Judas Priest: Różnice pomiędzy wersjami

Z Nonsensopedii, polskiej encyklopedii humoru
(hahaha)
Linia 1: Linia 1:
{{Państwo infobox
[[Plik:Judas Priest.jpg|thumb|right|250px|Rozpoznaj [[Rob Halford|geja]] na zdjęciu]]
|nazwa_oryginalna = Southern Sudan<br />جنوب السودان
|nazwa_polska = Sudan Południowy
|flaga_obraz = Flag of the SPLAM.svg
|godło_obraz =
|nazwa_dopełniacz = Sudanu Południowego
|dewiza = Unity, Equality, Progress
|dewiza_język = [[język angielski|ang.]]
|dewiza_polski = Jedność, Równość, Postęp
|lokalizacja_obraz = LocationSouthernSudan.svg
|konstytucja = [[Konstytucja Sudanu Południowego]]
|państwo = [[Sudan]]
|język_urzędowy = [[Język angielski|angielski]], [[Język arabski|arabski]]
|język_używany =
|stolica = [[Dżuba (miasto)|Dżuba]]
|ustrój_polityczny = [[Autonomia|republika autonomiczna]]
|typ_państwa =
|głowa_państwa =
|głowa_państwa_opis =
|status_terytorium =
|zależne_od =
|głowa_terytorium = [[Salva Kiir Mayardit]]
|głowa_terytorium_opis = [[prezydenci Sudanu Południowego|prezydent]]<br />
|w_imieniu_tekst =
|w_imieniu_urząd =
|w_imieniu =
|szef_rządu = [[Riek Machar]]
|szef_rządu_opis = [[wiceprezydenci Sudanu Południowego|wiceprezydent]]<br />
|w_imieniu_tekst2 =
|w_imieniu_urząd2 =
|w_imieniu2 =
|powierzchnia = 589 745
|powierzchnia_wód =
|powierzchnia_miejsce =
|ludność = 8 260 490 (kwestionowana)<ref>[http://www.news24.com/World/News/Discontent-over-Sudan-census-20090521 Discontent over Sudan census: News24: World: News<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>
|gęstość =
|ludność_rok = [[2008]]
|narodowości =
|ludność_miejsce =
|utworzenie_sposób = [[Niepodległość|Niepodległość]]
|od_kogo = od [[Sudan]]u
|utworzenie_data = [[9 lipca]] [[2011]]
|likwidacja_sposób =
|przez_kogo =
|likwidacja_data =
|religia_dominująca = [[chrześcijaństwo]], [[animizm]]
|waluta_nazwa = [[funt sudański]]
|waluta_symbol = SDP
|UTC = +3
|hymn = [[South Sudan Oyee!]] (proponowany)
|hymn_nazwa_polska =
|kod_ISO =
|domena =
|kod_samochodowy =
|numer_kierunkowy = 249
|terytoria_zależne =
|terytoria_autonomiczne =
|mapa_obraz = South Sudan-administrative map PL.png
|uwagi =
}}


'''Sudan Południowy''' ([[Język angielski|ang.]] ''Southern Sudan'', [[Język arabski|arab.]] حكومة جنوب السودان ''Dżanub as-Sudan'') – autonomiczna republika w południowym [[Sudan]]ie, ze stolicą w [[Dżuba (miasto)|Dżubie]]. Status autonomiczny jest wynikiem porozumienia rządu sudańskiego z [[Ludowa Armia Wyzwolenia Sudanu|Ludową Armią Wyzwolenia Sudanu]], które zakończyło [[II wojna domowa w Sudanie|II wojnę domową w Sudanie]] - najdłuższą wojnę domową w Afryce<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/4370100.stm|tytuł=South Sudan gets new government|nazwisko=Fisher|imię=Jonah|autor=Jonah Fisher|data=23 X 2005|opublikowany=BBC News, United Kingdom|data dostępu=7 XII 2008}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://lite.alertnet.org/db/crisisprofiles/SD_PEA.htm?v=timeline|tytuł=Southern Sudan fragile peace|autor=Reuters News|data=27 V 2008|opublikowany=Thomson Reuters Foundation|data dostępu=7 XII 2008}}</ref>.
'''Judas Priest''' (pol. ''Ksiądz Judasz'') – angielski zespół [[metal]]owy założony w 1968 roku, co czyni go najpierwszym z zespołów metalowych w ogóle. Dlatego też większość jego piosenek nie nawiązuje do [[Szatan]]a. Wsławili się tym,że wokalista na koncertach wjeżdżał Harleyem na scenę i strzelał w górę z kałacha niczym [[Arabowie|Arab]] na filmie z pogróżkami skierowanymi w stronę rządu amerykańskiego od [[Al-Kaida|Al-Kaidy]]. Wprowadzili też wśród [[metalowcy|metalowców]] zwyczaj ubierania się w skóry, ale o tym niżej.


==Historia==
== Historia ==
{{Main|Historia Sudanu Południowego}}
Zespół powstał w 1968, ale pierwszy stały skład zespołu (Rob Halford, K. K. Downing, Glenn Tipton, Ian Hill) ukształtował się dopiero w 1974, choć perkusistę, który spełnił ich oczekiwania znaleźli dopiero w 1979, po dorobieniu się 5 albumów z perkusistami sesyjnymi. Po następnych kilkunastu latach i bliźniaczo podobnych do siebie albumach muzycy stwierdzili, że im się znudziło i w 1993 roku rozwiązali zespół. Trzy lata później wszyscy muzycy za wyjątkiem wokalisty zdążyli roztrwonić zarobione pieniądze i wrócili do grania zatrudniając Tima Owensa w charakterze wyjca. Tchnęło to nieco świeżości na nowsze wydawnictwa, które sprzedawały się całkiem przyzwoicie, zdaniem niektórych zbyt przyzwoicie. Sprowokowało to Roba Halforda do szokującego wyznania. W 1998 oświadczył, że przeprasza wszystkich, ale jest [[gej]]em. Wszyscy metalowcy, którzy usłyszeli to w MTV popełnili zbiorowe samobójstwo albo przynajmniej wyrzucili dyskografię zespołu przez okno i przestawili się na słuchanie bardziej [[Pop (muzyka)|męskiej muzyki]]. Reszta społeczeństwa metali, tj. ci, którzy nie oglądają MTV (jakieś 96,3%), ewentualnie mają w [[Dupa|dupie]] orientację seksualną byłego wokalisty<ref>Bez skojarzeń poproszę.</ref>, nadal w najlepsze pozostała wierna zespołowi. Od tego czasu jednak spadła popularność solowej działalności Halforda i w 2003 przekonał resztę zespołu, że pora wywalić Owensa, bo beznadziejnym wokalistą jest. Po powrocie Halforda do Judas Priest wydali dwa najlepsze albumy. Przedtem jednak pojawił się kolejny wątek związany z homoseksualizmemem członków zespołu. Były wówczas perkusista, Dave Holland, został skazany w 2004 za gwałt na siedemnastoletnim chłopcu. Byli współpracownicy oczywiście potępili jego występek, chociaż my wiemy, że niejeden z nich zrobiłby na jego miejscu to samo. Od 2010 roku zespół wspomina o trasie koncertowej kończącej jego działalność, po której nie zamierza jednak zaprzestać działalności.


Okres w historii Sudanu Południowego przed przejęciem kontroli nad Sudanem przez [[Królestwo Egiptu]] (→ [[Sudan Anglo-Egipski]]) jest słabo znany. Informacje oparte są na legendach plemiennych. Według podań [[Niloci]] ([[Dinkowie]], [[Nuerowie]], [[Szyllukowie]]) osiedlili się na tym obszarze na przełomie [[IX wiek|IX]] i [[X wiek]]u, a swoje obecne siedziby opanowali pomiędzy [[XV wiek|XV]] i [[XIX wiek]]iem. Najsilniejsze z państw plemiennych na tym terenie utworzyło nienilockie plemię [[Azande (plemię)|Azande]], które obecnie stanowi trzecią liczebnie grupę etniczną w Sudanie Południowym<ref>Metz, Helen Chapin, ed. [http://countrystudies.us/sudan/11.htm Sudan: A Country Study. The Turkiyah, 1821-85] Washington: GPO for the Library of Congress, 1991.</ref>. Przeszkody geograficznie zatrzymały granicę ekspansji [[islam]]u na północnym Sudanie, co w okresie kolonialnym sprzyjało rozprzestrzenianiu się [[Chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]].
==Wpływ na kształtowanie Heavy Metalu==
[[Plik:Ian_Hill.jpg|thumb|right|250px|Tak wyglądał Ian Hill, gdy dowiedział się, że Halfordowi zawsze podobał się jego tyłek]]
W przytaczanym wyżej wywiadzie Halford przyznał się, że to właśnie doświadczenie wyniesione ze środowisk homoseksualnych poddało mu pomysł na występy na scenie w skórach. Nieświadomi tego faktu początkujący metalowcy z [[Metallica|Metalliki]] czy [[Iron Maiden]] przejęli ten zwyczaj bezkrytycznie, czego później bardzo żałowali. Mimo niezbyt szczęśliwych skojarzeń do wpływu Judaszów na swoją twórczość przyznało się wielu muzyków: [[Iron Maiden]], [[Sabaton]], [[HammerFall]], [[Gamma Ray]], [[W.A.S.P.]] czy [[Accept]]. Z Iron Maiden sprawa jest o tyle ciekawa, że zespół ten wyrobił sobie markę robiąc Judas Priest za support, jeżdżąc z nimi po Wielkiej Brytanii. Biorąc pod uwagę, że na początku lat osiemdziesiątych metal dopiero zaczynał być w modzie oszczędzali na pokojach hotelowych i spali w jednym pokoju ze starszymi kolegami. Terapia psychiatryczna Bruce'a Dickinsona po oświadczeniu<ref>Nie mylić z oświadczynami, chociaż...</ref> Halforda w 1998 pochłonęła wiele milionów funtów i wymagała wielu lat ciężkiej pracy. Co ciekawe jednak, żaden proces, pomimo ewidentnie głębokiej traumy, nie został wytoczony, co odpowiadałoby typowemu zachowaniu ofiary [[gwałt]]u. Fanowskie śledztwo w toku.


W XIX wieku Sudan znalazł się pod władzą egipską, której zasięg rozszerzał się systematycznie na południe. Pierwszy etap ekspansji na Południu nastąpił w latach 70.
==Skład zespołu==


W 1947 roku brytyjskie władze kolonialne planowały połączenie terenów Sudanu Południowego z obecną [[Uganda|Ugandą]], ale plany te przekreśliła [[konferencja w Dżubie]]. Od uzyskania przez Sudan niepodległości w [[1956]] roku, południowy region kraju dążył do niezależności. Od roku [[1983]] działała organizacja zbrojna [[Ludowa Armia Wyzwolenia Sudanu|SPLA]], dążąca do niepodległości regionu. W tym samym roku wybucha też [[II wojna domowa w Sudanie|wojna domowa]], jeden z najbardziej krwawych konfliktów na świecie, który pochłonął około 1,5 mln istnień ludzkich oraz zmusił do ucieczki kolejne 4 mln ludzi.
*'''Rob Halford''' – wokal, Harley, strzelanie z kałacha, okładanie batem fanów na koncertach<ref>Niezmiennie proszę o wyzbycie się skojarzeń</ref>.(1973-1993, 2003-obecnie)
*'''Tim ''Ripper'' Owens''' – wokal (1996-2003). Obecnie parodiuje (bo ciężko to inaczej nazwać) zmarłego [[Ronnie James Dio|Ronniego Jamesa Dio]] w reaktywowanym [[Dio]] (jako ''Dio Disciples'').
*'''Ritchie Faulkner''' – gitara (2011-obecnie). Ciężko cokolwiek o nim powiedzieć, gdyż nie grał w żadnym zespole, do słuchania którego prawdziwy metalowiec mógłby się zniżyć.
*'''K. K. Downing''' – gitara (1969-2011). Niestety z powodów zdrowotnych (wątroba już nie ta, co kiedyś) musiał zostać zastąpiony na zakończenie kimś innym.
*'''Glenn Tipton''' – druga gitara (1974-obecnie).
*'''Ian Hill''' – gitara basowa (1969-obecnie).
*'''Scott Travis''' – perkusja (1989-obecnie).
*'''Dave Holland''' – perkusja, [[pedofilia|gwałcenie nieletnich]] (1979-1989)
*'''Al Atkins''' - growling, niższy głos od Halforda, nagrał z nimi tylko kilka bardzo mało znanych dem. (1969-1973)


Ten długi okres zakończyło dopiero podpisanie [[9 stycznia]] [[2005]] roku porozumienia z sudańskim rządem, nadające 10 południowym prowincjom autonomię. Prezydentem kraju został [[Salva Kiir Mayardit]]. W grudniu [[2005]] przyjęto [[konstytucja|konstytucję]], a także zaplanowano przeprowadzenie referendum niepodległościowego. Podpisane porozumienie ustalało wspólne zarząd i podział zysków z wydobycia ropy naftowej ze złóż na granicy Południa i Północy.
==Równania Judasza==
[[Plik:Bruss.jpeg|thumb|right|170px|Wy też będziecie tak wyglądali, jeśli dowiecie się, że wasz kolega, z którym spaliście w jednym pokoju, jest [[gej]]em]]


9-15 stycznia [[2011]] roku odbyło się [[Referendum niepodległościowe w Sudanie Południowym|referendum w sprawie niepodległości]]<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.tvn24.pl/-1,1688850,0,1,glosuja-obrazkami-nowe-panstwo-w-afryce,wiadomosc.html | tytuł =Głosują obrazkami. Nowe państwo w Afryce? | data dostępu = 2011-02-07| autor = | opublikowany =tvn24.pl | praca = | data = | język =pl}}</ref>. Według oficjalnych danych z 7 lutego 98,83% głosujących opowiedziało się odłączeniem Sudanu Południowego od Sudanu<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-12379431 | tytuł =South Sudan backs independence - results | data dostępu = 2011-02-07| autor = | opublikowany =bbc.co.uk | praca = | data = | język =en}}</ref>, więc prawdopodobnie [[9 lipca]] [[2011]] roku powstanie nowe państwo pod nazwą Republika Sudanu Południowego.
Na podstawie działalności zespołu, jak również znajomości życia osoby, która dała mu nazwę możemy ułożyć następujące równania:


Wg danych [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]] podanych w połowie kwietnia 2011 roku w dziewięciu spośród dziesięciu stanów Sudanu Południowego zginęło w tym roku ponad 800 osób w następstwie 151 aktów przemocy a 94 tysiące ludzi musiało opuścić swoje domy<ref>{{cytuj stronę| url =http://wiadomosci.onet.pl/swiat/sudan-juz-ponad-800-ofiar,1,4242281,wiadomosc.html | tytuł =Sudan: już ponad 800 ofiar| data dostępu = 2011-04-14| autor = | opublikowany =onet.pl | praca = | data = | język =pl}}</ref>.
<math>Judasz+Ksiadz=gej+metal</math>


== Geografia ==
<math>Judasz+12* Zydow=trup+zdrajca</math>
{{Main|Geografia Sudanu Południowego}}


Sudan Południowy leży na południu Sudanu. Graniczy z [[Republika Środkowoafrykańska|Republiką Środkowoafrykańską]] od zachodu, [[Demokratyczna Republika Konga|Demokratyczną Republiką Konga]], [[Uganda|Ugandą]] i [[Kenia|Kenią]] od południa oraz [[Etiopia|Etiopią]] od wschodu.
<math>metal=trupy+pieklo</math>


== Demografia ==
Możemy też wykorzystać znane wcześniej równania [[ksiądz|księdza]] (tzw. równanie moherowe), równanie [[Lucyfer]]a oraz równanie [[żydomasoneria|żydomasońskie]], spotykane bardzo często w warszawskich autobusach:
{{Main|Demografia Sudanu Południowego}}


W przeciwieństwie do reszty [[Sudan]]u, autonomię zamieszkują w większości [[animizm|animiści]] i [[chrześcijaństwo|chrześcijanie]].
<math>trup=ksiadz+metal</math>


=== Języki ===
<math>pieklo=(ksiadz+zdrajca)*gej</math>
Sudan Południowy jest zamieszkany przez ponad 200 grup etnicznych, większość języków używanych przez te plemiona jest znana jedynie kilku tysiącom użytkowników. Językiem urzędowym jest [[język angielski]]. W powszechnym użyciu jest potoczny [[język arabski]], a wokół Dżuby jego [[Dżubijska odmiana języka arabskiego|miejscowa wersja]], będąca [[Języki pidżynowe|językiem pidżynowym]]. Wśród języków plemiennych najpopularniejszy jest [[język dinak]], którego używają 2–3 miliony ludzi. Kolejne pod względem popularności są [[Język nuer|nuer]] i [[język szyllucki|szyllucki]]. Wszystkie trzy należą do [[Języki zachodnionilotyckie|zachodnionilotyckich]]. Wśród [[Języki wschodnionilotyckie|wschodnionilotyckich]] najpowszechniej używane są [[Język bari|bari]] i [[Język lotukijski|lotukijski]].


== Polityka ==
<math>Zyd=zdrajca*gej</math>
{{Main|Polityka Sudanu Południowego}}


Najwyższym aktem prawnym obowiązującym w Sudanie Południowym jest Tymczasowa Narodowa Konstytucja Sudanu<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.sudan-embassy.de/c_Sudan.pdf|tytuł=Interim National Constitution of the Republic of Sudan, 2005}}</ref> i Tymczasowa Narodowa Konstytucja Sudanu Południowego z roku 2005<ref>{{Cytuj stronę|url=http://gurtong.brandx.eu/LinkClick.aspx?fileticket=1atewJwi6UU%3d&tabid=341|tytuł=Interim Constitution of Southern Sudan of 2005}}</ref>. Na czele Sudanu Południowego stoi [[Prezydenci Sudanu Południowego|prezydent]], który jest jednocześnie głową państwa, szefem rządu i naczelnym dowódcą [[Ludowa Armia Wyzwolenia Sudanu|Ludowej Armii Wyzwolenia Sudanu]]. [[John Garang]] był pierwszym dowódcą SPLA/M i prezydentem do śmierci 30 lipca 2005 roku, jego następcą został 11 sierpnia [[Salva Kiir Mayardit]], dotychczasowy [[Wiceprezydenci Sudanu Południowego|wiceprezydent]]. [[Riek Machar]] został kolejnym wiceprezydentem. Inicjatywa ustawodawcza znajduje się w rękach rządu i jednoizbowego [[Zgromadzenie Ustawodawcze Sudanu Południowego|parlamentu]]. Konstytucja gwarantuje niezależność sądownictwa, przewiduje także istnienie [[Sąd Najwyższy Sudanu Południowego|Sądu Najwyższego]].
Stosując rozumowanie logiczne możemy też wyprowadzić z pozostałych równań równanie [[piekło|piekła]] kwadratowego:


== Sytuacja humanitarna ==
<math>pieklo^2=gej*metal</math>
Sudan Południowy jedno z państw o najgorszych wskaźnikach zdrowotnych społeczeństwa. Umieralność dzieci do lat poniżej 5 wynosi 112 na 1000, natomiast umieralność rodzących matek wynosi 2053,9 na 100 000 żywych urodzeń, i jest najwyższa spośród wszystkich państw.


Zachorowalność na AIDS jest słabo udokumentowana, lecz ocenia się że wynosi ona około 3.1% populacji kraju.<ref>[http://www.sudantribune.com/Southern-Sudan-has-unique,1616 Southern Sudan has unique combination of worst diseases in the world - Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>
Powyższy układ równań stanowi rozwiązanie odwiecznego problemu fizyki duchowej i pozwala uzależnić dowolną zmienną od innej. Uzyskujemy, oprócz znanej od od późnej starożytności zależności


Poważnym zagrożeniem jest także problem głodu, związany z wybuchającymi konfliktami wojskowymi. W 1998 roku w zachodniej części kraju miała miejsce [[Klęska głodu w Sudanie|klęska głodu]], gdzie zginęło z tego powodu 70 tys. osób.
<math>ksiadz=-pieklo</math>


== Zobacz też ==
także nowe, niewidoczne na pierwszy rzut oka:
* [[Konflikt w Darfurze]]
* [[Ludowa Armia Wyzwolenia Sudanu]]


{{Przypisy}}
<math>zdrajca=pieklo*(1-gej)/gej</math>


jako, że liczba gejów >>1 to


<math>zdrajca=-pieklo</math>


== Linki zewnętrzne ==
Stanowi to rewolucyjny pogląd na zdradę. Tak, zdrajcy, możecie spać spokojnie, po krótkim pobycie w [[Czyściec|czyśćcu]] pójdziecie do nieba!
* [http://www.goss.org/ Rząd Sudanu Południowego] {{lang|en}}
Nie bez znaczenia jest też wniosek, że:


[[Kategoria:Sudan Południowy|*]]
<math>Judasz-trup=gej+2*piekło</math>
[[Kategoria:Terytoria autonomiczne świata{{NAMESPACE:}}]]

Potwierdza to teorię Jana Kalwina o [[przeznaczenie|predystynacji]]. Czego Judasz bowiem by nie zrobił i tak trafiłby do piekła i cierpiałby dwa razy bardziej niż przeciętny człowiek. Do tego wyczytać możemy ciekawe informacje o jego poglądach na życie rodzinne.

==Dyskografia==

[[Grafika:Jewkiller.png|thumb|right|200px|Okładka niemieckiego wydania Painkillera]]

*{{t|Rocka Trolla|1974}}pierwszy album, zdaniem zespołu w marnej jakości, głupim fanom to nie przeszkadzało.
*{{t|Salad Wings of Destiny|1976}}tym razem wytwórca stwierdził, że skoro muzycy nie doceniają dobrodziejstwa jakie na nich spłynęło, będą pracować na głodnego. Jak widać była to metoda dobra dla zespołu, bo odniósł sukces, ale tragiczna dla wytwórni, gdyż rozwiązali z nią umowę.
*{{t|Sinus After Cosinus|1977}}po znalezieniu kogokolwiek, kto zdecydował się nawiązać z nimi współpracę Judas Priest nagrało kolejny album, tym razem w w miarę znośnych warunkach.
*{{t|Stained Glass|1978}}panowie zapatrzyli się chyba na poczynania Dio w [[Rainbow]], gdyż teksty piosenek są o smokach i tęczach.
*{{t|Killing Machine|1978, '''Hell Bent for Latex''', wersja USA, 1979}}na trasie promującej ten album muzycy po raz pierwszy przywdziali [[gej]]owskie skóry.
*{{t|British Steel|1980}}na tym albumie znajduje się piosenka ''Breaking the Law'', która doczekała się też wykonania przez [[Motörhead]], co było miłą odmianą po piskliwym głosie Halforda.
*{{t|Point of Entry|1981}}pierwszy z ery podobnych do siebie albumów, żerujących na poprzednich osiągnięciach zespołu.
*{{t|Screaming for Vegetables|1982}}a było nas głodzić?
*{{t|Defenders of the Faith|1984}}dziwnie podejrzany tytuł,jak na album heavymetalowy. Poza tym niczym się nie wyróżnia.
*{{t|TVN Turbo|1986}}kolejne odtwórcze byle co, chociaż fani twierdzą co innego.
*{{t|Ram It Down|1988}}po nagraniu tego albumu, zespół zdał sobie chyba sprawę, że jego brzmienie stało się archaiczne.
*{{t|Paintkiller|1990}}powiew nowości, a jednocześnie ostatni album przed rozpadem zespołu.
*{{t|Jugulator|1997}}pierwszy album z Timem Owensem, rozkwit nowego cięższego brzmienia.
*{{t|Demolition|2001}}drugi i ostatni studyjny występ Owensa, ugruntowanie nowego stylu.
*{{t|Angel of Retribution|2005}}powrót Halforda. Bardzo dobre, choć niedoceniane przez fanów dzieło.
*{{t|Nostradamus|2008}}tutaj panowie zerwali ze starym brzmieniem całkowicie i dojrzeli do tego, do czego dojrzał [[Black Sabbath]] piętnaście lat temu na albumach ''Headless Cross'' i ''Dehumanizer''.


{{Przypisy}}


[[af:Suid-Soedan]]
[[Kategoria:Zespoły metalowe|{{PAGENAME}}]]
[[ar:جنوب السودان]]
[[Kategoria:Angielskie zespoły|{{PAGENAME}}]]
[[an:Sudán d'o Sud]]
[[ast:Sudán del Sur]]
[[az:Cənubi Sudan]]
[[be:Паўднёвы Судан]]
[[be-x-old:Паўднёвы Судан]]
[[bs:Južni Sudan]]
[[br:Soudan ar Su]]
[[bg:Южен Судан]]
[[ca:Sudan del Sud]]
[[cs:Jižní Súdán]]
[[cy:De Sudan]]
[[da:Sydsudan]]
[[de:Südsudan]]
[[et:Lõuna-Sudaan]]
[[el:Νότιο Σουδάν]]
[[en:Southern Sudan]]
[[es:Sudán del Sur]]
[[eo:Suda Sudano]]
[[eu:Hego Sudan]]
[[fa:سودان جنوبی]]
[[fr:Sud-Soudan]]
[[fy:Súd-Sûdan]]
[[gl:Sudán do Sur]]
[[ko:남수단]]
[[hr:Južni Sudan]]
[[io:Sud-Sudan]]
[[id:Sudan Selatan]]
[[ie:Sud-Sudan]]
[[it:Sudan del Sud]]
[[he:דרום סודאן]]
[[jv:Sudan Kidul]]
[[ka:სამხრეთი სუდანი]]
[[sw:Sudan Kusini]]
[[la:Sudania Australis]]
[[lv:Dienvidsudāna]]
[[lt:Pietų Sudanas]]
[[hu:Dél-Szudán]]
[[mk:Јужен Судан]]
[[arz:جنوب السودان]]
[[mzn:جنوب سودان]]
[[ms:Sudan Selatan]]
[[nl:Zuid-Soedan]]
[[ja:南部スーダン]]
[[no:Sør-Sudan]]
[[nn:Sør-Sudan]]
[[oc:Sodan del Sud]]
[[nds:Süüdsudan]]
[[pt:Sudão do Sul]]
[[ksh:Südsudan]]
[[ro:Sudanul de Sud]]
[[ru:Южный Судан]]
[[simple:South Sudan]]
[[sk:Južný Sudán]]
[[sl:Južni Sudan]]
[[so:Koonfur Suudaan]]
[[sr:Јужни Судан]]
[[sh:Južni Sudan]]
[[fi:Etelä-Sudan]]
[[sv:Sydsudan]]
[[ta:தெற்கு சூடான்]]
[[roa-tara:Sudan d'u Sud]]
[[th:ซูดานใต้]]
[[tr:Güney Sudan]]
[[uk:Південний Судан]]
[[vi:Miền Nam Sudan]]
[[war:Salatan nga Sudan]]
[[yo:Apágúúsù Sudan]]
[[zh-yue:南蘇丹]]
[[zh:南蘇丹]]

Wersja z 22:49, 2 lip 2011

Sudan Południowy (ang. Southern Sudan, arab. حكومة جنوب السودان Dżanub as-Sudan) – autonomiczna republika w południowym Sudanie, ze stolicą w Dżubie. Status autonomiczny jest wynikiem porozumienia rządu sudańskiego z Ludową Armią Wyzwolenia Sudanu, które zakończyło II wojnę domową w Sudanie - najdłuższą wojnę domową w Afryce[2][3].

Historia

Info.png Główny artykuł: Historia Sudanu Południowego

Okres w historii Sudanu Południowego przed przejęciem kontroli nad Sudanem przez Królestwo Egiptu (→ Sudan Anglo-Egipski) jest słabo znany. Informacje oparte są na legendach plemiennych. Według podań Niloci (Dinkowie, Nuerowie, Szyllukowie) osiedlili się na tym obszarze na przełomie IX i X wieku, a swoje obecne siedziby opanowali pomiędzy XV i XIX wiekiem. Najsilniejsze z państw plemiennych na tym terenie utworzyło nienilockie plemię Azande, które obecnie stanowi trzecią liczebnie grupę etniczną w Sudanie Południowym[4]. Przeszkody geograficznie zatrzymały granicę ekspansji islamu na północnym Sudanie, co w okresie kolonialnym sprzyjało rozprzestrzenianiu się chrześcijaństwa.

W XIX wieku Sudan znalazł się pod władzą egipską, której zasięg rozszerzał się systematycznie na południe. Pierwszy etap ekspansji na Południu nastąpił w latach 70.

W 1947 roku brytyjskie władze kolonialne planowały połączenie terenów Sudanu Południowego z obecną Ugandą, ale plany te przekreśliła konferencja w Dżubie. Od uzyskania przez Sudan niepodległości w 1956 roku, południowy region kraju dążył do niezależności. Od roku 1983 działała organizacja zbrojna SPLA, dążąca do niepodległości regionu. W tym samym roku wybucha też wojna domowa, jeden z najbardziej krwawych konfliktów na świecie, który pochłonął około 1,5 mln istnień ludzkich oraz zmusił do ucieczki kolejne 4 mln ludzi.

Ten długi okres zakończyło dopiero podpisanie 9 stycznia 2005 roku porozumienia z sudańskim rządem, nadające 10 południowym prowincjom autonomię. Prezydentem kraju został Salva Kiir Mayardit. W grudniu 2005 przyjęto konstytucję, a także zaplanowano przeprowadzenie referendum niepodległościowego. Podpisane porozumienie ustalało wspólne zarząd i podział zysków z wydobycia ropy naftowej ze złóż na granicy Południa i Północy.

9-15 stycznia 2011 roku odbyło się referendum w sprawie niepodległości[5]. Według oficjalnych danych z 7 lutego 98,83% głosujących opowiedziało się odłączeniem Sudanu Południowego od Sudanu[6], więc prawdopodobnie 9 lipca 2011 roku powstanie nowe państwo pod nazwą Republika Sudanu Południowego.

Wg danych ONZ podanych w połowie kwietnia 2011 roku w dziewięciu spośród dziesięciu stanów Sudanu Południowego zginęło w tym roku ponad 800 osób w następstwie 151 aktów przemocy a 94 tysiące ludzi musiało opuścić swoje domy[7].

Geografia

Info.png Główny artykuł: Geografia Sudanu Południowego

Sudan Południowy leży na południu Sudanu. Graniczy z Republiką Środkowoafrykańską od zachodu, Demokratyczną Republiką Konga, Ugandą i Kenią od południa oraz Etiopią od wschodu.

Demografia

Info.png Główny artykuł: Demografia Sudanu Południowego

W przeciwieństwie do reszty Sudanu, autonomię zamieszkują w większości animiści i chrześcijanie.

Języki

Sudan Południowy jest zamieszkany przez ponad 200 grup etnicznych, większość języków używanych przez te plemiona jest znana jedynie kilku tysiącom użytkowników. Językiem urzędowym jest język angielski. W powszechnym użyciu jest potoczny język arabski, a wokół Dżuby jego miejscowa wersja, będąca językiem pidżynowym. Wśród języków plemiennych najpopularniejszy jest język dinak, którego używają 2–3 miliony ludzi. Kolejne pod względem popularności są nuer i szyllucki. Wszystkie trzy należą do zachodnionilotyckich. Wśród wschodnionilotyckich najpowszechniej używane są bari i lotukijski.

Polityka

Info.png Główny artykuł: Polityka Sudanu Południowego

Najwyższym aktem prawnym obowiązującym w Sudanie Południowym jest Tymczasowa Narodowa Konstytucja Sudanu[8] i Tymczasowa Narodowa Konstytucja Sudanu Południowego z roku 2005[9]. Na czele Sudanu Południowego stoi prezydent, który jest jednocześnie głową państwa, szefem rządu i naczelnym dowódcą Ludowej Armii Wyzwolenia Sudanu. John Garang był pierwszym dowódcą SPLA/M i prezydentem do śmierci 30 lipca 2005 roku, jego następcą został 11 sierpnia Salva Kiir Mayardit, dotychczasowy wiceprezydent. Riek Machar został kolejnym wiceprezydentem. Inicjatywa ustawodawcza znajduje się w rękach rządu i jednoizbowego parlamentu. Konstytucja gwarantuje niezależność sądownictwa, przewiduje także istnienie Sądu Najwyższego.

Sytuacja humanitarna

Sudan Południowy jedno z państw o najgorszych wskaźnikach zdrowotnych społeczeństwa. Umieralność dzieci do lat poniżej 5 wynosi 112 na 1000, natomiast umieralność rodzących matek wynosi 2053,9 na 100 000 żywych urodzeń, i jest najwyższa spośród wszystkich państw.

Zachorowalność na AIDS jest słabo udokumentowana, lecz ocenia się że wynosi ona około 3.1% populacji kraju.[10]

Poważnym zagrożeniem jest także problem głodu, związany z wybuchającymi konfliktami wojskowymi. W 1998 roku w zachodniej części kraju miała miejsce klęska głodu, gdzie zginęło z tego powodu 70 tys. osób.

Zobacz też

Przypisy



Linki zewnętrzne

af:Suid-Soedan an:Sudán d'o Sud az:Cənubi Sudan be:Паўднёвы Судан be-x-old:Паўднёвы Судан br:Soudan ar Su cy:De Sudan eu:Hego Sudan fy:Súd-Sûdan gl:Sudán do Sur io:Sud-Sudan ie:Sud-Sudan ka:სამხრეთი სუდანი sw:Sudan Kusini arz:جنوب السودان mzn:جنوب سودان ms:Sudan Selatan nn:Sør-Sudan oc:Sodan del Sud nds:Süüdsudan ksh:Südsudan so:Koonfur Suudaan sh:Južni Sudan ta:தெற்கு சூடான் roa-tara:Sudan d'u Sud war:Salatan nga Sudan yo:Apágúúsù Sudan zh-yue:南蘇丹