Michael Moorcock

W całej swej brodatej okazałości

Władca Pierścieni to tylko epicka wersja Kubusia Puchatka

Michael Moorcock o twórczości Tolkiena eseju Epic Pooh z 1989

High fantasy to proza tej samej klasy, co opowieści dla przedszkolaków

Onże sam, tamże

Michael Moorcock|pol. Michał Przechuj, ur. 18 grudnia 1939 w Londyn''' (Lądku Zdroju) – zgodnie z nazwiskiem niezwykle płodny pisarz fantastyczny i nazista, choć sam określa się jako anarchistę. Wykreował w ciąg całego życia zaledwie jeden świat fantastyczny, ale był na tyle sprytny, że uczynił z niego multiwersum czyli bliżej niekreślony splot nieskończonej liczby światów, w tym naszego rzeczywistego. Dzięki temu, gdy w latach osiemdziesiątych zainteresował się II wojną światową mógł spokojnie uczynić z tamtejszych powieści elementy własnego świata przedstawionego.

Twórczość

Jak już wspomniano Moorcock stworzył tylko jedno multiwersum rozdarte w odwiecznym konflikcie między Ładem i Chałosem. Ład reprezentuje także niezmienność, prawo i sprawiedliwość, a Chałos wprost przeciwnie – jest oszukańczy i zmienny. Ponieważ ani Ład i Chaos nie mogą istnieć bez opozycji gdzieś tam przewijają się też Strażnicy Równowagi, ale oni i tak prędzej lub później rzucają niewdzięczną robotę w cholerę.

Żaden Elryk, tylko Geralt

Przez multiwersum przewija się plejada bohaterów – Czterej, Którzy Są Jednym oraz ich towarzysze. Do wspomnianej czwórki należą:

• Elryk z Melniboné – albinotyczny kryptoelf, cesarz wspomnianego Melniboné, astmatyk i alergik, a przy okazji także czarnoksiężnik i zabójca swojej rasy. W czasie opowieści zawiązuje pakt z jednym z lordów Chałosu, Ariochem, który szybko przeradza się, przynajmniej dla Ariocha, w homoerotyczny romans (sam Elryk preferuje raczej tradycyjny model rodziny). W wyniku paktu cesarz zdobywa magiczny miecz Zwiastun Burzy (ang. Stormbringer), który pozwala mu czerpać energię z zabitych, dzięki czemu okazuje się znakomitym lekiem na astmę. W jednej z książek dowiadujemy się, że w mieczu umieszczona jest dusza Szejtana.
• John Daker (także Erekosë, Mojżesz, Aragorn, Józef Piłsudski, Mordimer Madderdin, Jakub Wędrowycz, prezes Kaczyński itd.) – Anglik z daleko posuniętym rozszczepieniem osobowości, również posiadacz Stormbringera, tyle że dla niepoznaki nazwanego Czarnym Mieczem.
• Corum – kolejny potomek starożytnej rasy, nazywającej się Vadhagh, tym razem definitywnie ostatni. Jest również (co za niespodzianka!) posiadaczem Stormbringera i sługą Ariocha.
• Hawkmoon – wyjątek od powyższej reguły, gdyż nie posiadał miecza a tzw. Runestaff. W czasach, gdy powstawały książki Moorcocka nie było jeszcze CD Projektu, który przetłumaczyłby to wyrażenie na mile brzmiący po polsku kostur runiczny.

Czterej, Którzy Są Jednym mają za zadanie przeciwdziałać siłom nieuwzględnionym w ww. układzie odniesienia, a które mogą ten układ bezpowrotnie zniszczyć doprowadzając do absolutnej dominacji jednej ze stron. Zamieniają się wtedy w megazorda w jedną istotę obdarzoną niezwykle wielką mocą magiczną.

Oprócz tego powstały powieści dziejące się w multiwersum jednak dotyczące niezwiązanych bezpośrednio z głównym wątkiem wydarzeń. Do najważniejszych należą te poświęcone familii von Beków sprzeciwiającej Hitlerowi w czasie wojny i przed nią oraz Gloriana opisująca losy niewyżytej seksualnie królowej Albionu, czyli tego czym byłaby Wielka Brytania gdyby nie było chrześcijaństwa. Świat przedstawiony w powieści jest ogólnie rzecz biorąc bardzo bliski naszemu. Jednym z europejskich królów starających się o rękę Gloriany jest Kazimierz Wielki. Ponieważ został przedstawiony jako wymoczek i nieudacznik, pozwalamy sobie z tego miejsca ponownie okrzyknąć pana Przechuja nazistą.

Moorcock pisał też teksty piosenek dla angielskiego zespołu Hawkwind, ale został wygryzony z tego stołka przez Lemmy'ego.

Oddźwięk

Twórczość Moorcocka znalazła głęboki oddźwięk w kulturze popularnej. Odniesienia do jego wypocin można znaleźć między innymi w wielu angielskich książkach, jak również grach – zwłaszcza w Morrowind. Ponadto prawdopodobnie Andrzej Sapkowski wzorował się na Elryku, tworząc postać Geralta. To tak gdyby ktoś myślał, że Wiedźmin jest oryginalnym dobrem polskiej kultury, co potwierdza ten oto cytat z otchłań hiszpańskojęzycznej części internetu:

Ese es Geralt de Rivia de la saga de libros „The Witcher” de Andrej Sapkowsky

Oprócz tego wiele zespołów metalowych odwoływało się do multiwersum: między innymi Iron Maiden oraz szkopski zespół Blind Guardian.