Piątek, trzynastego

Ten artykuł dotyczy filmu. Zobacz też przesąd.

Piątek, trzynastego (z ang. Frajdej de Fyrtin) – amerykański horror (a dokładniej przewlekle i irytująco występujący w dziejach jankeskiej kinematografii podgatunek slasher) wyreżyserowany przez skazanego za masowe ludobójstwo ze szczególnym okrucieństwem na dożywocie Seana S. Cunninghama z pół wieku temu, jednak notorycznie odkrywany na nowo przez kolejne amerykańskie małolaty, które na IMDb (skrót od ang. Internet Muwi Databejs) przyznają mu oceną maksymalną, przyczyniając się do wzrostu jego popularności na portalu, a co za tym idzie – narażając kolejne ofiary na kontakt z nim. W latach 1980–2003 powstała cała seria filmowa, na którą obecnie składa się jedenaście projektów, a kolejny – dwunasty – czeka na swoją premierę kinową.

Piątek, trzynastego to niezwykle oryginalna, ujmująca artystycznym przekazem i błyskotliwymi dialogami opowieść o trzynastym dniu miesiąca, przypadającym na ostatni dzień tygodnia roboczego. Głównym wątkiem filmu jest sprawa psychopatycznej Pameli Voorhees – matki tragicznie utoniętego Jasona (który to pojawia się w sequelu i nie opuszcza serii aż do dziś, pomimo poniesionej kilkakrotnie w przydrożnych częściach śmierci), która w ataku schizofrenii dokonuje serii morderstw na nastolatkach, którzy, znając posępną historię obozowiska Crystal Lake, postanawiają się w nim osiedlić i umrzeć.

Film epatuje widzów potokami czerwonego barwnika, przez co amatorzy wytrawnego kina (czyt. amerykańscy nastolatkowie) pozwolili zarobić mu niemałą gotówkę i wypełnili portfele ambitnych twórców zielonym pieniądzem. Zdobył nominację do prestiżowej nagrody Złotej Maliny i uznanie wśród odbiorców przedziału wiekowego 13–17.