancjum
• Juliusz Cezar

Przypisy

HZobacz więcej artykułów w portalu o historii.