Eris

Eris ze znajomą pozują artyście

Eris – największa ze znanych planet karłowatych, obiekt dysku rozpier, znaczy się rozproszonego. Grała z ludźmi w chowanego do 21 października 2003, tego to dnia znawcy tematu zauważyli ją przez teleskop.

Nazwa

Tuż po odkryciu planetoida walczyła o to, aby nie poinformowano o tym świata. Naukowcy, zastraszeni, że obiekt może zdenerwować się i pierąć w Ziemię, nie powiedzieli nikomu. Dokonali pomiarów, z których wyszło im, że jest to obiekt większy niż Pluton. A skoro Pluton był planetą, ów odkryty obiekt też powinien nią być. Należało mu tylko nadać nazwę. Planeta była bardzo wojownicza, a tytuł, który otrzymała, był wyjątkowy, bo dostąpiła go jako dziesiąta. Nazwano ją więc Xena – jak ta wojownicza księżniczka z kiczowatego serialu telewizyjnego. 5 stycznia 2005 oficjalnie ogłoszono odkrycie. Xenie nazwa się jednak nie spodobała i zaczęła grozić, że przypoli w Ziemię. Nazwę więc zmieniono na Eris – jak grecka bogini niezgody.

Orbita

Jakieś kujońskie tabelki z zaznaczoną orbitą Eris (ta tabelka po lewej)

Eris ma bardzo nietypową orbitę – jej najbliższy Słońcu punkt znajduje się przy Neptunie, a najdalszy – setki tysiące miliony miliardy kilometrów dalej. Dlaczego? Otóż, planeta, której nie spodobała się nazwa, postanowiła przyplić w Ziemię. W tym celu postanowiła, że będzie w pewnych momentach zbliżać się do Słońca na odległość naszego ziemniaka, a w innych – oddalać się mocno bardzo mocno mocno, aby utrzymać długość roku taką, jak wcześniej. Eris nie miała jednak za dobrej kondycji i nie potrafiła za pierwszym razem skręcić wystarczająco mocno, aby trafić w Ziemię, a jedynie zbliżyła się do Plutona. Za drugim razem – do Neptuna. Wówczas wystraszeni ludzie zmienili nazwę, a Eris nie umie wrócić na starą orbitę. I tak zostało.

Kumpela

Eris ma kumpelę o imieniu Dysnomia. Odkryto ją przypadkowo, gdy obserwowano, czy Eris będzie celować w Ziemię. Początkowo nadano jej imię Gabrielle – jak kumpeli tej wojowniczej księżniczki z kiczowatego serialu telewizyjnego. Później, przy okazji zmiany imienia Eris, zmieniono również imię księżyca.

Degradacja

W dniu 24 sierpnia 2006 na sympozjum (tak, wiem, że to trudne słowo) Międzynarodowej Unii Astronomicznej (IAUĆ) Eris, jak i Plutona, zdegradowano do rangi nieplanety i wrzucono je razem z Ceres do worka planet karłowatych. Dziś razem z nimi w worku siedzą Haumea i Makemake.

Zobacz też

• Haumea (planeta)
• Makemake
• Pluton