Paszkwil

Paszkwil w literaturze to utwór w wybredny lub niewybredny sposób ośmieszający danego autora lub poetykę. Paszkwil jest gatunkiem histerycznym i spontanicznym, ponieważ im jest młodszy i im bardziej pochodnie zostaje upubliczniony, tym większe jest w nim stężenie tak irracjonalnych składników, jak furia, dyslogika, dysgrafia i klapkowate spojrzenie na tekst kultury lub osobę która go sprowokowała. Główną realizacją paszkwilu jest znane od średniowiecza lekarstwo przepisywane gorączkującym pacjentom, zwane upustem złej krwi, którego skuteczność obalono w czasach Pierwszej Rzeczpospolitej, na światlejszych nieco terenach Zachodniej Europy.

Szczególnie ukochali sobie paszkwile niektórzy znakomici polscy poeci, walcząc tą bronią z głupkowatymi wydawcami i redaktorami pism, a także z mniej bystrymi kolegami, ale zwyczaj ten zanika i nie znajduje sobie zastępstwa w niczym analogiczym, dlatego krytyka literacka twierdzi, że literatura znajduje się na krawędzi, ale trudno powiedzieć co to za krawędź i czy, gdyby odwrócić się na pięcie, z tyłu również nie będzie krawędzi.

Zobacz też:

• Parodia
• Pastisz
• Plagiat
• Polemika
• Porównanie parodii, pastiszu i paszkwilu