Nasięźrzał
Ten artykuł opisuje niezwykłe zachowania występujące w przyrodzie i gdyby był filmem dokumentalnym, TVP1 puszczałaby go po Agrobiznesie. Dlatego ten artykuł czyta Krystyna Czubówna. |
Nasięźrzale, nasięźrzale,
Rwę cię śmiale,
Pięcią palcy, szóstą dłonią,
Niech się chłopcy za mną gonią;
Po stodole, po oborze,
Dopomagaj, Panie Boże.
- Zygmunt Gloger, Diss na okrytonasienne
Nasięźrzał (Ophioglossum L.) – rodzaj roślin z rodziny nasięźrzałowatych, rządu nasięźrzałowców i podklasy nasięźrzałowych. Pokrewną rośliną do nasięźrzału jest podejźrzon. Jedyna roślina, dla której instrukcja składania modelu z papieru zaczyna się w podręczniku do origami a kończy w książce o Kamasutrze.
Morfologia
Liście pojedyncze, wydłużone, zielone, z użyłkowaniem zamkniętym, przez zielarzy nierzadko mylone z trzykłoptkiem źtlożrąstłątnym (Auchan intermarche). Spożywane w Indonezji i na Tajwanie, podobnie jak pokrewne źlękłocie kocużostwne (Digitus impudicus).
Nasięźrzał posiada kłącze płożące bez rozmnóżek, przypominające kształtem bulwy z gatunku kłęczywór bezwstydny (Chuius muius L.). Korzenie zawierają wysokie stężenie alkaloidów, zwłaszcza alkakropotometylotreozadzwońnapolicjęutknąłemwserwerownilizoiny, stosowanej do leczenia alkanolepsii.
Ekologia
Biotop wilgotny, zaciemniony, często znajdywany w skupiskach wespół z innymi bylinami: krzetmioćkiem srężokłycznym (Lorem ipsum) i przykluszczką błubnętną (Password admin1). Gametofit nasięźrzału pasożytuje na licznych grzybach takich jak kmąśćrześtnik chołpłytnik (Chilli concarne). Zagrożenie dla nasięźrzału mszyce z gatunku chręczosłętwica bezwzględna (Qwerty asdfg), których jedna kolonia w okresie lęgowym potrafią spożyć 5 kilogramów nasięźrzału i jeszcze prosić o dokładkę.
Nasięźrzał kwitnie od wczesnego maja do późnego czerwca, zapylany przez motyle z gatunku myszoklep barabasz (Benito mussolini).
Występowanie
Największe skupiska nasięźrzałów na świecie można spotkać w Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch oraz u podnóża Taumatawhakatangihangakoauaotamateaurehaeaturipukapihimaungahoronukupokaiwhenuaakitanarahu. W Polsce występuje w okolicach Szczebrzeszyna oraz Chrząszczyżeboszyc (powiat Łękołody).