Joseph Haydn: Różnice pomiędzy wersjami
(ku pamięci) |
|||
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Haydn cartoon bust.jpg|thumb|200px|Klasyczny i gniewny Józek]] |
[[Plik:Haydn cartoon bust.jpg|thumb|200px|Klasyczny i gniewny Józek]] |
||
'''Franz Joseph Haydn''' (ur. [[31 marca]] [[1732]] w Rohrau<ref>Jakiś bazar w południowej [[Austria|Austrii]]</ref>, zm. [[31 maja]] [[1809]] w [[wiedeń|Wiedniu]]) – <del> niemiecki</del> austriacki<ref> |
'''Franz Joseph Haydn''' (ur. [[31 marca]] [[1732]] w Rohrau<ref>Jakiś bazar w południowej [[Austria|Austrii]]</ref>, zm. [[31 maja]] [[1809]] w [[wiedeń|Wiedniu]]) – <del> niemiecki</del> austriacki<ref>Czyli de facto Niemcy</ref> kompozytor nadworny, poddworny i potwornie zdolny, jeden z trzech Klasyków Wiedeńskich. |
||
== Młodość == |
== Młodość == |
||
Józefik był bardzo grzecznym dzieckiem, na pewno w porównaniu do reszty z tuzina bachorów zrodzonych z ojca Mateusza<ref>Bynajmniej nie o [[Ojciec Mateusz|Ojca Mateusza]] chodzi |
Józefik był bardzo grzecznym dzieckiem, na pewno w porównaniu do reszty z tuzina bachorów zrodzonych z ojca Mateusza<ref>Bynajmniej nie o [[Ojciec Mateusz|Ojca Mateusza]] chodzi</ref> oraz matki Anny Marii. W wieku lat sześciu rozpoczął naukę muzyki, a że miał piękny głos<ref>Tak podaje [[Wikipedia]]</ref>, to został wcielony do jakiegoś [[chór|chóru parafialnego]] w [[Wiedeń|Wiedniu]]. Tam śpiewał, dopóki nie został wyrzucony za przewinienia takie, jak obcięcie koleżance włosów z peruki, smarkanie w nuty oraz rozpoczęcie mutacji. Wtedy zabrał się za coś poważniejszego – ot, został kompozytorem u hrabiego <del>murzyna</del> Morzina. |
||
== Józik kompozytorem nadwornym == |
== Józik kompozytorem nadwornym == |
||
W roku [[1761]] Józef dostał fuchę nadwornego kompozytora u Esterházych ([[Węgry|węgierska]] rodzina arystokratyczna – Haydn utworzył w ten sposób podwaliny Austro-Węgier). Wkrótce został głównym kapelmistrzem tamtejszej |
W roku [[1761]] Józef dostał fuchę nadwornego kompozytora u Esterházych ([[Węgry|węgierska]] rodzina arystokratyczna – Haydn utworzył w ten sposób podwaliny Austro-Węgier). Wkrótce został głównym kapelmistrzem tamtejszej orkiestry – poprzedni kapelmistrz nie mógł już pełnić tej roli z kilku przyczyn, z których za najważniejszą podaje się [[śmierć]]. |
||
=== Kwestia urlopów === |
=== Kwestia urlopów === |
||
{{Youtube|-YkKyFliUFM|width=300|Symfonia 45 ''Podanie o urlop''}} |
|||
U Węgrów, w oparach wszędzie się lejącego [[wino|Tokaja]], pracowało się przyzwoicie, niemniej umowa o pracę nie zawierała sformułowań o urlopie (jako, że nie została w ogóle spisana), tak więc Józef musiał co tydzień prezentować kolejne premierowe dzieła. Prośby o załatwienie tygodniowego wyjazdu do [[Bułgaria|Bułgarii]] nie udały się, gdyż Esterházy twierdził, że Haydn, nieśmiało prosząc o swoje, wygląda uroczo, co skutkowało u niego zaniemówieniem. Nie mogąc przeskoczyć swoich kompleksów, kompozytor napisał specjalną symfonię, podczas której muzycy mają za zadanie ostentacyjnie opuszczać estradę po wykonaniu solowej partii. |
U Węgrów, w oparach wszędzie się lejącego [[wino|Tokaja]], pracowało się przyzwoicie, niemniej umowa o pracę nie zawierała sformułowań o urlopie (jako, że nie została w ogóle spisana), tak więc Józef musiał co tydzień prezentować kolejne premierowe dzieła. Prośby o załatwienie tygodniowego wyjazdu do [[Bułgaria|Bułgarii]] nie udały się, gdyż Esterházy twierdził, że Haydn, nieśmiało prosząc o swoje, wygląda uroczo, co skutkowało u niego zaniemówieniem. Nie mogąc przeskoczyć swoich kompleksów, kompozytor napisał specjalną symfonię, podczas której muzycy mają za zadanie ostentacyjnie opuszczać estradę po wykonaniu solowej partii. |
||
== Śmierć == |
== Śmierć == |
||
[[File:Josef Haydn Denkmal (Hainburg).jpg|thumb|200px|Haydn, |
[[File:Josef Haydn Denkmal (Hainburg).jpg|thumb|200px|Haydn, któremu geniusz przestaje się mieścić w głowie]] |
||
Haydn zmarł w Wiedniu w wieku 77 lat po długiej chorobie, za której źródło uważa się nadmiar geniuszu, uciskającego mózg. Ale koniec jego życia nie jest końcem jego historii! |
|||
Umar bo geniusz się nie mieścił w jego głowie |
|||
=== Losy haydnowej głowy === |
|||
Dwóch znajomych Haydna, będących jego kolegami z pracy<ref>W sensie, że służyli na tym samym dworze</ref>, a przy tym członkami [[wikipedia:pl:Frenologia|sekty frenologów]], dało w łapę grabarzowi, żeby ten pozwolił im uszczknąć sobie trochę niemrawego już kompozytora, gdyż chcieli odnaleźć w jego [[mózg]]u ośrodek związany z geniuszem muzycznym. |
|||
Fakt ten wyszedł na jaw dzięki zasługom niejakiego [[Napoleon Bonaparte|Napoleona]], który w tym czasie zajęty był podbijaniem Wiednia, przez co kompozytora jedynie prowizorycznie pochowano na głębokości pół metra z zamiarem późniejszego <s>zasadzenia</s> przeniesienia w spokojniejsze miejsce. O drugiej części tego planu książę Esterházy przypomniał sobie – bagatela – dopiero jedenaście lat później i wtedy właśnie, gdy postanowił dokonać transportu ciała muzyka, odkrył, że truposz jest nie tylko zdekomponowany<ref>Zdekomponowany kompozytor, rozumiecie…</ref> i zdezorientowany, ale również zdekompletowany. Znając swoich pracowników oraz objawiające się u co poniektórych zamiłowanie do głów, szybko odnalazł winnego – ten jednak na okoliczność przeszukania domu się przygotował i ukrył ją w pościeli małżonki zasłaniającej się [[menstruacja|menstruacją]] (co przy ówczesnych standardach higieny mogło śmierdzieć porównywalnie do gnijącej głowy), żeby wreszcie pod naciskiem oddać zupełnie inną czaszkę, których zapewne tu i ówdzie mu nie brakowało. Ostatecznie głowa powróciła do reszty ciała w roku 1954, kończąc 145-letni proces grzebania kompozytora – co dowodzi, że na powrót szczątków i wraków czasami trzeba poczekać naprawdę długo. |
|||
Można w każdym razie śmiało powiedzieć, że Haydn stracił głowę dla nauki! |
|||
== Zobacz też == |
|||
* [[Antonio Salieri]] |
|||
* [[Ferenc Liszt]] |
|||
* [[Fryderyk Chopin]] |
|||
* [[Jan Sebastian Bach]] |
|||
* [[Ludwig van Beethoven]] |
|||
* [[Opętany klawiszowiec]] |
|||
* [[Wolfgang Amadeusz Mozart]] |
|||
{{przypisy}} |
{{przypisy}} |
||
{{kompozytorzy}} |
{{kompozytorzy}} |
||
{{DEFAULTSORT:Haydn, Joseph}} |
|||
| ⚫ | |||
[[Kategoria:Kompozytorzy]] |
|||
| ⚫ | |||
Aktualna wersja na dzień 20:35, 4 kwi 2020
Franz Joseph Haydn (ur. 31 marca 1732 w Rohrau[1], zm. 31 maja 1809 w Wiedniu) – niemiecki austriacki[2] kompozytor nadworny, poddworny i potwornie zdolny, jeden z trzech Klasyków Wiedeńskich.
Młodość[edytuj • edytuj kod]
Józefik był bardzo grzecznym dzieckiem, na pewno w porównaniu do reszty z tuzina bachorów zrodzonych z ojca Mateusza[3] oraz matki Anny Marii. W wieku lat sześciu rozpoczął naukę muzyki, a że miał piękny głos[4], to został wcielony do jakiegoś chóru parafialnego w Wiedniu. Tam śpiewał, dopóki nie został wyrzucony za przewinienia takie, jak obcięcie koleżance włosów z peruki, smarkanie w nuty oraz rozpoczęcie mutacji. Wtedy zabrał się za coś poważniejszego – ot, został kompozytorem u hrabiego murzyna Morzina.
Józik kompozytorem nadwornym[edytuj • edytuj kod]
W roku 1761 Józef dostał fuchę nadwornego kompozytora u Esterházych (węgierska rodzina arystokratyczna – Haydn utworzył w ten sposób podwaliny Austro-Węgier). Wkrótce został głównym kapelmistrzem tamtejszej orkiestry – poprzedni kapelmistrz nie mógł już pełnić tej roli z kilku przyczyn, z których za najważniejszą podaje się śmierć.
Kwestia urlopów[edytuj • edytuj kod]
U Węgrów, w oparach wszędzie się lejącego Tokaja, pracowało się przyzwoicie, niemniej umowa o pracę nie zawierała sformułowań o urlopie (jako, że nie została w ogóle spisana), tak więc Józef musiał co tydzień prezentować kolejne premierowe dzieła. Prośby o załatwienie tygodniowego wyjazdu do Bułgarii nie udały się, gdyż Esterházy twierdził, że Haydn, nieśmiało prosząc o swoje, wygląda uroczo, co skutkowało u niego zaniemówieniem. Nie mogąc przeskoczyć swoich kompleksów, kompozytor napisał specjalną symfonię, podczas której muzycy mają za zadanie ostentacyjnie opuszczać estradę po wykonaniu solowej partii.
Śmierć[edytuj • edytuj kod]
.jpg)
Haydn zmarł w Wiedniu w wieku 77 lat po długiej chorobie, za której źródło uważa się nadmiar geniuszu, uciskającego mózg. Ale koniec jego życia nie jest końcem jego historii!
Losy haydnowej głowy[edytuj • edytuj kod]
Dwóch znajomych Haydna, będących jego kolegami z pracy[5], a przy tym członkami sekty frenologów, dało w łapę grabarzowi, żeby ten pozwolił im uszczknąć sobie trochę niemrawego już kompozytora, gdyż chcieli odnaleźć w jego mózgu ośrodek związany z geniuszem muzycznym.
Fakt ten wyszedł na jaw dzięki zasługom niejakiego Napoleona, który w tym czasie zajęty był podbijaniem Wiednia, przez co kompozytora jedynie prowizorycznie pochowano na głębokości pół metra z zamiarem późniejszego zasadzenia przeniesienia w spokojniejsze miejsce. O drugiej części tego planu książę Esterházy przypomniał sobie – bagatela – dopiero jedenaście lat później i wtedy właśnie, gdy postanowił dokonać transportu ciała muzyka, odkrył, że truposz jest nie tylko zdekomponowany[6] i zdezorientowany, ale również zdekompletowany. Znając swoich pracowników oraz objawiające się u co poniektórych zamiłowanie do głów, szybko odnalazł winnego – ten jednak na okoliczność przeszukania domu się przygotował i ukrył ją w pościeli małżonki zasłaniającej się menstruacją (co przy ówczesnych standardach higieny mogło śmierdzieć porównywalnie do gnijącej głowy), żeby wreszcie pod naciskiem oddać zupełnie inną czaszkę, których zapewne tu i ówdzie mu nie brakowało. Ostatecznie głowa powróciła do reszty ciała w roku 1954, kończąc 145-letni proces grzebania kompozytora – co dowodzi, że na powrót szczątków i wraków czasami trzeba poczekać naprawdę długo.
Można w każdym razie śmiało powiedzieć, że Haydn stracił głowę dla nauki!
Zobacz też[edytuj • edytuj kod]
- Antonio Salieri
- Ferenc Liszt
- Fryderyk Chopin
- Jan Sebastian Bach
- Ludwig van Beethoven
- Opętany klawiszowiec
- Wolfgang Amadeusz Mozart
