Stanisław August Poniatowski

Ten artykuł dotyczy polskiego króla. Zobacz też hasła o innych osobach o tym imieniu.

Stanisław w myślącym ujęciu

Stanisław August Poniatowski (właść. Stanisław Antoni Poniatowski, ur. 17 stycznia 1732 w Wołczynie, zm. 12 lutego 1798 w Petersburgu) – król Polski i wielki książę litewski (1764–1795), mecenas sztuki, a ponadto wielki książę ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, kijowski, wołyński, podolski, podlaski, inflancki, smoleński, siewierski i czernihowski etc. etc. Mason i podnóżek Katarzyny II Wielkiej.

Ostatni władca i Ciołek Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Rosjanie zmusili go niebawem do abdykacji (emerytury) po tym, jak naśrajbił im Traktat przyjaźni pomiędzy Rzecząpospolitą a Rosją, co potem wywołało pomiędzy nimi wojny bogów.

Był kochankiem carycy Katarzyny II i to ona jako pierwsza zarekomendowała go na króla.

Królestwo

Poniatowski był królem elekcyjnym za sprawą znajomości z magnatami. Rosjanie wraz z Czartoryskimi, za czasu panowania jeszcze poprzedniego króla, ustalili spisek, dzięki któremu Poniatowski miał siąść na tron, a potem z niego zejść. Wybór był jednak losowy, co pozwoliło magnatom na wybranie najgorszego kandydata jako tego ostatniego, tym samym oszczędzając aktualnemu królowi obowiązku szukania następcy (jak to się w tym okresie przyjęło).

7 września 1764, przy udziale szlachty, Poniatowski został królem. Od razu zajął się założeniem Szkoły K'najtów, spisywaniem listów i ogólnym rządzeniem, żeby tylko zakryć się swoimi osiągami i nie zrobić sobie siary „Ciołkiem” (aż tak bardzo popularnym stwierdzeniem wśród wrogich ruskich). Nawet nowo odkryty gwiazdozbiór nazwano Ciołkiem Poniatowskiego.

Zobacz też

• August II Mocny
• Katarzyna II Wielka
• Konstytucja 3 maja
• Stanisław I Leszczyński
• Tadeusz Reytan
• most Poniatowskiego

Przypisy

HZobacz więcej artykułów w portalu o historii.