Cyrylica
Szablon:Talfabet Słowian wschodnich i części południowych, chyba. Używany także do zapisu języków tzw. mniej ludzkich jak np. tatarski, kazachski, abchaski i jakichś tam jeszcze. Oparty na alfabecie greckim. Nazwa pochodzi od Cyryla, który wpadł na metodę jak zostać sławnym.
Przydatność
Uwielbiany przez pokemony, które odkryły wspaniałą aplikację „Tablica znaków” w folderze „Akcesoria/Narzędzia systemowe”. Wykorzystują podobne allograficznie literki cyrylicy do alfabetu łacińskiego nie zważając na ich realne odpowiedniki, np. do wpisywania swoich nazwisk na Naszej-klasie. Cyrylica pełni także funkcję rozweselającą: prawie każdy, kto zobaczy tekst napisany cyrylicą od razu idiotycznie się śmieje. W czasach II wojny światowej używana była jako szyfr, który po pakcie Ribbentrop-Mołotow miał służyć do zapisu Języka niemieckiego, jednak nie udało się stworzyć najtrudniejszego kodu świata== Jak rozszyfrować == Nie taki diabeł straszny jak go malują. Właściwie, to cyrylica jest prosta jak budowa cepa. No to jedziemy:
- Szablon:T A
- Szablon:T B
- Szablon:T W (a tak BTW, sztuczka memnograficzna pomagająca zapamiętać, że B To W) B To W
- Szablon:T oficjalnie G, w praktyce H (jest co do tego sporo nieścisłości, dlatego wielu Ukraińców mówi na garaż – „haraż”, magazyn – „mahazyn”, Gołota – „hołota”, a nawet z angielskiego „girl” mówią „herl”
- Szablon:T D (wygląda jak reaktor jądrowy, nieprawdaż?)
- Szablon:T Je (okazjonalnie „e”)
- Szablon:T Jo (tak, ta litera o kształcie E z umlautem naprawdę oznacza „jo”! Rzadko spotykana, chyba, że u ruskich ziomali)
- Szablon:T Ż
- Szablon:T Z (wygląda jak cyfra 3 dlatego wielu zamiast przeczytać KAMAZ czyta KAMA 3)
- Szablon:T I (nie N, nigdy kurde N)
- Szablon:T J (tym bardziej, o zgrozo, nie Ń)
- Szablon:T K
- Szablon:T Ł, jak л zmiękczymy ь (czyli ль) to będzie L (jako, że trudno zgrabnie to narysować, dopuszczalna jest również pisownia Λ)
- Szablon:T M
- Szablon:T N (nie H, tak, tak, nie piszę bzdur)
- Szablon:T Czasami O, czasami A, czasami
chuj wie cobliżej nieokreślony dźwięk - Szablon:T P (to też łatwe, jeśli uważałeś na matematyce: zapewne słyszałeś o liczbie pi?)
- Szablon:T R (jakiś problem?)
- Szablon:T S (CS, tak jak Counter-Strike)
- Szablon:T T
- Szablon:T U (albo Ó na ópartego)
- Szablon:T F
- Szablon:T (C)H
- Szablon:T C (to już trochę trudniejsze, ale… wierzę w Ciebie)
- Szablon:T Cz (podobne do 4, no nie? cztery)
- Szablon:T Sz
- Szablon:T Rosyjskie Ś, ukraińskie SZCZ, bułgarskie SZT… (ogółem to niezły rozierdol tam mają…)
- Szablon:T „twardy znak”, służy to utwardzania (bynajmniej nie gleby). Po godzinach dorabia jako bramkarz w klubach oddzielając wymowę sąsiadujących znaków, żeby słowa mniej zalatywały wiejską remizą
- Szablon:T Y (czasem można się pomylić myśląc, że to dwie literki i czytać je jako „bi”, ale idzie to sobie wbić w beret)
- Szablon:T „miękki znak” (służy do zmiękczania, ale to nie Calgon. Nie zdziw się, jeśli zobaczysz Tь, zmiękczone T mów jakby pomiędzy Ć a T)
- Szablon:T L (Prosze tu nie pisać 'E' i nie wprowadzac nikogo w błąd. Znam się na cyrylicy. Nie widze tu litery 'L', jak tu bedzie litera 'E').
- Szablon:T Ju
- Szablon:T Ja (błagam, tylko nie R, bo jak coś takiego widzę to mi się krew gotuje. Ciekawostka: po ukraińsku i rosyjsku Я to pierwsza osoba liczby pojedynczej, czyli właśnie ja)
Jakby tego było mało, literki pisane wyglądają inaczej. Przykładowo: drukowana litera „T” wygląda normalnie, prawda? Niestety nauczyciele każą pisać coś, co wygląda jak łacińskie pisane „M”, a zamiast „И” trzeba pisać pisane „U”.
Litery dodatkowe
Oczywiście, ten alfabet we wszystkich językach używających cyrylicy nie wygląda tak samo. Niektóre języki mają dodatkowe litery do straszenia dzieci ich liczbą:
- Szablon:T G (na Ukrainie, używana w wyrazach obcych; takie Г z apostrofem na górze)
- Szablon:T serbskie „dź”
- Szablon:T Je (gatunek „je” na Ukrainie; obrócone Э)
- Szablon:T Dz (nie „S”; w macedońskim)
- Szablon:T I („i” normalne, jak kto woli dziesiętne; używane dawno temu w rosyjskim obok И, dziś używane w wielu językach rzadziej niż И, jednak jest używane na Ukrainie i Białorusi)
- Szablon:T Ji (ukraińskie, jak np. w słowie „jidysz”)
- Szablon:T J (bo zapamiętanie u Serbów kilku osobnych jotowanych liter to za duży wysiłek…)
- Szablon:T Lj (nie „ł” oraz nie ЛЬ, które oznacza „l”; serbskie i macedońskie)
- Szablon:T Ń (Nj) (serbskie i macedońskie, powstała, żeby skrócić czas pisania osobnych liter Н i Ь)
- Szablon:T Ć (serbskie)
- Szablon:T podobno miękkie K, czytane czasem jako ć (macedońskie)
- Szablon:T U krótkie (białoruskie; podobne do angielskiego W)
- Szablon:T Dż (serbsko-macedońskie; wygląda jak Ц z ogonkiem na środku)
W językach niesłowiańskich (np. wypisanych wyżej) litery mają coraz to głupsze kształty i wymowę:
- Szablon:T szwa (nie „szew” ani „e”; używana m.in. w abchaskim, kazachskim czy baszkirskim)
- Szablon:T o dziwo, mimo iż pochodzi od Г czyta się ją jak francuskie R (kazachskie)
- Szablon:T Dż (tatarskie i kałmuckie)
- Szablon:T tzw. pałoczka, praktycznie nie ma wartości fonetycznej; wygląda jak I i nie posiada formy małej litery (to po co ona tam jest?; czeczeńskie, inguskie itp. języki o nieludzkich nazwach)
- Szablon:T abchaskie, kazachskie takie-jakby K (albo Q)
- Szablon:T azerskie G (u nich Г czyta się jak Q)
- Szablon:T baszkirskie, kazachskie (sporo ten język ma dodatkowych liter), kirgiskie, kałmuckie Ng [Ciekawostka: w alfabecie łacińskim istnieje litera Ŋŋ oznaczająca też „ng”; w cyrylicy są jeszcze dwie litery oznaczające „ng”: Ҥҥ (НГнг) i Ӈӈ (Н z takim haczykiem wychodzącym z prawej nogi: I-J)]
- Szablon:T kazachskie, mongolskie, buriackie (nie „burackie”!), jakuckie Ö (jak niemieckie Ö)
- Szablon:T podobno „U proste” (jak niemieckie Ü), ale prościej wymówić zwyczajne, polskie U (nie mylić z Y; mała litera może służyć za zamiennik „y”)
- Szablon:T kazachskie krótkie U (nie Y z kreską ani symbol jena)
- Szablon:T abchaskie, karakałpackie (o Jezu), chakaskie, jakieś tam jeszcze H
- Szablon:T kazachskie, tatarskie, kałmuckie i jakieś tam jeszcze H (małe wielkie „h”: Һ)
- Szablon:T pewnie ta kreska nadaje dźwięczności literze „cz”, skoro czyta się ją jak „dż” (azerskie)
W dawnej cyrylicy istniały też litery, które są dowodem, że cyrylica to bezczelna kalka alfabetu greckiego:
- Szablon:T koppa, przechwycona z greki, oznaczała „q” jak w staropolskim słowie „qrwa”
- Szablon:T dawne U; miało też kształt pionowej litery, gdzie O było na dole, a У na górze; ostatecznie została skrócona o „O”, żeby za dużo nie pisać (litera pochodzi od greckiego dwuznaku ου, który czyta się jak U)
- Szablon:T omega, czyli O (bezczelne zerżnięcie z alfabetu greckiego)
- Szablon:T jać; wymawia się jak kto chce np. JE, E, JA…
- Szablon:T stare Je
- Szablon:T niby Ą, a jednak Ę, choć u ruskich oczywiście musiało być oryginalniej, bo JA…
- Szablon:T Ję
- Szablon:T Ą (kto by na to wpadł?)
- Szablon:T Ją(dro)
- Szablon:T kolejna ściąga z greckiego; tym razem Ks
- Szablon:T jw.; Ps
- Szablon:T znowu greka – „t” szczękowe – czytane jak „th” w angielskim „think”
- Szablon:T iżyca (łatwo zapamiętać, bo kojarzy się z rosyjskim „rzyć”, czyli „dupa” – w końcu skądś kształt tego znaku musiał się wziąć…), oznacza to samo co „Ы”, ale tylko w słowach pochodzących z greki, tak dla ułatwienia nauki czytania u średniowiecznych wieśniaków… Hurraaaa!
Oczywiście istnieją także inne, mało zrozumiałe i całkowicie głupie litery mało znanych języków, jednak niewiele czcionek potrafi je odtworzyć.
W praktyce
Powyższa ściąga przyda się do czytania w języku ukraińskim, który wbrew pozorom jest podobny do polskiego, a także w białoruskim (chyba jeszcze bardziej podobnym), serbskim, macedońskim czy nawet mongolskim oraz w innych mniej znanych językach. Po rosyjsku też sobie wprawdzie możesz poczytać, ale nic nie zrozumiesz, więc szkoda się męczyć.
Spotykalność
- Zapewne masz w domu jakiś solidny radziecki piekarnik, telewizor, radio, czy coś tam. Teraz idź i szpanuj! Podpisy pod przełącznikami nie stanowią już zagadki!
- W amerykańskich filmach cyrylica pojawia się na wrogich torpedach czy przechwyconych wiadomościach. Ciekawe, dlaczego?
- Jak przypadkiem studiujesz jakiś prymitywny język w rodzaju serbskiego to znajomość cyrylicy przyda się całkiem całkiem.
- Popularna wśród uczniów piszących na tablicy wyzwiska pod adresem nauczyciela. Uczniowie nie zważają na to, że nauczyciele w znakomitej większości znają cyrylicę.
- Jako ciekawostkę można podać fakt, iż jeśli słowo cipka przeczytamy za pomocą znaków ukraińskiej cyrylicy, nabierze ono całkiem nowego znaczenia (sirka, czyli siarka), wyjaśniającego to i owo u ukraińskich prostytutek.