Bocian: Różnice pomiędzy wersjami
M (Robot wykonał kosmetyczne poprawki) |
M |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{medal}} |
{{medal}} |
||
[[Plik:bociand.jpg|thumb|200px |
[[Plik:bociand.jpg|thumb|200px|Bocian jednonogi]] |
||
{{cytat|Wiecie, dlaczego '''bocian''' stoi na jednej nodze? Bo jakby ją podniósł, to by na dziób się wywalił.|Karol Strasburger o '''bocianie'''}} |
{{cytat|Wiecie, dlaczego '''bocian''' stoi na jednej nodze? Bo jakby ją podniósł, to by na dziób się wywalił.|Karol Strasburger o '''bocianie'''}} |
||
{{t|Bocian|[[łacina|łac.]] ''bocianus elviteretus'', pot. bociuś, bociek, klekotek}}nazwa tego ptaszydła wywodzi się z języka Majów i znaczy ''bo-ciahn'' (''niosący [[dziecko|dzieci]]''). |
{{t|Bocian|[[łacina|łac.]] ''bocianus elviteretus'', pot. bociuś, bociek, klekotek}}nazwa tego ptaszydła wywodzi się z języka Majów i znaczy ''bo-ciahn'' (''niosący [[dziecko|dzieci]]''). |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
== Budowa == |
== Budowa == |
||
{{D|link=#|Dziób}}długi, prosty i czerwony. Kolor się przydaje, aby nie było widać na dziobie śladów [[krew|krwi]]. Służy on bocianowi głównie do wyrywania [[wątroba|wątroby]] ofiarom. W kulturze [[Wiking]]ów miał symbolizować nienawiść, a dziś jest opiewany w tekstach zespołów [[Black metal|blackmetalowych]]. |
|||
{{D|link=#|Skrzydła}} główna [[broń]] bociana. Niewielu przeżyłych uważa, że pośród [[pióra|piór]] ukryte są zatrute [[sztylet]]y. [[Albert Einstein]] wzorował się na nich podczas tworzenia teorii względności. |
|||
{{D|Część nośna}}niewiele można powiedzieć o tej części ciała. Jest okryta tajemnicą i wysławiana w [[ballada]]ch. |
|||
{{D|link=#|Nogi}}długie, zakończone bardzo ostrymi [[szpon]]ami. W snach [[prorok]]ów nogi te brodziły we krwi ofiar. |
|||
{{D|link=#|Ogon}}pióra z ogona bociana stanowią część Eliksiru Nieśmiertelności. |
|||
{{D|link=#|Upierzenie}}barwy maskujące (biel i czerń) powodują, że [[krew]] łatwo z bociana spływa. |
|||
=== Gatunki bocianów === |
=== Gatunki bocianów === |
||
Wyżej opisany jest tylko znany w [[Polska|Polsce]] [[gatunek]] bociana białego (najczęściej występujący). Istnieje jednak kilka innych odmian, m.in.: |
Wyżej opisany jest tylko znany w [[Polska|Polsce]] [[gatunek]] bociana białego (najczęściej występujący). Istnieje jednak kilka innych odmian, m.in.: |
||
{{D|Bocian czarny}}[[murzyn]]i też chcą mieć dzieci; |
|||
{{D|Bocian żółty}}jw., ale Azjaci; |
|||
{{D|link=#|Orzeł}}ulepszona, bojowa wersja bociana, używana przez [[wojsko]] do walk powietrznych; |
|||
{{D|link=#|Sowa}}tak naprawdę bocian szary w przebraniu; |
|||
{{D|link=#|Sęp}}bocian skazany na wygnanie; |
|||
{{D|bocian różowy}}przynoszący dzieci [[gej|panom z inną orientacją]], niemal wytępiony w [[Polska|Polsce]]; wyemigrowały masowo do [[Niderlandy|Niderlandów]]. |
|||
== Pochodzenie i występowanie == |
== Pochodzenie i występowanie == |
||
=== Pochodzenie === |
=== Pochodzenie === |
||
Bocian wyewoluował z [[pterodaktyl]]a. To po nim odziedziczył szybkość i [[dziób]]. Z wykopalisk [[archeologia|archeologicznych]] wiadomo, że bociany żyły tu jeszcze za czasów neandertalczyków. Jeden z zaginionych manuskryptów [[Grecja|greckich]] mówi, że największe siedlisko bocianów znajdowało się na [[Atlantyda|Atlantydzie]]. |
Bocian wyewoluował z [[pterodaktyl]]a. To po nim odziedziczył szybkość i [[dziób]]. Z wykopalisk [[archeologia|archeologicznych]] wiadomo, że bociany żyły tu jeszcze za czasów neandertalczyków. Jeden z zaginionych manuskryptów [[Grecja|greckich]] mówi, że największe siedlisko bocianów znajdowało się na [[Atlantyda|Atlantydzie]]. |
||
=== Występowanie === |
=== Występowanie === |
||
Największe lęgowiska letnie bocianów znajdują się we [[Francja|Francji]] (podobne zamiłowania kulinarne) i w Polsce, szczególnie w Bocianowie. Przyrodnicy zaobserwowali również bociany m.in. na [[Jamajka|Jamajce]], na wyspie Jukatan, we wnętrzu Krakatau, w [[Chiny|Chinach]], na [[Antarktyda|Antarktydzie]] i pod ziemią (Rów Mariański). |
Największe lęgowiska letnie bocianów znajdują się we [[Francja|Francji]] (podobne zamiłowania kulinarne) i w Polsce, szczególnie w Bocianowie. Przyrodnicy zaobserwowali również bociany m.in. na [[Jamajka|Jamajce]], na wyspie Jukatan, we wnętrzu Krakatau, w [[Chiny|Chinach]], na [[Antarktyda|Antarktydzie]] i pod ziemią (Rów Mariański). |
||
== Znani o bocianach == |
== Znani o bocianach == |
||
{{NonNews|[[NonNews:Polski bocian niszczy niemieckie auta|Polski bocian niszczy niemieckie auta]]}} |
{{NonNews|[[NonNews:Polski bocian niszczy niemieckie auta|Polski bocian niszczy niemieckie auta]]}} |
||
{{D|link=#|Jan Kochanowski}}''Pamiętam to, jakby to się stało dzisiaj. Wracałem z koncertu, lekko zawiany. A tu jak nie łupnie na mnie coś z nieba! To coś miało wielkie, wielkie żółte ślepia i taki długi dziób. Widziałem dokładnie, że ma rogi. Ledwo udało mi się schować do pobliskiej kawiarni.'' |
|||
{{D|link=#|Alfred Nobel}}''No więc chodziłem sobie po lesie. Nagle usłyszałem jakieś głosy. Schowałem się za drzewo i nasłuchiwałem. Na polanie rozmawiały trzy bociany. I stały nad jakąś mapą. Takiego kopa adrenaliny nigdy w życiu nie dostałem!'' |
|||
{{D|link=#|Oscar Wilde|fragment jego epopei}}''...inoż pamiętaj, panie, abyś po nocach nie łaził po łące. Bowiem zaatakować cię mogą te stworzenia złowrogie, bocianami zwane.'' |
|||
[[Kategoria:Zoologia]] |
[[Kategoria:Zoologia]] |
||
Wersja z 16:05, 13 sie 2013
Wiecie, dlaczego bocian stoi na jednej nodze? Bo jakby ją podniósł, to by na dziób się wywalił.
- Karol Strasburger o bocianie
Szablon:Tnazwa tego ptaszydła wywodzi się z języka Majów i znaczy bo-ciahn (niosący dzieci).
Bocian to chimera z rodziny ptakopodobnych. Zasłynął na świecie jako zwiastun przyjścia na świat dziecka. Zdarza się (acz niezmiernie rzadko), że sam przynosi niemowlęta. Wiele osób uważało, że brał je gdzieś z nieba (wersja dla małych). Prawda jest jednak inna: bociany zawiązały gang i porywają ze szpitali dzieci, aby potem je poroznosić po niczego nie spodziewających się rodzinach.
Największym wrogiem bocianów są szpaki podkradające jaja, żaby i wilki.
Budowa
{{subst:#ifeq:Dziób||{{subst:CURRENTDAY}}|Dziób}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}długi, prosty i czerwony. Kolor się przydaje, aby nie było widać na dziobie śladów krwi. Służy on bocianowi głównie do wyrywania wątroby ofiarom. W kulturze Wikingów miał symbolizować nienawiść, a dziś jest opiewany w tekstach zespołów blackmetalowych. {{subst:#ifeq:Skrzydła||{{subst:CURRENTDAY}}|Skrzydła}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}} główna broń bociana. Niewielu przeżyłych uważa, że pośród piór ukryte są zatrute sztylety. Albert Einstein wzorował się na nich podczas tworzenia teorii względności. {{subst:#ifeq:Część nośna||{{subst:CURRENTDAY}}|Część nośna}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}niewiele można powiedzieć o tej części ciała. Jest okryta tajemnicą i wysławiana w balladach. {{subst:#ifeq:Nogi||{{subst:CURRENTDAY}}|Nogi}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}długie, zakończone bardzo ostrymi szponami. W snach proroków nogi te brodziły we krwi ofiar. {{subst:#ifeq:Ogon||{{subst:CURRENTDAY}}|Ogon}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}pióra z ogona bociana stanowią część Eliksiru Nieśmiertelności. {{subst:#ifeq:Upierzenie||{{subst:CURRENTDAY}}|Upierzenie}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}barwy maskujące (biel i czerń) powodują, że krew łatwo z bociana spływa.
Gatunki bocianów
Wyżej opisany jest tylko znany w Polsce gatunek bociana białego (najczęściej występujący). Istnieje jednak kilka innych odmian, m.in.: {{subst:#ifeq:Bocian czarny||{{subst:CURRENTDAY}}|Bocian czarny}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}murzyni też chcą mieć dzieci; {{subst:#ifeq:Bocian żółty||{{subst:CURRENTDAY}}|Bocian żółty}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}jw., ale Azjaci; {{subst:#ifeq:Orzeł||{{subst:CURRENTDAY}}|Orzeł}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}ulepszona, bojowa wersja bociana, używana przez wojsko do walk powietrznych; {{subst:#ifeq:Sowa||{{subst:CURRENTDAY}}|Sowa}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}tak naprawdę bocian szary w przebraniu; {{subst:#ifeq:Sęp||{{subst:CURRENTDAY}}|Sęp}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}bocian skazany na wygnanie; {{subst:#ifeq:bocian różowy||{{subst:CURRENTDAY}}|bocian różowy}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}przynoszący dzieci panom z inną orientacją, niemal wytępiony w Polsce; wyemigrowały masowo do Niderlandów.
Pochodzenie i występowanie
Pochodzenie
Bocian wyewoluował z pterodaktyla. To po nim odziedziczył szybkość i dziób. Z wykopalisk archeologicznych wiadomo, że bociany żyły tu jeszcze za czasów neandertalczyków. Jeden z zaginionych manuskryptów greckich mówi, że największe siedlisko bocianów znajdowało się na Atlantydzie.
Występowanie
Największe lęgowiska letnie bocianów znajdują się we Francji (podobne zamiłowania kulinarne) i w Polsce, szczególnie w Bocianowie. Przyrodnicy zaobserwowali również bociany m.in. na Jamajce, na wyspie Jukatan, we wnętrzu Krakatau, w Chinach, na Antarktydzie i pod ziemią (Rów Mariański).
Znani o bocianach
{{subst:#ifeq:Jan Kochanowski||{{subst:CURRENTDAY}}|Jan Kochanowski}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}Pamiętam to, jakby to się stało dzisiaj. Wracałem z koncertu, lekko zawiany. A tu jak nie łupnie na mnie coś z nieba! To coś miało wielkie, wielkie żółte ślepia i taki długi dziób. Widziałem dokładnie, że ma rogi. Ledwo udało mi się schować do pobliskiej kawiarni. {{subst:#ifeq:Alfred Nobel||{{subst:CURRENTDAY}}|Alfred Nobel}} {{subst:#switch:listopada |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}No więc chodziłem sobie po lesie. Nagle usłyszałem jakieś głosy. Schowałem się za drzewo i nasłuchiwałem. Na polanie rozmawiały trzy bociany. I stały nad jakąś mapą. Takiego kopa adrenaliny nigdy w życiu nie dostałem! {{subst:#ifeq:Oscar Wilde||{{subst:CURRENTDAY}}|Oscar Wilde}} {{subst:#switch:fragment jego epopei |1=stycznia |01=stycznia |2=lutego |02=lutego |3=marca |03=marca |4=kwietnia |04=kwietnia |5=maja |05=maja |6=czerwca |06=czerwca |7=lipca |07=lipca |8=sierpnia |08=sierpnia |9=września |09=września |10=października |11=listopada |12=grudnia |{{subst:#time:xg}}}}...inoż pamiętaj, panie, abyś po nocach nie łaził po łące. Bowiem zaatakować cię mogą te stworzenia złowrogie, bocianami zwane.
