Zjednoczone Emiraty Arabskie: Różnice pomiędzy wersjami
M (poprawa) |
|||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Zjednoczone Emiraty Arabskie,(الإمارات العربيّة المتّحدة) Państwo Zjednoczonych Emiratów Arabskich''' – państwo [[arabowie|arabskie]] na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]], położone nad [[Zatoka Perska|Zatoką Perska]] i [[Zatoka Omańska|Omańską]], składające się z siedmiu [[Emirat]]ów: [[Abu Zabi]], [[Dubaj]], [[Sharjah]], [[Ajman (emirat)|Ajman]], [[Umm Al-Qaiwain]], [[Ras Al-Khaimah]] i [[Fujairah]]. |
|||
'''Zjednoczone Emiraty Arabskie''' – [[państwo]] w kształcie siodła, leżące na południowo-wschodnim krańcu [[Półwysep Arabski|Półwyspu Arabskiego]]. Założyli je [[Wielka Brytania|Anglicy]] (z siedmiu [[emirat]]ów) i długo nie wiedziano – po jaką cholerę. Potem okazało się, że jak zwykle chodziło o [[ropa naftowa|ropę naftową]]. |
|||
{{PaństwoX|nazwa_oryginalna=الإمارات العربيّة المتّحدة |
|||
|nazwa_polska= |
|||
|nazwa_dopełniacz=Zjednoczonych Emiratów Arabskich |
|||
|flaga_obraz=Flag of the United Arab Emirates.svg |
|||
|godło_obraz=Coat of arms of United Arab Emirates.png |
|||
|mapa_obraz=Tc-map.png |
|||
|lokalizacja_obraz=LocationUnitedArabEmirates.png |
|||
|lokalizacja_współrzędne= |
|||
|dewiza= |
|||
|dewiza_język= |
|||
|dewiza_polski= |
|||
|język_urzędowy=[[Język arabski|arabski]] |
|||
|ustrój_polityczny=federacja emiratów |
|||
|stolica=[[Abu Zabi]] |
|||
|głowa_państwa_opis=[[prezydenci Zjednoczonych Emiratów Arabskich|prezydent]] [[Emirowie Abu Zabi|szejk]] <br> |
|||
|głowa_państwa=[[Khalifa ibn Zajed an-Nahayan]] |
|||
|w_imieniu_tekst= |
|||
|w_imieniu_urząd= |
|||
|w_imieniu= |
|||
|szef_rządu_opis=[[premierzy Zjednoczonych Emiratów Arabskich|premier]] [[Emirowie Dubaju|szejk]]<br> |
|||
|szef_rządu=[[Muhammad Bin Rashid al-Maktoum]] |
|||
|powierzchnia=82 880 |
|||
|powierzchnia_wód=2% |
|||
|powierzchnia_miejsce=113 |
|||
|ludność=2 484 818 |
|||
|ludność_rok=[[2003]] |
|||
|ludność_miejsce=138 |
|||
|gęstość=30 |
|||
|gęstość_miejsce= |
|||
|utworzenie_sposób=[[Niepodległość]] |
|||
|utworzenie_data=[[2 grudnia]] [[1971]] |
|||
|od_kogo= proklamowanie federacji |
|||
|waluta_nazwa=[[dirham]] |
|||
|waluta_symbol=AED |
|||
|UTC=+4 |
|||
|hymn=[[Hymn Zjednoczonych Emiratów Arabskich|Arabic Emirati Tahiat Alalam]] |
|||
|hymn_nazwa_polska= |
|||
|kod_ISO=AE |
|||
|domena=[[.ae]] |
|||
|kod_samochodowy=UAE |
|||
|numer_kierunkowy=+971 |
|||
|uwagi= }} |
|||
[[Image:Dubai-mw4.jpg|thumb|right|300px|Dubaj]] |
|||
* Graniczy z [[Arabia Saudyjska|Arabią Saudyjską]], [[Katar]]em, [[Oman (państwo)|Omanem]]. |
|||
* Stolica: [[Abu Zabi]] |
|||
* Powierzchnia całkowita: 83600 km² wliczając około 200 wysepek |
|||
* Język urzędowy: arabski |
|||
* Waluta: 1 dirham (Dhs lub AED) = 100 filsów |
|||
* Wymiana: Dhs 3,671 = 1 USD |
|||
* Religia: [[islam]]. |
|||
==Historia== |
|||
{{stubgeo}} |
|||
W [[VII wiek|VII]] w. obszar został zajęty przez [[muzułmanin|muzułmanów]]. W [[XVI wiek|XVI]] w. [[Portugalia|Portugalczycy]] założyli kilka fortów, m.in. w [[Kalba|Kalbie]]. W 2. poł. [[XVIII wiek|XVIII]] w. [[Arabowie]] nawiązali kontakty z brytyjską [[Kampania Wschodnioindyjska|Kompanią Wschodnioindyjską]]. W [[1892]] [[Wielka Brytania|Brytyjczycy]], zaniepokojeni wzrostem zainteresowania innych mocarstw [[Zatoka Perska|Zatoką Perską]], zawarli układy protekcyjne z każdym z emiratów ([[Abu Zabi]], [[Adżman]], [[Dubaj]], [[Al-Fudżajra]], [[Ras al-Chajma]], [[Szardża]] i [[Umm al-Kajwajn]]), według których polityka zagraniczna tych państw (zwanych następnie Omanem Traktatowym) leżała w gestii Korony brytyjskiej. Ustanowiono Radę Traktatową składającą się z siedmiu władców. W perspektywie miało dojść do utworzenia federacji. W [[lata 60. XX wieku|latach 60. XX]] w. Oman Traktatowy stał się zamożny dzięki eksploatacji złóż [[ropa naftowa|ropy naftowej]]. W [[1968]] rząd brytyjski ogłosił zamiar wycofania swoich wojsk z regionu w ciągu 3 lat, a państewka Omanu Traktatowego wraz z [[Bahrajn]]em i [[Katar]]em utworzyły Federację Emiratów Arabskich, która miała się przekształcić w państwo federalne. W [[1971]] Bahrajn, Ras al-Chajma i Katar wystąpiły z federacji i utworzyły niezależne państwa. Pozostałe księstwa dawnego Omanu Traktatowego połączyły się w Z.E.A. [[Zajed ibn Sultan an-Nahajan]], władca Abu Zabi, został [[Prezydenci Zjednoczonych Emiratów Arabskich|pierwszym prezydentem]]. [[Ras al-Chajma]] przystąpił do federacji w [[1972]]. W [[1979]] zerwano stosunki dyplomatyczne z [[Egipt]]em za podpisanie układu wojskowego z [[Izrael]]em. W [[1985]] zostały nawiązane stosunki dyplomatyczne i handlowe z [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] i [[Chiny|Chinami]], a w [[1987]] wznowiono stosunki dyplomatyczne z Egiptem. W [[1990]] Z.E.A. poparły interwencję w [[Irak]]u i zgodziły się na rozlokowanie na swoim terytorium wojsk francuskich i brytyjskich. W [[1994]] Z.E.A. podpisały układ obronny z [[USA]]. W [[2004]] po śmierci prezydenta jego miejsce zajął [[Khalifa ibn Zajed an-Nahayan|Chalifa ibn Zajed an-Nahajan]]. W [[2006]] po śmierci [[Premierzy Zjednoczonych Emiratów Arabskich|premiera]] [[Maktuma ibn Raszida al-Maktuma]] jego urząd przejął [[Mohammed bin Rashid Al Maktoum|Mahommed ibn Raszid al-Matum]]. |
|||
{{azja}} |
|||
[[Kategoria:Państwa Azji]] |
|||
==Gospodarka== |
|||
Kraj należy do szybko rozwijających się i najbogatszych państw Azji Zachodniej. Od powstania kraju najwięcej dochodów przynosiła [[ropa naftowa]], która dziś stanowi ok. 18% PKB. Najważniejszym sektorem gospodarki są dziś transakcje finansowe, co jest wynikiem zliberalizowania rynku. |
|||
[[Produkt krajowy brutto]] na jednego mieszkańca to 28 tys. [[USD]]. |
|||
==Ludność== |
|||
Większość ludnośći bo 88 % stanowią Arabowie. 95 % wszystkich mieszkańców wyznaje [[islam]]. W kraju oprócz [[język arabski|języka arabskiego]] używany jest też [[język angielski|angielski]] i [[język perski|perski]]. Wysoki poziom [[analfabetyzm]]u (czytać i pisać umie tylko 27% ludności). W latach osiemdziesiątych XX wieku liczba ludności mocno się zwiększyła z 1 mln do 2 mln. Średnia długość życia to dla mężczyzn 70 lat, a kobiet 74. |
|||
==Rolnictwo== |
|||
Rolnictwo w Zjednoczonych Emiratach Arabskich jest słabo rozwinięte, bo użytki rolne zajmują tylko 2,9% powierzchni kraju. Na wybrzeżu i przy [[oaza]]ch uprawia się najczęściej pomidory, ogórki i kapustę oraz drzewa owocowe (najczęściej [[palma daktylowa|palmę daktylową]]) i niewiele zbóż. |
|||
==Turystyka== |
|||
Niskie ceny towarów (w Zjednoczonych Emiratach Arabskich brak podatków i cła) oraz nowoczesna infrastruktura hotelowa i sportowa, przyciągają turystów zagranicznych i handlowców (1993 — 10 mln osób) z krajów arabskich, [[Japonia|Japonii]], [[Stany Zjednoczone|USA]], [[Niemcy|Niemiec]], a w ostatnich latach również z [[Rosja|Federacji Rosyjskiej]]. |
|||
==Linki zewnętrzne== |
|||
*[http://uae-hotels.info/ UAE Hotele] |
|||
{{commons|Category:United Arab Emirates}} |
|||
{{Emiraty w ZEA}}<br/> |
|||
{{Szablon:PanstwaAzji}} |
|||
{{Liga_Arabska}} |
|||
{{Półwysep Arabski}} |
|||
[[Kategoria:Zjednoczone Emiraty Arabskie|*]] |
Wersja z 14:38, 9 paź 2006
Zjednoczone Emiraty Arabskie,(الإمارات العربيّة المتّحدة) Państwo Zjednoczonych Emiratów Arabskich – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie, położone nad Zatoką Perska i Omańską, składające się z siedmiu Emiratów: Abu Zabi, Dubaj, Sharjah, Ajman, Umm Al-Qaiwain, Ras Al-Khaimah i Fujairah. Szablon:PaństwoX
- Graniczy z Arabią Saudyjską, Katarem, Omanem.
- Stolica: Abu Zabi
- Powierzchnia całkowita: 83600 km² wliczając około 200 wysepek
- Język urzędowy: arabski
- Waluta: 1 dirham (Dhs lub AED) = 100 filsów
- Wymiana: Dhs 3,671 = 1 USD
- Religia: islam.
Historia
W VII w. obszar został zajęty przez muzułmanów. W XVI w. Portugalczycy założyli kilka fortów, m.in. w Kalbie. W 2. poł. XVIII w. Arabowie nawiązali kontakty z brytyjską Kompanią Wschodnioindyjską. W 1892 Brytyjczycy, zaniepokojeni wzrostem zainteresowania innych mocarstw Zatoką Perską, zawarli układy protekcyjne z każdym z emiratów (Abu Zabi, Adżman, Dubaj, Al-Fudżajra, Ras al-Chajma, Szardża i Umm al-Kajwajn), według których polityka zagraniczna tych państw (zwanych następnie Omanem Traktatowym) leżała w gestii Korony brytyjskiej. Ustanowiono Radę Traktatową składającą się z siedmiu władców. W perspektywie miało dojść do utworzenia federacji. W latach 60. XX w. Oman Traktatowy stał się zamożny dzięki eksploatacji złóż ropy naftowej. W 1968 rząd brytyjski ogłosił zamiar wycofania swoich wojsk z regionu w ciągu 3 lat, a państewka Omanu Traktatowego wraz z Bahrajnem i Katarem utworzyły Federację Emiratów Arabskich, która miała się przekształcić w państwo federalne. W 1971 Bahrajn, Ras al-Chajma i Katar wystąpiły z federacji i utworzyły niezależne państwa. Pozostałe księstwa dawnego Omanu Traktatowego połączyły się w Z.E.A. Zajed ibn Sultan an-Nahajan, władca Abu Zabi, został pierwszym prezydentem. Ras al-Chajma przystąpił do federacji w 1972. W 1979 zerwano stosunki dyplomatyczne z Egiptem za podpisanie układu wojskowego z Izraelem. W 1985 zostały nawiązane stosunki dyplomatyczne i handlowe z ZSRR i Chinami, a w 1987 wznowiono stosunki dyplomatyczne z Egiptem. W 1990 Z.E.A. poparły interwencję w Iraku i zgodziły się na rozlokowanie na swoim terytorium wojsk francuskich i brytyjskich. W 1994 Z.E.A. podpisały układ obronny z USA. W 2004 po śmierci prezydenta jego miejsce zajął Chalifa ibn Zajed an-Nahajan. W 2006 po śmierci premiera Maktuma ibn Raszida al-Maktuma jego urząd przejął Mahommed ibn Raszid al-Matum.
Gospodarka
Kraj należy do szybko rozwijających się i najbogatszych państw Azji Zachodniej. Od powstania kraju najwięcej dochodów przynosiła ropa naftowa, która dziś stanowi ok. 18% PKB. Najważniejszym sektorem gospodarki są dziś transakcje finansowe, co jest wynikiem zliberalizowania rynku.
Produkt krajowy brutto na jednego mieszkańca to 28 tys. USD.
Ludność
Większość ludnośći bo 88 % stanowią Arabowie. 95 % wszystkich mieszkańców wyznaje islam. W kraju oprócz języka arabskiego używany jest też angielski i perski. Wysoki poziom analfabetyzmu (czytać i pisać umie tylko 27% ludności). W latach osiemdziesiątych XX wieku liczba ludności mocno się zwiększyła z 1 mln do 2 mln. Średnia długość życia to dla mężczyzn 70 lat, a kobiet 74.
Rolnictwo
Rolnictwo w Zjednoczonych Emiratach Arabskich jest słabo rozwinięte, bo użytki rolne zajmują tylko 2,9% powierzchni kraju. Na wybrzeżu i przy oazach uprawia się najczęściej pomidory, ogórki i kapustę oraz drzewa owocowe (najczęściej palmę daktylową) i niewiele zbóż.
Turystyka
Niskie ceny towarów (w Zjednoczonych Emiratach Arabskich brak podatków i cła) oraz nowoczesna infrastruktura hotelowa i sportowa, przyciągają turystów zagranicznych i handlowców (1993 — 10 mln osób) z krajów arabskich, Japonii, USA, Niemiec, a w ostatnich latach również z Federacji Rosyjskiej.
Linki zewnętrzne
Szablon:Commons
Szablon:Emiraty w ZEA
Szablon:PanstwaAzji Szablon:Liga Arabska Szablon:Półwysep Arabski